དད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་▫ dad pa skyed par byed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {MSA} śraddhāyās ... avaropaṇāt (or: avaropaṇa)▪ produce faith
དད་པ་བསྐྱེད་ནས་▫ dad pa bskyed nas▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {MSA}prasādaṃ janayitvā▪ having produced faith
དད་པ་ཅན་▫ dad pa can▪ {PH}faithful▫ དད་པ་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་གཞུང་ཆ་ཚང་རེ་རེའི་ནས་ཞོག་གུ་རེ་ཙམ་བརྐུས།▫ dad pa can 'ga' zhig gis gzhung cha tshang re re'i nas zhog gu re tsam brkus;▫ Some of the faithful have even stolen a few pages from each complete text.▫ {GCG} p.17
དད་པ་ཐོབ་པ་▫ dad pa thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA}prasāda-lābha ▪ obtain faith
དད་པ་དག་▫ dad pa dag▪ {C}śrāddha▪ pure faith; faithful▫ {C}full of faith; believing
དད་པ་དང་དགའ་བ་དང་བློའི་རྒྱུ་▫ dad pa dang dga' ba dang blo'i rgyu▪ {MSA}bhakti-tuṣṭi-buddhi-hetutva ▪ cause of faith, happiness, and knowledge
དད་པ་དང་ལྡན་པ་▫ dad pa dang ldan pa▪ {C}śrāddha▪ having faith; faithful▫ {C}full of faith; believing
དད་པ་མང་བ་▫ dad pa mang ba▪ śraddha-bahula▪ much faith
དད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ dad pa yid la byed pa▪ {MSA} ruci-manaskāra▪ mental contemplation of faith
དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་▫ dad pa yongs su smin pa▪ {MSA}prasāda-paripāka▪ thoroughly mature faith
དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་སུ་སྣང་བ་▫ dad pa la sogs pa dge ba'i chos su snang ba▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་ ▫ snang snang snang snang▪ {MSA}śraddhādi-kuśala-dharmābhāsa▪ appear as virtuous qualities, faith and so forth
དད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་▫ dad pa la sogs pa'i rnam pa ▪ {MSA}śraddhādy-ākāra▪ aspects of faith and so forth
དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ས་ལ་▫ dad pa'i rjes su 'brang ba'i sa la▪ {C}śraddhā-anusāri-bhūmi▪ {C} ground/stage of a Faith-follower
དད་པའི་དབང་པོ་▫ dad pa'i dbang po▪ {MSA} śraddhendriya▪ faculty of faith
དད་པའི་ས་▫ dad pa'i sa▪ śraddha-bhūmi▪ ground of faith
དད་པར་▫ dad par▪ {C}śrāddha▪ faithful▫ {C}full of faith; believing
དད་པར་གྱིས་▫ dad par gyis▪ {C}śraddadhata▪ {C}do you have faith!
དད་པར་གྱུར་པ་▫ dad par gyur pa▪ {MV}śraddadhāna▪ have faith
དད་པར་འགྱུར་▫ dad par 'gyur▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་ ▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {MSA}(pra √sad): prasīdati▪ have faith
དད་པར་མེད་པར་▫ dad par med par▪ {C}aśrāddha▪ non-faith; unfaithful▫ {C}non-believing
དད་མ་ཡིན་▫ dad ma yin▪ {C}asakta; aśrāddha▪ non-faith; unfaithful▫ {C}unattached; non-attached
དམ་ཅན་▫ dam can▪ [promise-having]; name of a deity who has promised to defend Buddhism
དམ་བཅའ་▫ dam bca'▪ {LCh}pratijñā▪ thesis; promise
དམ་བཅའ་རྣལ་མ་▫ dam bca' rnal ma▪ {PH}genuine thesis
དམ་བཅའ་བ་▫ dam bca' ba▪ {MV,MSA}pratijñā▪ thesis; promise; Defender
དམ་བཅའ་བའི་བློ་▫ dam bca' ba'i blo▪ awareness which promises Tenses: future, present, past, imperative
དམ་བཅའ་ཙམ་▫ dam bca' tsam▪ mere thesis{LG 30.5} ▫ {PH}mere thesis▫ སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པའི་དམ་བཅའ་ཙམ་དུ་ཟད། ▫ [Your argument] is exhausted as a mere thesis that lacks a proof.▫ {LG 30.4}
དམ་བཅས་▫ dam bcas▪ {C}pratijñā▪ thesis; promise▫ {C}pledge
དམ་བཅས་པ་▫ dam bcas pa▪ {MSA}pratijñatva▪ thesis; promise
དམ་ཆོས་▫ dam chos▪ {LCh,C,MSA}sad-dharma▪ the excellent doctrine; Buddhism
དམ་ཆོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་▫ dam chos bsgrub par bya ba▪
བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {MSA}saddharma-pratipatti▪ follow the excellent doctrine
དམ་ཆོས་ཆེར་གཟུང་▫ dam chos cher gzung▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA}sad-dharma-mahā-parigraha▪ apprehend the excellent doctrine as great
དམ་ཆོས་ཡུན་རིང་གནས་པ་▫ dam chos yun ring gnas pa ▪ {MSA}sad-dharmasya sthitir dīrghā▪ abide in the excellent doctrine for a long time
དམ་ཆོས་ལེགས་གཞག་པ་▫ dam chos legs gzhag pa▪ {MSA}sudharma-suvyavastha▪ well established in the excellent doctrine
དམ་པ་▫ dam pa▪ {LCh,C}vara; {C}pravara; {C} uttama; {LCh,C,MSA,MV}parama; {MSA}para; {MSA}paramata; {C}agra; {C}śreṣṭha; {C}sat; {C}sāra (=pradhāna); {C}pradhāna▪ excellent; ultimate; highest▫ {C}highest; best; supreme; unsurpassed; utmost; finest; very fine; excellent; highly; exceedingly; completely; foremost; most; farthest; most excellent; top; beginning; boon; choicest; supreme; a person of authority core; substance; of substantial excell
དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་▫ dam pa ma yin pa'i chos▪ asat-dharma▪ false doctrine
དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་▫ dam pa ma yin pa'i chos yongs su 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {C}asaddharma-parigrāha▪ apprehend what is not the excellent doctrine▫ {C}takes hold of what is not true Dharma
དམ་པ་མིན་▫ dam pa min▪ {PH}inappropriate; unseemly
དམ་པ་ཡིན་པ་▫ dam pa yin pa▪ {C}paramatva▪ excellence▫ {C}supreme
དམ་པ་ཡིན་པ་▫ dam pa yin pa▪ {C}paramatva▪ {PH} being excellence
དམ་པའི་ཆོས་▫ dam pa'i chos▪ {C,MSA,N}saddharma; sat-dharma▪ excellent doctrine{N}; true doctrine
དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་▫ dam pa'i chos kyang yun ring du gnas par 'gyur▪ {MSA}cira-sthitiko bhavati (sad-dharmaś ca-)▪ abide also in the excellent doctrine for a long time
དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་▫ dam pa'i chos 'jig pa'i dus kyi tshe▪ {C}saddharmasya-antardhāna-kāla-samaya▪ the time of the disintegration of the excellent doctrine▫ {C}the period when true Dharma disappears
དམ་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་▫ dam pa'i chos dran pa nye bar gzhag pa▪ {PH}Application of Mindfulness of the True Dharma [Sūtra]
དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་▫ dam pa'i chos ma yin pa yongs su 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {C}asaddharma-parigrāhaka▪ apprehend what is not the excellent doctrine▫ {C}one who upholds what is not true Dharma
དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་▫ dam pa'i chos 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA} sad-dharmasya dhāraṇa(ṃ)▪ apprehend what is not the excellent doctrine
དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་▫ dam pa'i chos yun ring du gnas par bya ba▪ {C}(saddharma) cira-sthiti-hetor▪ make the excellent doctrine abide for a long time▫ {C}so that it may last long
དམ་པའི་དོན་▫ dam pa'i don▪ {C,MSA,MV}parama-artha; paramasyārtha▪ object of the highest Tenses: future, present, past, imperative [wisdom]; object of the ultimate; ultimate truth; ultimate object▫ {C}highest truth; other truth
དམ་པའི་དོན་དུ་▫ dam pa'i don du▪ {C}paramārthena▪ as the ultimate; in terms of the ultimate truth; ultimately▫ {C}from the standpoint of highest truth; in ultimate reality
དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད་▫ dam pa'i don du yod▪ exists ultimately
དམ་པའི་དོན་ནི་གྲུབ་པ་▫ dam pa'i don ni grub pa▪ འགྲུབ་ འགྲུབ་འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ {MSA}niṣpanna-paramārtha▪ establish the ultimate truth
དམ་པའི་ལེགས་བཤད་▫ dam pa'i legs bshad▪ {PH} good explanations of excellent [beings]
དམ་པར་སྒྲུབ་པ་▫ dam par sgrub pa▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {MV}paramā pratipattiḥ▪ establish as ultimate; ultimately established
དམ་པོ་▫ dam po▪ {MSA}gāḍha▪ tight; firm
དམ་པོར་བྱེད་པར་▫ dam por byed par▪ {C}gāḍhī-karoti▪ {C}tighten
དམ་སྦྲིང་ངེ་བ་▫ dam sbring nge ba▪ tightly; tenaciously
དམ་སྦྲིང་སྦྲིང་▫ dam sbring sbring▪ tightly; tenaciously
དམ་ཚིག་▫ dam tshig▪ {LCh,C}samaya▪ [promise-word]; promise; pledge; vow▫ {PH}commitment; pledge▫ དམ་ཚིག་སྡོམ་པ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ལྡོག་པ་ཐ་དད་▫ dam tshig sdom pa gnyis ngo bo gcig ldog pa tha dad▫ the two, promise and vow, are one entity and different isolates
དམ་ཚིག་གི་ཕྱག་རྒྱ་▫ dam tshig gi phyag rgya▪ {LCh} samaya-mudrā▪ pledge seal
དམ་ཚིག་སྒྲོལ་མ་▫ dam tshig sgrol ma▪ {PH}Samaya Tara
དམ་ཚིག་ཅན་▫ dam tshig can▪ [promise-word-having]; one who has a promise▫ {PH}holder of commitments
དམ་ཚིག་རྣམ་དག་པ་▫ dam tshig rnam dag pa▪ {PH} pure commitments
དམ་ཚིག་པ་▫ dam tshig pa▪ samaya-sattva▪ [promise-word-having]; pledge being; one who has a promise (e.g. a tantric practitioner); pledge-being; symbolic being▫ {PH}holder of commitments [e.g. a tantric practitioner]
དམ་ཚིག་དཔའ་▫ dam tshig dpa'▪ {PH}samayasattva
དམ་ཚིག་ཕྱག་རྒྱ་▫ dam tshig phyag rgya▪ {PH} commitment-seal
དམ་ཚིག་སེམས་དཔའ་▫ dam tshig sems dpa'▪ {PH} samayasattva; commitment-being
དམ་ཚིག་སློབ་དཔོན་▫ dam tshig slob dpon▪ {PH} commitment-master
དམ་སྲི་▫ dam sri▪ gnome spirit
པདྨའི་ངང་ཚུལ་▫ pad ma'i ngang tshul▪ {PH}[The one who is] the nature of the Lotus [epith. of Kamalaśīla]
དར་བ་▫ dar ba▪ {MSA}vardhamāna; {MSA}vṛddhi▪ spread; dissemination▫ {PH}whole plant
དར་དབྱངས་▫ dar dbyangs▪ silk-ribbon {VM}
དར་ཡོལ་▫ dar yol▪ {PH}adulthood
དལ་▫ dal▪ kṣaṇa▪ leisure
དལ་གྱིས་འབབ་▫ dal gyis 'bab▪ {BCA} mandākinī▪ {PH}Mandākinī [Lake]
དལ་འགྲོའི་རྒྱུན་▫ dal 'gro'i rgyun▪ [gently-going-continuum]; river
དལ་བརྒྱད་འབྱོར་བཅུ་▫ dal brgyad 'byor bcu▪ {PH}eight leisures and ten fortunes
དལ་བ་▫ dal ba▪ {LCh,C,MSA}kṣaṇa; {MSA}śithila ▪ leisure▫ {C}moment; instant; rebirth at an Tenses: future, present, past, imperative auspicious moment
དལ་བ་ཆུད་གསོན་པ་དག་མཐོང་ནས་▫ dal ba chud gson pa dag mthong nas▪ {C}kṣaṇāṃś ca virāgayataḥ paśyati▪ {C}he sees that they have again lost the fortunate rebirth
དལ་བ་ལ་སྙིང་པོ་ལེན་འདོད་▫ dal ba la snying po len 'dod ▪ the wish to extract the essence with respect to leisure{MSI 514}
དལ་བར་སྐྱེ་བ་▫ dal bar skye ba▪ {MSA}kṣaṇopapatti▪ produce leisure; produce in a moment
དལ་བུས་▫ dal bus▪ gently; quietly; gradually
དལ་འབྱོར་▫ dal 'byor▪ {LCh}kṣaṇa-saṃpad; kṣaṇasampad▪ leisure and fortune
དལ་འབྱོར་གྱི་སྐོར་རྣམས་བསྒོམ་▫ dal 'byor gyi skor rnams bsgom▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ meditate on the topics of leisure and fortune
དལ་འབྱོར་བཅོ་བརྒྱད་▫ dal 'byor bco brgyad▪ {PH} eighteen leisures and fortunes
དལ་འབྱོར་རྟེན་▫ dal 'byor rten▪ {PH}leisure and fortune
དུཿཁ་མེད་པ་▫ duḥ kha med pa▪ {PH}one who is without suffering
དུ་གཅིག་ཅིག་▫ du gcig cig▪ at a certain time
དུ་ལྡན་ལ་ལ་▫ du ldan la la▪ on a smoky pass{LSR 6b}
དུ་བ་▫ du ba▪ {MV,MSA}dhūma▪ smoke
དུ་བ་སྔོན་ལོང་པོ་▫ du ba sngon long po▪ blue rising smoke
དུ་བའི་དངོས་རྒྱུ་▫ du ba'i dngos rgyu▪ direct cause of smoke▫ Definitions: མཚན་ཉིད། དུ་བའི་དངོས་སུ་སྐྱེད་བྱེད་▫ mtshan nyid/ du ba'i dngos su skyed byed/▫ Definition: direct producer of smoke
དུ་བའི་དངོས་སུ་སྐྱེད་བྱེད་▫ du ba'i dngos su skyed byed▪
བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ direct producer of smoke
དུ་བྱེད་དེ་དག་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་▫ du byed de dag ni sgyu ma lta bu▪ {MSA}māyopamās te ... saṃskārāḥ▪ those compositional phenomenon are like an illusion
དུ་མ་▫ du ma▪ {C,MSA}aneka; {MV}anekatva; {MSA} naika; {MSA}vibhavat; {C}vicitra; an-ekam▪ manifold; many; plural; plurality; multitude ▫ {C}absence of oneness; manifold; brilliant and multi-colored (meru); various; well-colored; brilliant
དུ་མ་ཆུད་པ་▫ du ma chud pa▪ {C}nirmukta▪ {C} sundered from; freed; outside
དུ་མ་ཉིད་▫ du ma nyid▪ {C,MV}anekatva▪ plurality; manifoldness▫ {C}absence of oneness
དུ་མ་ཉིད་པ་▫ du ma nyid pa▪ {C}naikatā (=anekatā?)▪ {C}non-manifoldness
དུ་མ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་▫ du ma nyid ma yin pa▪ {MSA} apṛthaktva▪ non-manifoldness; non-plurality
དུ་མ་ཞིག་▫ du ma zhig▪ many; plural▫ {PH}many; manifold▫ སེམས་ཅན་ཡང་དུ་མ་ཞིག་ལ་བདེ་བར་འགྱུར་▫ There is also happiness for many sentient beings.
དུ་མ་རོ་གཅིག་པ་▫ du ma ro gcig pa▪ many-one
དུ་མའི་ངོ་བོ་▫ du ma'i ngo bo▪ {C}aneka-rūpa▪ many entities▫ {C}in great variety; different in form; one of the many
དུ་ཞིག་▫ du zhig▪ {C}katividha▪ many; plural▫ {C}of how many kinds?
དུག་▫ dug▪ {C,MSA}viṣa▪ poison
དུག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་▫ dug thams cad rab tu zhi bar byed pa▪ {C}praśamanī▪ completely pacify all poisons▫ {C}cure
དུག་མེད་པ་▫ dug med pa▪ {C}nirviṣa (=apagatopalambha-viṣayatvān)▪ {C}non-poisonous
དུང་▫ dung▪ {LCh,C}śaṃkha▪ conch-shell; shell
དུང་དཀར་སེར་པོར་སྣང་བའི་དབང་ཤེས་▫ dung dkar ser por snang ba'i dbang shes▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ sense consciousness to which a white conch appears as yellow
དུང་གི་དཀར་པོ་▫ dung gi dkar po▪ śaṃkha-śukla▪ white conch shell
དུད་ཁུང་▫ dud khung▪ {PH}chimney
དུད་འགྲོ་▫ dud 'gro▪ {LCh,MSA}tiryak; tiryañc▪ [bent-go]; animal▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་བྱིང་ན་གནས་པ་༢་ཁ་འཐོར་བ་▫ dbye ba/ 1 bying na gnas pa/ 2 kha 'thor ba/▫ Divisions: (1) abiding in lethargy (?); (2) (?)
དུད་འགྲོ་ཁ་འཐོར་བ་▫ dud 'gro kha 'thor ba▪ animals scattered [about the surface]
དུད་འགྲོ་བྱིང་ན་གནས་པ་▫ dud 'gro bying na gnas pa▪ animals living in the depths
དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་▫ dud 'gro'i 'gro ba▪ {C}tīrya-gati▪ {C}rebirth as an animal
དུད་འགྲོའི་འཇིག་རྟེན་▫ dud 'gro'i 'jig rten▪ {C}tirya-loka ▪ {C}world of animals
དུད་འགྲོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་▫ dud 'gro'i rten can gyi so so'i skye bo▪ ordinary beings having the basis of animals; common being having the basis of an animal
དུབ་པ་▫ dub pa▪ དུབ་བམ་འདུབ། དུབ་བམ་འདུབས། དུབ། དུབ་བམ་དུབས།▫ dub bam 'dub/ dub bam 'dubs/ dub/ dub bam dubs/▪ {C}khidyati; {MSA}klamatha▪ fatigue; to be fatigued; be tired▫ {C}feel exhausted
དུབ་པ་མེད་པ་▫ dub pa med pa▪ {MSA}akilāsikatva▪ not fatigued; not tired
དུམ་བུ་▫ dum bu▪ {Das} khaṇḍa▪ section [of a text]
དུམ་བུ་དུམ་བུ་▫ dum bu dum bu▪ {PH}sections; pieces
དུས་རྟག་ཏུ་▫ dus rtag tu▪ {C}nitya-kālam▪ permanently▫ {C}invariably; constantly
དུས་བརྟན་པའི་རྟག་པ་▫ dus brtan pa'i rtag pa▪ permanent phenomenon which is stable in time
དུས་བརྟེན་པའི་རྟག་པ་▫ dus brten pa'i rtag pa▪ permanent phenomenon that abides all the time
དུས་ཐ་མར་▫ dus tha mar▪ at the final time [i.e. when Buddha taught the sūtras of the third wheel of doctrine]{BJ 27.7}
དུས་ཐམས་ཅད་▫ dus thams cad▪ {MSA}sarva-kāla▪ all times
དུས་མཐའ་▫ dus mtha'▪ smallest unit of time
དུས་མཐའ་སྐད་ཅིག་མ་▫ dus mtha' skad cig ma▪ smallest moment▫ {GD:281} infinitesmal moment
དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་གྱུར་པའི་བུམ་པ་▫ dus mtha'i skad cig ma gyur pa'i bum pa▪ pot which is a smallest moment
དུས་དང་པོར་▫ dus dang por▪ at the initial time [i.e. when Buddha taught the Hīnayāna sūtras, which imply that everything is established by way of its own character]{BJ 27.6}
དུས་དུས་▫ dus dus▪ kālena kālam▪ from time to time; occasionally Tenses: future, present, past, imperative
དུས་དུས་སུ་▫ dus dus su▪ {C}kālena kālam▪ from time to time▫ {C}in due season and at regular times
དུས་ནམ་ཞིག་ན་▫ dus nam zhig na▪ after a while; after some time
དུས་ནམ་ཡང་▫ dus nam yang▪ all the time
དུས་ནམ་ཡང་མི་གཡོ་▫ dus nam yang mi g.yo▪ never more
དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་▫ dus rnams rtag tu▪ {C}nitya-kālam; {C}sada-kāli▪ permanently▫ {C}invariably; constantly; for all time
དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་▫ dus dpag tu med pa▪ {MSA} aparimita-kāla▪ immeasurable time
དུས་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་▫ dus dpag tu yod pa dang dpag tu med pa▪ {MSA}parimitāparimita-kāla▪ measurable and immeasurable time
དུས་ཕྱིས་▫ dus phyis▪ {MSA}uttara-kālam▪ later time
དུས་བར་པར་▫ dus bar par▪ at the middle time [i.e. when Buddha taught the Perfection of Wisdom Sūtras]{BJ 27.7}
དུས་མ་འདྲེས་པ་▫ dus ma 'dres pa▪ kālaniyata▪ {GD:123} determinate temporal position
དུས་མ་ཡིན་པ་▫ dus ma yin pa▪ untimely
དུས་མིན་▫ dus min▪ {C}kāluhīna▪ {C}out of season
དུས་མེ་▫ dus me▪ kalāgni▪ fire of time {T}
དུས་ཚིགས་▫ dus tshigs▪ saṃvatsara▪ year
དུས་ཚིགས་བཅད་ནས་སྒོམ་པ་▫ dus tshigs bcad nas sgom pa▪ meditate within delimiting time intervals
དུས་ཚིགས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་▫ dus tshigs su spyad pa'i phyag dar khrod pa▪ wearing clothes used for a period [such as for four months]
དུས་གཞན་▫ dus gzhan▪ {C}aparasmi-kāli; {MSA} kālāntara▪ other time▫ {C}at some time
དུས་གཞན་ན་▫ dus gzhan na▪ {MSA}kālāntareṇa▪ at another time
དུས་གཞན་ན་འགག་པ་ཉིད་▫ dus gzhan na 'gag pa nyid ▪ འགག་འགག་འགགས་འགགས་▫ 'gag 'gag 'gags 'gags▪ {MSA}kālāntara-nirodha▪ be stopped/obstructed/ destroyed/ceased/halted at another time
དུས་གཞན་ན་སྦྱར་བ་▫ dus gzhan na sbyar ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {MSA}kālāntara-prayojya▪ connected with another time
དུས་གཞན་ཞིག་ན་▫ dus gzhan zhig na▪ {C}aparasmi-kāli▪ at some other time▫ {C}at some time
དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་▫ dus gzhan la dgongs pa▪ {MSA}kālāntarābhiprāya▪ thinking of another time; in consideration of another time
དུས་བཟང་པོ་▫ dus bzang po▪ {C}sukāla▪ a good time; right time▫ {C}lucky time(s)
དུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གྲང་མེད་པ་▫ dus rab tu dbye ba grang med pa▪ {MSA}asaṃkhyeya-prabheda-kāla▪ countless divisions of time
དུས་རིང་▫ dus ring▪ {MSA}utkṛṣṭa-kālam▪ a long time
དུས་རིང་དུ་▫ dus ring du▪ {PH}for a long time
དུས་རེ་ཞིག་▫ dus re zhig▪ {C}tāvat-kālikī▪ at some time ▫ {C}only for a certain time
དུས་རེ་ཞིག་པ་▫ dus re zhig pa▪ {MSA}tāvat-kālika▪ at some time
དུས་ལ་མཁས་པ་▫ dus la mkhas pa▪ {MV}adhva-kauśalya▪ wise with respect to time
དུས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་▫ dus la sogs pa'i dbye ba▪ {MSA}adhvādi-bheda▪ division of time and so forth
དུས་ལའང་ཡེ་ཤེས་མ་བསྒྲིབས་པ་▫ dus la'ang ye shes ma bsgribs pa▪ {MSA}adhvany anāvṛtajñānāḥ▪ non-obstructed in terms of time or exalted wisdom
དུས་ལས་ཡོལ་བ་▫ dus las yol ba▪ delay
དུས་ཤེས་པ་ཉིད་▫ dus shes pa nyid▪ {MSA}kāla-jñatā▪ cognition of time
དུས་སུ་▫ dus su▪ {MSA}kālena kālam; {C}adhvan▪ from time to time; at [that] time▫ {C}period (of Tenses: future, present, past, imperative time)
དུས་སུ་སྨྲ་བ་▫ dus su smra ba▪ {C}kāla-vāditva▪ {C} speak in due season
དུས་གསུམ་▫ dus gsum▪ {MV}adhva-traya; {C} tryadhva; {C}traikālika; {C}triyadhva; {MSA}loka-traya▪ the three times [past, future, and present] ▫ {C}the three periods of time; what is in the three periods of time
དུས་གསུམ་གཏོགས་པ་▫ dus gsum gtogs pa▪ {C} tryadhva-ga▪ {C}belonging to the three periods of time
དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པ་▫ dus gsum du rnam par bzhugs pa▪ {C}tryadhva-vyavasthita▪ abiding in the three times▫ {C}who appears in the three periods of time
དུས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བ་▫ dus gsum las nges par grol ba▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {C}tryadhva-vinirmukta▪ definitely released from the three times▫ {C}it lies outside the three periods of time
དེ་▫ de▪ {C}tat; {MSA}tad eti; {C}tad ete▪ (1) that; (2) continuative particle indicating that there is more to come in the sentence, sometimes setting off appositives and usually indicating that there is another clause to the sentence; (3) past and present participal▫ {PH}[continuative syntactic particle]▫ {C}comes; has arrivedཡོད་དེ།▫ yod de▫ [It] exists, hence ...
དེ་ཀུན་▫ de kun▪ all those{BJ 68.4}
དེ་སྐད་▫ de skad▪ at these words
དེ་ཁ་▫ de kha▪ {PH}exactly that; that very same▫ གང་ཟག་དེ་ཁ་ང་ཡིན།▫ That very same person was me.▫ {Das}
དེ་ཁོ་ན་▫ de kho na▪ {MSA,MV}tattva▪ reality; suchness
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་▫ de kho na nyid▪ {MSA}tattva; {MSA} satya; tathatā▪ [that-only-ness]; reality; suchness [i.e., emptiness]
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་▫ de kho na nyid kyi don▪ {MSA} tattvārtha▪ meaning of reality; object of reality
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ de kho na nyid kyi phyogs gcig la zhugs pa'i ting nge 'dzin▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ tattvārthaikadeśānu-praveśasamādhi▪ meditative stabilization understanding suchness one-sidedly
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལྷ་▫ de kho na nyid kyi lha▪ suchness deity
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་▫ de kho na nyid khong du chud pa▪ {MSA}tattvādhigama▪ understand reality
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་འབྲིང་པོ་▫ de kho na nyid rtogs pa'i 'bring po▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ middling realizers of suchness [i.e. Solitary Realizers, whose realization is greater than that of Hearers, but inferior to that of Bodhisattvas]{Lati}
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པ་▫ de kho na nyid ston pa▪ {MSA} tattva-darśikā▪ indicate reality; teach suchness
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་▫ de kho na nyid du grub pa▪ tattva-siddhi▪ established as [the object's own] suchness; existence as [its own] suchness
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་པ་▫ de kho na nyid ma mthong ba la brten pa▪ {MSA}adṛṣṭa-satyāśraya▪ depending on not seeing reality དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་/ དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ de kho na nyid yid byed / de kho na nyid yid la byed pa▪ taking suchness to mind
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་▫ de kho na nyid rab tu rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs ▪ {MSA}prabuddha-tattva▪ realize reality; realize suchness
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་▫ de kho na nyid la sgyu ma lta bu yongs su tshol ba▪ བཙལ་ འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold ▪ {MSA}tattve māyopama-paryeṣṭih▪ thoroughly investigate/examine/research reality as like an illusion
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་▫ de kho na nyid la 'jug▪ {MSA} tattvaṃ praviśati; tattvāvatāra▪ entry into Tenses: future, present, past, imperative suchness
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་▫ de kho na nyid la 'jug pa▪ {N} tattvāvatāra▪ entry into suchness{N}
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་▫ de kho na nyid la rab tu zhugs pa▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {MSA}tattve praviṣṭaṃ▪ entry into suchness
དེ་ཁོ་ན་གཏན་ལ་དབབ་པ་▫ de kho na gtan la dbab pa▪ དེ་ཁོ་ན་གཏན་ལ་དབབ། འབེབས། ཕབ། ཕོབ།▫ de kho na gtan la dbab/ 'bebs/ phab/ phob/▪ {N}tattva-viniścaya▪ settling of suchness {N}
དེ་ཁོ་ན་དང་བཅས་པའི་▫ de kho na dang bcas pa'i▪ {C} satattvena▪ {C}in its true reality
དེ་ཁོ་ནའི་ལེའུ་▫ de kho na'i le'u▪ བྱང་སའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་▫ byang sa'i de kho na nyid kyi le'u▪ tattvārthapaṭala ▪ Chapter on Suchness in Asaṅga's Grounds of Bodhisattvas [which is the fifteenth section of his Grounds of Yogic Practice (rnal 'byor spyod pa'i sa, yogācārabhūmi)]
དེ་ཁོ་ནར་▫ de kho nar▪ in reality
དེ་གང་▫ de gang▪ what are ...?{BJ 29.1}
དེ་བརྒྱད་གཡོ་འགུལ་བྱས་ནས་▫ de brgyad g.yo 'gul byas nas▪ through vibrating 100 [worlds]
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་▫ de ci'i phyir▪ why is this?{S}
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་▫ de ci'i phyir zhe na▪ why is this?{S}
དེ་གཅིག་པུ་▫ de gcig pu▪ {C}ekākina▪ {C}some
དེ་ཉིད་▫ de nyid▪ {C;MSA} tattva; {MSA} satattva▪ {PH}reality; suchness
དེ་ཉིད་▫ de nyid▪ {PH}principle▫ དེ་ཉིད་བཅུ་▫ ten principles▫ {AGP} v.8a
དེ་ཉིད་▫ de nyid▪ {PH}that very [thing]; just that itself
དེ་ཉིད་གོང་མ་▫ de nyid gong ma▪ the previous "just those"
དེ་ཉིད་མཆོག་▫ de nyid mchog▪ {MSA}sutattva▪ highest reality
དེ་ཉིད་དང་གཞན་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་▫ de nyid dang gzhan las rnam par grol ba▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MV}tattvānyatva-vinirmukta▪ liberated from just that and from other
དེ་ཉིད་དོན་▫ de nyid don▪ {MSA}tattvārtha▪ meaning of reality; object of reality
དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་▫ de nyid 'di yin no▪ {MSA}tad evedam ▪ just that is this
དེ་ཉིད་བསྡུས་པ་▫ de nyid bsdus pa▪ {PH}Compendium of the Suchness of All the Tathāgatas Tantra (sarva-tathāgata-tattva-saṁgraha tantra)
དེ་ཉིད་ཟབ་མོ་མཐོང་▫ de nyid zab mo mthong▪ {MSA} tattva-gambhīra-dṛṣṭi▪ seeing the profound reality {T}
དེ་ཉིད་བཟང་རྟོགས་▫ de nyid bzang rtogs▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA}tattva-bodha▪ understand reality well
དེ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བསམ་གཏན་▫ de nyid gsum gyi bsam gtan▪ concentration of the three principles; concentrations of the three principles▫ {PH} concentration of the three principles དེ་ཉིད། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་▫ de nyid; de kho na nyid▪ དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ ▫ de kho na nyid▪ {C,MSA}tattva; {MSA}satattva; tathatā▪ suchness; reality; principle▫ {C}just that; Thatness; truly real; 'thatness'; reality itself དེ་ཉིད། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་▫ de nyid; de kho na nyid▪ tattva▪ suchness
དེ་གཉིས་གང་རུང་མ་ཡིན་པ་▫ de gnyis gang rung ma yin pa▪ {PH}being neither of those two
དེ་གཉིས་གང་རུང་མ་ཡིན་པའི་▫ de gnyis gang rung ma yin pa'i▪ which is neither of those two
དེ་གཉིས་ལས་▫ de gnyis las▪ from these two
དེ་གཉིས་སུ་གྲངས་པ་▫ de gnyis su grangs pa▪ {PH} enumeration as these two
དེ་སྙེད་▫ de snyed▪ {C}tāntaka▪ {C}snare
དེ་སྙེད་ཅིག་▫ de snyed cig▪ {PH}just how many; just Tenses: future, present, past, imperative how much
དེ་ལྟ་▫ de lta▪ {PH}such; just; exactly; just so
དེ་ལྟ་ན་▫ de lta na▪ in that case{BJ 18.3}
དེ་ལྟ་ན་ཡང་▫ de lta na yang▪ {PH}in that case; moreover▫ དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་དང་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་ལས་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲའོ།▫ de lta na yang bdag dang bdag gi ba la chags pa dang ldan pa la de las 'jigs pa 'byung ngo zhes smra'o/▫ In that case, moreover, it is said that fear arises in one who possesses attachment to one's self and one's possessions.▫ {A4C-C}
དེ་ལྟ་བས་ན་▫ de lta bas na▪ {C}tasmāhu; {MV.II.14} tasmāt tarhi▪ therefore{BJ 33.4}▫ {C}therefore then
དེ་ལྟ་བུ་དང་འཐུན་པ་▫ de lta bu dang 'thun pa▪ {C}evaṃ jātiya▪ {C}of such a kind/nature
དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་▫ de lta bu byung ba'i sde▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {C}itivṛttaka; {C}iti-uktaka▪ discourses [which report] what was said▫ {C}Thus-was-said
དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ་▫ de lta bu'i rang bzhin du▪ {C} tathā-rūpa▪ of such a nature▫ {C}such as; his
དེ་ལྟ་བུར་ནི་▫ de lta bur ni▪ evam eva▪ just this; just thus
དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་▫ de lta ma yin na▪ {MSA}itarathā▪ not like that; not thus
དེ་ལྟར་▫ de ltar▪ {LCh,MSA,MV}tathā; {C}eva; {MV} evam; {C}evaṃ kṛtvā; {MV 2.1}iti▪ [that-like]; being this way; in that way; such; like that; thus; just so; in that way{BJ 23.7}▫ {C}the very; just; surely; still; real; ever; forever; having done as
དེ་ལྟར་ང་ལ་མངོན་སུམ་དུ་▫ de ltar nga la mngon sum du ▪ {C}(mamā) saṃmukhībhūtam▪ {C}face to face (with me)
དེ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་▫ de ltar mnyam pa nyid du mthong ba ni▪ {C}tādṛśa (=tathārūpa)▪ {C} such as
དེ་ལྟར་འཐོ་བ་▫ de ltar 'tho ba▪ the attainment of such
དེ་ལྟར་དུ་▫ de ltar du▪ similarly; such; this is so; in that way{BJ 36.4}
དེ་ལྟར་ན་▫ de ltar na▪ thus; in that case; in this way
དེ་ལྟར་ནའང་▫ de ltar na'ang▪ nevertheless
དེ་ལྟར་བུ་▫ de ltar bu▪ {L}evam▪ just so; exactly; in that way
དེ་ལྟར་བྱས་ཏེ་▫ de ltar byas te▪ he did so ...
