पातञ्जलयोगसूत्रभाष्यविवरणम्/वर्णानुक्रमसूची

विकिस्रोतः तः
               




   

॥ अथ पातज्ञलयोगसूत्राणां वर्णानुक्रमसूची ॥ पादाङ्क:सूत्राङ्क:पृष्ठाङ्काः ॐ अतीतानागर्त स्वरूपतेोऽस्त्यध्वभेदाद्धमणाम १२ - ३३३ अथ योगानुशासनम्। k 8 अनिल्याशुचिदुःखानात्मसु नित्यशुचिसुखात्मख्याति राविद्या ? ५ १३२ अनुभूतविषयासंप्रमोषः स्मृतिः ११ ३९ अपरिग्रहस्थैर्य जन्मकर्थतासेबोधः ー && RRー अभावप्रत्ययालम्बना वृतिर्निद्रा o 云く अभ्यासवैराग्याभ्यां तनिरोध: R 《。 ※ー अविद्याऽस्मितारागद्वेषाभिनिवेशाः ङेशाः マ 3 % R。 अविद्या क्षेत्रमुत्तरेषा प्रसुप्ततनुविच्छित्रोदाराणाम् २ 8 अस्तेयप्रतिष्ठायां सर्वरत्नोपस्थानम् マ ás Rマ% अहिंसाप्रतिष्ठायां तत्संनिधौ वैरत्यागः で ミー、マR& अहिंसासल्यास्तेयत्रह्मचर्योपरिग्रहा यमाः 3o & R & ईश्वरप्राणधानाद्वा ཊིརི་(༣༢ さ उदानजयाजलपङ्ककण्टकादिष्वसङ्ग उत्क्रान्तिश्च a" R&s 兖 क्रइंतेभर तत्र प्रज्ञ どと 《? g एकसमये चोभयानवधारणम् ४ २० ३५१ एतयैव सविचारा निर्विचारा च सूक्ष्मविषया व्यख्यत 38 a एतेन भूतेन्द्रियेषु धर्मलक्षणावस्थापरिणामा व्याख्यत: 3. १३ २४१ 邵家 कण्ठकूपे क्षुत्पिपासानिवृत्तिः ー& Ro Rのご कमीशुक्लाकृष्र्ण योगिनस्त्रिविधमित्तेरषामू * &a R ३७२ पातञ्जलयोगसूत्राणाम्। कायरूपसुंयमात्तद्ग्राह्यशक्तिस्तम्भे चक्षुष्प्रकाशा सप्रयागाऽन्तधानम् कायाकाशयोः संबन्धसंयमाज्ञ्छ्घुतूलसमापत्त श्चाऽऽकाशगमनम् कायेन्द्रयसिाद्धरशुद्धिक्षयात्तपसः कूर्मनाडयां स्थैर्यम् कृतार्थं प्रति नष्टमप्यनष्टं तदन्यसाधारणत्वात् क्रमान्यत्वं परिणामान्यत्वे हेतुः केंशकर्मविपाकाशयैरपरामृष्टः पुरुषविशेष ईश्वरः छेशमूल: कमीशयो दृष्टादृष्टजन्मवेदनीयः क्षणतत्क्रमयोः संयमाद्विवेकजं ज्ञानम् क्षणप्रतियोगी परिणामापरान्तनिग्राह्यः क्रम: क्षीणवृत्तेरभिजातस्येव मणेर्ग्रहीतृग्रहणग्राह्येषु तत्स्थ तदञ्जनता समापत्तिः ग ് ग्रहणस्वरूपास्मितान्वयाथैवत्त्वसंयमादिन्द्रियजयः 引 चन्द्र ताराव्यूहज्ञानम् चित्तान्तरदृशये बुद्धिबुद्धेरतिप्रसङ्गः स्मृतिसेकरश्च चितेरप्रतिसंक्रमायास्तदाकाराष्पत्ती स्वबुद्धिसंवेदनम् ज जन्मौषधिमन्त्रतपःसमाधिजाः सिद्धयः जातिदेशकालव्यवहितानामप्यानन्तर्यै स्मृतिसंस्कार योरेकरूपत्वात् जातिदेशकालसमयानवच्छिन्नाः सार्वभौमा महात्रतम् २ # WM ܣܕ P. శ్ళా जातिलक्षणदेशैरन्यताऽनवच्छेदात्तुल्ययोस्ततःप्रतिपत्तिः३ जात्यन्तरपारणामः प्रकृत्यापूरात् तच्छिद्रेषु प्रत्ययान्तराणि संस्कारेभ्यः तजपस्तदर्थभावनम्। तज्जयात् प्रज्ञाऽऽलोकः तज्जः संस्कारोऽन्यसंस्कारप्रतिबन्धी ततः कृतार्थानां परिणामक्रमपरिसमाप्तिर्गुणानाम् पादाङ्क:सूत्राङ्क:पृष्ठाङ्का: 3. マ《 Rと《 R 8マ ኛ %ዶጻ さ 33 Rで、8 シ ३१ २८८ * 3 ኛ 8 q8 3. & tጻ ጻኳ% さく8 ५३ R 《双 상 ३ ५२ ३०९ २३ ३६५ Ros 3. 3 vs 3e

