सामग्री पर जाएँ

पृष्ठम्:भरतकोशः-३.pdf/२५३

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति

भूपाले त्वलपद्मः स्यान्नाभेरुद्वेष्टितश्चली । श्रीरागे कर्तरीहर्ती तथा चैठागुणान्वितः । वसन्ते विप्रकीणाख्यास्नट्टभूममुपाश्रिताः। मालवेऽपि तथा भूतौ शिवराभिधहस्तकः । बङ्गी च तथा ज्ञेया हस्ताऽयं च पताकि करोऽयं श्लिष्टमुकुलं चेलावल्यां प्रयुज्यते । योज्ये मलहरीरागे ताले लालहस्तकः । वोल्यां भ्रमरहस्तोऽपि मूर्धन्यंबक्रियामने । हिन्दोल्यामर्धचतुरं माधुया मकर: कर माधुरीः माळबचसन्तः) चोलाव्यां शुकतुण्डाख्यः मन्दंशः शिवभूषणे । देइयामर्धपताकोऽपि ललितायां लताकरः । बाणो रामक्रियायां च वरास्यां श्लिष्टकर्तरी । कैशिक्यां पद्माकोशाख्यं चक्रो गुण्डक्रियाविधौ। गुर्जर्चा युक्तसूची स्थात् गैलायां युक्तचन्द्रकः । मृगशीर्षश्च कर्णाटगौळरागविवेचने । नारायणाख्यगौळे च हं4ांस्योऽपि तथाविधः ।। देशाक्ष्यामर्धमुकुलश्चाभीर्यामपविद्धकः। सारङ्गनाटरागेऽपि करः संयमनामकः । सौराष्ट हंसपक्षोऽपि सायां ज्ञानहस्तक संकीणांख्यपताकस्तु शुद्धबौलीविवेचने । मालवश्रोप्रभेदेऽपि करः कलशुनाभक: तोड्यां च वरमानैौ तु रेख: घण्टारवे तथा नादामक्रियायां च सूचिकाहृतमिष्यते । हेज्जुज्यामधैच द्राख्यो मुवाया नागबन्धकौ मेचबौल्यां दण्डपक्षादौ शाऊँ वैष्णवौ करौ। करो मङ्गलकौशिक्यां कररी त्वस्तिकाह्वयः । अञ्जलिश्च करो ज्ञेयो वसन्ते शुद्धपूर्वकं । पाडिंस्थाने सिंहमुस्रो मधुमाधविकाक्रमे । केदारौलरागेऽपि विज्ञेयौ रेचितैौ करौ । रागा स स ऋश्यनं येन तेन रागा इति स्मृत दशलक्षणलक्षितं गीतं रागाब्दाभिधेयम् षड्जो मध्यम इत्युभौ क्षितिगतै गान्धारमाहुर्देिवि । आहेच्छा दाजातयः स्युराखिला रागाश्च जात्युद्भवा सम्पूर्णा सप्तभिश्चैवं त्रिधा रागा बुधैर्मताः । रागास्ते त्रिविधा: प्रेोक्ता: शुद्धाश्छायालास्ततः। सङ्कीर्णाश्च पृथक् तेषां लक्षणं प्रतिपाद्यते । रागच्छायानुकारित्वाद्रागाङ्गमिति कथ्यते । नवरोजादिरागानां देशंभाषादिकीर्तनात्। काकुच्छायादियुक्तानां ज्ञानं स्याद्नया दिशा । गतङ्गः रागाध्याये सोमरागलक्षणम् रागाङ्गानि तन्नीतानक्रियायेोगात्क्रिया कथ्यते बुधे अथ प्रसिद्धरागाणामुदं व्याहरामहे। रागाद्यो मध्यमादिस्त्रिपुररिपुसुद्वैरवो मालवश्री श्रीरागो दीपकाद्यस्तददुनिगदितः शुद्धबङ्गालसंज्ञ धन्नासी स्याद्वराटी प्रथितगुणगणा देशिहिन्दोलतेोळ्यो देशाख्या गूर्जरी च श्रवणसुस्वकरी देशिकोलाहलाल्यौ । मोक्षदेवः श्रीरागाङ्गं सोमरागः पूर्णे चां वीरसंश्रयः सङ्गीलदर्पण सोमराजदेव