དེ་ལྟར་འབྱེད་པ་▫ de ltar 'byed pa▪ differentiation
དེ་ལྟར་མེད་▫ de ltar med▪ {MV}tathā nāsti▪ not so; not like that
དེ་ལྟར་ཡང་▫ de ltar yang▪ in the same way{BJ 16.5}; also{BJ 22.2}
དེ་ལྟར་གསུངས་པ་▫ de ltar gsungs pa▪ such is said
དེ་ལྟས་▫ de ltas▪ {C} tasmāhu▪ {PH}therefore
དེ་ལྟས་དེས་▫ de ltas des▪ {C}tasmāhu▪ {C}therefore (then)
དེ་ལྟས་འདི་ལྟར་▫ de ltas 'di ltar▪ {C}tasmāhu-nāma▪ {C}therefore thus
དེ་དག་▫ de dag▪ [that-s]; those; these; plural marker
དེ་དག་ཀྱང་བསྡུས་ན་▫ de dag kyang bsdus na▪ བསྡུ་སྡུད་བསྡུས་སྡུས་▫ bsdu sdud bsdus sdus▪ when/if those also are condensed
དེ་དག་གང་ཞེ་ན་▫ de dag gang zhe na▪ what are these?{BJ 63.2}
དེ་དག་ཐམས་ཅད་▫ de dag thams cad▪ {MV 3.17}tat sarvam▪ all those
དེ་དག་མཚན་མར་▫ de dag mtshan mar▪ {C}tan-nimitta▪ signs of those▫ {C}in consequence of that
དེ་དང་དེ་ལས་འདུས་བྱས་རྣམས་▫ de dang de las 'dus byas rnams▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus Tenses: future, present, past, imperative 'dus▪ this and that compounded phenomenon{BJ 60.1}
དེ་དང་དེར་▫ de dang der▪ here and there
དེ་དང་མི་མཐུན་▫ de dang mi mthun▪ {MV 3.17}tad-vilakṣaṇa▪ not concordant with that
དེ་དང་ཡོན་ཏན་འདྲ་ཞིང་▫ de dang yon tan 'dra zhing▪ {C}tad-guṇa▪ {C}of like quality
དེ་དང་ལྷན་ཅིག་▫ de dang lhan cig▪ {C}saha▪ together with; connected with
དེ་དུས་ཙ་ན་▫ de dus tsa na▪ {PH}at that time▫ དེ་དུས་ཙ་ན་བོད་པ་མང་པོ་བི་ཀྲ་མ་ཤི་ལར་འགྲོའི་སྒང་ཡིན།▫ de dus tsa na bod pa mang po bi kra ma shi lar 'gro'i sgang yin; ▫ At that time, it was a period when many Tibetans were going to Vikramaśīla.▫ {GCG} p.21
དེ་འདྲ་▫ de 'dra▪ thus; likewise; such དེ་འདྲེན་མི་ནུས་པར་ཕྱིས་འབྱུང་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་གཞན་ལ་བརྟེན་དགོས་པའི་གསར་དུ་མི་སླུ་བའི་རིག་པ་▫ de 'dren mi nus par phyis 'byung tha snyad pa'i tshad ma gzhan la brten dgos pa'i gsar du mi slu ba'i rig pa▪ new incontrovertible knower that is unable to induce such [ascertainment] but must depend upon another later conventional direct perception
དེ་ན་▫ de na▪ then; there
དེ་ནང་དུ་▫ de nang du▪ {C}adhyātmika▪ {C}inward; inwardly
དེ་ནས་▫ de nas▪ {C}tasyām; {C}uttari; {C}ata-uttari; {C}tatas▪ [that-from]; then; from that; therefore ▫ {C}further (on); except therefore-going; thereupon; because of that; (from) there; thereby; in front of it
དེ་ནི་གནས་ནས་གཡོ་བ་▫ de ni gnas nas g.yo ba▪ {C} sthānataś calati▪ {C}move away from that position
དེ་ཕྱིར་▫ de phyir▪ {C}artha; {C}sattvārthi (=tasmāhu?) ▪ because of that; therefore▫ wealth; aim; fortune; benefits; entity; meaning; something of value; for the welfare of beings
དེ་བ་ཤར་མ་▫ de ba shar ma▪ devaśarma{DASI 581.6}▪ Devaśarma [p.n.?] {T}
དེ་བས་ན་▫ de bas na▪ therefore; for that reason
དེ་བྱུང་འབྲེལ་▫ de byung 'brel▪ tadutpatti-saṃbandha; tadutpatti▪ causal relationship; relationship of provenance▫ {GD:221} relation of provenance Definitions: མཚན་ཉིད། ཁྱོད་དེ་དང་ཐ་དད་གང་ཞིག་ཁྱོད་དེ་ལས་བྱུང་བ་▫ mtshan nyid/ khyod de dang tha dad gang zhig khyod de las byung ba/▫ Definition: (1) it is different from that; and (2) it arises from that
དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་▫ de ma thag rkyen▪ {LCh}samanantara-pratyaya▪ immediately preceding condition
དེ་མ་ཐག་པ་▫ de ma thag pa▪ {MSA}samanantara▪ immediately precede
དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ de ma thag pa'i ting nge 'dzin▪ {PH}an immediately preceding meditative stabilization
དེ་མ་དག་རྐྱེན་▫ de ma dag rkyen▪ samanantarapratyaya ▪ immediately preceding condition
དེ་མེད་པར་▫ de med par▪ {C}vināya (=vinā-ayam?)▪ {C}without it
དེ་ཙ་ན་▫ de tsa na▪ {PH}at that time
དེ་ཙམ་▫ de tsam▪ just that; merely that▫ {PH}subtle object
དེ་ཙམ་ན་▫ de tsam na▪ {PH}about that time
དེ་ཙམ་གྱི་ཚོད་ཀྱིས་ནི་▫ de tsam gyi tshod kyis ni▪ {C} tāvatā▪ {C}by that much; then
དེ་ཙམ་གྱིས་▫ de tsam gyis▪ {C}tavatā; {C}adyāpi; {C} etā-vatā; {C}tāvan-mātrakeṇa▪ by just that▫ {C} then; and; by that much; nevertheless; thereby; by this much; may regard that as a sufficient reason to
དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་མ་ཡིན་པ་▫ de tsam gyis de ma yin pa▪ {C}tāvan-mātrakeṇa▪ {C}may regard that as a sufficient reason to
དེ་ཙམ་གྱིས་ཕྱི་ཕྱིར་▫ de tsam gyis phyi phyir▪ {C}tāvan-mātrakeṇa▪ {C}may regard that as a sufficient reason to Tenses: future, present, past, imperative
དེ་ཙམ་ཞིག་▫ de tsam zhig▪ {C}tena tāvan mātrakeṇa▪ {C}may regard that as a sufficient reason to
དེ་ཙམ་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་▫ de tsam zhig byed par 'gyur te▪ {C}tena tāvan mātrakeṇa▪ {C}may regard that as a sufficient reason to
དེ་ཚེ་▫ de tshe▪ {C}tadā; {C}velā; {C}tatu (=tadā)▪ at that time▫ {C}then; occasion; from that
དེ་བཞིན་▫ de bzhin▪ {TN}tathā; {C}tatha▪ [that-like]; like that; thus▫ {C}likewise
དེ་བཞིན་ཀྱང་▫ de bzhin kyang▪ {C}kiṃ ca-api▪ {C}but if; although
དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་▫ de bzhin nyid kyi ngo bo▪ tathābhāva▪ entity of suchness
དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་▫ de bzhin nyid kyi mtshan nyid du yod pa▪ {MSA}tathatā-lakṣaṇa-bhāva▪ exist as the character of suchness
དེ་བཞིན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་▫ de bzhin nyid tha dad pa'i rang bzhin ma yin pa▪ {MSA}tathatāyā abhinnatvāt▪ is not a nature that is different from suchness
དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གསུང་བ་▫ de bzhin nyid du gsung ba▪ {C}tathā-vādin▪ {C}he speaks of what is
དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་▫ de bzhin nyid rnam par dag pa▪ {MSA}viśuddhā ... tathatā▪ completely pure suchness
དེ་བཞིན་ཉིད་སྣང་བ་ཉིད་▫ de bzhin nyid snang ba nyid▪
དེ་བཞིན་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་▫ de bzhin nyid ma gtogs par▪ {C}tathatā-vinirmukta (=vyatirikta)▪ not included within suchness▫ {C}distinct from suchness; shut out from suchness
དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་▫ de bzhin nyid ma yin pa▪ {C} atathatā▪ not suchness▫ {C}no-suchness
དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་ཡེ་ཤེས་▫ de bzhin nyid dmigs ye shes▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA}tathatālambanaṃ jñānam▪ exalted wisdom observing suchness
དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་▫ de bzhin nyid zab pa▪ profundity regarding thusness
དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་▫ de bzhin nyid la dmigs pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA}tathatālambana▪ object of observation with respect to suchness དེ་བཞིན་ཉིད། ཏཐཱཏཱ་▫ de bzhin nyid; tathātā▪ thusness
དེ་བཞིན་ཏུ་▫ de bzhin tu▪ {PH}similarly
དེ་བཞིན་དུ་▫ de bzhin du▪ {LCh,MV}evam; evam eva; {LCh,MSA,MV,C}tathā; {C}tathaiva▪ similarly; likewise{D2}▫ {C}in the same way; just thus; just so; such; likewise; further; and so; thereupon; in consequence also; and so is
དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཉིད་▫ de bzhin du gnas pa nyid▪ {MSA}tathā-sthita▪ abiding similarly
དེ་བཞིན་དུ་བཞེད་པ་▫ de bzhin du bzhed pa▪ similarly asserts{LG 24.2}
དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་▫ de bzhin du yod pa'i stong pa nyid▪ {MSA}tathā-bhāvasya śūnyatā▪ emptiness that exists similarly
དེ་བཞིན་གནས་▫ de bzhin gnas▪ {MSA}tathā sthita(sya) ▪ abide thus; abide like that
དེ་བཞིན་གནས་པ་▫ de bzhin gnas pa▪ {MSA} tathāvasthatva▪ abide like that; abide thus
དེ་བཞིན་མིན་▫ de bzhin min▪ {MSA}na ... tathā▪ not like that{BJ 38.1}
དེ་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་▫ de bzhin med pa'i phyir▪ {MSA} tathā 'bhāvāt▪ because it is not like that
དེ་བཞིན་འཛིན་པ་▫ de bzhin 'dzin pa▪ {GST} dhāraṇā▪ {PH}retention
དེ་བཞིན་ཡོད་▫ de bzhin yod▪ {MSA}tathā bhāvāt; {MSA}tathā bhāva▪ exist like that; exist thus Tenses: future, present, past, imperative
དེ་བཞིན་གཤེགས་▫ de bzhin gshegs▪ tathāgata; {C} nararṣabha▪ [thus-gone]; One Gone Thus; epithet of the Buddha▫ {C}the Great Bull; the mightiest of men
དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་▫ de bzhin gshegs nyid▪ {MSA} tathāgatatva▪ Tathāgatahood
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་▫ de bzhin gshegs pa▪ tathāgata ▪ [thus-gone]; One-Gone-Thus; epithet of the Buddha
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་▫ de bzhin gshegs pa nyid▪ {C} tathāgatatva▪ {C}Tathāgatahood
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྙིང་པོ་ཅན་▫ de bzhin gshegs pa snying po can▪ {C}tathāgata-garbha▪ having the tathāgata-essence; {T} having the essence of a One Gone Thus; having the matrix of a One Gone Thus▫ {C}womb/embryo of the Tathāgata
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་▫ de bzhin gshegs pa rtag tu▪ {C}śāśvata-sarva-tathāgata-jñāna-mudrā-prāpta-sarva-tathāgata-muṣṭi-dhara▪ [p.n. of a Tathāgata]
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་▫ de bzhin gshegs pa rtag pa▪ {C}śāśvata-sarva-tathāgata-jñāna-mudrā-prāpta-sarva-tathāgata-muṣṭi-dhara▪ [p.n. of a Tathāgata]
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འདུས་པ་▫ de bzhin gshegs pa thams cad kyi 'khor lo 'dus pa ▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}sarva-tathāgata-cakra-antargata▪ [p.n. of a Tathāgata] དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཐོབ་ པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁུ་ཚུར་འཛིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་▫ de bzhin gshegs pa thams cad kyi ye shes kyi phyag rgya thob pa de bzhin gshegs pa thams cad kyi khu tshur 'dzin pa de bzhin gshegs pa rtag pa▪ śāśvata-sarva-tathāgata-jñāna-mudrā-prāpta-sarva-tathāgata-muṣṭi-dhara▪ [p.n. of a Tathāgata]
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སྐུ་རྟག་པ་▫ de bzhin gshegs pa rnams sku rtag pa▪ {MSA}nitya-kāyās tathāgatāḥ▪ permanent body of Tathāgatas
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་▫ de bzhin gshegs pa'i snying po▪ {LCh}tathāgata-garbha▪ matrix-of-one-gone-thus; Tathāgata essence; essence of a One Gone Thus; matrix of a One Gone Thus
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་▫ de bzhin gshegs pa'i snying po can▪ {MSA}tathāgata-garbha▪ having the Tathāgata essence
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་▫ de bzhin gshegs pa'i sprul pa▪ {C}tathāgata-nirmita▪ emanation of a Tathāgata; emanation of a One Gone Thus▫ {C} a magical creation of the Tathāgata
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་▫ de bzhin gshegs pa'i ye shes dang ldan pa▪ {MSA}saha tathāgata-jñānena▪ having the exalted wisdom of a One Gone Thus
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་▫ de bzhin gshegs pa'i rigs su skye ba▪ {MSA}tathāgata-kule janma▪ produce the lineage of a One Gone Thus
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་▫ de bzhin gshegs pa'i sa la ▪ {MV}bhūmau tathāgatyāṃ▪ on the ground of a One Gone Thus
དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་བཞིན་སྨྲ་བ་▫ de bzhin gshegs pas gsungs pa bzhin smra ba▪ tathāgatasyoktavādin;▪ one who correctly propounds the speech of the One Gone Thus▫ {C}one who correctly preaches the Tathāgata-truth
དེ་བཞིན་གཤེགས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་▫ de bzhin gshegs rigs su skye ba▪ {MSA}tathāgata-kule janma▪ produce the lineage of a One Gone Thus
དེ་བཞིན་བཤེགས་པ་▫ de bzhin bshegs pa▪ tathāgata▪ Tathāgata
དེ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་▫ de zung 'brel gyi tshogs sgrub▪ achieving through the collection of a union of those [that is; calm abiding and special insight]
དེ་འང་དེའང་▫ de 'ang de'ang▪ also{S}
དེ་ཡང་▫ de yang▪ [that-also]; furthermore; further; moreover Tenses: future, present, past, imperative དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར། དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་▫ de yang de dang 'dra ba nyid du gyur; de yang de dang 'dra ba nyid du 'gyur ro▪ it is just like that, and will be just like that{S1}
དེ་ཡན་ཆད་▫ de yan chad▪ {C}ata uttari; {C}uttari; {MSA}atah para(ṃ)▪ everything beyond that point▫ {C}except the foregoing; further (on)
དེ་ཡི་རྒྱུ་▫ de yi rgyu▪ {C}tad-dhetoḥ▪ cause of that▫ {C}caused by that
དེ་ཡི་ངོ་བོ་▫ de yi ngo bo▪ {C}tad-bhāvena▪ essence of that▫ {C}as a result of having such an existence
དེ་ཡི་འདུ་ཤེས་▫ de yi 'du shes▪ {C}ahusaṃjñatā▪ conception of that▫ {C}notion of I
དེ་ཡི་འོག་ཏུ་▫ de yi 'og tu▪ {MSA}tataḥ para(ṃ)▪ higher than that
དེ་རང་བདག་གཅིག་འབྲེལ་▫ de rang bdag gcig 'brel▪ related as its own essence (?)▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ཁྱོད་དེ་དང་ཐ་དད་གང་ཞིག་དེ་རང་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་▫ mtshan nyid/ khyod de dang tha dad gang zhig de rang bdag nyid gcig pa'i sgo nas 'brel ba grub pa/▫ Definition: (1) it is different from that; and (2) that is established as connected from the point of view of being one essence (?)
དེ་རིང་▫ de ring▪ now; presently; today
དེ་རིང་གི་དུས་སུ་འདས་པའི་དོན་དྲན་པའི་རྟོག་པ་▫ de ring gi dus su 'das pa'i don dran pa'i rtog pa▪ consciousness that remembers a past object at the present time དེ་རིང་གི་དུས་སུ་མ་འོངས་པའི་དོན་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྟོག་པ་▫ de ring gi dus su ma 'ongs pa'i don mngon par 'dod pa'i rtog pa▪ consciousness wishing for a future object at the present time
དེ་ལ་▫ de la▪ {C}tatra; {C}atas▪ with respect to that; in that▫ {C}among these; therefore and; to that; for that reason; from that; from this; from him; than him
དེ་ལ་མཐའ་མ་བརྟག་པར་▫ de la mtha' ma brtag par▪ without having analyzed the situation
དེ་ལ་འདིར་▫ de la 'dir▪ here with respect to that
དེ་ལ་འདུན་པའི་འདུན་པ་▫ de la 'dun pa'i 'dun pa▪ aspiration which is an aspiration for that
དེ་ལས་▫ de las▪ {C}tatu (=tadā)▪ {C}then; from that
དེ་ལས་བྱུང་བ་▫ de las byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {MV}tat-pratyaya▪ arisen from that
དེ་ལས་མང་བ་མི་སྐྱི་པའི་ཚེ་▫ de las mang ba mi skyi pa'i tshe▪ when not more than that is produced{LG}
དེ་ལས་གཞན་དང་གཞན་མེད་▫ de las gzhan dang gzhan med▪ {MSA}tad-anyānyābhāva▪ different and non-different from that
དེ་ལས་གཞན་པ་▫ de las gzhan pa▪ other than that
དེ་ལས་གཞན་པའི་དོན་▫ de las gzhan pa'i don▪ the meaning of something else
དེ་ལས་གཞལ་མེད་▫ de las gzhal med▪ {C}na tu yo pareṇa (?)▪ {C}incomparable
དེ་ལས་ཟུར་དུ་▫ de las zur du▪ different from that{BJ 44.7}; separately
དེ་ལས་བཟློག་▫ de las bzlog▪ {C}vārayāmi▪ opposite from that; opposed to that▫ {C}I restrain from
དེ་ལས་ལྷག་པ་▫ de las lhag pa▪ something exceeding that{BJ 66.3}
དེ་ས་དུ་▫ de sa du▪ {PH}what particular stage
དེ་སྲིད་▫ de srid▪ [that-exist]; just so long
དེ་སྲིད་དུ་▫ de srid du▪ just so long as
དེང་▫ deng▪ {PH}now; presently
དེང་ནས་▫ deng nas▪ {BCA} tataḥ▪ {PH}from just that point on; from now on▫ གང་ནས་་་་དེང་ནས་་་་▫ At whatever [point] ... from just that point on ...▫ {BCA} I.18-.19
དེང་སང་▫ deng sang▪ {PH}these days; nowadays▫ འདི་རྒྱ་གར་ན་དེང་སང་ཀུན་གྱིས་སློབ་རྒྱུའི་གཞུང་ཡིན།▫ 'di rgya gar na deng sang kun gyis slob rgyu'i gzhung yin;▫ This is a text that must be studied by everyone nowadays in Tenses: future, present, past, imperative India.▫ {GCG} p.22
དེད་དཔོན་▫ ded dpon▪ {C,MSA}sārtha-vāha▪ [move-master]; captain; master; p.n. of a Buddha▫ {PH}captain; chief; guide▫ {C}caravan leader; merchantདེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། དེད་དཔོན་གང་གིས་དེད་དཔོན་གསོད་ པ་དེ་ནི། ང་ཉིད་ཡིན།▫ At that time and in that life, that captain who killed the [other] captain was just me.▫ Vinaya vastu = H 1: vol. 2, folio/line 501b.3-.4
དེབ་▫ deb▪ book [european style]
དེབ་སྔོན་པ་▫ deb sngon pa▪ {PH}Blue Annals
དེའང་▫ de'ang▪ also
དེའི་རྐྱེན་གཞན་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་▫ de'i rkyen gzhan kyi stobs kyis byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ arisen through the force of their other conditions{BJ 28.4}
དེའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་▫ de'i skad cig gnyis pa la▪ {PH}in the next period
དེའི་གོང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་▫ de'i gong de ma thag tu▪ immediately/right/just before that
དེའི་རྒྱུས་▫ de'i rgyus▪ {C}tan-nidānam▪ because of that▫ {C}on account of that
དེའི་ངོ་བོར་སྣང་བ་▫ de'i ngo bor snang ba▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་ ▫ snang snang snang snang▪ {MSA}tad-bhāvena/ bhāva pratibhāsitaḥ▪ appear as the entity of that
དེའི་སྔོན་དུ་▫ de'i sngon du▪ prior to that
དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་▫ de'i mjug thogs su▪ {PH} immediately after this དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་▫ de'i rjes la thob pa shes bya mtha' yas pa'i yul can gyi ye shes kyi lam▪ {MSA}(tat)pṛṣṭha-labdhānanta-jñeya-viṣaya-jñāna-mārga▪ path of exalted wisdom--attained subsequent to that--having limitless knowables as its objects
དེའི་རྗེས་སུ་▫ de'i rjes su▪ subsequently
དེའི་རྗེས་སུ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་▫ de'i rjes su shes sgrib spong bar byed pa yin te▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ ... and subsequently serves to abandon the obstructions to omniscience{PGP 83}
དེའི་སྟེང་དུ་▫ de'i steng du▪ in addition to those
དེའི་དོན་མེད་▫ de'i don med▪ {MV}nāsti cāsyārthaḥ▪ not the meaning of that
གནས་སྐབས་སུ་▫ de'i gnas skabs su▪ {PH}on this occasion
དེའི་ཕན་ཡོན་བསྟོད་བཀུར་བསྔགས་གསུམ་▫ de'i phan yon bstod bkur bsngags gsum▪ stutistomapraśaṃsāḥ▪ praise; extolling; and lauding of the benefits of that [Great Vehicle path of meditation of belief]
དེའི་ཕྱིར་▫ de'i phyir▪ tena hi▪ because of that▫ therefore; for that reason
དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཉོན་སྒྲིབ་ཀུན་བཏགས་▫ de'i phyogs gcig nyon sgrib kun btags▪ {PH}the artificial afflictive obstructions which are one part of [the afflictive obstructions]
དེའི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་པ་▫ de'i byed pa ma nyams pa▪ {GD:532} as long as its influence lasts
དེའི་ཚེ་▫ de'i tshe▪ {C}tadā; velā; {C}(tatra-) avasthāyām▪ at that time▫ {C}then; occasion; thereupon
དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ་▫ de'i tshe tshigs su bcad pa 'di dag bka' stsal to▪ སྩལ་སྩོལ་སྩལྡ་སྩོལྡ་▫ stsal stsol stsald stsold▪ at that time [Buddha] spoke these stanzas
དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་▫ de'i mtshan nyid can▪ {C}tal-lakṣaṇam▪ has the sign of that▫ {C}has the same mark
དེའི་གཞི་ལས་▫ de'i gzhi las▪ {MSA}tan-nidāna(ṃ)▪ from the base of that
དེའི་འོག་▫ de'i 'og▪ tataḥ▪ after that [lit.: "under that"]▫ then; thereafter
དེའི་འོག་ཏུ་▫ de'i 'og tu▪ {C}punar eva; {MV}tatas▪ after that [lit.: "under that"]{Lati}
དེའི་རང་བཞིན་ཅན་▫ de'i rang bzhin can▪ {C}tat-svabhāvam▪ having the nature of that▫ {C}has Tenses: future, present, past, imperative the same own-being
དེའི་རིང་▫ de'i ring▪ {PH}now
དེའི་རིས་སུ་གཏོགས་པ་▫ de'i ris su gtogs pa▪ {C}tan-nikāyam▪ {C}belongs to the same class
དེའི་ས་དུ་▫ de'i sa du▪ {PH}what particular stage
དེར་▫ der▪ as that; in that way; in that
དེར་གྱུར་པའི་དབང་མངོན་▫ der gyur pa'i dbang mngon▪ sense direct perceiver which is that
དེར་སྣང་བའི་སེམས་ཙམ་▫ der snang ba'i sems tsam▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {MSA}tad-ābhāsa ... citta-mātra▪ mere mind that appears as that
དེར་མ་ཟད་་▫ der ma zad▪ not only that ...