  • R\s *く9 マR ३५२ ** 8ኳ8

وية : & &&& ३१ ११४ ५३ ३१९ 8 マ &《く २७ ३६२ *< \s%. 3 “ጻ °ጸቑኳ (ඈත ११६ 었 २२ ३६५ वर्णानुक्रमसूची &\s ଝି 吓引豪T汉引雷们ggT露r; ततः ङेशकर्मेनिवृत्तिः ३० ३६३ ततः परमा वश्यतेन्द्रियाणाम् । * 'ኣ'ኣ ‹8? ततः प्रत्यक्चेतनाधिगमोऽप्यन्तरायाभावश्च マS o ततः प्रातिभश्रावणवेदनादशीस्वाद्वार्ता जायन्ते ३ ३६ २९२ ततस्तद्विपाकानुगुणानामेवाभिव्यक्तिर्वासनानाम् ४ く km? ततः क्षीयते प्रकाशावरणम् * AR R3e ततोऽणिमादिप्रादुभवः कायसंपत्तद्धर्मानभिघातश्च ३ ४५ ~ ३०१ ततो द्वन्द्वानभिघातः R どく マRs ततो मनोजवत्वं विकरणभावः प्रधानजयश्च 3. సర్ళి तत्परं पुरुषख्यातेर्गुणवैतृष्ण्यम् १६ ४४ तत्प्रतिषेधार्थमेकतत्त्वाभ्यासः ३२ く。 तत्र पुनः शान्तोदितैौ तुल्यप्रत्ययैौ चित्तस्यैकाग्रता परिणाम: ३ १२ २४१ तत्र प्रत्ययैकतानता ध्यानम् २ २३४ तत्र ध्यानजमनाशयम् & &す 。 तत्र निरतिशयं सर्वज्ञबीजम् 8 قام بابة तत्र शब्दार्थज्ञानविकल्पैः संकीर्णी सवितर्का समापतिः१ ४२ १०२ तत्र स्थितैौ यत्नोऽभ्यासः १३ ४२ तदर्थे एव दृशयस्याऽऽत्मा २ २१ १९३ तदपि बहिरङ्गं निबजस्य 3. < スRご तदभावात् संयोगाभावो हानं तद्दृशेः कैवल्यम् २ २५ २०३ तदसङ्ख्येयवासनाचित्रमपि परार्थ संहत्यकारित्वातू ४ २४ ३५८ तदा द्रष्टुः स्वरूपेऽवस्थानम् १३ तदा विवेकनिम्र केल्यप्राग्भारें चितम् ४ २६ ३६१ तदा सर्वावरणमलापेतस्य ज्ञानस्याऽऽनन्त्याज्ज्ञेयमल्पम् ४ ३१ ३६४ तदुपरागापेक्षत्वाच्चित्तस्य वस्तु ज्ञाताज्ञातम् 8 8 88ة و तदेवाथैमात्रानिर्भासं स्वरूपशून्यमिव समाधिः R ā R38 तद्वैराग्यादपि दोषबीजक्षये कैवल्यम् ३ ५० ३०६ तपःस्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि क्रियायोगः R 8 ?マ? तास्मिन् सति श्वासप्रश्चासयोर्गतिविच्छेदः प्राणायामः २ 8% *ኛvs तस्य प्रशान्तवाहिता संस्कारात् 3. o R8 to तस्य भूमिषु विनियोगः • 3. ६ २३५ तस्य वाचक: प्रणव: Հ\Ֆ ও ধ तस्यं सप्तधा प्रान्तभूमिः प्रज्ञा R RAs rota ३७४ पातञ्जलयोगसूत्राणामू पादाङ्कःसूत्राङ्कः:पृष्ठाङ्काः तस्य हेतुरविद्या ಇ ಇ ಇಲG तस्यापि निरोधे सवनिरोधान्निबीजः समाधिरिति १ e? ¿?s ता एव सबीजः समाधिः ४६ ११३ तारकं सर्वविषर्य सर्वथाविषयमक्रमें चेति विवेकर्ज ज्ञानम् R 《g तासामनादित्वं चाऽऽशिषो नित्यत्वात् १०. ३२८ तीत्रसेवानामासन्नः マ《 ԿՀ ते प्रतिप्रसवहेयाः सूक्ष्माः マ 8 つ 88* ते हृदपरितापफला: पुण्यापुण्यहेतुत्वात् ፻8 ፳tጳረ ते व्यक्तसूक्ष्मा गुणात्मानः y १३ ३३७ ते समाधावुपसगौ व्युत्थाने सिद्धयः & s R&R त्रयमन्तरङ्गं पूर्वेभ्यः 3. ७ २३७ त्रयमेकत्र संयमः ४ २३५ दं दुःखदैर्मनस्याङ्गमेजयत्वश्वासप्रश्वासा विक्षेपसहभुवः १ ३१ く、 दुःखानुजन्मा द्वेषः マ లో {2ధి हग्दर्शनशक्योरेकात्मतवास्मिता マ ६ १३७ हष्टानुश्रविकविषयवितृष्णस्य वशीकारसंज्ञा वैराग्यम् १ ફબ ૪૨ देशष्बन्धश्चित्तस्य धारणा R 黎 吸强我 द्रष्टा दृशिमात्रः शुद्धोऽपि प्रत्ययानुपशयः マ Rの Rくと द्रष्टृदृश्युयोः संग्रेगो हेयहेतुः R 83 vsr. द्रष्ट्रदृश्यापरक्त चित्त सवाथम्। ४ २३ ३५५ ध धारणासु च योग्यता मनसः マ ५३ २३e ध्यानहे.