नारदस्मृतिः/मातृकाः/भाषा
सुनिश्चितबलाधानस्त्वर्थी स्वार्थप्रचोदितः । |
पूर्वपक्षश्रुतार्थस्तु प्रत्यर्थी तदनन्तरम् । |
श्वो लेखनं वा स लभेत्त्र्यहं सप्ताहं एव वा । |
मिथ्या संप्रतिपत्तिर्वा प्रत्यवस्कन्दं एव वा । |
मिथ्यैतन्नाभिजानामि तदा तत्र न संनिधिः । |
मिथ्या च विपरीतं च पुनः शब्दसमागमम् । |
भाषाया उत्तरं यावत्प्रत्यर्थी न निवेशयेत् । |
अन्यार्थं अर्थहीनं च प्रमाणागमवर्जितम् । |
लब्धव्यं येन यद्यस्मात्स तत्तस्मादवाप्नुयात् । |
मनसाहं अपि ध्यातस्त्वन्मित्रेणेह शत्रुवत् । |
द्रव्यप्रमाणहीनं यत्फलोपाश्रयवर्जितम् । |
आगमवर्जितं दोषं पूर्वपादे विवर्जयेत् । |
बिन्दुमात्रापदवर्णेष्वेकाविधिष्टया (?) । |
भ्रष्टं तु दुःस्थितं यत्स्याज्जलतैलादिभिर्हतम् । |
सत्या भाषा न भवति यद्यपि स्यात्प्रतिष्ठिता । |
गन्धमादनसंस्थस्य मयास्यासीत्तदर्पितम् । |
अन्याक्षरनिवेशेन अन्यार्थगमनेन च । |
रागादीनां यदेकेन कोपितः करणे वदेत् । |
निराकुलावबोधाय धर्मस्थैः सुविचारितम् । |
वादिभ्यां अभ्यनुज्ञातं शेषं च फलके स्थितम् । |
वादिभ्यां लिखिताच्छेषं यत्पुनर्वादिना स्मृतम् । |
अर्थिना संनियुक्तो वा प्रत्यर्थिप्रहितोऽपि वा । |
यो न भ्राता न च पिता न पुत्रो न नियोगकृत् । |
पूर्ववादं परित्यज्य योऽन्यं आलम्बते पुनः । |
सर्वेष्वपि विवादेषु वाक्छले नापहीयते । |
अभियुक्तोऽभियोगस्य यदि कुर्यादपह्नवम् । |
पूर्वपादे हि लिखितं यथाक्षरं अशेषतः । |
क्रियापि द्विविधा प्रोक्ता मानुषी दैविकी तथा । |
दिवा कृते कार्यविधौ ग्रामेषु नगरेषु वा । |
अरण्ये निर्जने रात्रावन्तर्वेश्मनि साहसे । |
कारणप्रतिपत्त्या च पूर्वपक्षे विरोधिते । |
पलायते य आहूतो मौनी साक्षिपराजितः । |
अन्यवादी क्रियाद्वेषी नोपस्थाता निरुत्तरः । |
मणयः पद्मरागाद्या दीनारादि हिरण्मयम् । |
गन्धमाल्यं अदत्तं तु भूषणं वास एव वा । |
पण्यमूल्यं भृतिर्न्यासो दण्डो यच्चावहारकम् । |
मिथ्याभियोगिनो ये स्युर्द्विजानां शूद्रयोनयः । |
आज्ञा लेखः पट्टकः शासनं वा आधिः पत्त्रं विक्रयो वा क्रयो वा । |
साक्षिकदूषणे कार्यं पूर्वसाक्षिविशोधनम् । |
साक्षिसभ्यावसन्नानां दूषणे दर्शनं पुनः । |
स्वयं अभ्युपपन्नोऽपि स्वचर्यावसितोऽपि सन् । |
पक्षानुत्सार्य कार्यस्तु सभ्यैः कार्यविनिश्चयः । |
सभैरेव जितः पश्चाद्राज्ञा शास्यः स्वशास्त्रतः । |
व्यवहारमुखं चैतत्पूर्वं उक्तं स्वयंभुवा । |