དེར་ཡང་▫ der yang▪ {C}tatra▪ moreover▫ {C}therein
དེས་▫ des▪ tena; {C}na (=tena)▪ therefore; for that reason
དེས་ན་▫ des na▪ therefore; for that reason
དེས་པ་▫ des pa▪ {C}śūrata; {C}sūrata▪ {C}heroic; gentle
དོ་▫ do▪ particle indicating the end of a statement ▫ {PH}some portion (of); approximately; roughly; [prefix suggesting approximation]; equal; match; equivalent; (arch.) two▫ ཟླ་བ་རིལ་པོ་དགུ་དང་དོ་བཅུ་▫ a whole nine months and some portion of a tenth▫ {YJD}
དོགས་པ་སྐྱེ་▫ dogs pa skye▪ generate the qualm that ...{BJ 18.3} དོགས་པ་ཁོང་བསླང་། དོགས་པ་ཁོང་སློང་▫ dogs pa khong bslang; dogs pa khong slong▪ hypothetical qualm དོགས་པ་ཁོང་བསླང་། དོགས་པ་ཁོང་སློང་▫ dogs pa khong bslang/ dogs pa khong slong▪ hypothetical qualm
དོང་རང་མཚན་གྱི་གཞན་གསེལ་▫ dong rang mtshan gyi gzhan gsel▪ arthātmaka-svalakṣaṇānyāpoha▪ {GD:379} objective negation, the thing itself when negatively characterized; {GD:380} objective exclusion
དོད་▫ dod▪ substitute
དོད་ཐུབ་▫ dod thub▪ possible equivalents
དོན་▫ don▪ {MSA,MV}artha; {C}arthatas; {MSA}kārya; {MSA}parakārya; {MSA}kāryatva{?}; {MV}bhāva ▪ meaning; meaningful; meaningfulness; topic; welfare; sake; object; fact; purpose; goal▫ {C} according to ultimate reality; (according to) its meaning
དོན་ལྐོག་གྱུར་ན་མོ་▫ don lkog gyur na mo▪ {GD:542} hidden object
དོན་གོམས་པ་ཅན་▫ don goms pa can▪ having a familiar object
དོན་གོམས་པ་ཅན་གྱི་དབང་མངོན་གྱི་ཚད་མ་▫ don goms pa can gyi dbang mngon gyi tshad ma▪ sense direct perceiver having a familiar object
དོན་གྱི་ཆ་▫ don gyi cha▪ arthāṃśa▪ {GD:362} objective factor in the object
དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་▫ don gyi rjes su zhugs pa▪ ཞུག་ Tenses: future, present, past, imperative
འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {C}artha-prāpta (?)▪ {C}modeled on an objective entity
དོན་གྱི་ཐོབ་ཚོད་▫ don gyi thob tshod▪ measure [that is, level] of meaning gotten at
དོན་གྱི་དམ་པ་▫ don gyi dam pa▪ {MV}parama'rthaḥ▪ highest truth
དོན་གྱི་སྡེ་ཚན་དག་གི་མདོ་▫ don gyi sde tshan dag gi mdo ▪ arthavargīya-sūtra▪ Collection of Meanings Sūtra
དོན་གྱི་སྡེ་ཚན་མདོ་▫ don gyi sde tshan mdo▪ artha-vargīya-sūtra▪ Collection of Meaning Sūtra{BJ 68.1}
དོན་གྱི་སྡོད་ལུགས་▫ don gyi sdod lugs▪ objective mode of subsistence{N}
དོན་གྱི་བྱ་བ་▫ don gyi bya ba▪ {MSA} artha-kriyā▪ {PH}attending to [someone's] needs
དོན་གྱི་དབང་▫ don gyi dbang▪ import of the meaning{DK 3.15}; by the power of the fact
དོན་གྱི་དབང་དེ་མཐོང་བས་▫ don gyi dbang de mthong bas▪ by seeing the import of the meaning▫ {C} considering (which) reasoning
དོན་གྱི་དབང་འདིའང་མཐོང་ནས་▫ don gyi dbang 'di'ang mthong nas▪ by also seeing the import of the meaning▫ {C}when he considers this sequence of events
དོན་གྱི་གཞན་སེལ་▫ don gyi gzhan sel▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ {GD:406} objective exclusion Definitions: མཚན་ཉིད། མ་ཡིན་དགག་གི་ གཞན་སེལ་ཡང་ཡིན་དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་▫ mtshan nyid/ ma yin dgag gi gzhan sel yang yin/ don dam par don byed nus pa yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa/▫ Definition: an observed common locus between: (1) being an other-eliminator that is an affirming negative; (2) and being ultimately able to perform a function Divisions: དབྱེ་བ། ༡་དོན་རང་མཚན་གྱི་དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་ སེལ་༢་དོན་རང་མཚན་གྱི་བློའི་གཞན་སེལ་༣་དོན་རང་མཚན་གྱི་མེད་དགག་གི་གཞན་སེལ་▫ dbye ba/ 1 don rang mtshan gyi don rang mtshan gyi gzhan sel/ 2 don rang mtshan gyi blo'i gzhan sel/ 3 don rang mtshan gyi med dgag gi gzhan sel/▫ Divisions: (1) other-eliminator which is a factual specifically characterized phenomenon that is a factual specifically characterized phenomenon; (2) other-eliminator that is an awareness that is a factual specifically characterized phenomenon; (3) non-af
དོན་གྱི་འོད་གསལ་▫ don gyi 'od gsal▪ actual clear light/ exemplified clear light
དོན་གྱིས་▫ don gyis▪ {N}arthāt▪ [by the meaning]; implicitly{N}
དོན་གྱིས་རྟོགས་པ་▫ don gyis rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {GD:515} arthāpati ▪ {GD:515} realize by implication
དོན་གྱིས་འཕངས་པ་▫ don gyis 'phangs pa▪ import; projected by import
དོན་གྱིས་ཞུས་▫ don gyis zhus▪ implicitly ask a question
དོན་གྱུར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་▫ don gyur gyi the tshom▪ doubt tending toward the fact
དོན་གྲུབ་▫ don grub▪ siddhārtha▪ Siddhārtha [personal name of the Buddha]
དོན་འགྱུར་▫ don 'gyur▪ translation of the meaning
དོན་འགྱུར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་▫ don 'gyur gyi the tshom▪ doubt tending toward the fact; doubt tending to the factual
དོན་འགྱུར་ཐེ་ཚོམ་▫ don 'gyur the tshom▪ factually concordant doubt
དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པ་▫ don sgra ji bzhin ma yin pa▪ {MSA} yathārutārtha▪ {PH}non-literal meaning
དོན་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་▫ don sgrub kyi rtags▪ sign proving the meaning
དོན་མངོན་རྟོགས་▫ don mngon rtogs▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ clear realizer of meaning; clear realization of the meaning
དོན་ཅི་ཞིག་མཐོང་ནས་▫ don ci zhig mthong nas▪ {C} Tenses: future, present, past, imperative kam arthavaśaṃ saṃpaśyamāna▪ having seen a certain meaning/object▫ {C}as a result of which reasoning
དོན་གཅིག་▫ don gcig▪ ekārtha; {MSA}eka-kārya▪ equivalent; mutually inclusive▫ {GD:284} identity of equivalence Definitions: མཚན་ཉིད། གཞི་མཐུན་སྲིད་པ་གང་ཞིག་ཁྱབ་པ་སྒོ་བརྒྱད་ངེས་པ་▫ mtshan nyid/ gzhi mthun srid pa gang zhig khyab pa sgo brgyad nges pa/▫ Definition: (1) a possible common locus; (2) the eight doors of pervasion are established
དོན་གཅིག་པ་▫ don gcig pa▪ {C}eka-arthatā▪ synonymous▫ {C}there is only one single meaning
དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་▫ don gcig ming gi rnam grangs▪ synonymous equivalent; equivalent and synonymous
དོན་གཅིག་མེད་▫ don gcig med▪ anekārtha▪ non-synonymous
དོན་ཆེ་བ་ཉིད་▫ don che ba nyid▪ great meaningfulness
དོན་ཆེན་ཉིད་▫ don chen nyid▪ {C}mahā-arthatā▪ great purpose▫ {C}that which brings about the great aim
དོན་ཆེན་པོ་▫ don chen po▪ {MSA}artho mahān; {MSA} mahārtha; {MSA}mahārthatva; {C}mahārthika▪ great meaning; greatly meaningful▫ {C}very profitable
དོན་ཆེན་པོ་མཐོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ don chen po mthong ba yid la byed pa▪ {MSA}māhārthya-saṃdarśana-manaskāra▪ mental contemplation observing the great meaning
དོན་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་▫ don chen po byed pa▪ {C} mahārthika▪ {C}greatly profitable
དོན་ཆེན་ལེགས་རྟོགས་▫ don chen legs rtogs▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA} mahārtha-bodha (su-mahārtha-bodha)▪ understand well the great meaning
དོན་ཆོས་▫ don chos▪ {GD:245} real property
དོན་གཉེར་▫ don gnyer▪ གཉེར། གཉེར། གཉེརད། གཉེརད།▫ gnyer/ gnyer/ gnyerd/ gnyerd/▪ {C}arthika; {C} kāma-artha; {MSA}arthin; {MSA}prārthita▪ seeking; seek; strive to produce▫ {C}interested in business; profitable; wants
དོན་གཉེར་བ་▫ don gnyer ba▪ {MSA} arthin▪ {PH}one who is attentive
དོན་སྟོང་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་▫ don stong nyid du 'gro ba▪ meaning arrives at emptiness; meaning involves emptiness
དོན་ཐ་དད་པ་▫ don tha dad pa▪ different factualities
དོན་མཐུན་▫ don mthun▪ {GD:648} yathārtha▪ {PH} [one of] similar purpose▫ {GD:648} factualདོན་མཐུན་སོང་བ་ན་་་་▫ When [someone with] a similar purpose had left, ...▫ {A4C-C}
དོན་མཐུན་པ་▫ don mthun pa▪ {LCh}anvartha; {C} samānārthatā▪ factually concordant▫ {C}equally important; consistency between words and deeds
དོན་མཐུན་པ་ཉིད་▫ don mthun pa nyid▪ {MSA} samānārthatā▪ factual concordance
དོན་དང་སྒྲུབ་པ་དང་ཐོབ་པ་ཡོངས་གྲུབ་▫ don dang sgrub pa dang thob pa yongs grub▪ object, practice, and attainment thoroughly established natures
དོན་དང་མཐུན་པ་▫ don dang mthun pa▪ concordant with the fact
དོན་དང་ལྡན་▫ don dang ldan▪ {C}artha-yukta▪ connected with the meaning▫ {C}intent on what is beneficial
དོན་དང་ཡི་གེ་▫ don dang yi ge▪ {MSA}arthaṃ vyañjanaṃ ca▪ meanings and words
དོན་དམ་▫ don dam▪ {MSA,MV}paramārtha; {MV} paramārthatā▪ ultimate; ultimate object▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་དོན་དོན་དམ་༢་ཐོབ་པ་དོན་དམ་༣་སྒྲུབ་པ་དོན་དམ་▫ dbye ba/ 1 don don dam/ 2 thob pa don dam/ 3 sgrub pa don dam/▫ Divisions: (1) objective ultimate [i.e. suchness]; (2) attainment ultimate [i.e. nirvāṇa]; (3) practice ultimate [i.e. exalted wisdom of meditative equipoise]
དོན་དམ་གྱི་དབྱིངས་▫ don dam gyi dbyings▪ basic element of the ultimate Tenses: future, present, past, imperative
དོན་དམ་དངོས་▫ don dam dngos▪ actual ultimate{N}
དོན་དམ་བཏགས་པ་བ་▫ don dam btags pa ba▪ གདགས་ འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ imputed ultimate{N}
དོན་དམ་རྟེན་འབྲེལ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཉིད་▫ don dam rten 'brel las 'das pa'i chos nyid▪ ultimate noumenon beyond dependent-arising
དོན་དམ་རྟོགས་པ་▫ don dam rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA}paramārtha-bodha▪ realize the ultimate
དོན་དམ་དུ་ཡོད་པ་▫ don dam du yod pa▪ paramārthasiddhi▪ ultimate existence
དོན་དམ་བདེན་པ་▫ don dam bden pa▪ paramārtha-satya ▪ ultimate truth▫ Definitions: མཚན་ཉིད། མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ལ་དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཆོས་▫ mtshan nyid/ mdo sde pa'i lugs la/ don dam par don byed nus pa'i chos/ ▫ Definition: (in the Sūtra School) a phenomenon that is ultimately able to perform a function [thus phenomena such as pots, etc. are ultimate truths in this system]
དོན་དམ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འཁོར་ལོ་▫ don dam rnam par nges pa'i 'khor lo▪ wheel of the ultimate, the definitive; wheel ascertaining the ultimate
དོན་དམ་པ་▫ don dam pa▪ {C,MV,MSA}paramārtha; {MV}paramārthatā▪ highest object; ultimate; ultimate object▫ {PH}ultimate▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་དོན་དོན་དམ་༢་ཐོབ་པ་དོན་དམ་༣་སྒྲུབ་པ་དོན་དམ་▫ dbye ba/ 1 don don dam/ 2 thob pa don dam/ 3 sgrub pa don dam/▫ Divisions: (1) objective ultimate [i.e. suchness]; (2) attainment ultimate [i.e. nirvāṇa]; (3) practice ultimate [i.e. exalted wisdom of meditative equipoise]
དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་▫ don dam pa ngo bo nyid med pa▪ ultimate-non-nature; ultimate-naturelessness
དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་འཇོག་ཚུལ་གཉིས་▫ don dam pa ngo bo nyid med pa 'jog tshul gnyis▪ two modes of positing the ultimate-non-nature
དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་▫ don dam pa ngo bo nyid med pa nyid▪ paramārthaniḥsvabhāvatā▪ ultimate-non-nature; ultimate-naturelessness དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་▫ don dam pa ngo bo nyid med pa nyid; don dam pa ngo bo nyid med pa▪ paramārthaniḥsvabhāvatā ▪ ultimate-naturelessness; ultimate-non-nature
དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཚུལ་གཉིས་▫ don dam pa ngo bo nyid med tshul gnyis▪ two modes of ultimate-non-nature
དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་མེད་པ་▫ don dam pa ngo bo med pa▪ paramārtha-niḥsvabhāva▪ ultimate non-entityness; {T} non-entityness in terms of the ultimate
དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་▫ don dam pa stong pa nyid▪ {MSA}paramārtha-śūnyatā▪ ultimate emptiness; name of a sūtra, The Ultimate Emptiness{BJ 50.5}
དོན་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་▫ don dam pa dang ldan pa yin te▪ {C}paramārtha-upasaṃhita▪ having the ultimate truth
དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་▫ don dam pa'i chos mngon pa▪ paramārthābhidharma▪ Ultimate Manifest Knowledge
དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་▫ don dam pa'i bden pa▪ {MSA} paramārtha-satya▪ truth of the highest object; ultimate truth
དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་▫ don dam pa'i bden pa'i yul can▪ {MSA}paramārtha-viṣaya▪ having the object of the ultimate truth
དོན་དམ་པའི་དཔྱོད་པ་▫ don dam pa'i dpyod pa▪ ultimate analysis
དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་▫ don dam pa'i tshad ma▪ {N}paramārtha-pramāṇa▪ ultimate valid cognition{N}; ultimate valid cognizers
དོན་དམ་པའི་ཚུལ་▫ don dam pa'i tshul▪ {MSA} paramārtha-vṛtti▪ mode of the ultimate truth
དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་▫ don dam pa'i mtshan nyid▪ {MSA}paramārtha-lakṣaṇa▪ characteristic of the Tenses: future, present, past, imperative ultimate
དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་▫ don dam pa'i ye shes kyi che ba nyid▪ {MSA}paramārtha-jñāna-māhātmya▪ greatness of the exalted wisdom of the ultimate
དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་▫ don dam pa'i ye shes la 'jug pa▪ {MSA}paramārthika-jñāna-praveśa▪ enter into the exalted wisdom of the ultimate
དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་▫ don dam pa'i sems bskyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed ▪ {MSA}paramārthika-cittotpāda▪ produce the ultimate mind
དོན་དམ་པའི་སེམས་ཙམ་▫ don dam pa'i sems tsam▪ Ultimate Mind-Only
དོན་དམ་པའི་ལྷ་▫ don dam pa'i lha▪ ultimate deity
དོན་དམ་པར་▫ don dam par▪ paramārthatas▪ ultimately{D2}
དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་▫ don dam par grub pa▪ paramārtha-siddha; paramārthasiddhi▪ ultimate establishment; ultimate existence
དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་▫ don dam par ngo bo nyid kyis brjod du med▪ naturally inexpressible ultimately
དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་▫ don dam par ngo bo nyid med pa▪ ultimately natureless; non-natures ultimately [that is, without the nature of existing ultimately or by way of their own character]
དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་▫ don dam par brjod du med pa▪ ultimate inexpressibility
དོན་དམ་པར་བརྗོད་བྲལ་▫ don dam par brjod bral▪ ultimately devoid of expressibility
དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་▫ don dam par tha dad pa▪ ultimately different
དོན་དམ་པར་ཐ་དད་མེད་པ་▫ don dam par tha dad med pa ▪ ultimate absence of difference
དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་པ་▫ don dam par don byed nus pa▪ ultimately able to perform a function
དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཆོས་▫ don dam par don byed nus pa'i chos▪ a phenomenon that is ultimately able to perform a function
དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཆོས་▫ don dam par don byed mi nus pa'i chos▪ a phenomenon that is not ultimately able to perform a function
དོན་དམ་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་▫ don dam par sdug bsngal ba▪ {MSA}paramārtha-duḥkhatva▪ ultimate suffering
དོན་དམ་པར་དབེན་པ་▫ don dam par dben pa▪ devoid of ultimate [existence]
དོན་དམ་པར་དབྱེར་མེད་▫ don dam par dbyer med▪ ultimately undifferentiable
དོན་དམ་པར་མེད་པ་▫ don dam par med pa▪ absence of ultimate existence; not ultimately existent
དོན་དམ་པར་གཞལ་དུ་མེད་པ་▫ don dam par gzhal du med pa▪ ultimately incomprehensible
དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་▫ don dam par yongs su 'dzin pa las grol ba▪ ultimately released from thorough grasping
དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་▫ don dam par yod pa▪ {N} paramārtha-sat▪ ultimately exist
དོན་དམ་པས་བསྡུས་པ་▫ don dam pas bsdus pa▪ བསྡུ་སྡུད་བསྡུས་སྡུས་▫ bsdu sdud bsdus sdus▪ {MSA} paramārtha-saṃgṛhīta▪ contained within the ultimate
དོན་དམ་དཔྱད་ནས་རྙེད་པའི་རིགས་ཤེས་▫ don dam dpyad nas rnyed pa'i rigs shes▪ reasoning consciousness that has found the ultimate upon analysis; rational consciousness that has found the ultimate upon analysis
དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་ཤེས་▫ don dam dpyod pa'i rigs shes▪ rational consciousness analyzing the ultimate; reasoning consciousness analyzing the ultimate
དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་ཤེས་▫ don dam dpyod pa'i rigs shes▪ reasoning consciousness analyzing the ultimate; rational consciousness analyzing the Tenses: future, present, past, imperative ultimate
དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་ཤེས་ཀྱིས་རྙེད་དོན་▫ don dam dpyod pa'i rigs shes kyis rnyed don▪ object found by a reasoning consciousness analyzing the ultimate
དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་▫ don dam dpyod byed▪ analyzers of the ultimate
དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་▫ don dam dpyod byed kyi rigs pa▪ reasoning of ultimate analysis{N}
དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་▫ don dam byang chub kyi sems▪ paramārthabodhicitta▪ ultimate mind of enlightenment
དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་▫ don dam byang chub kyi sems bskyed▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ paramārthabodhicittotpāda▪ ultimate mind generation
དོན་དམ་ཚུལ་▫ don dam tshul▪ {MSA}sad-artha-vṛtti▪ ultimate mode
དོན་དམ་མཚན་▫ don dam mtshan▪ characteristic(s) of the ultimate{BJ 38.1}
དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་▫ don dam yang dag 'phags ▪ {L}paramārtha-samudgata▪ Paramārtha-samudgata
དོན་དམ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་▫ don dam rang bzhin gyis rnam par dag▪ ultimately naturally pure
དོན་དམ་ཤེས་པ་▫ don dam shes pa▪ {MSA}paramārtha-jñāna▪ ultimate cognition
དོན་དུ་▫ don du▪ {C,MV}artham; {C}arthāya; {MSA} arthatas; {C}prati; {C}kṛte; {MSA}gang gi don du = yad-arthaṃ▪ [meaning-for]; for the sake of; for the purpose of▫ {C}in order to; with the object of; for; on behalf of; about; as being; with regard to
དོན་དུ་ཆེན་པོ་▫ don du chen po▪ {C}mahā-arthika▪ greatly meaningful▫ {C}greatly profitable
དོན་དུ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་▫ don du chen po byed pa▪ {C} mahā-arthika▪ greatly meaningful▫ {C}greatly profitable
དོན་དུ་གཉེར་▫ don du gnyer▪ {C}prārthanā; {C} abhiprārthayate; {C}pratitiṣṭhati (=pratitiṣṭhate)▪ seek; strive to produce▫ {C}ly down to; striving; return to; rest in; stand firmly in; rely on; base oneself on; eagerly wants to strive for
དོན་དུ་གཉེར་བ་▫ don du gnyer ba▪ {C}prārthayati; {MSA}prārthanā; {MSA}arthikatva; {C}arthikatā; {MSA}arthitva; {MSA}arthin▪ seek; strive to produce▫ {C}intent; seeking; strive after; aspire for; desire; zeal
དོན་དུ་གཉེར་བ་བྱེད་པ་▫ don du gnyer ba byed pa▪ {C} prārthayati▪ seek; strive to produce▫ {C}strive after; aspire for
དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་ཡིན་▫ don du gnyer ba ma yin▪ {C} anarthi▪ not seek; not strive to produce▫ {C} without caring for
དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་▫ don du gnyer bar byed pa▪ {C} prārthayati▪ seek; strive to produce▫ {C}strive after; aspire for
དོན་དུ་གཉེར་བྱ་▫ don du gnyer bya▪ what is sought▫ {GD:674} purposeful object
དོན་དུ་གཉེར་བྱེད་▫ don du gnyer byed▪ {C}prārthayati ▪ seek; strive to produce▫ {C}strive after; aspire for
དོན་དུ་གཉེར་བྱེད་པ་▫ don du gnyer byed pa▪ {C} prārthayati▪ seek; strive to produce▫ {C}strive after; aspire for
དོན་དུ་གནས་པར་གྱུར་པའོ་▫ don du gnas par gyur pa'o ▪ {C}saṃvartate▪ {C}is conducive to; lead to (a rebirth)
དོན་དུ་མི་གཉེར་▫ don du mi gnyer▪ {C}pratitiṣṭhati (=pratitiṣṭhate)▪ not seek; not strive to produce ▫ {C}fly down to; return to; rest in; stand firmly in; rely on base oneself on
དོན་དུ་མི་གནེར་བ་▫ don du mi gner ba▪ {MSA} anarthikatva▪ not seek; not strive to produce
དོན་དོན་དམ་པ་▫ don don dam pa▪ object-ultimate
དོན་དྲན་▫ don dran▪ {PH}memorandum Tenses: future, present, past, imperative
དོན་བདུན་ཅུ་▫ don bdun cu▪ seventy topics
དོན་འདི་འདྲི་བ་▫ don 'di 'dri ba▪ ask about the meaning; question about the meaning
དོན་འདོད་པ་▫ don 'dod pa▪ {C}artha-kāma▪ {C} desiring the welfare of others
དོན་ལྡན་▫ don ldan▪ meaningful
དོན་ལྡོག་▫ don ldog▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ artha-vyatireka▪ meaning isolate; meaning-isolate; meaning simpliciter▫ {GD:487} defining property; meaning differential
དོན་བསྡུས་▫ don bsdus▪ དོན་བསྡུས་པ་▫ don bsdus pa▪ piṇḍārtha▪ condensed meaning; condensation of the meaning
དོན་བསྡུས་པ་▫ don bsdus pa▪ དོན་བསྡུས་▫ don bsdus▪ piṇḍārtha▪ condensed meaning; condensation of the meaning
དོན་རྣམ་▫ don rnam▪ {GD:406} aspect as object
དོན་རྣམ་སྒོམ་པ་▫ don rnam sgom pa▪ meditation on the aspect of an object [e.g., meditating on impermanence]
དོན་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་▫ don rnam pa drug po▪ {MSA}ṣaḍ-vidha ... artha▪ six-fold meaning {T}
དོན་སྤྱི་▫ don spyi▪ artha-sāmānya▪ meaning generality; meaning-generality; generic image; mental image▫ {PH}object universal; meaning generality▫ {GD:399} object-universalསྟོང་ཉིད་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པའི་མཁྱེན་པ་▫ stong nyid don spyi'i tshul du rtogs pa'i mkhyen pa▫ an exalted knower which realizes emptiness in the manner of a meaning generality▫ {PGP 86}རྟོག་པ་ལ་གཉིས་སྣང་ཡོད་པ་སྣང་ངོར་དོན་སྤྱི་སྣང་བ་▫ rtog pa la gnyis snang yod pa snang ngor don spyi snang ba▫ a conceptual consciousness's having dualistic appearance [refers to the fact that] a meaning-generality appears in the face of its appearance factor.▫ Definitions: མཚན་ཉིད། བུམ་ འཛིན་རྟོག་པ་ལ་བུམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པར་སྣང་བའི་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་ཆ་ ▫ mtshan nyid/ bum 'dzin rtog pa la bum pa ma yin pa las log par snang ba'i sgro btags kyi cha▫ Definition: that factor of super-imposition that is the appearance to the conceptual cognition [of something] as a pot despite its not being a pot {GD:399}
དོན་སྤྱི་ཁོ་ན་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་▫ don spyi kho na 'dzin pa'i rtog pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ conceptual consciousness that only apprehends a meaning generality
དོན་སྤྱི་སྒྲ་སྤྱི་གནས་སུ་ཕྱེ་བའི་དོན་སྤྱི་▫ don spyi sgra spyi gnas su phye ba'i don spyi▪ meaning generality of the division into meaning generality and sound generality {T}
དོན་སྤྱི་བཟུང་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་▫ don spyi bzung yul du byed pa'i rtog pa▪ conceptual consciousness that serves as an object for apprehending a meaning generality
དོན་སྤྱིའི་སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ don spyi'i snang ba mched pa'i ting nge 'dzin▪ {PH}meditative stabilization of the increase of appearance [this appearance being] of a meaning generality
དོན་སྤྱིའི་གསལ་སྣང་▫ don spyi'i gsal snang▪ {PH}the clear appearance of a meaning generality
དོན་སྤྱིའི་གསལ་སྣང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ don spyi'i gsal snang gi ting nge 'dzin▪ {PH}meditative stabilization of the clear appearance of a meaning generality
དོན་སྤྱོད་▫ don spyod▪ purposeful behavior
དོན་སྤྱོད་དོན་མཐུན་▫ don spyod don mthun▪ concordant behavior
དོན་སྤྱོད་པ་▫ don spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}artha-caryā▪ {C}actions for the benefit of others; beneficial actions
དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་▫ don phyin ci ma log pa▪ {MSA} aviparītārtha▪ perverse meaning
དོན་བྱ་བ་▫ don bya ba▪ {C}artha-kriyā▪ {C}actions for the benefit of others
དོན་བྱ་བ་དོན་སྤྱོད་པ་▫ don bya ba don spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}artha-kriyā▪ {C}actions for the benefit of others
དོན་བྱེད་▫ don byed▪ {MSA}artha▪ perform a function Tenses: future, present, past, imperative
དོན་བྱེད་ནུས་སྟོང་གི་ཆོས་▫ don byed nus stong gi chos▪ empty of being able to perform a function
དོན་བྱེད་ནུས་པ་▫ don byed nus pa▪ {LCh}artha-kriyā-śakti; artha-kriyā-sāmarthya; {GD:115} artha-kriyā-samartham▪ capacity to perform a function དོན་བྱེད་ནུས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་གང་གི་ཡང་མཚོན་བྱ་མི་བྱེད་པའི་ཆོས་▫ don byed nus pa las gzhan pa'i chos gang gi yang mtshon bya mi byed pa'i chos▪ a phenomenon that does not serve as the definiendium of any other phenomenon than able to perform a function
དོན་བྱེད་ནུས་པའི་བཏགས་ཡོད་ཆོས་གསུམ་ཚང་བ་▫ don byed nus pa'i btags yod chos gsum tshang ba▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ a triply qualified imputed existent that is able to perform a function
དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ལྡོག་པ་དང་ཡིན་ཁྱབ་མཉམ་▫ don byed nus pa'i ldog pa dang yin khyab mnyam▪ mutually inclusive with isolate of able to perform a function▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་གཅིག་༢་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ དང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་༣་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་༤་དངོས་པོའི་རྫས་ཡོད་ཆོས་གསུམ་ཚང་བ་▫ dbye ba/ 1 don byed nus pa dang gcig 2 don byed nus pa dang gcig tu gyur pa'i don byed nus pa/ 3 dngos po'i mtshan nyid/ 4 dngos po'i rdzas yod chos gsum tshang ba/▫ (1) one with able to perform a function; (2) [something that is] able to perform a function that is one with able to perform a function; (3) definition of functioning thing; (4) triply qualified actual existent that is a functioning thing
དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚོན་བྱ་▫ don byed nus pa'i mtshon bya▪ definiendium of [what is] able to perform a function
དོན་བྱེད་ནུས་པའི་རྫས་ཡོད་▫ don byed nus pa'i rdzas yod ▪ substantial existent in the sense of being able to perform a function
དོན་བྱེད་སྣང་ཅན་གྱི་དབང་མངོན་གྱི་ཚད་མ་▫ don byed snang can gyi dbang mngon gyi tshad ma▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ sense direct perceiver having the aspect of performing a function
དོན་བྱེད་པ་▫ don byed pa▪ {MSA}arthācaraṇa; {MSA} arthin; {MSA}svārthin▪ perform a function
དོན་བྱེད་པའི་ནུས་སྟོང་པ་▫ don byed pa'i nus stong pa▪ empty of capacity to perform functions{N}
དོན་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་▫ don byed pa'i yon tan▪ {MSA} artha-kriyā-guṇa▪ quality of performing functions
དོན་སྦྱོར་▫ don sbyor▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ syllogistic rendering of the meaning
དོན་མ་བྱས་པ་▫ don ma byas pa▪ {MSA}akṛtārtha▪ not perform a function; non-functioning
དོན་མ་ཡིན་པ་▫ don ma yin pa▪ {C}anartha▪ what is not the meaning; non-meaning▫ {C}harm; misfortune
དོན་མ་ལགས་པ་▫ don ma lags pa▪ {C}anartha▪ what is not the meaning; non-meaning▫ {C}harm; misfortune
དོན་མི་གྱུར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་▫ don mi gyur gyi the tshom▪ doubt not tending toward the fact
དོན་མི་འགྱུར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་▫ don mi 'gyur gyi the tshom▪ doubt not tending toward the fact; doubt tending to the non-factual
དོན་མི་གཅིག་▫ don mi gcig▪ {PH}not synonomous▫
གསུམ་མིང་འདྲ་ཡང་དོན་མི་གཅིག་གོ།▫ gsum ming 'dra yang don mi gcig go;▫ Although the names of the three are similar, [they are] not synonymous.▫ {TGP}
དོན་མེད་དུ་མི་བཏང་བ་▫ don med du mi btang ba▪ [meaning-not exist-ly-not cast aside]; not waste meaninglessly; not give up meaninglessly
དོན་མེད་པ་▫ don med pa▪ {MSA}apārthya; {MSA}asad-artha; {MSA}nairarthakya; {MSA}vandhya; {MSA} Tenses: future, present, past, imperative vaiyarthya; vinā-arthena▪ meaningless; non-meaning; without [external] objects
དོན་མེད་པ་ཉིད་▫ don med pa nyid▪ {MV}nirarthakatva; {MSA}nirarthatā▪ meaninglessness
དོན་མེད་པ་དང་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་▫ don med pa dang don yod pa nyid▪ {MSA}nairarthakya-sārthakya▪ meaninglessness and meaningfulness
དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་▫ don med pa ma yin▪ {MSA} avandhya▪ is meaningless
དོན་མེད་པར་▫ don med par▪ {C}nirarthakam▪ meaninglessly▫ {C}useless
དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་▫ don med par mi 'gyur▪ {MSA} nirarthikā (na-); s{MSA}ārthika▪ not meaningless {T}
དོན་སྨྲ་སྡེ་གཉིས་▫ don smra sde gnyis▪ the two schools which propound [truly existent] objects
དོན་ཚོལ་བ་▫ don tshol ba▪ བཙལ་འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold▪ {MSA} artha-paryeṣin▪ one who investigates/examines/ researches/seeks the meaning; investigate/ examine/researche/seek the meaning