यास्तद्वृत्तय: R ११ १४२ ध्रुवे तद्भतिज्ञानम् 8 Rど Rの s 可 न च सालम्बनं तस्याविषयीभूतत्वात् २० २८१ न चैकचित्ततन्त्रं वस्तु तदप्रमाणकं तदा किं स्यात् ४ १६ ३४४ न तत्स्वाभासं दृश्यत्वात् १९ ३४९ नाभिचके कायव्यूहज्ञानम् R マ% aくく निमित्तमप्रयोजकं प्रकृतीनां वरणभेदस्तु ततः क्षेत्रकवत् ४ 3 & R< निर्माणचित्तान्यस्मितामात्रात् o निर्विचारौवैशारद्येऽध्यात्मप्रसादः १ ४७ ११३ वष्णांनुक्रमसूची ३५g५९ पादाङ्काःसूत्राङ्काःपृष्ठाङ्का: परमाणुपरममहत्त्वान्तोऽस्य वशीकारः %の ૨૭ परिणामतापसंस्कारदुःखैर्मुणवृत्तिविरोधाच दुःखमेव सर्व विवेकिन: * gtኳ ፮“ኣ% परिणामत्रयसयमादतीतानागतज्ञानम R १६ २६२ परिणामैकत्वाद्वस्तुतत्त्वम् 었 १४ ३३८ पुरुषार्थशून्यानां गुणानां प्रतिप्रसवः कैवल्यं स्वरूप- o . प्रतिष्ठा वा चितिशक्तिरित २४० ३६८ पूर्वेषामपि गुरुः कालेनानवच्छदात् २६ vs. प्रकाशक्रियास्थितिशील भूतन्द्रियात्मक भोगापवगीर्थ दृश्यम् マ ?と Rwss प्रच्छदैनविधारणाभ्यां वा प्राणस्य 38 &ー प्रत्यक्षानुमानागमाः प्रमाणानि & v do K प्रलययस्य परचित्तज्ञानम् - 3. R& R2c प्रमाणविपर्यंयविकल्पनिद्रास्मृतीयः g 3. *く प्रयत्नशैथिल्यानन्यसमापत्तिभ्याम् २ ४७ २२६ प्रवृत्तिभेदे प्रयोजर्क चित्तेमकमनेकेषाम् ५. ३२१ प्रवृत्त्यालेकन्यासात् सूक्ष्मव्यवहितविप्रकृष्टज्ञानम ३ a"、 kmと8 wN t -- ܀ ܘ ܢ ܡ प्रसङ्ख्यानऽप्यकुसादस्य सवथाविश्वकख्यातंधममंघ: समाधिः २९ ३६३ प्रातिभाद्वा सर्वम् ३ ३३ २८९ ब बन्धकारिणशैथिल्यान् प्रचारसंवेदनाच चित्तस्य पर शरीरावेश: - 3. 8z R&R ब्रह्मचर्यप्रतिष्ठायां वीर्यलाभः २ ३८ २२२ बलेषु हस्तिबलादीनि 3 、? Rz8 बहिरकल्पिता धृतिर्महाविदेहा ततः प्रकाशावरणक्षयः ३ ४३ २९६ बाह्याभ्यन्तरविषयाक्षेपी चतुर्थ: २ ५१ २२९ बाह्याभ्यन्तरस्तम्भवृत्तिर्देशकालसङ्ख्याभिः परिदृश्वे दीर्घसूक्ष्मः R , Q R & & भ भवप्रत्ययो विदेहप्रकृतिलयानाम् Q Чд о भुवनज्ञानै सूर्ये संयमात् R マー 、く。 