དོན་གཞན་▫ don gzhan▪ factually other{BJ 80.7}▫ {PH}different affair; factually other▫ འདི། དོན་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ཚར་བཅད་པའི་གནས་ཡིན་ནོ།▫ This is the condition of defeat called "a different affair."▫ {VN}
དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་▫ don gzhan la dgongs pa ▪ arthāntarābhiprāya▪ thinking of another meaning; in consideration of another meaning
དོན་ཟབ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་▫ don zab dgongs pa nges par 'grel▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ {L}gambhīrārtha-saṃdhinirmocana ▪ Gambhīrārtha-saṃdhinirmocana [p.n. of a Bodhisattva in the Saṃdhinirmocana-sūtra, the questioner of the seventh chapter]
དོན་བཟང་པོ་▫ don bzang po▪ {C}sad-artha; {C,MSA} sv-artha; {MSA}artha▪ good meaning▫ {C}good in sense; real in meaning
དོན་ཡོད་▫ don yod▪ {C}amoghu; {C}amogha; {C} amogham; {MSA}avaiyarthya▪ meaningful▫ {C} not fruitlessly; not vain
དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་▫ don yod grub pa▪ {LCh}amoghasiddhi ▪ Amoghasiddhi [p.n. of a Buddha]
དོན་ཡོད་པ་▫ don yod pa▪ {C}amogha; {C}amogham; {C}amoghu; {MSA}abandhya; {MSA}avandhya▪ meaningful▫ {C}not fruitlessly; not vain
དོན་ཡོད་པ་ཉིད་▫ don yod pa nyid▪ {MSA}sārthakya; {MV}sārthakatva▪ meaningfulness
དོན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་▫ don yod pa dang med pa▪ {MV} artha-sattvam asattvaṃ ca▪ meaningful and meaningless
དོན་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་མཐོང་▫ don yod pa dang med par mthong▪ {MSA}sadasattārtha-paśyanā▪ view as meaningful and meaningless
དོན་རང་མཚན་གྱི་དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་སེལ་▫ don rang mtshan gyi don rang mtshan gyi gzhan sel▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ other-eliminator which is a factual specifically characterized phenomenon that is a factual specifically characterized phenomenon
དོན་རང་མཚན་གྱི་བློའི་གཞན་སེལ་▫ don rang mtshan gyi blo'i gzhan sel▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ other-eliminator that is an awareness that is a factual specifically characterized phenomenon
དོན་རང་མཚན་གྱི་མེད་དགག་གི་གཞན་སེལ་▫ don rang mtshan gyi med dgag gi gzhan sel▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ non-affirming negative other-eliminator that is a factual specifically characterized phenomenon
དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་སེལ་▫ don rang mtshan gyi gzhan sel▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ arthātmaka-svalakṣaṇānyāpoha▪ other-eliminator that is a factual specifically characterized phenomenon▫ {GD:306} an objective elimination Definitions: མཚན་ཉིད། མ་ཡིན་དགག་གི་གཞན་སེལ་ཡང་ཡིན་ དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་ ▫ mtshan nyid/ ma yin dgag gi gzhan sel yang yin/ don dam par don byed nus pa yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa/▫ Definition: an observed common locus Tenses: future, present, past, imperative between: (1) being an other-eliminator that is an affirming negative; (2) and being ultimately able to perform a function Divisions: དབྱེ་བ། ༡་དོན་རང་མཚན་གྱི་དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་ སེལ་༢་དོན་རང་མཚན་གྱི་བློའི་གཞན་སེལ་༣་དོན་རང་མཚན་གྱི་མེད་དགག་གི་གཞན་སེལ་▫ dbye ba/ 1 don rang mtshan gyi don rang mtshan gyi gzhan sel/ 2 don rang mtshan gyi blo'i gzhan sel/ 3 don rang mtshan gyi med dgag gi gzhan sel/▫ Divisions: (1) other-eliminator which is a factual specifically characterized phenomenon that is a factual specifically characterized phenomenon; (2) other-eliminator that is an awareness that is a factual specifically characterized phenomenon; (3) non-af
དོན་རབ་དང་▫ don rab dang▪ {MSA}artha-prasanna▪ pure meaning; clear meaning
དོན་རིག་▫ don rig▪ object knower{LG}
དོན་རིག་ཡིད་མངོན་▫ don rig yid mngon▪ mental direct perceiving object knower{LG}
དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་▫ don la phyin ci ma log pa▪ {MV}arthe'viparyāsaḥ; {MV}arthāviparyāsa▪ non-mistaken with respect to the meaning/object
དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་▫ don so so yang dag par rig pa▪ {C}arthapratisaṃvid▪ {C}analytical knowledge of meaning/objects
དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་པ་▫ don so so yang dag rig pa▪ correct knowledge of individual meanings
དོན་གསུམ་▫ don gsum▪ three welfares [of oneself; others; and both]
དོར་བ་མེད་▫ dor ba med▪ {C}atyāga; {C}anapakāra; {C}anavakāra; {C}anutkṣepa▪ non-rejection; not discard; not cast out; not forsake▫ {C}absence of giving up; non-repudiation; without adding
དོར་བ་མེད་པ་▫ dor ba med pa▪ {C}anavakāra▪ non-rejection; not discard; not cast out; not forsake▫ {C}absence of giving up; non-repudiation; without adding
དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་▫ dor ba med pa stong pa nyid ▪ {MV,C}anavakāra-śūnyatā▪ emptiness of not discarding▫ {C}emptiness of non-repudiation
དོར་བར་བྱ་བ་▫ dor bar bya ba▪ {C}utsraṣṭavya; {MSA} apanetavya▪ should discard▫ should be repelled
དོར་བྱ་▫ dor bya▪ {C}riñcitavyo▪ discard; cast out▫ should get parted
དྲང་ངེས་▫ drang nges▪ the interpretable [meaning] and the definitive [meaning]; definitive [sūtra] and [sūtra] requiring interpretation
དྲང་ངེས་རྣམ་འབྱེད་▫ drang nges rnam 'byed▪ Dzong-ka-ba's Differentiation of the Interpretable and the Definitive [also called The Essence of the Good Explanations (legs bshad snying po)]
དྲང་པོའི་ལུགས་▫ drang po'i lugs▪ {PH}straight-forward manner; honest approach▫ དྲང་པོའི་ལུགས་སུ་བྱས་ན་་་་▫ If one acts in a straight-forward manner, ...▫ {GCG}
དྲང་པོར་གཤེགས་པ་▫ drang por gshegs pa▪ proceed straight
དྲང་སོང་སྨྲ་བ་▫ drang song smra ba▪ {L} ṛṣivadana▪ Sage's Propounding (in the area of Varaṇāsi in the Deer Park)
དྲང་སྲོང་▫ drang srong▪ {LCh}ṛṣi▪ sage [one who has straightened body, speech, and mind]; seer [of the Vedas]
དྲང་སྲོང་རྒྱས་པ་▫ drang srong rgyas pa▪ {LCh} ṛṣi Vyāsa▪ {PH}the ṛṣi Vyāsa དྲང་སྲོང་དང་བཅས་པ་དང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་▫ drang srong dang bcas pa dang skyes pa dang bud med kyi tshogs rnams▪ {C}sa-ṛṣi-nara-nārī-gaṇā▪ crowds of men and women around the sage
དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་▫ drang srong lhung ba▪ ṛṣipatana ▪ {PH}Ṛṣipatana (near Varanasi)▫ དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་ དང་། ནཱ་ལེན་དྲའི་དགོན་ཤུལ་རྣམས་ན་་་▫ In the ruins of the monasteries of Ṛṣipatana and Nālandā, ...▫ {GCG}
དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་གནས་▫ drang srong lhung ba ri dwags kyi gnas▪ Deer Park of the Alighting Sage
དྲངས་▫ drangs▪ དྲང། འདྲེན། དྲངས། དྲོངས་སམ་འདྲེནད།▫ drang / 'dren/ drangs/ drongs sam 'drend/▪ induce; cited; cite; induced; lead; draw; pull; conduct ▫ མདོ་དྲངས་པ་ལས་▫ mdo drangs pa las▫ from a cited sūtra{MSI 413}▫ དོན་ལ་ངེས་པ་ཤུགས་དྲག་དྲངས་ནས་▫ don la nges pa shugs drag drangs nas▫ through inducing strong force of ascertainment with respect to the meaning{TGP 27}
དྲན་པ་▫ dran pa▪ {LCh,MSA,MV,C}smṛti; {C}smaraṇa; {MSA}smaratā; {C}matīti▪ mindfulness; memory; recollection▫ {C}remember; be mindful of these thoughts; rememberance
དྲན་པ་གཅིག་པའི་རྣལ་འབྱོར་▫ dran pa gcig pa'i rnal 'byor ▪ yoga of single mindfulness{TGP}
དྲན་པ་བཅུ་▫ dran pa bcu▪ {PH}ten mindfulnesses
དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་▫ dran pa nye bar gnas pa▪ {MV} smṛtir upatiṣṭhate; {MV}upasthita-smṛti▪ basis of mindfulness; abide in mindfulness
དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་▫ dran pa nye bar gzhag pa▪ {PH}application of mindfulness
དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་▫ dran pa nye bar gzhag pa bzhi▪ {PH}four applications of mindfulness
དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་▫ dran pa nye bar bzhag pa▪ {MSA,MV}smṛtyupasthāna; {C}upasthitaṃ smṛte; {C}upasthitasmṛtayaḥ▪ mindful establishment; establishment in mindfulness▫ {C}foundation(s)/ support(s) of mindfulness; one whose mindfulness is well established; mindful; {GD:112} application of mindfulness Divisions: དབྱེ་བ། ༡་ལུས་ཀྱི་ཉེར་བཞག་༢་ཚོར་བའི་ཉེར་བཞག་༣་བསམ་པའི་ཉེར་བཞག་༤་ཆོས་ཀྱི་ཉེར་བཞག་▫ dbye ba/ 1 lus kyi nyer bzhag 2 tshor ba'i nyer bzhag 3 bsam pa'i nyer bzhag 4 chos kyi nyer bzhag▫ Divisions: (1) mindful establishment of body; (2) mindful establishment of feelings; (3) mindful establishment of thoughts; (4) mindful establishment of phenomena
དྲན་པ་ཉེར་གཞག་▫ dran pa nyer gzhag▪ establishments by way of mindfulness; mindful establishment▫ {PH}applications of mindfulness; Applications of Mindfulness [Sūtra]
དྲན་པ་ཉེར་བཞག་▫ dran pa nyer bzhag▪ smṛtyupasthāna ▪ mindful establishment
དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་▫ dran pa dang ting nge 'dzin la sogs pa'i yon tan▪ {MSA}smṛti-samādhy-ādi-guṇa▪ the qualities of mindfulness, meditative stabilization, and so forth
དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་▫ dran pa dang ldan pa▪ {C}smṛtimat (=smṛta)▪ mindful▫ {C}mindfully; has a good memory
དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་▫ dran pa dang shes bzhin▪ {MSA}smṛti-saṃprajanya▪ mindfulness and introspection
དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་སེམས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་▫ dran pa dang shes bzhin dang sems pa dang btang snyoms▪ {MV}smṛti-saṃprajanya-cetanopekṣa ▪ mindfulness, introspection, mind, and equanimity
དྲན་པ་ནེར་གཞག་▫ dran pa ner gzhag▪ {C}smṛty-upasthāna▪ mindful establishment(s)▫ {C} support(s) of mindfullness
དྲན་པ་མ་བརྗེད་པར་གྱུར་ན་▫ dran pa ma brjed par gyur na▪ {MV}smṛty-asampramoṣe sati▪ when one is mindful and non-forgetful
དྲན་པ་གཙོ་བོ་▫ dran pa gtso bo▪ {MSA}smṛti-pradhāna ▪ main mindfulness
དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པ་▫ dran pa shin tu nye bar gnas pa▪ {MV}sūpasthita-smṛti▪ well-established mindfulness
དྲན་པའི་རྒྱུན་▫ dran pa'i rgyun▪ continuum of mindfulness
དྲན་སོགས་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བྱེད་▫ dran sogs yon tan 'phel byed▪ {MSA}smṛty-ādi-guṇa-vṛddhi▪ impel the qualities of mindfulness and so forth
དྲལ་▫ dral▪ དྲལ། འདྲལ། དྲལད། འདྲལད།▫ dral/ 'dral/ drald/ 'drald/▪ {C}gahana; {C}timira▪ disappearing; {C}dense; dark; {Thumi, p.129} to cause to be shameless; to do without; to break a promise
དྲི་མ་དང་བྲལ་ནས་▫ dri ma dang bral nas▪ {C}vigata-mala▪ free from stains; free from defilements
དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་▫ dri ma dang bral ba▪ {MSA} nirmala; {MSA}mala-vigama; {MSA}malāpakarṣa; {MSA}vigata-mala▪ free from stains; free from defilements དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སླར་མི་ལྡང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་▫ dri ma dang bral ba'i de bzhin nyid la slar mi ldang ba'i tshul gyis mnyam par bzhag pa'i ye shes▪ pristine wisdom of meditative equipoise on thusness devoid of defilement in the manner of never rising again [from meditative equipoise]
དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པ་▫ dri ma rnam par dag pa▪ {MSA} mala-viśuddhi▪ purify defilements
དྲི་ཟ་▫ dri za▪ {LCh,MSA}gandharva▪ scent eater; odor eater; the musicians of Indra, ruled by Dhṛtarastra, who live in the region of the air and the heavenly waters; their special duty is to guard the heavenly soma, which the gods obtain through their intervention
དྲི་ཟའ་▫ dri za'▪ gandharva▪ Fragrance Eater
དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་▫ dri za'i grong khyer▪ {N}gandharva-nagara▪ city of scent-eaters{N}; city of Fragrance Eaters
དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་▫ dri za'i glu dbyangs▪ {MSA} gandharva-saṃgīti-ghoṣa; {MSA}kiṃnara-saṃgīti-ghoṣā▪ song of scent-eaters
དྲི་ཟའི་དབྱང་སྙན་▫ dri za'i dbyang snyan▪ {MSA} gandharva-madhura-ghoṣa▪ pleasant sound of scent-eaters
དྲིལ་▫ dril▪ involvement▫ ཕྲ་ཐིམ་ལ་དྲིལ་ནས་▫ phra thim la dril nas▫ through involvement with a subtle drop{TGP 25}▫ རྣམས་ལ་གཅིག་དྲིལ་བྱས་པས་▫ rnams la gcig dril byas pas▫ through performing a combination of ... {TGP 13}
དྲིལ་བུ་པ་▫ bde mchog dril bu pa▫ Ghaṇṭapāda [transmission of Cakra] Saṃvara
དྲིས་▫ dris▪ {C}paripṛccha▪ {C}question; ask
དྲུག་▫ drug▪ ṣaḍ; {MSA}ṣaṣ▪ six
དྲུག་སྒྲ་▫ drug sgra▪ genitive case
དྲུག་ཅུ་▫ drug cu▪ {MSA}ṣaṣṭi▪ sixty
དྲུག་ཅུའི་དབྱངས་▫ drug cu'i dbyangs▪ {PH}sixty [types of] melodies
དྲུག་ཅུའི་དབྱངས་ལྡན་▫ drug cu'i dbyangs ldan▪ {PH} endowed with the sixty [types of] melodies
དྲུག་པ་▫ drug pa▪ {MV}ṣaṣṭha▪ sixth
དྲུག་པོ་ས་▫ drug po sa▪ {MSA}ṣaṣ ... bhūmi▪ sixth ground
དྲུང་འཁོར་▫ drung 'khor▪ lay government official
དྲུང་དུ་▫ drung du▪ {MSA}sakāśa▪ near to▫ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་▫ byang chub kyi shing drung du▫ at the base of the tree of enlightenment{TGP 19}
དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་▫ drung du nye bar 'gro bar▪ {C}upasaṃkramitavyam▪ come near to▫ {C} approaching; think of approaching
དྲུང་དུ་ཕྱིན་▫ drung du phyin▪ {C}upasaṃkrānta▪ {C} have approached
དྲུང་དུ་ལྷགས་ནས་▫ drung du lhags nas▪ {C}āgamya▪ {C}thanks to; has come in to; come in to; resorting to; when he has entered on; come; return again; because of; in the course of
དྲུང་རྩིས་▫ drung rtsis▪ {PH}secretary and finance minister (drung yig dang rtsis dpon)
དྲེལ་▫ drel▪ (1) familiarization; (2) mule▫ {PH}mule ▫ གཤེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་བོན་རྣམས་ཀུ་ཧྲང་དང་མ་ཧེ་དང་མཛོ་དྲེལ་རྔོ་མོང་ལ་སོགས།▫ Among the followers of Shenrab, the Bon-po of the Rgyu and Hbras-po sects sacrifice sheep and goats, buffaloes, dzo, mules, camels, etc. ▫ {Das}
དྲོ་བ་▫ dro ba▪ {C}ūṣman▪ {C}heat; stage of heat; those on the stage of heat
དྲོ་བར་གྱུར་པ་▫ dro bar gyur pa▪ {MV}uṣmagata▪ heat
དྲོད་རྩེ་སྦྱོར་▫ drod rtse sbyor▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {LCh}ūṣmagata-mūrdha-prayoga▪ heat peak training; training of the peak of heat
དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་▫ drod gsher las skye ba▪ saṃsvedaja▪ moisture-born
དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་▫ drod gsher las skyes pa▪ {C} saṃsvedaja▪ {C}moisture-born
གདགས་པར་བྱ་▫ gdags par bya▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {C}prajñāpayitavya; {C}prajñāpayiṣyāmi; {C} prajñāyate (=pravartyate = tat-kṛta-cihna-abhāvān)▪ impute; designate▫ {C}should make known; can I make (people) conceive of; is conceived; comes under the conceivable; have a conception of
གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་▫ gdags par bya ba ma yin ▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {C}aprajñapanīya▪ should not designate▫ {C}cannot be intimated; cannot be a subject of wise instruction; inconceivable; should/ can not be conceived
གདགས་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་▫ gdags tsam du yongs su tshol ba▪ བཙལ་འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold▪ {MSA}prajñapti-mātratva-paryeṣaṇā▪ thoroughly investigate/examine/ research mere imputations/designations
གདགས་གཞི་▫ gdags gzhi▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ prajñapti-vastu▪ basis of designation; basis of imputation གདགས་གཞི་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་བཏགས་ཡོད་ ▫ gdags gzhi gzhan la brten nas btags pa'i btags yod▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ imputed existence that one imputes in dependence upon another basis of imputation
གདགས་གཞིའི་གོ་ས་གནོན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པ་▫ gdags gzhi'i go sa gnon pa'i tshul du yod pa▪ existence in the manner of covering its basis of designation
གདགས་གཞིའི་ངོས་ནས་གྲུབ་པ་▫ gdags gzhi'i ngos nas grub pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་ ▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ established/ establishment from the side of the basis of designation
གདགས་གཞིའི་ངོས་ནས་གྲུབ་པ་▫ gdags gzhi'i ngos nas grub pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ existence from the side of the basis of designation
གདགས་གཞིའི་སྟེང་ནས་གྲུབ་པ་▫ gdags gzhi'i steng nas grub pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ existence right in the basis of designation
གདགས་གཞིའི་ཚད་མ་▫ gdags gzhi'i tshad ma▪ {PH} valid basis of designation
གདགས་སུ་མཆིས་པར་གྱུར་▫ gdags su mchis par gyur▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ {C}prajñāyate (pravartyate = tat-kṛta-cihna-abhāvān)▪ designate; impute▫ {C} is conceived; comes under the conceivable; have a conception of
གདགས་སུ་མ་མཆིས་པ་▫ gdags su ma mchis pa▪ གདགས་ འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ {C}aprajñapanīya▪ not impute; not designate▫ {C}connot be intimated; cannot be a subject of wise instruction; inconceivable; should/ can not be conceived
གདགས་སུ་མེད་པ་▫ gdags su med pa▪ གདགས་འདོགས་ བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs ▪ {C}aprajñapanīya▪ not impute; not designate ▫ {C}connot be intimated; cannot be a subject of wise instruction; inconceivable; should/can not be conceived
གདམས་པའི་གདམས་ངག་▫ gdams pa'i gdams ngag▪ guidance that guides
གདམས་ཚུལ་▫ gdams tshul▪ mode of guidance
གདུག་▫ gdug▪ viṣa; {C}āśīviṣa; {MSA}praduṣṭa▪ poison; misery7 See: dug, poison▫ {C}viper; resemblence to a poisonous snake
གདུག་པ་▫ gdug pa▪ གདུག་པ་ཅན་▫ gdug pa can▪ poisonous; pernicious; pernicious forces; pernicious entities▫ {PH}poisonous; pernicious [entities]; evil ones▫ དེ་ནི། གདུག་པ་ཅན་རྣམས་གསོད་ཅིང་ སྐྲོད་པས། ཁྲོ་བོ།▫ Concerning that [i.e., Vajrakrodha]: because he kills and expels pernicious entities, he is krodha (wrathful).▫ {Dor 25a.1/ 234.1}
གདུག་པ་ཅན་▫ gdug pa can▪ གདུག་པ་▫ gdug pa▪ poisonous; pernicious
གདུག་པ་དང་སྡིག་སྦྲུལ་མང་པོའི་དགོན་པའི་ནང་དུ་སོང་བ་▫ gdug pa dang sdig sbrul mang po'i dgon pa'i nang du song ba▪ སོང་སོང་སོང་སོང་▫ song song song song▪ {C}vyāda-sarīsṛpa-kāntāra-madhyagata▪ {C}be in the middle of a wilderness infested with venomous vipers
གདུག་པ་དང་རི་དྭགས་དང་▫ gdug pa dang ri dwags dang ▪ {C}vyāda-mṛgā▪ {C}wild beasts; beasts of prey; antelopes; deer and ferocious wild animals
གདུང་▫ gdung▪ གདུང། གདུང། གདུངས། གདུངས།▫ gdung / gdung / gdungs/ gdungs/▪ torment; be tormented; be scorched; desire; long for
གདུང་▫ gdung▪ གདུང། གདུང། གདུངས། གདུངས།▫ gdung / gdung / gdungs/ gdungs/▪ {LCh}tapas; {C} Tenses: future, present, past, imperative vaṃśa▪ torment; morification; be tormented; be scorched; desire; long for▫ {C}lineage
གདུང་རྒྱུད་▫ gdung rgyud▪ {PH}descendant; heir; lineage of descent
གདུང་རྒྱུད་མི་ཆད་པར་བྱ་བ་ལ་▫ gdung rgyud mi chad par bya ba la▪ འཆད་འཆད་ཆད་ཆད་▫ 'chad 'chad chad chad ▪ {C}vaṃśasya-anupacchedāya▪ {C}so that the lineage should not be interrupted; to insure the non-interruption of the lineage
གདུང་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བྱེད་པར་▫ gdung rgyun mi chad par byed par▪ {C}vaṃśasya-anupacchedāya▪ {C}so that the lineage should not be interrupted; to insure the non-interruption of the lineage
གདུང་བ་མེད་པ་▫ gdung ba med pa▪ {Negi} anavatapta▪ {PH}Anavatapta
གདུང་བའི་ལས་▫ gdung ba'i las▪ {MSA}tāpana-karman ▪ karma of torment
གདུང་བར་བྱེད་པ་▫ gdung bar byed pa▪ {MSA}tāpaka; {MSA}dāha-karaṇa▪ torment; mortify
གདུང་མི་གཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་▫ gdung mi gcad par bya ba'i phyir▪ {C}vaṃśasya-anupacchedāya▪ {C}so that the lineage should not be interrupted; to insure the non-interruption of the lineage
གདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུལ་བའི་ཐབས་རྟོགས་པ་▫ gdul ba ji lta ba bzhin du 'dul ba'i thabs rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA} yathā-vineyaṃ vinayopāya-bodhaḥ▪ realize the method of disciplining exactly according to the discipline {T}
གདུལ་བ་དང་མཐུན་པ་▫ gdul ba dang mthun pa▪ {MSA}vineyānurūpatā; {MSA}vineyānurūpatva▪ concordant with discipline
གདུལ་བ་འབྱུང་པོ་▫ gdul ba 'byung po▪ {PH}beings who are the trainees
གདུལ་བའི་ཁམས་▫ gdul ba'i khams▪ {MSA}vineya-dhātu▪ realm of discipline
གདུལ་བའི་བྱ་བ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་▫ gdul ba'i bya ba la dus thams cad du nye bar gnas pa▪ {MSA}vineya-kṛtya-sarva-kāla-pratyupasthitatva ▪ closely abiding in disciplined activities at all times {T}
གདུལ་བའི་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་▫ gdul ba'i lo tog yongs su smin par byed pa▪ {MSA}vineya-sasya-paripācana▪ cause the harvest of discipline to ripen {T}
གདུལ་བར་བྱ་བ་▫ gdul bar bya ba▪ {C}vainayika; {MSA}vinaya▪ trainee▫ one to be disciplined
གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་▫ gdul bya ji lta ba bzhin du chos ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}yathā-vineya-dharma-deśana▪ teach doctrines according to the trainee['s capacity] {T}
གདུལ་བྱ་ཉེ་བ་▫ gdul bya nye ba▪ close trainee
གདུལ་བྱ་གདུལ་བར་དཀའ་བ་▫ gdul bya gdul bar dka' ba ▪ {MSA}vineya-durvinayatva▪ discipline those who are difficult to discipline; {T} trainees who are difficult to tame
གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་▫ gdul bya 'dun Tenses: future, present, past, imperative par byed pa'i chos ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}vineyāvarjaka-dharma-deśakatva▪ teach the doctrine that causes trainees to aspire
གདུལ་བྱ་གཞན་▫ gdul bya gzhan▪ {PH}other trainees
གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཞིང་▫ gdul bya'i rgyud kyi zhing ▪ {MSA}vineya-saṃtāna-kṣetra▪ field of the continuum/line of trainees
གདུལ་བྱའི་ཉེས་སྐྱོན་བསེལ་བའི་ཡོན་ཏན་▫ gdul bya'i nyes skyon bsel ba'i yon tan▪ quality of removing faults and defects from trainees
གདོང་གི་སྣ་རྩེར་འོད་ཐིག་སྒོམ་པ་▫ gdong gi sna rtser 'od thig sgom pa▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ meditation on a drop of light at the opening point of the face{TGP 40}
གདོད་▫ gdod▪ ādi▪ beginning; first (in a list)
གདོད་ནས་▫ gdod nas▪ primoridally▫ {PH}from the beginning
གདོད་ནས་སྟོང་ཞིང་▫ gdod nas stong zhing▪ {C}ādi-śūnya▪ primordially empty▫ {C}empty from the very beginning
རྣམ་དག་ཞིང་▫ rnam dag zhing▪ {PH}Pure Land
གདོད་ནས་སྤྲས་བྲལ་▫ gdod nas spras bral▪ primordially free from elaborations
གདོད་མ་▫ gdod ma▪ ādi▪ beginning; first (in a list)
གདོད་མ་གཞི་ཡི་ཆོས་ཉིད་▫ gdod ma gzhi yi chos nyid▪ original basal noumenon
གདོད་མའི་མགོན་པོ་▫ gdod ma'i mgon po▪ Original Lord
གདོན་▫ gdon▪ གདོན། འདོན། བཏོནད། ཐོནད།▫ gdon/ 'don/ btond/ thond/▪ verb: cause to come out; expel; recite; take out. noun: evil spirit causing disease; possession [as by a devil]▫ {PH}planet; planetary influences; malevolent spirit; evil spirit
གདོན་པར་བྱའོ་▫ gdon par bya'o▪ {C}āpattitavyaṃ; {C} pattitavyaṃ▪ one should expel; one should recite ▫ {C}should be repeatedly recited
གདོན་མི་འཚལ་བར་▫ gdon mi 'tshal bar▪ {C}avaśyam ▪ unquestionably; undeniably▫ {C}(it is) of necessity; in all circumstances; definitely
གདོན་མི་ཟ་བ་▫ gdon mi za ba▪ indubitable
གདོན་མི་ཟ་བར་▫ gdon mi za bar▪ {N}avaśya; {C} avaśyam; {C}niḥsaṃśayam; {C}niścayena; {C} nirdeśa (=niyatam = tasya te pratirūpo 'yam upadeśaḥ); {MSA}niyatam▪ unquestionably; undeniably; definitely{N}▫ {C}(it is) of necessity; in all circumstances; without any doubt; in all certainty; exposition; disquisition; descriptionཤེས་རབ་གདོན་མི་ཟ་བར་བཙོལ་བར་བྱ་དགོས་▫ shes rab gdon mi za bar btsol bar bya dgos▫ you should definitely seek wisdom{LRC}
གདོན་མི་ཟ་བར་གྲུབ་པ་▫ gdon mi za bar grub pa▪ amoghasiddhi▪ Amoghasiddhi {STTS}; p.n. of a Buddha
གདོམས་▫ gdoms▪ advise; counsel
གདོལ་པ་▫ gdol pa▪ {C}caṇḍāla▪ {C}outcast
གདོལ་པ་སྨྱིག་མཁན་▫ gdol pa smyig mkhan▪ {HT} caṇḍāla-veṇukāra▪ {PH}founder of a lineage of the lowest of outcastes
བདག་▫ bdag▪ {MSA,MV}ātman; aham; {MSA}sva; {C} ahu; {C}hu (=aham); ātma {GD:594}; ātmā▪ self; I [can be used to refer to oneself]; nature; entity▫ {PH}self; ″I″▫ དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་འདས་པའི་བདག་འཇིག་རྟེན་དོན་དུ་ཅི་ཡོད་དམ།▫ de ltar dus gsum 'das pa'i bdag 'jig rten don du ci yod dam/▫ How could the world exist in fact, With a nature passed beyond the three times ...? (tarikālyavyativṛttātmā loka evam kuto 'rthataḥ) [NPG, vs. 63]
བདག་རྐྱེན་▫ bdag rkyen▪ {LCh}adhipati-pratyaya▪ proprietary condition; empowering condition; dominant condition▫ རང་གི་ཐུང་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་རྐྱེན་ མིག་དབང་དང་དམིགས་རྐྱེན་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་བའི་རིག་པ།▫ rang gi thung mong ma yin pa'i bdag rkyen mig dbang dang dmigs rkyen gzugs la brten nas skyes pa'i rtog pa dang bral zhing ma 'khrul ba'i rig pa/▫ a knower which is free from conceptuality and non-mistaken that is produced in dependence upon its own uncommon empowering condition, an eye sense power, and an observed object condition, a form. {T} Divisions: དབྱོ་བ་༡་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་རྐྱེན་༢་ཐུན་མོང་བའི་བདག་རྐྱེན་▫ dbyo ba/ 1 thun mong ma yin pa'i bdag rkyen/ 2 thun mong ba'i bdag rkyen/▫ Div.: (1) uncommon empowering condition; (2) common empowering condition
བདག་གི་▫ bdag gi▪ {C,N}āmīya▪ mine; my▫ {C}(for) himself; for themselves; his own; oneself; I myself; my own self; what belongs to the self
བདག་གི་ངོ་བོ་▫ bdag gi ngo bo▪ {C}sva-ātmabhāva; {MSA}ātma-bhāva▪ entity of the self; my entity▫ {C}its own body
བདག་གི་དངོས་པོ་▫ bdag gi dngos po▪ {C}ātma-bhāva ▪ existence of self▫ {C}personality; body; frame; personal existence
བདག་གི་དངོས་པོའི་སྐུ་▫ bdag gi dngos po'i sku▪ {C} ātma-bhāva-śarīra▪ {C}physical personality
བདག་གི་དོན་▫ bdag gi don▪ {MSA}svārtha▪ one's own welfare; one's own purpose
བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་▫ bdag gi don rjes su thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {C}anuprāpta-svakārtha▪ attain one's own purpose▫ {C}their own weal accomplished
བདག་གི་འདུ་ཤེས་▫ bdag gi 'du shes▪ aha-saṃjñā▪ conception of "I"
བདག་གི་གནས་▫ bdag gi gnas▪ {C}ātma-sthāna▪ abiding in the self▫ {C}standing in the self
བདག་གི་བ་▫ bdag gi ba▪ {N}ātmīya; ātmiyaṃ▪ mine{N}; the "mine"
བདག་གི་བའི་ངོ་བོ་▫ bdag gi ba'i ngo bo▪ ātmīyam rūpam▪ the entity that is the "mine"; the innermost entity
བདག་གི་བར་འཛིན་པ་▫ bdag gi bar 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA} (√mamāya}: mamāyati▪ conceive as mine
བདག་གི་དབྱིངས་▫ bdag gi dbyings▪ basic element of self
བདག་གི་མེད་པ་▫ bdag gi med pa▪ {MSA}a-mama▪ no [conception of] mine
བདག་གི་བརྩོན་འགྲུས་▫ bdag gi brtson 'grus▪ {MSA} ātmanaḥ ... vīryam▪ personal effort
བདག་གི་གཞི་▫ bdag gi gzhi▪ self base; self-base
བདག་གིར་▫ bdag gir▪ {C}mamatā; {N}ātmīya▪ mine{N}▫ {C}sense of ownership
བདག་གིར་བྱ་བ་▫ bdag gir bya ba▪ {C}mama-kāra; {MSA}mamāyita; {MSA}vipāka(?)▪ {C}mine-making
བདག་གིར་མི་བྱེད་▫ bdag gir mi byed▪ {C}mamatā▪ {C}sense of ownership
བདག་གིར་འཛིན་པ་▫ bdag gir 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {N}mama-kāra▪ conception of mine{N}
བདག་གིས་▫ bdag gis▪ {MV}svayaṃ▪ by me; I [did Tenses: future, present, past, imperative something ...]{BJ 28.1}
བདག་གིས་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་▫ bdag gis bdog pa thams cad yongs su gtang ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C} sarva-sattva-aparityāgin▪ I completely abandon all possessions▫ {C}one who never abandons all beings
བདག་གིས་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ངེས་པར་ཐོབ་སྟེ་▫ bdag gis ni thob par bya ba nges par thob ste▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {C} durlabdhā me lābhā▪ {C}it is indeed a loss to me and not a gain
བདག་དགའ་▫ bdag dga'▪ {MSA}svayaṃ-rata▪ one's own joy {T}
བདག་ཅེས་བྱ་བ་བདུད་ཀྱི་སེམས་▫ bdag ces bya ba bdud kyi sems▪ self is a devilous mind
བདག་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་▫ bdag gcig tu 'brel▪ tādātmya-saṃbandha▪ related in the sense of being one essence
བདག་གཅིག་འབྲེལ་▫ bdag gcig 'brel▪ tādātmya-saṃbandha▪ relationship of sameness of nature; related in the sense of being one essence; related as the same essence▫ {GD:269} having a relation of identical nature Definitions: མཚན་ཉིད། ཁྱོད་ དེ་དང་ཐ་དད་གང་ཞིག་དེ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་སྒོ་ནས་འགྲེལ་བ་གྲུབ་པ་▫ mtshan nyid/ khyod de dang tha dad gang zhig de dang bdag nyid gcig pa'i sgo nas 'grel ba grub pa/▫ Definition: (1) it is different from that; and (2) there is an established relation from the point of view of being of one essence with that
བདག་ཉིད་▫ bdag nyid▪ {C,MSA}svayam; {C}sat; {C} ātmaka; {C}ātmika; {MSA}ātman; {MSA}svātman ▪ [self-ness]; entity; essence; nature▫ {C}(by) himself; oneself; on his own; good; self; myself; for himself; for themselves; his own; I myself; my own self; in itself; inward; in itself
བདག་ཉིད་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་▫ bdag nyid kun shes par bya ba'i phyir▪ {MSA}svayam-ājñārtham▪ in order that the entity may be thoroughly known {T}
བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་▫ bdag nyid kyi dbang gis skye ba▪ self-powered production
བདག་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་▫ bdag nyid kyi bsod nams▪ {L}svapuṇya▪ own merit
བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་▫ bdag nyid kyis skye ba▪ production by itself
བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་▫ bdag nyid kyis ma yin pa▪ na svatas▪ not by themselves
བདག་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་▫ bdag nyid kyis sangs rgyas kyi dgongs pa thob pa'i phyir▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA}ātmani buddhāśaya-prāpteḥ▪ because of obtaining the thought of the Buddha by oneself
བདག་ཉིད་ང་རྒྱལ་▫ bdag nyid nga rgyal▪ pride of selfhood
བདག་ཉིད་གཅིག་▫ bdag nyid gcig▪ ekātman▪ one essence▫ {GD:284} identity of being
བདག་ཉིད་གཅིག་པ་▫ bdag nyid gcig pa▪ eka-ātman▪ same essence
བདག་ཉིད་ཆེ▫ bdag nyid che▪ བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་▫ bdag nyid chen po▪ mahātma; māhātmya▪ great being; great essence
བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་▫ bdag nyid chen po▪ བདག་ཉིད་ཆེ་▫ bdag nyid che▪ {C}mahātma; {MSA}mahātmatā; {MSA}māhātmya▪ great essence; essence of greatness; great being▫ {C}great-souled
བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ་▫ bdag nyid ji bzhin du▪ {C} yathāsvam▪ {C}taken in due order
བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་▫ bdag nyid las skye ba▪ production from themselves བདག་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཡུལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་སྒྲུབ་པ་▫ bdag gnyis su rnam par mi rtog par yul rtogs par byed pa'i sgrub pa▪ achievement that realizes objects as not conceptualized as the two selves
བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཞི་ནི་སེམས་▫ bdag tu mngon par zhen pa'i gzhi ni sems▪ {MV} ātmābhiniveśa-vastu cittaṃ▪ the basis which is conceived to be the self is the mind
བདག་ཏུ་ལྟ་▫ bdag tu lta▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MV}ātma-darśana; {MV}ātma-dṛṣṭi▪ view of self; view as a self
བདག་ཏུ་ལྟ་བ་▫ bdag tu lta ba▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA,MV}ātma-dṛṣṭi; {C}ātma-dṛṣṭika; {MSA,MV}ātma-darśana▪ view of self; view as a self▫ {C}one who has a self in view
བདག་ཏུ་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་▫ bdag tu lta ba bskyed pa'i phyir▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {MSA}ātma-dṛṣṭy-utpādanārthaṃ▪ due to producing a view of self
བདག་ཏུ་ལྟ་བ་བསྐྱེད་མི་དགོས་▫ bdag tu lta ba bskyed mi dgos▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed ▪ {MSA}ātma-dṛṣṭir anutpādyā▪ it is not necessary to produce a view of self
བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནོར་བ་ཙམ་▫ bdag tu lta ba nor ba tsam▪ {MSA}bhrānti-mātra ... ātma-darśana▪ the mere illusion of a view of self
བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་▫ bdag tu lta ba la sogs pa dang mtshungs par ldan pa ▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}ātma-dṛṣṭy-ādi-saṃprayukta▪ connected with the view of self and so forth
བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དགག་པ་▫ bdag tu lta ba'i phyin ci log dgag pa▪ {MSA}ātma-dṛṣṭi-viparyāsa-partiṣedha▪ negate the mistaken view of self
བདག་ཏུ་ལྟ་བས་ཐར་པ་▫ bdag tu lta bas thar pa▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}ātma-darśanena mokṣaḥ▪ freedom from the view of self
བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་▫ bdag tu 'du shes▪ {C}aha-saṃjñā; {C}ātma-saṃjñā▪ conception of "I"▫ {C}notion of I; a notion of self
བདག་ཏུ་སྣང་བ་▫ bdag tu snang ba▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {MV}ātma-pratibhāsa▪ appearance as a self; appear as a self
བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་▫ bdag tu rmongs pa la sogs pa▪ རྨོང་རྨོང་རྨོངས་རྨོངས་▫ rmong rmong rmongs rmongs▪ {MV}ātma-mohādi▪ obscuration with respect to self, and so forth
བདག་ཏུ་འཛིན་པ་▫ bdag tu 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {C,MV,MSA}ātma-grāha; ātma-kāra; {MSA}ātmato gṛhṇāti▪ conception of self; conceive as a self▫ {PH}conception of a self ▫ {C}seizing on a self
བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྟེན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་▫ bdag tu 'dzin pa'i rten nye bar len pa'i phung po lnga ▪ {MSA}ātma-grāhasyāśrayaḥ pañcopādāna-skandhāḥ▪ the five appropriated aggregates that are the basis for the conception of a self
བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྟེན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་▫ bdag tu 'dzin pa'i rten spangs pa'i phyir▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA}ātma-grāhāśrayasya prahāṇa(-artham)▪ through abandoning the basis of the conception of self
བདག་ཏུ་ལོག་པར་འཛིན་པ་▫ bdag tu log par 'dzin pa ▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA}ātmāsad-grāha▪ mistaken conception of a self Tenses: future, present, past, imperative
བདག་ལྟ་▫ bdag lta▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}ātma-dṛṣṭi▪ view of self; view of a self
བདག་ལྟའི་གཉེན་པོ་▫ bdag lta'i gnyen po▪ antidote to the view of self
བདག་ལྟའི་བག་ཆགས་▫ bdag lta'i bag chags▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ ātma-dṛṣṭi-vāsanā; ātmadṛṣtivāsanā▪ predispositions of the view of self
བདག་པོར་འཛིན་པ་▫ bdag por 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MV}adhipatitva-grāha▪ conception of sovereignty/ownership ▫ {PH}conception of ownership; conception of sovereignty
བདག་པོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་▫ bdag pos yongs su 'dzin pa▪ {MSA}ādhipatya-parigraha▪ {PH}conception of ownership; conception of sovereignty Tenses: future, present, past, imperative
བདག་སྤོབས་▫ bdag spobs▪ {C}pratibhāti▪ personal inspiration▫ {C}flashes in to my mind; inspire; it is clear; is intelligible; may you become clear; it becomes clear; lighten up (the mind); intelligibly; appears
བདག་དབང་སོགས་▫ bdag dbang sogs▪ {PH} a self which is independent and so on [i.e.; and permanent; unitary]
བདག་མ་མཆིས་པ་▫ bdag ma mchis pa▪ {C}anātmatā▪ no self; selfless; non-self
བདག་མེད་▫ bdag med▪ {LCh,C,MSA,MV}nairātmya; {C}nirātmaka; {MSA}nirātmatā; {C}nirātmya▪ selflessness; selfless▫ {C}without a self; is nothing of itself
བདག་མེད་པ་▫ bdag med pa▪ {C,MSA,MV}nairātmya; {C,MSA}anātman; {C}nirātmatva; {MSA}anātmatā; {MSA}nirātmaka▪ [self-not exist]; selflessness; selfless▫ {C}without a self; absence of self; is nothing of itself
བདག་མེད་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་▫ bdag med pa mngon par rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA}nairātmyābhisamaya▪ clearly realize selflessness; clear realization of selflessness
བདག་མེད་པ་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་▫ bdag med pa mchog gi bdag nyid▪ {MSA}nairātmyātmakatva (agra-)▪ essence of the highest selflessness
བདག་མེད་པ་ཉིད་▫ bdag med pa nyid▪ {MV}anātmatā▪ selflessness
བདག་མེད་པ་ཙམ་▫ bdag med pa tsam▪ {L}nairātmya-mātra▪ mere selflessness
བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ་▫ bdag med pa la bdag go snyam du phyin ci log go▪ {MSA}anātmany ātmeti viparyāsaḥ▪ mistakenly think that the selfless is a self
བདག་མེད་པ་ལ་འཛིན་པ་▫ bdag med pa la 'dzin pa▪
གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MV} ātmāsad-grāha▪ conception of selflessness
བདག་མེད་པའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་▫ bdag med pa'i lta ba rnam par dag pa▪ {PH}the correct view of selflessness
བདག་མེད་པའི་ལྟ་བུ་▫ bdag med pa'i lta bu▪ {N} nairātmya-darśana▪ view of selflessness{N}
བདག་མེད་པའི་དོན་▫ bdag med pa'i don▪ {MSA} anātmārtha▪ meaning of selflessness; object of selflessness {T}
བདག་མེད་པའི་དོན་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་དོན་▫ bdag med pa'i don ni kun tu rtog pa tsam gyi don▪ {MSA} parikalpa-mātrārtho 'nātmārthaḥ▪ the meaning of selflessness is [the same as] the meaning of conception-only {T}
བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་▫ bdag med pa'i rnam pa bsgom pa▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {MSA}anātmākāra-bhāvana▪ meditation on the aspects of selflessness
བདག་མེད་པའི་མཚུངས་པ་ཉིད་▫ bdag med pa'i mtshungs pa nyid▪ {MSA}nairātmya-samatā▪ sameness of selflessness
བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་▫ bdag med par so sor rtog pa▪ {MV}nātma-pratyavekṣā▪ individual investigation of selflessness
བདག་མེད་ཕྲ་མོ་▫ bdag med phra mo▪ sūkṣma-nairātmya▪ subtle selflessness
བདག་མེད་མ་▫ bdag med ma▪ Tantric siddhā, one of the nine wives of Marpa
བདག་མེད་རགས་པ་▫ bdag med rags pa▪ sthūla-nairātmya▪ coarse selflessness
བདག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་▫ bdag mya ngan las 'das pa ▪ {MSA}ātma-parinirvāṇa▪ personal nirvāṇa; nirvāṇa for oneself
བདག་མཚན་▫ bdag mtshan▪ {MSA}ātma-lakṣaṇa▪ self-character; character of the self
བདག་འཛིན་▫ bdag 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ *ātmagrāha▪ conception of self ▫ {PH}grasping at a self; conception of a self Tenses: future, present, past, imperative
བདག་འཛིན་▫ bdag 'dzin▪ བདག་ཏུ་འཛིན་པ་▫ bdag tu 'dzin pa▪ {LCh}ātma-grāha; ahaṃkāra▪ [self-as-grasp]; conception of self; conceiver of a self; apprehension of a self; apprehender of a self▫ {PH}grasping at a self; conception of a self▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་བདག་འཛིན་༢་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་འཛིན་▫ dbye ba/ 1 kun btags kyi bdag 'dzin/ 2 lhan skyes kyi bdag 'dzin/▫ Divisions: (1) artificial conception of self; (2) innate conception of self
བདག་འཛིན་ཀྱི་བག་ཆགས་▫ bdag 'dzin kyi bag chags ▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ predispositions/latencies of the conception of self
བདག་འཛིན་འཁྲུལ་པ་▫ bdag 'dzin 'khrul pa▪ {PH} mistaken grasping at a self; mistaken conception of a self
བདག་འཛིན་གྱི་འགོག་བདེན་▫ bdag 'dzin gyi 'gog bden▪ true cessation of the conception of selflessness
བདག་འཛིན་གྱི་ཞེན་ཡུལ་▫ bdag 'dzin gyi zhen yul▪ {PH}conceived object of self-grasping བདག་འཛིན་གཉིས་གང་རུང་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལྟར་གྲུབ་པས་སྟོང་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ bdag 'dzin gnyis gang rung gis sgro btags pa ltar grub pas stong pa'i de bzhin nyid▪ thusness that is an emptiness of establishment in accordance with superimposition by either of the two apprehensions of self
བདག་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་▫ bdag 'dzin lhan skyes▪ {PH} innate conception of a self
བདག་ཞི་▫ bdag zhi▪ {C}ātma-śānta▪ {C}tranquil in himself
བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་▫ bdag gzhan mnyam pa nyid ▪ {MV}ātma-para-samatā▪ sameness of self and other བདག་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་ཕན་ཚུན་ཆགས་པ་▫ bdag gzhan la brten nas dga' bar bya ba'i yul la phan tshun chags pa▪ mutual attraction to an object of pleasure dependent upon self and other
བདག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་▫ bdag yod ces bya ba▪ {MV} ātmeti▪ the statement, I exist" {T}"
བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ་▫ bdag la dgongs su gsol▪ please pay heed to me {VM}
བདག་ལ་ཆགས་པ་▫ bdag la chags pa▪ attachment to self
བདམས་བསྒྲིགས་▫ bdams bsgrigs▪ {PH}collection of articles
བདར་ཤ་ཆོད་▫ bdar sha chod▪ take to heart
བདས་པ་▫ bdas pa▪ བདའ། འདེད། བདས། དེད།▫ bda'/ 'ded/ bdas/ ded/▪ {MSA}prerita▪ {Thumi} to drive; to chase
བདུད་ཀྱིས་འཇོམས་པ་▫ bdud kyis 'joms pa▪ གཞོམ་འཇོམས་བཅོམ་ཆོམས་▫ gzhom 'joms bcom choms▪ {C}māra-vidhvaṃsana▪ destroyed by Demons; oppressed by Demons▫ {C}the danger of being ruined by Māra
བདུད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཚིག་▫ bdud kyis bstan pa'i tshig▪ words taught by a demon
བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་པ་▫ bdud kyis byin gyis brlabs pa yin pa▪ {C}māra-adhiṣṭhita▪ {C} beset by Māra; under Māra's influence
བདུད་རྩི་སྣ་ལྔ་▫ bdud rtsi sna lnga▪ {PH}five various [types of] nectars
བདུད་རྩི་འབབ་སྦྱང་▫ bdud rtsi 'bab sbyang▪ སྦྱང་སྦྱོང་སྦྱངས་སྦྱོངས་▫ sbyang sbyong sbyangs sbyongs▪ purification by way of descent of ambrosia
བདུད་རྩི་འབེབས་སྦྱང་▫ bdud rtsi 'bebs sbyang▪ སྦྱང་སྦྱོང་སྦྱངས་སྦྱོངས་▫ sbyang sbyong sbyangs sbyongs ▪ descent of ambrosia; purification by way of descent of ambrosia
བདུད་རྩིའི་དབྱིངས་▫ bdud rtsi'i dbyings▪ {C}amṛta-dhātu▪ Deathless Realm (?)▫ {C}Deathless Element
བདུད་རྩིའི་དབྱིངས་ཀྱི་སྒོ་▫ bdud rtsi'i dbyings kyi sgo▪ {C}amṛta-dhātu-dvāra▪ door of the Deathless Realm▫ {C}the door of the Deathless Element
བདུད་བཞི་▫ bdud bzhi▪ {PH}four devils (māra)
བདུད་ཡི་དམ་▫ bdud yi dam▪ tutelary demon
བདུན་▫ bdun▪ sapta▪ seven
བདུན་བརྒྱུད་▫ bdun brgyud▪ seven generations
བདུན་ཅུ་▫ bdun cu▪ seventy
བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་▫ bdun cu rtsa bdun▪ seventy-seven
བདེ་མཆོག་དྲིལ་བུ་པའི་ལུགས་▫ bde mchog dril bu pa'i lugs▪ Ghaṇṭāpāda's system of Cakrasaṃvara
བདེ་མཆོག་ལུའུ་ཨི་བའི་ལུགས་▫ bde mchog lu'u i ba'i lugs▪ Lūhipāda's system of Cakrasaṃvara
བདེ་སྟོང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་▫ bde stong longs spyod rdzogs sku▪ {PH}Emanation Body of bliss-and-emptiness
བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ཐོབ་བྱ་▫ bde dang sdug bsngal chen po zhi ba thob bya▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA} ghana-sukha-duḥkha-śamopalabdhi▪ attain the pacification of great happiness and suffering
བདེ་བ་▫ bde ba▪ {C,MSA}sukha; {C,MSA}sukhita; {C}sukhatām; {C,MSA}saukhya; {MSA}ślākṣṇya; {C}sugatim; {C}sugatām; sukhā▪ happiness; bliss; pleasure; abiding{LG}; easy; easy to understand{BJ 8.2}▫ {PH}bliss; abiding▫ {C} ease; happily; happy; at ease; a happy destinyདེ་དག་གི་རྒྱུན་དུ་གྱུར་པའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་་་་▫ Establishment and abiding which are a continuation of these, ...▫ {LAK}
བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་▫ bde ba skyed par byed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {MSA} sukhopapatti▪ produce happiness
བདེ་བ་སྐྱེས་པ་▫ bde ba skyes pa▪ {MSA}saukhyotpāda▪ create happiness
བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་▫ bde ba bskyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {MSA}hitāvaha; {MSA} sukhāhitāvaha▪ produce happiness
བདེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་▫ bde ba rgyun mi 'chad▪ {Śāntideva 10.3cd} sukha ... bhavatvavirataṃ▪ {PH} uninterrupted bliss
བདེ་བ་ཅན་▫ bde ba can▪ sukhāvatī▪ Sukhāvatī [name of a Buddhist Pure Land]; Blissful Place; Blissful Pure Land; Land of Happiness; the Blissful
བདེ་བ་གཅིག་པ་▫ bde ba gcig pa▪ yogakṣema▪ security; one abiding
བདེ་བ་ཆུང་བ་▫ bde ba chung ba▪ {MSA}alpa-sukha▪ little happiness
བདེ་བ་ཆེ་▫ bde ba che▪ {MSA}sukha ... mahat▪ great happiness
བདེ་བ་ཆེ་ཞིང་▫ bde ba che zhing▪ {C}mahā-saukhya▪ {C}immensely happy Tenses: future, present, past, imperative
བདེ་བ་ཆེན་པོ་▫ bde ba chen po▪ {C}mahā-sukha; {C} mahāsaukha▪ great happiness; great bliss
བདེ་བ་ཆེན་པོས་བརྟན་པ་▫ bde ba chen pos brtan pa▪ steadfast by way of great happiness
བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་▫ bde ba nyams su myong ba▪ {MSA}sukhānubhava▪ experience bliss; experience happiness
བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་▫ bde ba nye bar sgrub pa'i bsam pa▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {MSA}sukhopasaṃhārāśaya▪ a thought that is established in bliss
བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བའི་དགོངས་པ་ཉིད་▫ bde ba dang mi 'bral ba'i dgongs pa nyid▪ {MSA} sukhāviyogāśayatva▪ thought that is not free from bliss
བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བའི་རྣམ་པ་▫ bde ba dang mi 'bral ba'i rnam pa▪ {MSA}sukhāviyogākāra▪ aspect that is not free from bliss
བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་▫ bde ba dang yid bde ba▪ {MSA}sukha-saumanasya▪ {PH}bliss and mental happiness
བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་བ་▫ bde ba dang yid bde ba mang ba▪ {MSA}sukha-saumanasya-bahula▪ great bliss and mental happiness
བདེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་▫ bde ba rnam pa gsum▪ {MSA} trividhaṃ sukha(ṃ)▪ three aspects of bliss; threefold bliss
བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་▫ bde ba phun sum tshogs pa ▪ {MSA}sukha-saṃpatti▪ completion of bliss; marvelous bliss
བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་▫ bde ba bla na med pa▪ highest happiness; unsurpassed happiness
བདེ་བ་མང་བ་▫ bde ba mang ba▪ {MSA}bahu-sukha▪ much happiness
བདེ་མང་▫ bde mang▪ {MSA} bahu-sukha▪ {PH}much happiness; many forms of happiness
བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་▫ bde ba yang ma yin sdug bsngal ba yang ma yin pa'i tshor ba▪ {MSA}aduḥkhāsukhā ... vedanā▪ feeling that is neither happiness nor suffering
བདེ་བ་གསུམ་▫ bde ba gsum▪ {MSA}sukha-traya▪ three happinesses; three blisses
བདེ་བའི་ཁྱད་པར་▫ bde ba'i khyad par▪ {MSA}sukha-viśeṣa▪ attribute(s) of bliss {T}
བདེ་བའི་དགོངས་པ་ཉིད་▫ bde ba'i dgongs pa nyid▪ {MSA}sukhāśayatva▪ blissful thought; happy thought
བདེ་བའི་རྣམ་པ་བསྒྲུབ་པ་▫ bde ba'i rnam pa bsgrub pa▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {C}sukhopadāna▪ establish the aspect of happiness; {T} establishment of bliss▫ {C}that which makes happy; what brings happiness; that which bestows ease
བདེ་བའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་▫ bde ba'i lhag pa'i bsam pa▪ {MSA}sukhādhyāśaya▪ special thought of bliss
བདེ་བར་གནས་པ་▫ bde bar gnas pa▪ {MSA}sukha-vihāra▪ blissful abode; abide happily
བདེ་བར་གནས་སོ་▫ bde bar gnas so▪ {MSA}sukhaṃ viharati▪ abide happily
བདེ་བར་བྱེད་པ་▫ bde bar byed pa▪ {C}sukha-āvaha; {MSA}(√sukh): sukhayati▪ make happy▫ {C} Tenses: future, present, past, imperative source of happiness
བདེ་བར་ལོག་པར་འཛིན་པ་▫ bde bar log par 'dzin pa ▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs ▪ {MSA}sukhāsad-grāha▪ wrongly apprehend happiness
བདེ་བར་གཤེགས་▫ bde bar gshegs▪ {MSA}saugatī; sugata▪ One Gone to Bliss [epithet of Buddha]
བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་བསྟན་པ་▫ bde bar gshegs kyi bstan pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}deśanā saugatī▪ teaching of the One Gone to Bliss
བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་སྲས་▫ bde bar gshegs kyi sras▪ {C} sugatātmaja▪ {C}the Sugata's son
བདེ་བར་གཤེགས་པ་▫ bde bar gshegs pa▪ sugata▪ [happy-ly-went]; One-Gone-to-Bliss; Well-gone One; an epithet of Buddha
བདེ་གཙང་གིས་གྱ་ནོམ་པ་▫ bde gtsang gis gya nom pa▪ auspiciousness of bliss and cleanliness
བདེ་ལ་བག་ཡོད་▫ bde la bag yod▪ {MSA} sukhāpramatta▪ predisposed to happiness; predispositions to happiness
བདེ་ལེགས་▫ bde legs▪ {PH}goodness; auspiciousness
བདེ་ལེགས་སུ་བགྱིད་པ་▫ bde legs su bgyid pa▪ བགྱི་བགྱིད་བགྱིས་གྱིས་▫ bgyi bgyid bgyis gyis▪ {C}kṣema-karin▪ make happy▫ {C}makes us seek the safety of བདེ་གཤེགས། བདེ་བར་གཤེགས་པ་▫ bde gshegs▪ sugata ▪ One Gone to Bliss; Well-Gone One; an epithet of Buddha; the One Gone to Bliss (an epithet of Buddha) བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་▫ bde gshegs snying po; bde bar gshegs pa'i snying po▪ matrix-of-one-gone-to-bliss
བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་▫ bde gshegs bstan pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA} saugata ... śāsana▪ teaching of the One Gone to Bliss
བདེ་གསལ་▫ bde gsal▪ {PH}bliss and clarity
བདེ་གསལ་ཆ་▫ bde gsal cha▪ {PH}factor of bliss and clarity
བདེན་▫ bden▪ satya; tattva▪ truth; true
བདེན་གྲུབ་▫ bden grub▪ satya-siddhi▪ true establishment; truly existent; truly established
བདེན་གྲུབ་ཀྱི་སྐྱེ་བ་▫ bden grub kyi skye ba▪ truly established production; truly existent production
བདེན་གྲུབ་ཀྱིས་སྟོང་པ་▫ bden grub kyis stong pa▪ emptiness of true establishment
བདེན་གཉིས་▫ bden gnyis▪ dvaya-satya; satyadvaya▪ the two truths [i.e. ultimate truth (don dam bden pa, paramārtha-satya); and conventional truth (kun rdzob bden pa, samvṛti-satya)]
བདེན་སྟོང་▫ bden stong▪ empty of true existence{BJ 29.7}
བདེན་སྟོང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་▫ bden stong sgyu ma lta bu▪ {PH} being like an illusion and empty of true existence
བདེན་སྣང་གི་ལྷག་མ་▫ bden snang gi lhag ma▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ remainder of appearances of true existence
བདེན་པ་▫ bden pa▪ {MV,MSA}satya▪ truth; reality [i.e., what exists the way it appears]▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་༢་དོན་དམ་བདེན་པ་▫ dbye ba/ 1 kun rdzob bden pa/ 2 don dam bden pa/▫ Divisions: (1) conventional truth; (2) ultimate truth
བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་▫ bden pa mngon rtogs▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ satyābhisamaya ▪ clear realizer of the truth; clear realization of the truth
བདེན་པ་གཉིས་▫ bden pa gnyis▪ dvaya-satya; satyadvaya▪ the two truths [i.e. ultimate truth (don dam bden pa, paramārtha-satya); and conventional truth (kun rdzob bden pa, samvṛti-satya)]
བདེན་པ་གཉིས་ལ་མཁས་པའི་སྐྱེས་བུ་▫ bden pa gnyis la mkhas pa'i skyes bu▪ being skilled in the two truths
བདེན་པ་མཐོང་བ་▫ bden pa mthong ba▪ {MSA}dṛṣṭa-satya; {MSA}satya-darśana▪ see the truth བདེན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་▫ bden pa dang byang chub kyi phyogs dang mthun pa dang rnam par thar pa'i sgo▪ {MSA}satya-bodhipakṣa-vimokṣa-mukha▪ the door of liberation that is concordant with the truths and the harmonies with enlightenment
བདེན་པ་རྣམ་ཅན་▫ bden pa rnam can▪ having the aspect of the truths
བདེན་པ་བཞི་དག་པ་བ་▫ bden pa bzhi dag pa ba▪ four bare truths
བདེན་པ་བཞི་པོ་▫ bden pa bzhi po▪ {MV}catuḥ-satya; {MV}satya-catuṣṭaya▪ the four truths
བདེན་པ་རེ་རེ་▫ bden pa re re▪ {PH}each of the [Four Noble] Truths
བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་▫ bden pa la mkhas pa▪ {MV}satya-kauśalya▪ wise with respect to truth
བདེན་པ་ལ་འཇུག་▫ bden pa la 'jug▪ {MSA}satyāvatāra▪ enter into the truth; engage in the truth
བདེན་པའི་ངག་▫ bden pa'i ngag▪ {PH}true speech
བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་རླབས་▫ bden pa'i byin gyis rlabs ▪ {C}satya-adhiṣṭhāna▪ {C}magical power of enunciation of truth; sustaining power of Truth; Act of Truth
བདེན་པའི་ཚིག་▫ bden pa'i tshig▪ {C}satya-vacana▪ true words▫ {C}utterance of the truth; truthful speech; enunciation of the truth
བདེན་པར་▫ bden par▪ {C}satyam▪ {C}in truth
བདེན་པར་གྲུབ་པ་▫ bden par grub pa▪ satya-siddhi; satyasiddha▪ true establishment; truly existent; truly established; name of school founded by Harivarman; existence
བདེན་པར་གྲུབ་པའི་སྣང་བ་▫ bden par grub pa'i snang ba▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ appearance of true existence{Lati}
བདེན་པར་གྲུབ་པས་སྟོང་བ་▫ bden par grub pas stong ba▪ empty of being truly established
བདེན་པར་མ་གྲུབ་▫ bden par ma grub▪ not truly established
བདེན་པར་མེད་པར་རྟོགས་པ་▫ bden par med par rtogs pa ▪ realize as without true existence
བདེན་པར་འཛིན་པ་▫ bden par 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ the conception of true existence
བདེན་པར་ཡོད་པ་▫ bden par yod pa▪ satyasat▪ true existence; truly exist; truly existent; truly established
བདེན་པར་རློམ་པ་▫ bden par rlom pa▪ false fabrication of true existence; conceit of being truly established
བདེན་པར་རློམ་པ་མེད་པ་▫ bden par rlom pa med pa▪ without the conceit of being truly established Tenses: future, present, past, imperative
བདེན་པར་གསུང་བ་▫ bden par gsung ba▪ {C}satya-vādin ▪ one who speaks truth
བདེན་པོ་སོ་སོ་ལ་▫ bden po so so la▪ {C}prati-satyam ▪ with respect to the individual truths▫ {C}for each Truth བདེན་མེད་ / བདེན་པར་མེད་པ་▫ bden med / bden par med pa▪ not truly existent
བདེན་ཚིག་▫ bden tshig▪ word of truth
བདེན་འཛིན་▫ bden 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ satyagrāha▪ conception of true existence; conception of inherent existence▫ {PH}conception of true existence▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་བདེན་འཛིན་ཀུན་བཏགས་༢་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་▫ dbye ba/ 1 bden 'dzin kun btags/ 2 bden 'dzin lhan skyes/▫ Divisions: (1) artificial conception of true existence; (2) innate conception of true existence
བདེན་འཛིན་ཀུན་བཏགས་▫ bden 'dzin kun btags▪ གདགས་ འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ the artificial conception of true existence
བདེན་འཛིན་མངོན་གྱུར་▫ bden 'dzin mngon gyur▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ manifest conception of true existence
བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་▫ bden 'dzin lhan skyes▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ the innate conception of true existence
བདེན་ཞེན་▫ bden zhen▪ conception of true existence
བདེན་ཞེན་ཤས་ཆེ་བ་▫ bden zhen shas che ba▪ predominant adherence to true existence
བདེན་བཞི་▫ bden bzhi▪ four truths; the four truths
བདེན་བཞིའི་ཆོས་འཁོར་▫ bden bzhi'i chos 'khor▪ turning the doctrine of the four truths
བདེན་ལ་མཁས་▫ bden la mkhas▪ {C}satya-kuśala▪ wise with respect to truth▫ {C}skilled in the truth
བདེའི་རྒྱུ་▫ bde'i rgyu▪ {MSA}sukha-hetu▪ cause of happiness
བདེར་གཤེགས་▫ bder gshegs▪ {PH}sugata
བདོག་▫ bdog▪ {C}sarva-asti▪ {C}all that is his
བདོག་ཅིང་ཡོད་པ་▫ bdog cing yod pa▪ {C}svataḥ saṃvidyamāna▪ {C}his own
བདོག་པ་▫ bdog pa▪ possessions
བདོག་པ་ཀུན་གཏོང་▫ bdog pa kun gtong▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C}sarva-tyāga ▪ renounce/cast away/give away all possessions▫ {C}renounce everything
བདོག་པ་ཐམས་ཅད་གཏོང་▫ bdog pa thams cad gtong▪
གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C} sarvāsti-tyāgin▪ renounce/cast away/give away all possessions▫ {C}one who gives up all he has
མདུན་དུ་ཡེ་ཤེས་པ་སྤྱན་དྲངས་ནས་▫ mdun du ye shes pa spyan drangs nas▪ having invited the Wisdom Being in front{TGP 5}
མདུན་མ་▫ mdun ma▪ {PH}concern
མདུན་ས་▫ mdun sa▪ {PH}(in) the presence (of); before
མདུན་ས་དག་▫ mdun sa dag▪ {PH}the presence of those
མདོ་▫ mdo▪ {MSA,MV}sūtra; {MSA}sūtrānta; {C} saṃkṣipteṇa▪ sūtra; discourse; short sentence; axiom; scripture▫ {PH}concise statement; short sentence; axiom▫ {C}sets of discourses; in short; briefly; to cut it shortམདོ་འདིའི་མདོ་ཐམས་ཅད་▫ all the statements of this sūtra▫ {HS-J}
མདོ་དང་སྦྱོར་བ་▫ mdo dang sbyor ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ putting this together with a sūtra; associating this with a sūtra མདོ་དེས་བསྟན་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་བཏགས་ལ་དེ་འདྲའི་དོགས་པ་སྐྱེད་དཀའ་བ་▫ mdo des bstan tshul la brten nas kun btags la de 'dra'i dogs pa skyed dka' ba▪ more difficult in dependence upon the sūtra's mode of teaching to generate such a qualm with respect to imputational natures
མདོ་སྡེ་▫ mdo sde▪ {LCh,MSA}sūtrānta; {MSA}sutra▪ sets of discourses
མདོ་སྡེ་ཀུན་གྱི་མཆོག་▫ mdo sde kun gyi mchog▪ supreme of all sūtras
མདོ་སྡེ་རྒྱན་▫ mdo sde rgyan▪ (mahāyāna-)sūtra-ālaṃkāra▪ Maitreya's Ornament for the Great Vehicle Sūtras [P5521, Vol. 108]
མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་ཆོས་མངོན་པ་▫ mdo sde dang 'dul ba dang chos mngon pa▪ {MSA}sūtra-vinayābhidharma▪ Discourses, Discipline, and Higher Knowledge
མདོ་སྡེ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་▫ mdo sde dang dbyangs kyis bsnyad pa'i sde la sogs pa▪ {MSA}sūtra-geyādi▪ discourses and discourses in prose and verse, etc.