पादाङ्काःसूत्राङ्का:g मूर्धज्योतिषि सिद्धदर्शनम् ३ ३२ मृदुमध्याधिमात्रत्वात्ततेोऽपि विशेषः & マー Կ - मैत्रीकरुणामुदिनीपेक्षाणां सुखदुःखपुण्यापुण्य विषयाणा भावनातश्चित्तप्रसादनम् & ३३ ९१ मैत्र्यादिषु बलानि R マミ &く説 य यथाभिर्मतध्यानाद्वा ३९ ९६ यमनियमासनप्राणायामप्रत्याहारधारणाध्यान समाधयेोऽष्टावङ्गानि * マ& R88 योगश्चित्तवृत्तिनिरोधः କାଁ ९ योगाङ्गानुष्ठानादशुद्धिक्ष्ये ज्ञानदीमिरा विवेकख्याते: २ R, «4 Kco VS9 R रूपलावण्यबलवज्रसंहननत्वानि कायसेपत् R 83 RoR व वस्तुसाम्ये चित्तभदात्तयोर्वेवित्तः पन्थाः g १५९ ३४१ वितर्कबाधने प्रतिपक्षभावनम् でR ३३ २१७ वितर्कविचारानन्दास्मितारूपानुगमात् संप्रज्ञात: 8 في ነ፰($ वितर्का हिंसादय: कृतकारितानुमोदिता लेोभक्रोध मेहपूर्वका मृदुमध्यधिमात्रा दुःखाज्ञानानन्तफला इति प्रतिपक्षभावनम् R き? *《と विपर्ययो मिथ्याज्ञानमूतद्रूपप्रतिष्टुम् * ३३ विरामप्रत्ययाभ्यासपूर्वैः संस्कारशेषोऽन्यः 《く 8と विवेकख्यातिरविषुवा हानोपायः। * Rä Ro? विशेषदर्शिन आत्मभावभावनानिवृत्ति: ४ २५ ३६० विशेषाविशेषलिङ्गमात्रालङ्गा गुणपर्वाणः * RS 8とマ विशोका वा ज्योतिष्मती १ ३६ ९४ विषयवती वा प्रवृत्तिरुत्पन्ना मनसः स्थितिनिबन्धनी १ ३५ ९२ वीतरागविषर्य वा चित्तम् ३७ ९५ वृत्तयः पञ्चतय्यः ह्रिष्टाङ्क्छुिष्टाः t: 89 वृत्तिसारूप्यमितरत्र 88 व्याधस्त्यानसंशयप्रमादालस्याविरतिभ्रान्तिदर्शना- । लब्धभूमिकत्वानवस्थितत्वानि चित्तविक्षेपास्ते वर्णानुक्रमसूची 3vsvg पादाङ्काः सूत्राङ्काः पृष्ठाङ्क: तान्वयो निरोधपरिणामः श शब्दज्ञानानुपाती वस्तुशुन्यी विकल्प: शब्दार्थप्रल्ययानामितरेतराध्यासात् संकरस्तत्प्रवि भागसंयमात् सर्वभूतरुतज्ञानम् शान्तोदिताव्यपदेश्यधर्मानुपाती धर्मी शौचसंतोषतपःस्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि नियमाः शौचात् स्वाङ्गजुगुप्सा पोरैरसंसर्गः श्रद्धावीर्यस्मृति समाधिप्रज्ञापूर्वक इतरेषाम् श्रुतानुमानप्रज्ञाभ्यामन्यविषया विशेषार्थत्वात् श्रोत्राकाशयोः संबन्धसंयमाद्दिव्यं श्रेोत्रम् सति मूल तद्विपाको जात्यायुभंगाः M ra स तु दाघकालनरन्तयसत्कारासावता दृढभूमः सत्यप्रतिष्ठायां क्रियाफलाश्रयत्वम् सत्त्वपुरुषयोरत्यन्तासंकीर्णयोः प्रत्ययाविशेषो भोगाः पराथैात् स्वार्थसंयमान् पुरुषज्ञानम् सत्त्वपुरुषयोः शुद्धिसाम्ये कैवल्यमिति सत्त्वपुरुषान्यताख्यातेमात्रस्य सवैभावाधिष्ठातृत्र्व सर्वज्ञातृत्वं च सत्त्वशुद्धिसौंमनस्येकाय्येन्द्रियजयात्मदर्शनयोग्य त्वांनि च नरोधसंस्कारयोरभिभवप्रादुर्भीवैौ निरोधक्षण R i. R R सदा ज्ञाताश्चित्तवृत्तयस्तत्प्रभोः पुरुषस्यापरिणामित्वात् ४ समाधिभावनाथैः ङेशतनूकरणार्थश्च समाधिसिद्धिरीश्वरप्रणिधानात् समानजयाज्ज्वलनम सेतेषादनुत्तमः सुखलाभः संस्कारसाक्षात्करणात् पूर्वजातिज्ञानम् सवीर्थतैकाअतयोः क्षयोदयौ चित्तस्य समाधिपरिणाम सुखानुजन्मा रागः सूक्ष्मविषयत्र्व चालिङ्गपर्यवसाद्धम् सोपक्रम निरुपक्रम च कर्म तत्संयमादपरान्तज्ञान मरिट्टेभ्यो वा 48 Q 8, ? $ 88. ३३ 8の