མདོ་རྫི་▫ mdo rdzi▪ {PH}river breeze; a wind blowing at open places where rivers meet
མདོ་བཞིན་དུ་▫ mdo bzhin du▪ {C}yathā-sūtram▪ in accordance with the sūtra▫ {C}in harmony with the sūtra
མདོ་ཡི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་▫ mdo yi sde la sogs pa'i chos▪ {MSA}sūtrādika ... dharma▪ doctrines of sūtras and so forth
མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་▫ mdo la sogs pa'i chos▪ {MSA} sūtrādi ... dharma▪ doctrines of sūtras and so forth
མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་▫ mdo las ji skad 'byung ba bzhin▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {C}(ity-ādiko) yathā-sūtram▪ {C} according to the sūtra
མདོག་▫ mdog▪ {LCh}varṇa; {C}chedana▪ hue; color▫ {C}cutting; cutting off
མདོག་ཏུ་རུང་བ་▫ mdog tu rung ba▪ suitable as hue
མདོག་སྣུམ་▫ mdog snum▪ {C}snigdha▪ {C}soaked with moisture; pliable; glossy; fresh
མདོག་མི་སྡུག་པ་▫ mdog mi sdug pa▪ {C}durvarṇa▪ {C}with a bad complexion; ugly
མདོངས་▫ mdongs▪ appearance; the form of the face; white spot; blaze; star on the forehead of a horse or cow▫ {PH}"eye" [in a peacock's feathers]
མདོངས་པ་▫ mdongs pa▪ {PH}forehead
མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་▫ mdoms kyi sba ba▪ secret organ [of the genitals]
མདོའི་སྡེ་▫ mdo'i sde▪ {C}sūtrānta▪ sets of discourses
མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་▫ mdo'i sde la sogs pa'i chos ▪ {MSA}sūtrādi-dharma▪ doctrines of sūtras and so forth
འདབས་ན་▫ 'dabs na▪ {PH}nearby▫ གྲོང་དེའི་འདབས་ན་གནས་པས་ཐོས་པར་གྱུར།▫ [He] heard [this] because [he] was staying nearby the city.▫ {A4C-C}
འདམ་▫ 'dam▪ {PH}mud▫ འདོད་པའི་འདམ་བྱིང་།▫ Sunk [in] the mud of desire, ...▫ {GC; 13th DL}
འདམ་རྫབ་▫ 'dam rdzab▪ swamp; cesspool; mud (?)
འདམ་ལ་ཆགས་▫ 'dam la chags▪ {C}paṅka-sakta▪ {C} attached to mud
འདམ་ལས་▫ 'dam las▪ {C}paṅka▪ {C}mud
འདམ་ལས་བརྒ་བ་▫ 'dam las brga ba▪ {C}paṅka▪ {C} mud
འདའ་▫ 'da'▪ འདའ། འདས།▫ 'da'/ 'das/▪ {C}atikrāmati▪ pass away; go beyond▫ {C}pass beyond; pass by; transcend(s); step above; should pass above; passes above; move away from
འདའ་བ་▫ 'da' ba▪ {C}vyativartate (=atikrāmati = vivardhate); {C}atikramaṇa; {C}atikrāmati; {MSA} ativartana▪ pass away; go beyond▫ {C}depart from; stray away from; transcending; pass beyond; pass by; transcend(s); go beyond; step above; should pass above; passes above; move away from
འདའ་བ་མེད་▫ 'da' ba med▪ does not pass
འདའ་བར་འགྱུར་▫ 'da' bar 'gyur▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C}atikrāmati▪ pass away; go beyond▫ {C}depart from; stray away from; transcending; pass beyond; pass by; transcend(s); go beyond; step above; should pass above; passes above; move away from
འདའ་བར་བྱ་བ་▫ 'da' bar bya ba▪ {C}uttaraṇa▪ pass Tenses: future, present, past, imperative away; go beyond▫ {C}a matter of rising above
འདའ་བར་བྱེད་▫ 'da' bar byed▪ {C}atikrāmati▪ pass away; go beyond▫ {C}depart from; stray away from; transcending; pass beyond; pass by; transcend(s); go beyond; step above; should pass above; passes above; move away from
འདའ་བར་མི་བྱ་བ་▫ 'da' bar mi bya ba▪ {C}anuttaraṇa▪ does not pass▫ {C}a matter of not rising above
འདས་▫ 'das▪ འདའ། འདས།▫ 'da'/ 'das/▪ {C}atikrāmati; {MSA}atikrama; {C,MSA}atīta▪ pass; go beyond; passed beyond; beyond; supra; passing beyond; supramundane{BJ 52.7}; short for: mya ngan las 'das pa; [sorrow-from-passed]; nirvāṇa▫ {PH} past [phenomena]; [phenomena that exist in the] past▫ {C}pass beyond; pass by; transcend; past; passed beyond; gone beyond
འདས་དུས་སྔོན་གྱི་▫ 'das dus sngon gyi▪ {C} purimādhvatīta▪ {C}gone by in the past period of time
འདས་ནས་▫ 'das nas▪ {C}atikramya (=ullaṇghya); {C} atyayena (=parinivāṇena)▪ having passed; having gone beyond▫ {C}more than; overpowering; after rising above; having passed beyond; beyond; passes beyond all bounds; in the course of; even for a day; after the passing away; after the lapse of
འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་▫ 'das pa dang da ltar byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {MSA}atīta-pratyutpanna▪ arising in the past and present
འདས་པ་དང་མ་འདས་པ་དང་ད་ལྟ་བྱུང་བ་▫ 'das pa dang ma 'das pa dang da lta byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་ ▫ 'byung 'byung byung byung▪ {MSA}atītānāgata-pratyutpanna▪ arising in the past, future, and present འདས་པ་དང༌མ་འོངས་པ་དང༌ད་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་▫ 'das pa dang ma 'ongs pa dang da ltar 'byung ba'i shes bya thams cad chags thogs med par mkhyen pa'i ye shes▪ pristine wisdom unimpededly knowing all past, future, and present objects of knowledge
འདས་པ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་▫ 'das pa la sogs par dbye ba▪ {MSA}atītādibheda▪ division into past and so forth
འདས་རྐྱེན་ངན་པས་▫ 'das pa'i rkyen▪ {PH}past tense ▫ འདས་པའི་རྐྱེན་བསྟན་པ་ནི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྫོགས་པར་ཐུགས་ལ་གཞག་པ་ཡིན་ནོ།▫ The past tense [indicates that] being a completed internal object, it is placed in the mind.▫ {BCA-P} འདས་པར་བྱུང་བའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་▫ 'das par byung ba'i shes bya thams cad chags thogs med par mkhyen pa'i ye shes ▪ pristine wisdom unimpededly knowing all past objects of knowledge
འདས་བྱས་ནས་▫ 'das byas nas▪ {C}atikramya▪ having passed; having gone beyond▫ {C}more than; overpowering; after rising above; having passed beyond; beyond; passes beyond all bounds
འདི་ལྟ་སྟེ་▫ 'di lta ste▪ {L}tadyathā; {MV 2.14}ayam; {MV 1}yad uta▪ it is like this, for example; it is the case that ... [often untranslatable]
འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་▫ 'di lta ste dper na▪ {L}tadyathā▪ it is like this, for example▫ {C}that is
འདི་ལྟ་འདི་ལྟར་གྱུར་ཅིག་▫ 'di lta 'di ltar gyur cig▪ {MSA} evaṃ caivaṃ ca syām▪ and it is like this
འདི་ལྟ་བུ་▫ 'di lta bu▪ {MSA}īdṛśa▪ [this-like]; like this; thus
འདི་ལྟར་▫ 'di ltar▪ {MV 2.14}tathā hi; {MV}yatas; {MV} yatas ... tatas; {MV 5.2}yad uta; {MV 1.4}yasmāt; {C}evaṃ pravṛtta▪ this way; it is like this{S}▫ {C}so; as; and; with this kind of start
འདི་ལྟར་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་▫ 'di ltar don ji lta ba bzhin du▪ it is like this: ...{S1}
འདི་ལྟར་འདས་པ་▫ 'di ltar 'das pa▪ {C}ity-uktaka▪ it occurred like this▫ {C}Thus-was-said
འདི་དག་▫ 'di dag▪ {C}ayu (=ayam)▪ these; those▫ {C}this; in
འདི་དག་ཀུན་རྟོག་པ་ཙམ་▫ 'di dag kun rtog pa tsam▪ {MSA}kalapanā-mātraṃ sarvam etad▪ these are all merely conceptual
འདི་དག་ཕན་ཚུན་▫ 'di dag phan tshun▪ {L}anyonya▪ each other; mutually
འདི་དག་གཞན་པ་▫ 'di dag gzhan pa▪ {C}aihika-amutrika▪ these and others▫ {C}belonging to this and the other worlds
འདི་འདྲ་ཞིག་▫ 'di 'dra zhig▪ {PH}like
འདི་ནས་▫ 'di nas▪ from this
འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་▫ 'di nas 'jig rten gyi khams▪ from this worldly realm
འདི་ནི་མེད་དོ་▫ 'di ni med do▪ that is not
འདི་ནི་ཡོད་དོ་▫ 'di ni yod do▪ that is
འདི་ཕྱིར་ཕན་ཡོན་ཆེ་བའི་ཐེག་ཆེན་མཐོང་ལམ་▫ 'di phyir phan yon che ba'i theg chen mthong lam▪ mahānuśaṃso mahāyānadarśanamārgaḥ▪ Great Vehicle path of seeing greatly beneficial in this and future lives
འདི་བར་▫ 'di bar▪ hereabouts
འདི་ཙམ་གྱིས་▫ 'di tsam gyis▪ by just this; through just this{BJ 40.5}
འདི་ཚོ་▫ 'di tsho▪ these
འདི་འོག་མ་▫ 'di 'og ma▪ {PH}later sections of this [book]
འདི་ལ་▫ 'di la▪ {C}atas▪ in this; with respect to this ▫ {C}this; from that; from it; from this; thence; for that reason; than him
འདི་ལས་▫ 'di las▪ {C}anu; {C}itu▪ from this▫ {C} thereupon
འདིའི་▫ 'di'i▪ of this
འདིའི་གོང་ན་▫ 'di'i gong na▪ higher than this{BJ 29.4}
འདུ་བ་▫ 'du ba▪ {C}saṃgrahatā; {C}yujyate▪ collect; assemble▫ {C}the ability to attract; applies oneself; be engaged in; be joined to; practice; tenable (to say); logical (to equate) Tenses: future, present, past, imperative
འདུ་བ་མེད་▫ 'du ba med▪ {C}asaṃyoga; {C}na yujyate ▪ not collected; not assembled▫ {C}unconjoined; it is not tenable (to say); not logical (to equate); applies oneself; be engaged in; be joined to; practice
འདུ་བར་འགྱུར་བ་▫ 'du bar 'gyur ba▪ {C}samavasarati▪ assemble; collect▫ {C}meet
འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས་▫ 'du byed btang snyoms▪ upekṣā▪ desisting from application
འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་▫ 'du byed thams cad ni sdug bsngal ba'o▪ {MSA}sarva-saṃskārā duḥkhāḥ▪ all compositional phenomenon are suffering
འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ་▫ 'du byed thams cad ni mi rtag pa'o▪ {MSA}sarva-saṃskārā anityāḥ▪ all compositional phenomenon are impermanent འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཙམ་དང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་▫ 'du byed rnams kyi bdag med pa tsam dang rang bzhin med pa tsam nyid▪ just the mere absence of self and just the mere absence of inherent nature of compounded phenomena
འདུ་བྱེད་རྣམས་འཇུག་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་▫ 'du byed rnams 'jug pa mi rung ba'i phyir▪ {MSA}saṃskārāṇāṃ pravṛtter ayogāt▪ because it is not suitable to engage in compositional phenomenon
འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་▫ 'du byed rnams mi rtag pa nyid▪ {MSA}anityatvam ... saṃskārāṇāṃ▪ compositional phenomenon are impermanent
འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་▫ 'du byed rnams la skye ba dang 'jig pa▪ {MSA}saṃskārāṇāṃ udaya-vyaya(u)▪ production and disintegration with respect to compositional phenomenon
འདུ་བྱེད་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པ་དུ་མ་▫ 'du byed sna tshogs rnam pa du ma▪ {C}(aneka-vidhāni) saṃskāra-viprakārā ▪ various aspects of compositional phenomenon ▫ {C}(the manifold) misfortunes of the karma-formations
འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པ་ཐུན་མོང་ངོ་▫ 'du shes thams cad dang mthun pa thun mong ngo▪ {C} sarva-sattva-sārā▪ {C}the very cream of all beings
འདུ་ཤེས་ཕུང་པོ་▫ 'du shes phung po▪ {A4C} samjñāskandha▪ {PH}aggregate of discrimination ▫ དེ་ནི་ཆོས་ཀུན་རྣམ་གཞག་ལ། །འདུ་ཤེས་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ།▫ In regard to the determination of all phenomena, this is what is termed 'the aggregate of discrimination'.▫ {A4C} §14.22cd
འདུ་ཤེས་མེ་པ་▫ 'du shes me pa▪ asaṃjñā▪ non-discrimination
འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་▫ 'du shes med 'du shes med min▪ naivasaṃjñānāsaṃjñā▪ without discrimination and without non-discrimination
འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་▫ 'du shes med 'du shes med min skye mched▪ {C}naiva-saṃjñānāsaṃjñāyatana▪ sphere of neither discrimination nor non-discrimination▫ sense-field of neither cognition nor non-cognition
འདུ་ཤེས་མེད་པ་▫ 'du shes med pa▪ asaṃjnā▪ non-discrimination
འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན་▫ 'du shes med pa yin▪ {C} asaṃjñatā▪ non-discrimination; there is no discrimination▫ {C}no act of perceiving
འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་▫ 'du shes med pa'i snyoms 'jug▪ {LCh}asaṃjñi-samāpatti▪ absorption without discrimination
འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་▫ 'du shes med pa'i sems can ▪ asaṃjñisattva▪ god of no discrimination
འདུ་ཤེས་གཡེར་པོ་▫ du shes g.yer po▪ {PH} determinative discrimination▫ དོན་ལ་མིང་དང་རིགས་སུ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་ཞུགས་པའི་འདུ་ཤེས་གཡེར་པོ་▫ rtog pa yang ci zhig gang don la ming dang rigs su lhag par sgro 'dogs par zhugs pa'i 'du shes g.yer po▫ [It is] a determinative discrimination which is involved in the superimposition of names and types on objects.
འདུག་▫ 'dug▪ {C}niṣanna; {MSA}niṣadana; {C} adhitiṣṭhati▪ is; are; there is; a verb meaning to exist in a place▫ {C}seated; sits; to be; becomes (still more) determined; wills; change by magic; take his stand on; fixed; insists on; sustains; stand up to
འདུག་ཅིང་▫ 'dug cing▪ {C}sthitvā▪ {C}when he has established; having abided; having stood
འདུག་སྟངས་▫ 'dug stangs▪ manner of sitting; posture {gz}
འདུན་པ་ཉམས་པ་▫ 'dun pa nyams pa▪ {MSA}chanda-parihāṇi▪ abandon aspiration
འདུན་པ་དང་ལྡན་པ་▫ 'dun pa dang ldan pa▪ {C}chandika (=abhilāṣa-sampannaḥ)▪ having aspiration▫ {C} zealous; keen འདུན་པ་དང་རྩོན་འགྲུས་དང་སེམས་དང་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ 'dun pa dang rtson 'grus dang sems dang dpyod pa'i ting nge 'dzin▪ {MSA}chanda-vīrya-citta-mīmāṃsā-samādhi▪ meditative stabilization of aspiration, effort, mind, and analysis
འདུན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་▫ 'dun pa dang mtshungs par ldan pa▪ {MSA}chanda-saṃprayukta▪ endowed with aspiration
འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དེ་▫ 'dun pa zlog par byed de▪ {C} vicchandayati (=kartu-kāmatā-apanayanād)▪ {C} deter
འདུན་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་▫ 'dun pa'i rtsa ba las byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung ▪ {C}canda-mūlaka▪ arisen from the root of aspiration▫ {C}rooted in the desire-to-do
འདུན་པར་བྱས་པ་▫ 'dun par byas pa▪ {MSA}āvarjita▪ aspire
འདུན་པར་བྱེད་པ་▫ 'dun par byed pa▪ {MSA}āvarjaka; {MSA}āvarjana▪ aspire
འདུལ་བ་མེད་པ་▫ 'dul ba med pa▪ {C}avinaya▪ undisciplined; non-discipline▫ {C}does not discipline; one who needs further discipline
འདུལ་བ་ལས་བྱུང་བ་དབེན་པའི་རང་བཞིན་▫ 'dul ba las byung ba dben pa'i rang bzhin▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {C}vainayika-vivikta-svabhāva▪ nature which is isolated from the need for discipline
འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་▫ 'dul ba'i skye bo▪ vineya-jana▪ beings to be tamed; beings to be trained
འདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཁམས་▫ 'dul ba'i thabs kyi khams▪ {MSA}vinayopāya-dhātu▪ realm of the method of discipline
འདུལ་བའི་དོན་དུ་▫ 'dul ba'i don du▪ {MSA}vineyārthaṃ ▪ for the sake of disciplining
འདུལ་བའི་མདོ་▫ 'dul ba'i mdo▪ vinayasūtra▪ Guṇaprabha's Aphorisms on Discipline
འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་▫ 'dul ba'i sde snod▪ scriptural collections of discipline
འདུལ་བའི་དབང་▫ 'dul ba'i dbang▪ {MSA}vineya-vaśa▪ power of discipline Tenses: future, present, past, imperative
འདུལ་བའི་དབང་གིས་▫ 'dul ba'i dbang gis▪ through the force of taming
འདུལ་བར་བྱེད་▫ 'dul bar byed▪ {MSA}(√dam): damayati; {MSA}(vi √nī): vinayanti▪ discipline
འདུལ་བྱ་▫ 'dul bya▪ vineya▪ trainee; disciple▫ གསང་བ་འདུས་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འདུལ་བྱ་▫ gsang ba 'dus pa'i ched du bya ba'i 'dul bya▫ special trainees of Guhyasamaja
ས་གཞན་རྣམས་སུ་མ་འདུས་པ་▫ sa gzhan rnams su ma 'dus pa▫ not included in the other grounds▫ འདུས་ཚེ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གཅིག་ལ་རེག་པ་མ་ཡིན་▫ 'dus tshe phan tshun gcig gcig la reg pa ma yin▫ when they aggregate they do not touch each other
འདུས་པ་▫ 'dus pa▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {N}saṅghāta; {C}saṃnipatita; {C} saṃnipāta; {C}sānnipātika; {C}akṣara-saṃnipāta; {C}ekakṣaṇa-saṃnipāta; {C}antar-gata; {MV} antar-bhāva; {C}samasta; saṃghāta {GD:126}; saṃhata; saṃghata▪ included; assembled; collected; aggregation; composite▫ {C}brought together; come together; present; assembly; group; disorder of the humours; collection; congregation; laid out in letters; incidence; inherent; arising from a disorder of the humours; contained
འདུས་པ་ལས་གྱུར་པ་▫ 'dus pa las gyur pa▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}sannipātikāni ▪ {C}which result from a disorder of the humours
འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་▫ 'dus pa las byung ba'i ngo bo nyid▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}sāmyogika-svabhāva▪ entity that arises from aggregation▫ {C}own-being acting in causal connection
འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་ཡོད་དོ་▫ 'dus byas thams cad ni rgyu las skye zhing yod do▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {MSA}hetuto hi sarvaṃ saṃskṛtam utpadyate bhavati (ut √pad) ▪ all compounded phenomenon exist arisen from causes
འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་▫ 'dus byas thams cad mi rtag pa▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ sarvaṃ saṃskṛtam anityam▪ all Tenses: future, present, past, imperative compounded phenomenon are impermanent
འདུས་མ་བྱས་▫ 'dus ma byas▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {LCh,MSA,MV,C,L}asaṃskṛta; {C}anabhisaṃskṛta▪ [assembled-not-made]; uncompounded; uncompounded [phenomenon] ▫ {C}unconditioned; not effected; free from conditions; not brought about Definitions: མཚན་ཉིད། མི་འཇིག་པ་▫ mtshan nyid/ mi 'jig pa/▫ Definition: that which is non-disintegrating
འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་▫ 'dus ma byas kyi chos▪ འདུ་ འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ asaṃskṛta-dharma▪ uncompounded phenomenon ▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ༡་མི་འཇིག་པའི་ཆོས་༢་སྐྱེ་དགག་གནས་གསུམ་མི་རུང་བའི་ཆོས་▫ mtshan nyid/ 1 mi 'jig pa'i chos/ 2 skye dgag gnas gsum mi rung ba'i chos/▫ Definitions: (1) non-disintegrating phenomenon; or: (2) a phenomenon of which the three--production, cessation, and abiding--are not possible
འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་▫ 'dus ma byas kyi nam mkha' ▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ asaṃskṛtākaśa; asaṃskṛta-akaśa▪ uncompounded space; uncomposed space
འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་▫ 'dus ma byas kyis▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}prabhāvita ▪ {C}drew their strength from; brought about (from); brought forth; derives its dignity; exalts; one discerns; discerned; exalted; derived from; come forth
འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་▫ 'dus ma byas kyis rab tu phye ba▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}asaṃskṛta-prabhāvita▪ distinguished by the uncompounded▫ {C}brought forth from the unconditioned
འདུས་མ་བྱས་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ 'dus ma byas de bzhin nyid▪ uncompounded thusness
འདུས་མ་བྱས་པ་▫ 'dus ma byas pa▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}asaṃskṛta; {C} anabhisaṃskṛta; {MSA}anabhisaṃskṛtatva▪ uncompounded; that which is uncompounded ▫ {C}unconditioned; not effected; free from conditions; not brought about
འདུས་མ་བྱས་པ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཡོན་ཏན་▫ 'dus ma byas pa rang bzhin rnam dag gi yon tan▪ uncompounded naturally pure qualities
འདུས་མ་བྱིས་པ་▫ 'dus ma byis pa▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}asaṃskṛtatā ▪ uncaused; uncompounded▫ {C}to be uncompounded
འདུས་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་▫ 'dus shes dang tshor ba 'gog pa▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ saṃjñāveditanirodha▪ cessation of discrimination and feeling
འདུས་བསགས་▫ 'dus bsags▪ {PH}collections and aggregations
འདེགས་▫ 'degs▪ support
འདེགས་པ་▫ 'degs pa▪ {C}utkṣipai▪ support▫ {C} suspend; get rid of; throw up; take out of; add to; lift; lift up
འདོགས་པར་བྱེད་▫ 'dogs par byed▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {MSA}prajñāpayati (pra √jñā)▪ impute; designate; hang
འདོགས་པར་མི་བྱེད་▫ 'dogs par mi byed▪ གདགས་འདོགས་ བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs ▪ {C}aprajñāpayan▪ not impute; not designate▫ {C}without conceiving
འདོགས་པར་མཛད་དོ་▫ 'dogs par mdzad do▪ གདགས་ འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ {C}prajñapayati (=eka-rūpeṇa vyavasthāpayati)▪ impute; designate; hang▫ {C} arranges; build; spreads out; makes known
འདོད་རྒྱལ་དུ་སྐྱེ་བ་▫ 'dod rgyal du skye ba▪ arbitrary production; capricious production (literally "production in the manner of wish being Tenses: future, present, past, imperative dominant")
འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་▫ 'dod chags bral ba▪ {C}virāga; {C}vīta-rāga▪ free from desire▫ {C}dispassion; withdrawal; distaste; without greed; free from greed
འདོད་ཆགས་མང་བ་▫ 'dod chags mang ba▪ {MSA}bahu-rāgatva▪ much desire
འདོད་ཆགས་མེད་པ་▫ 'dod chags med pa▪ arāga▪ non-desire
འདོད་ཆགས་ཚུལ་བཞི་▫ 'dod chags tshul bzhi▪ {PH} four modes of desirous attachment
འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་▫ 'dod chags la sogs pa▪ {MSA}rāgādi▪ desire and so forth
འདོད་ཆུང་▫ 'dod chung▪ {C}alpecchatā▪ little desire▫ {C}fewness of wishes
འདོད་འཇོའི་བ་▫ 'dod 'jo'i ba▪ wish-granting cow
འདོད་ཉོན་གྱི་སུམ་གཉིས་▫ 'dod nyon gyi sum gnyis▪ {PH}two of the three sets of the afflictions of the desire realm
འདོད་ལྡན་▫ 'dod ldan▪ {MSA}kāmin▪ desirous
འདོད་ན་▫ 'dod na▪ if [that] is accepted ...
འདོད་པ་▫ 'dod pa▪ {LCh,MSA,MV,C,L}kāma; {C} spṛhatā; {C}spṛhayate (=spṛhet); {C,MSA} spṛhā; {C}chandikatā; {C,N}icchā; {C}icchati; {LCh,C,MSA}iṣṭa; {C,N}iṣyate; {MSA}eṣitā; {MSA}eṣin; {N}abhyupagama; (ā √kāṅkṣ): {MSA} ākāṅkṣati; {MSA}ākāṅkṣaṇa; {C}ākāṅkṣamāna; {C}arthika; {MV▪ desire; wish; assert; assertions; accept; consider▫ {C}longing; long for; aspire Tenses: future, present, past, imperative to be; zeal; zealous; zest; temptation; wish for; look for; seek; considered; desired; is considered/ regarded; can be desired; just as he plans; desirous; until he wishes; profitable; admitted; intent; intention; purpose; atte
འདོད་པ་བསྐྱེད་▫ 'dod pa bskyed▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {C}spṛheti▪ produce desire▫ {C}long for
འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་▫ 'dod pa bskyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་ ▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {C}icchati▪ produce desire; desire▫ {C}seek; look; wish; wish for
འདོད་པ་ཅན་▫ 'dod pa can▪ {MSA}kāmin▪ desirous
འདོད་པ་ཆུང་▫ 'dod pa chung▪ {C}alpeccha▪ little desire▫ {C}a man of few wishes
འདོད་པ་ཆུང་བ་▫ 'dod pa chung ba▪ having few desires
འདོད་པ་ཇི་ལྟ་བར་▫ 'dod pa ji lta bar▪ {MSA} yathābhiprāyaṃ▪ as one desires; according to one's wishes
འདོད་པ་ཉུང་▫ 'dod pa nyung▪ {C}alpeccha▪ little desire▫ {C}a man of few wishes
འདོད་པ་ཉུང་པ་▫ 'dod pa nyung pa▪ {C}alpeccha▪ little desire▫ {C}a man of few wishes
འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་▫ 'dod pa dang gzugs dang gzugs med pa na spyod pa ▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MV} kāma-rūpārupyāvacara▪ deeds in the desire, formm and formless [realms]
འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་▫ 'dod pa na spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་ ▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}kāma-avacārā▪ deeds in the desire [realm]▫ {C}of the realm of sense-desire
འདོད་པ་མ་མཆིས་པ་▫ 'dod pa ma mchis pa▪ {C} aspṛhaṇata▪ non-desire; without desire▫ {C}free from longing; does not long for
འདོད་པ་མེད་▫ 'dod pa med▪ {MSA}gata-spṛha▪ non-desire; without desire
འདོད་པ་བཞིན་▫ 'dod pa bzhin▪ {C}nikāma▪ {C}as one desires
འདོད་པ་བཞིན་མ་▫ 'dod pa bzhin ma▪ {C}anikāma▪ {C}not as one desires
འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ 'dod pa yid la byed pa▪ {MSA} abhilāṣa-manaskāra▪ mental contemplation of desire
འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་▫ 'dod pa la mngon par chags pa▪ {C}kāma-abhiṣvaṅga (=abhiniveśa)▪ {C}great love for sensuous things
འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་▫ 'dod pa la 'dun pa▪ kāmacchanda▪ aspiration to attributes of the Desire Realm
འདོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་▫ 'dod pa la yongs su longs spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MSA}kāma-paribhoga▪ resources with respect to desire
འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པར་བྱེད་▫ 'dod pa la log par g.yem par byed▪ {C}kāmeṣu mithyā-carati▪ commit adultery (?)▫ {C}go wrong about sense-desires
འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པར་མི་བྱེད་▫ 'dod pa la log par g.yem par mi byed▪ {C}na kāmeṣu mithyā-carati▪ not commit adultery (?)▫ {C}not go wrong about sense-desires
འདོད་པའི་འབྲས་བུ་དོན་མི་གཉེར་▫ 'dod pa'i 'bras bu don mi gnyer▪ {MSA}neṣṭaṃ phalaṃ prārthitaṃ; {MSA}iṣṭa phalaṃ prārthitaṃ▪ not seek the result of desire
འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་▫ 'dod pa'i yon tan▪ {LCh,C}kāma-guṇa▪ {C}attributes of the desire realm; sense-quality; sense-pleasure
འདོད་པའི་ལས་ཅན་▫ 'dod pa'i las can▪ {C}iccha-karmāṃ▪ having the karma of desire; having desirous actions▫ {C}plausible lies(?)