१३ &g ३६ R te 8ና 상 《と R 8ህጻ ?、 Rと 8ዒ

  • き?

ጻሂጻ २६३ રવિ R92 t, ૨.૨૨ “ኣ? ? ፪oኣ ー&g 한상 상 ママ* ኛዒ¢ ፱ ፻ዓጻ ३०५ マー&ミ وفي 38ة ፪ኛ8 ଦ୍r୫ マ%8 २२३ حكاية Re ፻ 8%

  • くく。 ૨૭.૮ पातज्ञलयोगसूत्राणां वर्णानुक्रमसूची

पादाङ्काः सूत्रा स्थान्युपमन्त्रणे सङ्गस्मयाकरणी पुनरनिष्टप्रसङ्गात् ३ ५१ * स्थिरसुखमासनम्। २ ४६ स्थूलूस्वरूपसूक्ष्मान्वयार्थेष्वत्त्वसंयमाद्भूतूजयः। 88 स्मृतिपांरिंशुद्धी स्वरूपशून्यवाथमात्रांनभासा नांवंतकी १ ४३ स्वप्रनिद्राज्ञानालम्बन वा R Rと स्वरसवाही विदुषोऽपि तथा रूढेोऽभिनिवेशः 。 Q स्वृविषय्मसंप्रयोगे चित्तस्वरूपानुकार इवेन्द्रियाणां प्रत्याहारः ኛ “ጻ8 स्वस्वामिशक्त्योः स्वरूपोपलब्धिहेतुः संयोगः * マ3 स्वाध्यायादिष्टदेवतासंप्रयोगः マ 88 हानमेषां कुशवदुतम् 8 Rの。 हृदये चित्तसंवित् 3. 3४ हेतुफलाश्रयालम्बनैः संगृहीतत्वादेषामभावे तद्भावः ४ & R १६ हेयं दुःखमनागतम् । समामेर्य पातञ्जलयोगसूत्राणां वणीनुक्रमसूची । २९७ १०४ ९६ 8 ශ්‍රීප २३१ 8&t २२४ ३६२ Rく% ३३१ ।। vs.