འདོད་པའི་ས་▫ 'dod pa'i sa▪ {PH}the level of the desire realm
འདོད་པར་སྐྱེ་▫ 'dod par skye▪ {MSA}janma kāme▪ produce desire
འདོད་པར་བྱ་▫ 'dod par bya▪ {C}icchati▪ desire▫ {C} seek; look for; wish; wish for
འདོད་པར་བྱ་བ་▫ 'dod par bya ba▪ {C}spṛhaṇīya▪ desire; desirable▫ {PH}object of desire; that which one wishes for▫ {C}to be envied; enviable
འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་▫ 'dod pas log par spyod pa▪
སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}kāma-mithyā-cāra▪ wrongly engage in desire▫ {C} wrong conduct as regards sensuous pleasures
འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་▫ 'dod pas log par g.yem pa ▪ {C}kāma-mithyā-cāra; kāmamithyācārā▪ commit adultery (?); sexual misconduct▫ {C}wrong conduct as regards sensuous pleasures
འདོད་བྱ་▫ 'dod bya▪ {C} spṛhaṇīya▪ {PH}desired objective; that which one wishes for
འདོད་ཚུལ་▫ 'dod tshul▪ modes of assertion▫ {PH} mode of asserting; mode of assertion
འདོད་ཡོན་▫ 'dod yon▪ {LCh}kāma-guṇa▪ attributes of the desire realm འདོད་ཡོན་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་ཤེས་▫ 'dod yon thob 'dod kyi 'dod chags dang bral ba'i lam shes▪ a knower of paths separated from desire wishing to attain attributes of the Desire Realm
འདོད་ཡོན་ལ་ཆགས་པ་▫ 'dod yon la chags pa▪ desire for attributes of the desire realm
འདོད་ལ་མ་ཆགས་▫ 'dod la ma chags▪ {MSA}kāmeṣv asaktaḥ▪ not cut off from desire
འདོད་སེམས་▫ 'dod sems▪ desire mind{Gön-chok}; Desire Realm mind
འདོད་སེམས་དགུ་པ་▫ 'dod sems dgu pa▪ ninth mind of the Desire Realm
འདོད་སེམས་དགུ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ 'dod sems dgu pa'i ting nge 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ meditative stabilization of the ninth mind of the Desire Realm
འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་མར་འོང་▫ 'dod sems spel ba'i mar 'ong▪ coming downward while interweaving the mind of the Desire Realm
འདོད་ལྷ་▫ 'dod lha▪ kāmadeva▪ God of Desire; god of the Desire Realm▫ {PH}god of the Desire Realm
འདོན་▫ 'don▪ གདོན། འདོན། བཏོནད། ཐོནད།▫ gdon/ 'don/ btond/ thond/▪ {L}uddeśayanti; {MSA} arthopagamana; {MSA}upagamana▪ cause to come out; expel; recite; take out
འདོན་པ་▫ 'don pa▪ {MSA}arthopagamana; {MSA} upagamana; {L}uddeśayanti▪ cause to come out; expel; recite; take out
འདོན་པར་འདོད་པ་▫ 'don par 'dod pa▪ {C}uddhartu-kāma▪ desire to expel▫ {C}wants to extricate
འདོན་པར་ཡང་བྱེད་▫ 'don par yang byed▪ {L} uddeśayanti▪ recite
འདོམ་▫ 'dom▪ {C}vyāma▪ six feet [linear measure]▫ {C}fathom
འདོར་▫ 'dor▪ དོར། འདོར། དོརད། འདོརད་ །▫ dor/ 'dor/ dord/ 'dord/▪ {C}utsṛjati; {C}tyajati; {C}ujjhati; {MSA}(apa √nī): apanayati; (√ric): {MSA}riñcanti; {C}riñcati▪ discard; reject; cast out; forsake; cancel▫ {C}renounces; cast away; rejects; emits; cast off; come up; let go; abandon; would discard; let loose; lose; fling away; give up; throw out; eject; part from; spurns
འདོར་བ་▫ 'dor ba▪ {C}parityajati; {C}parimokṣaṇa; {C}niryūhika; (ut √sṛj): {C}utsṛjati; {MV}utsṛjati; {MSA}nikṣepaṇa; {C}kṣepaṇa; {MSA}apagama▪ discard; cast out; forsake; reject; cancel▫ {C} renounces; gives away; abandons; deserts; rejection; which rejects; which ceases toiling; cast away; rejects; emits; cast off; come up; let go; abandon; would discard; let loose; throw away
འདོར་བ་མེད་པ་▫ 'dor ba med pa▪ {C}anavakāra▪ non-renunciation; not abandon; not cast out; not forsake▫ {C}non-repudiation
འདོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་▫ 'dor ba med pa stong pa nyid ▪ {C}anavakāra-śūnyatā▪ empty of non-rejection▫ {C}emptiness of non-repudiation
འདོར་བར་བགྱིད་པ་▫ 'dor bar bgyid pa▪ {C}niryūhika ▪ discard; reject; cast out; forsake▫ {C}which rejects; which ceases toiling
འདོར་བར་འགྱུར་▫ 'dor bar 'gyur▪ {C}pratiniḥsṛjati (=āśrayabalāt); {C}riñcati▪ discard; reject; cast out; forsake▫ {C}throws back; abandons; part from; spurns
འདོར་བར་བྱེད་▫ 'dor bar byed▪ {C}takṣati▪ {C}cut oneself off from
འདོར་ལེན་▫ 'dor len▪ {MSA}tyāgādāna▪ the reliance on discarding [non-virtues]
འདོར་ལེན་བརྟེན་པ་▫ 'dor len brten pa▪ the reliance on discarding [non-virtues] and assuming [virtues]
འདྲ་▫ 'dra▪ {MSA}sadṛśa; {C}tadvat; {C}tulya; {C} ābha; {MSA}iva; {MSA}prakhya; {MSA}saṃnibha ▪ similar; same; similarity; likeness; like; image▫ {C}comparable; equal; similar to; as if it were just
འདྲ་འདྲ་ཞིག་འདུག་▫ 'dra 'dra zhig 'dug▪ [like-like-a-is]; seems to be; appears to be
འདྲ་བ་གཞན་བྱུང་▫ 'dra ba gzhan byung▪ {C}tapering; {GD:527} the arising of similar other moments
འདྲ་བ་གཞན་བྱུང་འཁྲུལ་རྒྱུ་▫ 'dra ba gzhan byung 'khrul rgyu▪ {GD:513} the arising of similar other [moments] as a cause of mistake
འདྲ་བར་▫ 'dra bar▪ {C}tulya▪ similar; similarly; like▫ {C}comparable; equal; similar to; as if it were just
འདྲ་བར་འགྱུར་▫ 'dra bar 'gyur▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་ ▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C}tulya▪ become similar; similar; same; similarity; likeness; like; image▫ {C}comparable; equal; similar to; as if it were just
འདྲ་རིང་བར་འཚམ་▫ 'dra ring bar 'tsham▪ {C} anupūrvatā▪ {C}tapering འདྲ་\uuuའདྲ་བ་▫ 'dra a ba▪ as if; like
ཞབས་རྡུལ་▫ zhabs rdul▪ {PH}dust of the feet▫ ཡོངས་འཛིན་དམ་པ་དུ་མའི་ཞབས་རྡུལ་སྤྱི་བོས་ལེན་པ།▫ [I] have received with my head, the dust of the feet of many holy tutors.
རྡུལ་ཏུ་གྲུབ་པ་▫ rdul tu grub pa▪ established atomically
རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་▫ rdog thabs gcig gis▪ from a single point
རྡོག་པོ་▫ rdog po▪ {PH}a grain of corn
རྡོར་▫ rdor▪ བརྡར། རྡར། བརྡར། རྡོར།▫ brdar/ rdar/ brdar/ rdor/▪ nikaṣa▪ rub རྡོར་སྐྱིལ། རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང། རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་ཀྲུང་▫ rdor skhyil; rdo rje skhyil mo krung; rdo rje skhyil krung▪ vajra-posture [i.e., the full-lotus posture]▫ ཞབས་གཉིས་རྡོར་སྐྱིལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ།▫ zhabs gnyis rdor skhyil longs spyod rdzogs pa'i sku/▫ [Vajradhara's] two legs are in the vajra [i.e., full lotus] posture, and [he] is a Complete Enjoyment Body (nirmānakāya)
རྡོར་བཟླས་▫ rdor bzlas▪ vajra repetition▫ རྡོར་བཟླས་ཀྱི་བཏུམ་མོ་སྦར་ནས་ཞུ་བ་▫ rdor bzlas kyi btum mo sbar nas zhu ba▫ melted from kindling the fierce female by way of vajra repetition {TGP 36}
རྡོར་སེམས་ཡབ་ཡུམ་▫ rdor sems yab yum▪ {PH} Vajrasattva and consort
རྡོལ་བ་▫ rdol ba▪ རྡོལ། རྡོལ། རྡོལྡ། རྡོལྡ།▫ rdol/ rdol/ rdold/ rdold/▪ to come forth; to come out▫ ཤིན་དུ་དྭངས་པའི་ཆུ་ལས་ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་ལྟ་བུའོ་▫ shin du dwangs pa'i chu las chu bur rdol ba lta bu'o▫ it is like a water bubble surfacing from very clean water{TGP 56}
རྡོས་▫ rdos▪ {PH}corpulent; bloated; heavy and gross
ལྡང་▫ ldang▪ ལྡང་ལྡང་ལྡངས་ལྡངས་▫ ldang ldang ldangs ldangs▪ {MV}vyutthāna▪ rise up; get up; flow; suffice▫ སླར་མི་ལྡང་བའི་ཚུལ་གྱིས་▫ slar mi ldang ba'i tshul gyis▫ in the manner of not rising again▫ ནང་སྡང་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་▫ nang sdang kho na yin te▫ rises only inside▫ སྐུར་ལྡང་བ་▫ skur ldang ba▫ one rises in the body [of so and so]
ལྡང་འཇུག་གནས་གསུམ་གྱི་གདངས་▫ ldang 'jug gnas gsum gyi gdangs▪ the tones of the three; exhalation, inhalation, and retention
ལྡང་བ་མ་མཆིས་པ་▫ ldang ba ma mchis pa▪ ལྡང་ལྡང་ལྡངས་ལྡངས་▫ ldang ldang ldangs ldangs▪ {C}asamutthāna ▪ not rise up/get up/flow/suffice▫ {C}non-arising; no arising; does not rise up
ལྡང་བའི་ཐབས་▫ ldang ba'i thabs▪ ལྡང་ལྡང་ལྡངས་ལྡངས་▫ ldang ldang ldangs ldangs▪ {MSA}vyutthānopāya▪ method of rising/getting up
ལྡན་▫ ldan▪ {C}saṃyoga; {C}samprayukta; {C}yukta; {C}yoga; (upa √i): {C,MSA}upeta; {MSA}upe; {C} saṃgata; {C}samanvita; {MSA}anvita▪ possessing; having; possessor; endowed with▫ {C}endowed; possessed of; (causal) connection; endowed with; united in friendship; intent on; associated with; suitable; in possession of; joined to; devoted; junction with; devotion; junction; practice; conjunction; endeavor; occupation; undertaking; matབློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་▫ blo gros dang ldan pa▫ having intelligence▫ ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་▫ nus pa dang ldan pa▫ possessing the capacity
ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ་▫ ldan par 'gyur te▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་ ▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C}saṃyujyate▪ become connected with▫ {C}be joined; will win; win
ལྡན་པས་▫ ldan pas▪ {C}yukta▪ possessing; having
ལྡན་མིན་▫ ldan min▪ nonassociated
ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་▫ ldan min 'du byed▪ viprayukta-saṃskāra▪ nonassociated compositional factor; non-associated compositional factor▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ༡་བེམ་ཤེས་གང་རུང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་ པོ་༢་གཟུགས་ཤེས་གང་རུང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་༣་བེམ་ཤེས་གང་རུང་མ་ཡིན་པའི་འདུས་བྱས་▫ mtshan nyid/ 1 bem shes gang rung ma yin pa'i dngos po/ 2 gzugs shes gang rung ma yin pa'i dngos po/ 3 bem shes gang rung ma yin pa'i 'dus byas/ ▫ Definitions: (1) a thing that is neither matter nor consciousness; (2) a thing that is neither form nor consciousness; (3) a compounded phenomenon that is neither matter nor consciousness Divisions: དབྱེ་བ། ༡་གང་ཟག་ཡིན་པར་གྱུར་པའི་ལྡན་མིན་འདུས་བྱེད་༢་གང་ཟག་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པའི་ལྡན་མིན་འདུས་བྱེད་▫ dbye ba/ 1 gang zag yin par gyur pa'i ldan min 'dus byed/ 2 gang zag ma yin par gyur pa'i ldan min 'dus byed▫ Divisions: (1) non-associated compositional factor that arises as a person; (2) non-associated compositional factor that does not arise as a person
ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ལྡོག་པ་རིགས་གཅིག་པ་▫ ldan min 'du byed du gyur pa'i ldog pa rigs gcig pa ▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ non-associated compositional factors which are the same isolate type
ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་རྫས་རིགས་གཅིག་པ་▫ ldan min 'du byed du gyur pa'i rdzas rigs gcig pa▪ non-associated compositional factors which are the same type of substantial entity
ལྡིར་▫ ldir▪ to bulge{D2}▫ ལྟོ་ལྡིར་བ་▫ lto ldir ba▫ bulbous
ལྡེ་▫ lde▪ ལྡེའུ་▫ lde'u▪ god; deity▫ །སྤྲུལ་པའི་རྒྱུད་མ་ཆད་པའི་ནང་ན་ལྡེ།▫ /sprul pa'i rgyud ma chad pa'i nang na lde/▫ is a god within an uninterrupted continuum of emanations {GZ 69a.2}
ལྡེམ་དགོངས་བཞི་▫ ldem dgongs bzhi▪ catvāro 'bhisaṃdhaya▪ four indirect intentions▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་༢་མཚན་ ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་༣་གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་༤་སྦྱོར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བསྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་▫ dbye ba/ 1 gzhug pa la ldem por dgongs pa/ 2 mtshan nyid la Tenses: future, present, past, imperative ldem por dgongs pa/ 3 gnyen po la ldem por dgongs pa/ 4 sbyor ba la ldem por dgongs pa/ bsgyur ba la ldem por dgongs pa/▫ Div.: 1) Intending entry (avatāra · nābhisaṃdhi), 2) Intending the characters (lakṣaṇābhisaṃdhi) 3) Intending an antidote (pratipakṣābhisaṃdhi), 4) Intending translation (pariṇāmābhisaṃdhi).
ལྡེམ་པོ་དག་གིས་▫ ldem po dag gis▪ by way of intentional speech ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ། ལྡེམ་དགོངས་▫ ldem por dgongs pa/ ldem dgongs▪ {MSA}abhisaṃdhi▪ intention; hidden intention; indirect intention▫ speaking deliberately; purpose; deceive
ལྡེའུ་མིག་▫ lde'u mig▪ ལྡེ་མིག་▫ lde mig▪ key
ལྡོག་▫ ldog▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs ▪ vyatireka; {C}nivṛtta; {C}nirvṛtta; {MSA}nirvṛtti; (vyā √vṛt): {MV}vyāvartate; {C}vivartate▪ reverse; cease; turn around; isolate; eliminate; reversed ▫ {C}turned away; desist; turn away from; turn back on; is divertedངོ་བོ་གཅིག་ལྡོག་པ་ཐ་དད་▫ ngo bo gcig ldog pa tha dad▫ one entity [within being] different isolates▫ འཁོར་བ་ལྡོག་འཇུག་གི་རིམ་པ་▫ 'khor ba ldog 'jug gi rim pa▫ the stages of entering into and disengaging from cyclic existence▫ མ་ལོག་བར་དུ་་མི་ལྡོག་པར་▫ ma log bar du mi ldog par▫ until ... is overcome ... cannot be overcome Divisions: དབྱེ་བ། ༡་དོན་ལྡོག་༢་སྤྱི་ལྡོག་༣་གཞི་ལྡོག་༤་རང་ལྡོག་▫ dbye ba/ 1 don ldog 2 spyi ldog 3 gzhi ldog 4 rang ldog▫ Divisions: (1) meaning isolate (artha-vyatireka); (2) generality isolate (sāmānya-vyatireka); (3) illustration isolate (lakṣya-vyatireka); (4) self-isolate (sva-vyatireka)
ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བ་▫ ldog chas phye ba▪ differentiated by way of conceptually isolatable factors
ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་▫ ldog chas phye ba tsam ma gtogs▪ except for being merely distinguished by the isolate factor ...{PGP 70}
ལྡོག་ཆོས་▫ ldog chos▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ vyatireka-dharma▪ isolate phenomenon▫ {GD:104} phenomena that exist as differentials, i.e., conceptually constructed universals Divisions: དབྱེ་བ། ལྡོག་ཆོས་དང་པོ་གསུམ་༡་རང་ཡིན་པའི་ལྡོག་ ཆོས་༢་རང་མ་ཡིན་པའི་ལྡོག་ཆོས་༣་ལྡོག་ཆོས་ཕུང་སུམ་ཙམ་པོ་བ་ཕྱི་མ་ རྗེས་མཐུན་བཞི་༤་རྫས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་མཐུན་༥་རང་ཡིན་པའི་ལྡོག་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་མཐུན་༦་རང་མ་ཡིན་པའི་ལྡོག་ཆོས་ཀྱི་▫ dbye ba/ ldog chos dang po gsum/ 1 rang yin pa'i ldog chos/ 2 rang ma yin pa'i ldog chos/ 3 ldog chos phung sum tsam po ba/ phyi ma rjes mthun bzhi/ 4 rdzas chos kyi rjes mthun/ 5 rang yin pa'i ldog chos kyi rjes mthun/ 6 rang ma yin pa'i ldog chos kyi▫ Div.: the first three isolate phenomena: (1) isolate phenomenon that is itself; (2) isolate phenomenon that is not itself; (3) isolate phenomenon that is a mere third possibility; · the four latter concordant isolate phenomena: (4) concordance with substan
ལྡོག་ཆོས་དང་པོ་གསུམ་▫ ldog chos dang po gsum▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ first three isolate phenomena
ལྡོག་ཆོས་ཕུང་སུམ་ཙམ་པོ་བ་▫ ldog chos phung sum tsam po ba▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ isolate phenomenon that is a mere third possibility; isolate-phenomenon-of-the-third-type ▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ཁྱོད་གཞི་གྲུབ་ཁྱོད་ཁྱོད་རང་མ་ ཡིན་ཁྱོད་མ་ཡིན་པ་ཁྱོད་ཡིན་ཁྱོད་ཀྱི་ལྡོག་པ་ལྡོག་ཆོས་ཕུང་སུམ་ཙམ་པོ་ Tenses: future, present, past, imperative
བ་དང་མི་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་▫ mtshan nyid/ khyod gzhi grub/ khyod khyod rang ma yin/ khyod ma yin pa khyod yin/ khyod kyi ldog pa ldog chos phung sum tsam po ba dang mi 'gal ba yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa/▫ Def.: an observed common locus of: (1) its being an established base; (2) its not being itself; (3) not-it being it; and (4) its isolate being a mere third possibility of isolate phenomenon
ལྡོག་ཆོས་ཕུང་སུམ་ཙམ་པོ་བའི་རྗེས་མཐུན་▫ ldog chos phung sum tsam po ba'i rjes mthun▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ concordance with an isolate phenomenon that is a mere third possibility; similitude-of-isolate-phenomenon-of-the-third-type▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ཁྱོད་ གཞི་གྲུབ་ཁྱོད་ཁྱོད་རང་མ་ཡིན་ཁྱོད་མ་ཡིན་ཁྱོད་ཡིན་ཁྱོད་ཀྱི་ལྡོག་པ་ལྡོག་ ཆོས་ཕུང་སུམ་ཙམ་པོ་བའི་རྗེས་མཐུན་དང་མི་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་▫ mtshan nyid/ khyod gzhi grub/ khyod khyod rang ma yin/ khyod ma yin khyod yin/ khyod kyi ldog pa ldog chos phung sum tsam po ba'i rjes mthun dang mi 'gal ba yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa/ ▫ Definition: an observed common locus between: (1) its being an established base; (2) not it being it; (3) it being not it; and (4) its isolate not being contradictory with a subsequent concordance that is a mere third possibility of isolate phenomenon
ལྡོག་པ་ངོས་འཛིན་▫ ldog pa ngos 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {PH}identifying isolates▫ {GD:254} differentialལྡོག་པ་ངོས་འཛིན་གྱི་རྣམ་བཞག་▫ ldog pa ngos 'dzin gyi rnam bzhag▫ presentation of identifying isolates Divisions: དབྱེ་བ། ༡་སྤྱི་ལྡོག་༢་རང་ལྡོག་༣་དོན་ལྡོག་༤་གཞི་ལྡོག་ ▫ dbye ba/ 1 spyi ldog 2 rang ldog 3 don ldog 4 gzhi ldog▫ Divisions: (1) generality isolate; (2) self isolate; (3) meaning isolate; (4) illustration isolate
ལྡོག་པ་གཅིག་▫ ldog pa gcig▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ {GD:284} identity of differential;{GD:669} [conceptually] one and the same thing
ལྡོག་པ་ཐ་དད་▫ ldog pa tha dad▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ different isolates
ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་▫ ldog pa gzung rtog▪ {PH} conception of [the true existence of] objects which is to be turned away from [by Bodhisattvas]
ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་དགུ་▫ ldog pa gzung rtog dgu▪ {PH} the nine conceptions of [the true existence of] objects to be turned away from [by Bodhisattvas]
ལྡོག་པ་རིགས་གཅིག་▫ ldog pa rigs gcig▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ one isolate type ▫ Definitions: མཚན་ཉིད། གང་ཟག་གང་གིས་ཡིད་ གཏད་པས་མཐོང་ཙམ་ཉིད་ནས་འདི་དང་འདི་འདྲའོ་སྙམ་པའི་བློ་ངང་གི་སྐྱེད་ནུས་པའི་ཆོས་▫ mtshan nyid/ gang zag gang gis yid gtad pas mthong tsam nyid nas 'di dang 'di 'dra'o snyam pa'i blo ngang gi skyed nus pa'i chos/▫ Definition: phenomenon which, from merely being seen by whatever person focuses his/her mind, is able to naturally produce an awareness thinking, "this and that are similar"
ལྡོག་པ་རིགས་གཅིག་པ་▫ ldog pa rigs gcig pa▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ same isolate type
ལྡོག་པ་རིགས་མི་འདྲ་བ་▫ ldog pa rigs mi 'dra ba▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ dissimilar isolate types
ལྡོག་པའི་ཕྱིར་དུ་▫ ldog pa'i phyir du▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ in order to eliminate{LG}
ལྡོག་པར་འགྱུར་རབ་ཏུ་བསྐོར་བར་འགྱུར་རོ་▫ ldog par 'gyur rab tu bskor bar 'gyur ro▪ བསྐོར་སྐོར་བསྐོརད་སྐོརད་▫ bskor skor bskord skord▪ {C}nirvartate▪ turn away from; change; eliminate; reverse; isolate▫ {C}turns back; recedes; is made to desits
ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་▫ ldog par 'gyur ro▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ {C}virāgayati; {C}parivellayati▪ turn away from; change; eliminate; reverse; isolate▫ {C}displease; has lost; become estranged; turns back on; pleases permanently; swap away from
ལྡོངས་པར་གྱུར་པ་▫ ldongs par gyur pa▪ {C}andhīkṛta▪ {C}blind
ལྡོམ་བུ་པ་▫ ldom bu pa▪ {PH}mendicant
ལྡོམ་གསུམ་རབ་བྱེད་▫ ldom gsum rab byed▪ {GD:847} Sa-gya Paṇḍita's (sa skya paṇḍita) Differentiation of the Three Vows. Complete Works of the Sa-skya Masters. Tokyo: Toyo Bunko. 1969.
སྡང་▫ sdang▪ {C}duṣṭa▪ hate; anger▫ {C}full of hate
སྡིག་སྒྲིབ་▫ sdig sgrib▪ {PH}ethical transgressions and obstructions
སྡིག་ལྟུང་▫ sdig ltung▪ {PH}ethical transgressions and infractions [of vows]
སྡིག་པ་▫ sdig pa▪ {LCh,C,MSA}pāpa; {MSA,MV} pāpaka; {C}agha▪ sin; moral wrong-doing; scorpion▫ {PH}ethical transgression; negative action▫ {C}evil; misfortuneསྡིག་པ་ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ། ▫ sdig pa ni so sor bshags pa▫ Disclosure of ethical transgressions individually.
སྡིག་པ་ཅན་▫ sdig pa can▪ {MSA}pāpaka▪ sinful
སྡིག་པ་དང་བྲལ་བ་▫ sdig pa dang bral ba▪ {C}pāpa-virata▪ free from sin▫ {C}which desists from evil
སྡིག་པ་ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ་▫ sdig pa ni so sor bshags so ▪ {MSA}pāpaṃ pratideśayāmi▪ confession of sins individually {T}
སྡིག་པ་བྱེད་པ་▫ sdig pa byed pa▪ {MSA}pāpa-kārin▪ sinner
སྡིག་པའི་གྲོགས་ལྡན་▫ sdig pa'i grogs ldan▪ {C}pāpa-mitra-sahita▪ {C}one who has bad friends
སྡིག་པའི་གྲོགས་པའི་ལག་ཏུ་སོང་བ་▫ sdig pa'i grogs pa'i lag tu song ba▪ སོང་སོང་སོང་སོང་▫ song song song song▪ {C}pāpa-mitra-hastagata▪ {C}one who is in the hands of a bad friend [spiritual advisor, teacher]
སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་▫ sdug bsngal skye ba▪ {MSA} duḥkhotpādana▪ arising of suffering
སྡུག་བསྔལ་ཁས་ལེན་པ་▫ sdug bsngal khas len pa▪ {MSA}duḥkhābhyupeta▪ assert suffering སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་བཞི་རྟོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་ ▫ sdug bsngal gyi chos nyid bzhi rtogs pa'i skad cig ma bzhi▪ four periods realizing the four noumena of suffering▫ Comment: inconceivability due to being beyond the objects of activity of argumentation (rtog ge'i spyod yul las 'das pas bsam gyis mi khyab pa), inequality due to being without a matchable comparison (dper zlar rung ba'i mtshungs pa med pas mi mnyam pa), being beyond comprehension by valid cognition as it is (de kho nar tshad mas gzhal ba las 'das pa), being beyond enumeration by number (sgras brjod pa sogs kyi grangs kyis bgrang ba las 'das pa).
སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་▫ sdug bsngal gyi bden pa▪ duḥkha-satya▪ true suffering; truth of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་▫ sdug bsngal gyi 'du shes▪ {MSA}duḥkha-saṃjñā▪ conception of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལས་གྲོལ་བ་▫ sdug bsngal gyi sdug bsngal nyid las grol ba▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA}duḥkha-duḥkhatā-mokṣa▪ liberation from the suffering of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་▫ sdug bsngal gyi rnam pa bsgom pa▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {MSA}duḥkhākāra-bhāvana▪ meditation on the aspects of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་▫ sdug bsngal gyi phung po chen po rab tu zhi ba▪ {MSA}duḥkha-skandha-praśama (mahā-)▪ pacify the great aggregation of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེད་རྒྱུ་▫ sdug bsngal gyi byed rgyu▪ creative cause of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་▫ sdug bsngal gyi rtsa ba▪ {PH} root of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པ་དགག་པ་▫ sdug bsngal gyis 'jigs pa dgag pa▪ {MSA}duḥkha-trāsa-pratiṣedha▪ eliminate the fear of suffering
སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡོད་གཟིར་ཅིང་▫ sdug bsngal gyis yod gzir cing▪ {C}duḥkh'ārta▪ {C}distressed
སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་▫ sdug bsngal chos bzod▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ duḥkha-dharma-kṣānti▪ forbearance with respect to the doctrine of suffering
སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་▫ sdug bsngal chos shes▪ doctrinal knowledge with respect to sufferings
སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་པ་མེད་▫ sdug bsngal 'jigs pa med ▪ {MSA}duḥkhabhītaḥ (na ca-)▪ fearless with respect to suffering
སྡུག་བསྔལ་རྗེས་བཟོད་▫ sdug bsngal rjes bzod▪ subsequent forbearance with respect to sufferings
སྡུག་བསྔལ་རྗེས་ཤེས་▫ sdug bsngal rjes shes▪ subsequent knowledge with respect to sufferings
སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་ཉོན་མོངས་བཅུ་▫ sdug bsngal mthong spang nyon mongs bcu▪ {PH}ten afflictions to be abandoned by the path of seeing [related to the Noble Truth of] Suffering
སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་སྤ་མི་འགོང་བའི་ཕྱིར་▫ sdug bsngal dag gis spa mi 'gong ba'i phyir▪ {MSA}duḥkhair aviṣādāt▪ because of not being poisoned by suffering སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་▫ sdug bsngal dang kun 'byung ba dang 'gog pa dang lam gyi bden pa▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་ ▫ 'byung 'byung byung byung▪ {MSA}duḥkha-samudaya-nirodha-mārga-satya▪ true suffering, arising, cessation, and path; the truths of suffering, arising, cessation, and path
སྡུག་བསྔལ་དང་ནི་དོན་▫ sdug bsngal dang ni don▪ {MSA}duḥkhārtha▪ object of suffering; meaning of suffering
སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་▫ sdug bsngal dang yid mi bde ba▪ {MSA}duḥkha ... daurmanasya▪ miserable and unhappy in mind
སྡུག་བསྔལ་དྭང་ལེན་གྱི་བཟོད་པ་▫ sdug bsngal dwang len gyi bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ patience/forbearance/tolerance/endurance which is voluntary assumption of suffering
སྡུད་པར་བྱེད་པ་▫ sdud par byed pa▪ {PU} saṃgītikṛt▪ {PH}compiler
སྡུད་པར་མི་བགྱིད་▫ sdud par mi bgyid▪ བསྡུ་སྡུད་བསྡུས་སྡུས་▫ bsdu sdud bsdus sdus▪ {C}saṃkṣipati▪ not collect; not include; non-abridged▫ {C}assemble; compress
སྡེ་▫ sde▪ (1) set; school; faction; sect{BJ 46.2}; (2) continuative particle indicating there is more to come in the sentence, sometimes setting off appositives and usually indicating there is another clause to the sentence▫ {PH}set; school; faction; [rhetorical continuative particle]
སྡེ་བདུན་▫ sde bdun▪ Dharmakīrti's Seven Treatises on Valid Cognition▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་འབྲེལ་པ་བརྟག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་༢་ཚད་ མ་རྣམ་པར་ངེས་པ་༣་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་༤་རིགས་ Tenses: future, present, past, imperative པའི་ཐིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་༥་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཐིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་༦་རྒྱུད་གཞན་གྲུབ་པ་▫ dbye ba/ 1 'brel pa brtag pa'i rab tu byed pa/ 2 tshad ma rnam par nges pa/ 3 tshad ma rnam 'grel gyi tshig le'ur byas pa/ 4 rigs pa'i thigs pa zhes bya ba'i rab tu byed pa/ 5 gtan tshigs kyi thigs pa zhes bya ba rab tu byed pa/ 6 rgyud gzhan grub pa▫ Divisions: (1) Analysis of Relations ('brel pa brtag pa'i rab tu byed pa, saṃbanda-parīkṣāvṛtti); (2) Ascertainment of Valid Cognition (tshad ma rnam par nges pa, pramāṇa-viniścaya); (3) Commentary on (Dignāga's) 'Compendium of Valid Cognition' (tshad ma སྡེ་བདུན་མདོ་དང་བཅས་པའི་དགོངས་འགྲེལ་ཚད་མ་རིགས་གཏེར་གྱི་འགྲེལ་བ་རིགས་ལམ་རབ་གསལ་▫ sde bdun mdo dang bcas pa'i dgongs 'grel tshad ma rigs gter gyi 'grel ba rigs lam rab gsal▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ {GD:848} Tuk-je-b#el-sang's (thugs rje dpal bzang) Illumination of the Path of Reasoning, Commentary on [Sa-paṇ's] Treasury of Valid Cognition" which Explains the Thought of [Dharmakīrti's] Seven Texts together with [Dignāga's] Sūtra. Reprint of Der-ge ed སྡེ་བདུན་མདོ་དང་བཅས་པའི་དགོངས་འགྲེལ་ཚད་མ་རིགས་ གཏེར་གྱི་འགྲེལ་བའི་རྣམ་བཤད་རིགས་ལམ་གསལ་བའི་ཉི་མ་▫ sde bdun mdo dang bcas pa'i dgongs 'grel tshad ma rigs gter gyi 'grel ba'i rnam bshad rigs lam gsal ba'i nyi ma▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ {GD:845} Lo Khen-chen's (glo bo mkhan chen bsod nams lhun grub) Sun Illuminating the Path of Reasoning, an Extensive Explanation which is a Commentary to [Sa-paṇ's] Treasury of Valid Cognition" [and] a Commentary on the Thought of [Dharmakīrti's] Seven Tr
སྡེ་སྣོད་གསུམ་▫ sde snod gsum▪ {MSA}piṭaka-traya; tripiṭaka▪ the three baskets [sūtra, abhidharma, and vinaya]; three scriptural collections
སྡེ་པ་▫ sde pa▪ school of thought; school, group; set; sectarian{BJ 50.6}
སྡེ་པ་ཉིས་ཤུ་པོ་རྩོད་པར་སྨྲ་བ་དག་གི་གནས་སུ་གྱུར་པ་▫ sde pa nyis shu po rtsod par smra ba dag gi gnas su gyur pa▪ source of controversy among the twenty sects [of Hearers]
སྡེར་མོ་▫ sder mo▪ {LV} nakha▪ {PH}claw(s)▫ འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་སྡེར་མོ་དང་མཆེ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བ།▫ 'phags pa'i bden pa bzhi'i sder mo dang mche ba shin tu rno ba;▫ [His] claws and fangs of the four noble truths are extremely sharp.▫ {LVS} = 1-02-00087-H96-SID000111
སྡེར་རྩེ་▫ sder rtse▪ plate
སྡོང་▫ sdong▪ {C} druma▪ {C}tree
སྡོང་དུམ་མེས་ཐག་པ་ལའང་▫ sdong dum mes thag pa la'ang▪ {C} dagdha-sthūṇāyām▪ {C}burned at the stake
སྡོང་པོ་▫ sdong po▪ {C}stamba (=viṭapam); gaṇḍa; {MSA}skandha▪ tree trunk▫ {C}tree
སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ཡི་མདོ་▫ sdong po bkod pa yi mdo▪ {PH}the Array of Stalks Sūtra [gandhavuhya-sūtra: ch. 45 of Flower Ornament Sutra (avatāṃśaka-sūtra)]
སྡོང་བུ་▫ sdong bu▪ stamba (=viṭapam); {C}gaṇḍa▪ tree trunk▫ {C}tree; boil; trunk; tree
བརྡ་▫ brda▪ saṃketa{C, L,MSA}▪ terminology; term; language▫ {C}date; agreed symbol; conventional symbol; verbal expresion; written sign; verbal sign; {GD:423} appellationབརྡ་ལ་བྱང་བའི་སྐྱེས་བུ་▫ brda la byang ba’i skyes bu▫ languaged person
བརྡ་དང་སྒྲ་▫ brda dang sgra▪ {C}saṃketa-ruta▪ terms and sounds▫ {C}voices and sounds
བརྡ་འདོགས་པའི་གཞི་▫ brda 'dogs pa'i gzhi▪ གདགས་ འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ basis of designation by verbal conventions{BJ 77.2}
བརྡ་སྤྲོད་པ་▫ brda sprod pa▪ སྤྲད་སྤྲོད་སྤྲད་སྤྲོད་▫ sprad sprod sprad sprod▪ expound; make distinctions of terms; explain words
བརྡ་བྱས་པ་▫ brda byas pa▪ linguistic referentiality; referentiality
བརྡ་དབང་▫ brda dbang▪ force of terminology
བརྡ་སྦྱར་པ་▫ brda sbyar pa▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ connecting the terminology [to the object for the first time]
བརྡ་སྦྱར་བའི་གཞི་▫ brda sbyar ba'i gzhi▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་ ▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {GD:432} [not the object of naming but only] the basis on which the name was introduced
བརྡ་སྦྱོར་བའི་ཆོས་▫ brda sbyor ba'i chos▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {GD:431} characteristic [through which] the name is given
བརྡ་ལ་འདྲིས་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་▫ brda la 'dris pa'i rjes su zhugs pa▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {MV}saṃketa-saṃstavānupraviṣṭa▪ engage in acquaintance with terminology
བརྡ་ལ་བྱང་▫ brda la byang▪ འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་ ▫ 'byang 'byangs byang 'byongs▪ trained in language
བརྡ་ལ་བྱང་བའི་སྐྱེས་བུ་▫ brda la byang ba'i skyes bu▪
འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་▫ 'byang 'byangs byang 'byongs Tenses: future, present, past, imperative ▪ languaged person; person trained in language
བརྡ་ལ་མ་བྱུང་བའི་བྱིས་པ་▫ brda la ma byung ba'i byis pa ▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ a child not versed in terminology
བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་▫ brda las byung ba'i sems bskyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {MSA}sāṃketika-cittotpāda▪ produce a mind that is versed in terminology
བརྡད་བ་▫ brdad ba▪ rub
བརྡབ་པ་▫ brdab pa▪ བརྡབ། རྡེབ་བམ་རྡབ། བརྡབས། རྡེབས། ▫ brdab/ rdeb bam rdab/ brdabs/ rdebs/▪ to hit; to clap
བརྡའ་▫ brda'▪ terminology; communication
བརྡའ་ཆད་▫ brda' chad▪ {PH}terminology
བརྡའ་སྤྲོད་ཀུན་བཤད་ཀྱི་བཏགས་མིང་▫ brda' sprod kun bshad kyi btags ming▪ {PH}grammatical name; Sanskritic name as a grammarian [on the completion of the course of study of the three grammatical systems the successful student was given a grammatical name under which he wrote any works dealing with philological studies; literature; mathematics and astronomy; and medicine.]
བསྡུ་དངོས་བཞི་▫ bsdu dngos bzhi▪ four ways of gathering [students]▫ Comment: giving (sbyin pa), speaking pleasantly (snyan par smra ba), purposeful behavior (don spyod pa), and concordant behavior (don mthun pa), which respectively are (a) to give material things, (b) to converse on the subjects of high status and definite goodness, (c) to cause others to practice what is beneficial, and (d) for oneself to practice what one teaches others
བསྡུ་བ་▫ bsdu ba▪ བསྡུད། སྡུད། བསྡུ། སྡུས། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ།▫ bsdud/ sdud/ bsdu/ sdus/ rnam par gtan la dbab pa bsdu ba/▪ {C,MSA,MV}saṃgraha; Tenses: future, present, past, imperative {C}saṃgraha-vastu; {C}saṃkṣipya; {C}samāsa; {L}piṇḍa; saṃgrahaṇī▪ collect; conclude; gather; include; abridge; Asaṅga's Compendium of Ascertainments (nirnaya-saṃgraha); "the Compendium"▫ {C}comprehension; assembling; comprehended; attraction; comprising; that which comprehends; complete removal of; are summed up in; combine; comprised; combination; summary; means of conversion; composed; collected; means of conversion; briefly; object
བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་▫ bsdu ba rnam pa bzhi▪ four aspects of gathering [students]▫ Comment: giving (sbyin pa), speaking pleasantly (snyan par smra ba), purposeful behavior (don spyod pa), and concordant behavior (don mthun pa), which respectively are (a) to give material things, (b) to converse on the subjects of high status and definite goodness, (c) to cause others to practice what is beneficial, and (d) for oneself to practice what one teaches others
བསྡུ་བ་དམན་པ་དང་འབྲིང་བ་དང་མཆོག་▫ bsdu ba dman pa dang 'bring ba dang mchog▪ {MSA}hīna-madhyottama ... saṃgraha▪ the small, middling, and great collections
བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་▫ bsdu ba'i dngos po bzhi▪ four means of gathering students▫ Comment: giving (sbyin pa), speaking pleasantly (snyan par smra ba), purposeful behavior (don spyod pa), and concordant behavior (don mthun pa), which respectively are (a) to give material things, (b) to converse on the subjects of high status and definite goodness, (c) to cause others to practice what is beneficial, and (d) for oneself to practice what one teaches others
བསྡུ་བར་བྱ་བ་▫ bsdu bar bya ba▪ {C}saṃgrahītavya▪ {C}should be attracted
བསྡུ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་▫ bsdu bar tshigs su bcad pa▪ {MSA}saṃgraha-śloka▪ collected verses
བསྡུད་▫ bsdud▪ collect; conclude; gather
བསྡུམས་▫ bsdums▪ བསྡུམ་སྡུམ་བསྡུམ། བསྡུམས་སྡུམས་▫ bsdum sdum bsdum/bsdums sdums▪ put together; bring together; make agree; conciliate
ན་▫ na▪ (1) to; in; as; at [accusative, dative, locative particle]; (2) if; when [non-case usages]; (3) be sick; be ill; in pain [for the verb, na ba]▫ {PH}if; when [syntactic particle]; suitable age; stage of life; meadow; pasture land
ན་བ་▫ na ba▪ {C}vyādhita▪ be sick; ill; in pain▫ Tenses: future, present, past, imperative {PH}sickness
ན་བ་རྣམས་ལ་▫ na ba rnams la▪ {C}vyādhita▪ {C}sick
ན་བ་ཚ་ཅན་▫ na ba tsha can▪ {C}ūṣara▪ pain; ache; illness; sickness▫ {C}saline
ན་བར་གྱུར་ལ་▫ na bar gyur la▪ {C}gilāni-kāya (=glāna); {C}gilāni-kārya▪ {C}fall ill
ན་བར་བྱེད་པ་▫ na bar byed pa▪ {C}bādhyate▪ sicken▫ {C}is oppressed
ན་མོ་▫ na mo▪ namaḥ▪ [transliteration of sanskrit word for name]; obeisance; homage
ན་མོ་དབང་པོ་▫ na mo dbang po▪ {PH}sense faculties
ན་ཚ་▫ na tsha▪ [pain-hot]; pain; ache; illness; sickness
ན་ཚིག་▫ na tshig▪ {PH}condition
ན་བཟའ་▫ na bza'▪ {LCh}cīvara; {C}nivasana▪ clothing; dress; clothes▫ {PH}clothing; dress; clothes▫ {C}undergarmentནག་ཚོས་ཇོ་བོ་མཇལ་ཚེ་ན་བཟའ་སྨྱུག་པོ་ཅན་གསུངས་པ་་་་▫ nag tshos jo bo mjal tshe na bza' smyug po can gsungs pa ...▫ Nak-tsho's statement that when he met Atiśa, [he] had brown clothes ...▫ {GCC} p.14
ན་བཟའ་དཀར་མོ་▫ na bza' dkar mo▪ pāṇḍaravāsinī▪ {PH}Pāṇḍaravāsinī
ན་བཟའ་དམ་པ་▫ na bza' dam pa▪ {PH}best clothing
ན་བཟའ་བརླག་པ་▫ na bza' brlag pa▪ śālivāhana▪ {PH}[King] Śālivāhana
ན་ཡང་▫ na yang▪ whereas{BJ 19.6}
ན་རེ་▫ na re▪ non-case particle preceding a statement of opinion: someone
ན་ལ་ད་▫ na la da▪ {PH}Nalanda
ན་ལན་ད་▫ na lan da▪ {PH}Nalanda
ན་ལེ་ཤམ་▫ na le sham▪ {L}marica▪ pepper
ནག་▫ nag▪ kṛṣṇa; {MSA}mun nag = tamaḥ-prakāra▪ darkness; black
ནག་པོ་▫ nag po▪ {LCh,C}kṛṣṇa; {LCh}kāla; {LCh} asita▪ black▫ {C}dark
ནག་པོ་ཉེ་བར་སྐྱེད་པ་▫ nag po nye bar skyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {C} kṛṣṇāhijātika▪ {C}a mere viper
ནག་པོའི་རྩི་ལག་▫ nag po'i rtsi lag▪ {C}kṛṣṇa-bandhu▪ {C}kinsman of the Darkness
ནག་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་▫ nag po'i rang bzhin can▪ {C} kṛṣṇa-nirjātika▪ having a dark nature▫ {C} blackguard
ནག་ཕྱོགས་▫ nag phyogs▪ {PH}dark side; waning part [of the moon]
ནང་གི་▫ nang gi▪ {C}ātmika; {C}adhyātman▪ internal ▫ {C}inner; inward; in itself; subjective
ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་▫ nang gi skye mched drug▪ {MSA} ṣaḍ-ādhyātmika ... āyatana▪ six internal sources; internal sense-spheres▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་མིག་གི་དབང་པོ་༢་རྣ་བའི་དབང་པོ་༣་སྣའི་དབང་པོ་༤་ལྕེའི་དབང་པོ་༥་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་༦་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་▫ dbye ba/ 1 mig gi dbang po/ 2 rna ba'i dbang po/ 3 sna'i Tenses: future, present, past, imperative dbang po/ 4 lce'i dbang po/ 5 lus kyi dbang po/ 6 yid kyi dbang po/▫ Div.: 1) eye sense power, 2) ear sense power, 3) nose sense power, 4) tongue sense power, 5) body sense power, and 6) mental sense power
ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་▫ nang gi skye mched rnams▪ {MV}ādhyātmikāny āyatanāni▪ internal sources
ནང་གི་དུར་ཁྲོད་བརྒྱད་▫ nang gi dur khrod brgyad▪ {PH} inner eight charnel grounds
ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་▫ nang gi 'du byed rnams skad cig ma nyid▪ {MSA}ādhyātmikānāṃ saṃskārāṇāṃ kṣaṇikatvaṃ▪ momentariness of internal produced phenomena
ནང་གི་རྣམ་པར་གཡེང་བ▫ nang gi rnam par g.yeng ba ▪ {MV}adhyātma-vikṣepa▪ internal distraction ? {T}
ནང་གི་བེམ་པོ་▫ nang gi bem po▪ ādhyātmika-kanthā▪ internal matter▫ internal thing Definitions: མཚན་ཉིད། སྐྱེས་བུའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པ་▫ mtshan nyid/ skyes bu'i rgyud kyis bsdus pa'i rdul du grub pa/ ▫ Definition: atomically established within the continuum of beings Divisions: དབྱེ་བ། ༡་མིག་གི་དབང་པོ་༢་རྣ་བའི་དབང་པོ་༣་སྣའི་དབང་པོ་༤་ལྕེའི་དབང་པོ་༥་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་▫ dbye ba/ 1 mig gi dbang po/ 2 rna ba'i dbang po/ 3 sna'i dbang po/ 4 lce'i dbang po/ 5 lus kyi dbang po/▫ Divisions: (1) eye sense-power; (2) ear sense-power; (3) nose sense-power; (4) tongue sense-power; (5) bodily sense-power
ནང་གི་བྲག་ཆ་▫ nang gi brag cha▪ {LCh;C}pratiśrutkā; {MSA}śrutkā▪ {PH}echo
ནང་གི་འབྱོར་བ་ལྔ་▫ nang gi 'byor ba lnga▪ five inner fortunes▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་མི་ཡིན་པ་༢་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེ་བ་༣་དབང་བོ་ཚང་བ་༤་ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་༥་གནས་ལ་དད་པ་▫ dbye ba/ 1 mi yin pa/ 2 yul dbus su skye ba/ 3 dbang bo tshang ba/ 4 las kyi mtha' ma log pa/ 5 gnas la dad pa/▫ Div.: 1) Birth as a human, 2) Birth in a center of Buddhist teaching, 3) Possessing sound faculties, 4) Freedom from having done any of the five heinous crimes, 5) Faith in the doctrine
ནང་གི་འཚེ་བ་▫ nang gi 'tshe ba▪ internal damage
ནང་གི་གཟུགས་▫ nang gi gzugs▪ ādhyātmika-rūpa▪ internal form▫ Definitions: མཚན་ཉིད། སྐྱེས་བུའི་ཤེས་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་▫ mtshan nyid/ skyes bu'i shes rgyud kyis bsdus pa'i gzugs/▫ Definition: form included/contained within the mental continuum of beings
ནང་གི་ཡོངས་འཛིན་▫ nang gi yongs 'dzin▪ internal restrainer (six perfections conjoined with special method and wisdom in the continuum of a Bodhisattva on the path of preparation—the causes of mental nondiscouragement and so forth with respect to the meaning of the profound emptiness)
ནང་སྟོང་ཉིད་▫ nang stong nyid▪ {C}adhyātma-śūnyatā ▪ emptiness of the internal▫ {C}emptiness of inward elements
ནང་སྟོང་པ་ཉིད་▫ nang stong pa nyid▪ {C}ādhyātmika-śūnyatā; {MV}adhyātma-śūnyatā▪ inner emptiness ▫ {C}emptiness of inward elements; emptiness of the subject
ནང་ཐུགས་སྲས་▫ nang thugs sras▪ {PH}inner heart-son
ནང་དང་ཕྱི་▫ nang dang phyi▪ {MSA}ādhyātmika-bāhya ▪ inner and outer
ནང་དུ་▫ nang du▪ {MSA}pratyātmaṃ▪ internally; within
ནང་དུ་འདུས་པར་བྱས་ནས་▫ nang du 'dus par byas nas ▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C} antar-gata▪ {C}included; contained
ནང་དུ་ལྡོག་པ་▫ nang du ldog pa▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ reverse inside; {T} reverse internally
ནང་དུ་གནས་པ་▫ nang du gnas pa▪ {MSA}adhyātma-sthiti▪ abide inside
ནང་དུ་འཛིན་པ་▫ nang du 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ holding inside
ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་▫ nang du yang dag 'jog la▪ {C} pratisaṃlāna▪ {C}meditative seclusion Tenses: future, present, past, imperative
ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་▫ nang du yang dag par 'jog pa▪ {C}pratisaṃlayana (=kāya-ādi-vivekaḥ); {L}pratisaṃlāna▪ {C}seclusion; retiring for meditation; meditative seclusion
ནང་དུ་ཡང་དག་བཞག་པ་▫ nang du yang dag bzhag pa▪ {C}pratisaṃlayana {=kāya-ādi-vivekaḥ); {L}pratisaṃlāna▪ {C}seclusion; retiring for meditation; meditative seclusion
ནང་དུ་རབ་གནས་▫ nang du rab gnas▪ {MSA}adhyātma-saṃstha▪ abide internally
ནང་བདག་བསམ་པ་▫ nang bdag bsam pa▪ {A4C} adhyātmacintā▪ {PH}inner contemplation▫ དེ་ ཕྱིར་ནང་བདག་བསམ་པ་ལ། །མཁས་པས་རྟག་ཏུ་བློ་གྲོས་བསྐྱེད།▫ Therefore, intelligent people constantly direct the mind towards inner contemplation.▫ {A4C}
ནང་ནས་▫ nang nas▪ [inside-from]; from among; from inside
ནང་ནུབ་ནང་ནུབ་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱ་བའི་དོན་དུ་འདོང་བར་བྱེད་▫ nang nub nang nub cing rim gro bya ba'i don du 'dong bar byed▪ {C}sāyaṃprātar-upasthānāya-gacchati▪ {C}is at all times ready to serve him
ནང་པ་▫ nang pa▪ Buddhist; Insider
ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་▫ nang pa sangs rgyas pa'i chos▪ Buddhist religion; Buddhist doctrine
ནང་དབྱིངས་▫ nang dbyings▪ internal expanse
ནང་ཚན་▫ nang tshan▪ inner divisions; set{Gön-chok}
ནང་རབ་ཏུ་དྭང་བ་▫ nang rab tu dwang ba▪ adhyātmasamprasāda▪ internal clarity
ནང་རིག་པ་▫ nang rig pa▪ {MSA}adhyātma-vidyā▪ internal awareness
ནང་རེ་དགོངས་རེ་▫ nang re dgongs re▪ {PH}every morning and every evening
ནང་ལ་▫ nang la▪ {C}abhyantara▪ {C}interior; within
ནང་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་▫ nang la rab tu gnas pa▪ {MSA} adhyātma-saṃstha▪ abide within
ནད་བཅས་པར་▫ nad bcas par▪ {C}savyādhi▪ diseased; ill▫ {C}full of diesases
ནད་ཉུང་བ་▫ nad nyung ba▪ {C}alpa-ābādhatā▪ little illness▫ {C}free from sickness; rarely oppressed by sickness
ནད་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་▫ nad thams cad mi 'byung▪ non-arising of all illness
ནད་གདོན་▫ nad gdon▪ {PH}disease and harmful influences
ནད་གདོན་ཅན་▫ nad gdon can▪ {PH}one [afflicted] with disease or harmful influences
ནད་གདོན་སྡིག་སྒྲིབ་▫ nad gdon sdig sgrib▪ {PH} disease; harmful influences; ethical transgressions; and obstructions
ནད་གདོན་བར་ཆད་▫ nad gdon bar chad▪ {PH}disease; harmful influences; and obstacles
ནད་པ་▫ nad pa▪ {MSA}ātura▪ diseased; ill; sick person; patient
ནད་པ་ཡུན་རིངས་▫ nad pa yun rings▪ long term illness
ནད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་▫ nad pa'i tshogs kyi▪ {C} āturasvaroga▪ collection of diseases▫ {C}a multitude of ailments
ནད་མི་འབྱུང་▫ nad mi 'byung▪ non-arising of illness
ནད་མེད་མ་▫ nad med ma▪ {Amara} vigatārtavā▪ {PH} non-menstruating woman
ནད་ཡམས་▫ nad yams▪ {PH}plague; epidemic
ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་▫ nad rab tu zhi bar byed pa▪ {MSA}vyādhi-śamana▪ thorough pacification of illness
ནན་གྱིས་▫ nan gyis▪ certainly
ནན་ཏན་▫ nan tan▪ {C}pratipatti▪ earnest; ardent▫ {C}progressive path; progress to
ནན་ཏན་ཆེན་པོ་▫ nan tan chen po▪ {PH}earnestness; great sincerity Tenses: future, present, past, imperative
ནན་ཏན་དུ་▫ nan tan du▪ earnestly; ardently
ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་▫ nan tan du bya ba▪ {C}pratipattavya (=pratipadyate)▪ {C}should progress
ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་▫ nan tan du byed pa▪ {C}pratipadyate ▪ {C}progress; hasten towards; promise; behave
ནན་ཏན་བྱེད་པ་▫ nan tan byed pa▪ act intently
ནམ་▫ nam▪ or; and; when; time▫ {PH}[interrogative particle]; when; time; as soon as; as is appropriate; accordingly▫ ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་ནམ་ཐོབ་པ་ན་་་▫ zhi lhag zung 'brel nam thob pa na▫ As soon as one attains a union of calm abiding and special insight, ...▫ {PGP 76}
ནམ་མཁའ་▫ nam mkha'▪ {LCh,C,MSA}ākāśa; {C} abhyavakāśa; {C}kha; {C}gagana▪ space; sky▫ {C}open space; open place; empty space; firmament
ནམ་མཁའ་▫ nam mkha'▪ ākāśa▪ space
ནམ་མཁའ་ཀུན་སོང་▫ nam mkha' kun song▪ སོང་སོང་སོང་སོང་▫ song song song song▪ {MSA}ambara ... sarvagata▪ going everywhere in space
ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་▫ nam mkha' ji ltar▪ {C}nabha▪ {C} space; sky
ནམ་མཁའ་རྟེན་མ་མཆིས་པ་▫ nam mkha' rten ma mchis pa▪ {C}ākāśa-apratiṣṭhāna▪ {C}(when) space can give no ground for support
ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་▫ nam mkha' lta bu▪ {MV}ākāśopamatā; {C}gagana-kalpa; {C}gagana-kalpatva▪ space-like ▫ {C}fashioned like the firmament
ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་མཉམ་བཞག་▫ nam mkha' lta bu'i mnyam bzhag▪ space-like equipoise
ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་▫ nam mkha' ltar chags pa med pa'i mtshan nyid▪ {C}ākāśa-asaṅga-lakṣaṇa▪ space-like character of non-attachment▫ {C}like space, marked with non-attachment
ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་▫ nam mkha' mtha' yas▪ {N} ākāśānantya▪ limitless space [first of the four formless absorptions]
ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་▫ nam mkha' mtha' yas skye mched▪ {L}ākāśānantyāyatana▪ sense-field of limitless space
ནམ་མཁའ་མཐོང་▫ nam mkha' mthong▪ {C}ākāśa-dṛṣṭu▪ see space▫ {C}a vision in space
ནམ་མཁའ་མ་མཆིས་པ་▫ nam mkha' ma mchis pa▪ {C} ākāśa-asatta▪ {C}space is not something that is
ནམ་མཁའ་མཛོད་▫ nam mkha' mdzod▪ {C}gaganagañja ▪ Gaganagañja [p.n. of a Bodhisattva]
ནམ་མཁའ་ལ་▫ nam mkha' la▪ {C}vaihāyasa(m); {C} antarīkṣa▪ in space; in the sky▫ {C}nto the air; intermediate space/realm; air; firmament
ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་▫ nam mkha' la sogs pa 'dus ma byas▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {MSA}asaṃskṛta ... ākāśādika▪ non-produced phenomena, space and so forth
ནམ་མཁའི་ཁམས་དེ་དང་▫ nam mkha'i khams de dang▪ {C}ākāśa-dhātu▪ realm of space
ནམ་མཁའི་ངང་ཚུལ་▫ nam mkha'i ngang tshul▪ inner mode of space
ནམ་མཁའི་ཆོས་▫ nam mkha'i chos▪ {MSA}dharmākāśa ▪ phenomena of space
ནམ་མཁའི་དང་མཉམ་པ་▫ nam mkha'i dang mnyam pa▪ {C}kha-samatā▪ sameness of space
ནམ་མཁའི་བདག་པོ་▫ nam mkha'i bdag po▪ spatial over-self
ནམ་མཁའི་ལྡིང་▫ nam mkha'i lding▪ {C}garuḍa▪ Garuḍa
ནམ་མཁའི་དབྱིངས་▫ nam mkha'i dbyings▪ {PH}expanse of space
ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ་▫ nam mkha'i dbyings kyi dbang phyug ma▪ {PH}Akāśadhatviśvarī
ནམ་མཁའི་མཛོད་▫ nam mkha'i mdzod▪ {MSA}gagana-garbha▪ Gagana-garbha [p.n. of a Bodhisattva]
ནམ་མཁར་▫ nam mkhar▪ {C}gagana▪ in the sky; in space▫ {C}sky; firmament Tenses: future, present, past, imperative
ནམ་མཁར་འགྱུར་བ་▫ nam mkhar 'gyur ba▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C}ākāśi-bhavati▪ {C}become like space
ནམ་མཁར་གནས་པ་▫ nam mkhar gnas pa▪ {C}ākāśa-niśrita▪ abide in space▫ {C}supported by the ether
ནམ་གྲོལ་ལམ་▫ nam grol lam▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་ ▫ 'grol 'grold grol grold▪ vimuktimārga▪ path of release
ནམ་འཆི་▫ nam 'chi▪ {PH}time of death
ནམ་འཆི་མི་ངེས་པ་▫ nam 'chi mi nges pa▪ uncertainty of the time of death{N}
ནམ་དུ་ཡང་▫ nam du yang▪ {PH}ever; always; absolutely▫ རྒྱུ་འདི་ལས་འབྲས་བུ་དེ་འབྱུང་ཞེས་རྟེན་འབྲེལ་ ནམ་དུ་ཡང་། བསླུ་བ་མེད་པའི་དོན་ལ་གཏིང་ཚུགས་པའི་གོ་བ། ་་་▫ The understanding that thoroughly ascertains the statement "from this cause, that effect arises" as the meaning of the absolute inevitability of dependent-arising ...▫ Vth DL comm. on 3PAP vs. 11
ནམ་ཞིག་▫ nam zhig▪ at the time; when▫ {PH}at the time▫ ནམ་ཞིག་་་་་་་ན་་་་▫ At the time when .....▫ 3PAP
ནམ་ཡང་▫ nam yang▪ {C}kadāci(t); {C}jātu▪ ever; with negative: never▫ {PH}ever; always; absolutely▫ {C}never againགང་ཞིག་འཁོར་འདས་ཆོས་ རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། རྒྱུ་འབྲས་ནམ་ཡང་བསླུ་བ་མེད་མཐོང་ཞིང་།▫ gang zhig 'khor 'das chos rnams thams cad kyi/ rgyu 'bras nam yang bslu ba med mthong zhing //▫ Whoever sees that the cause and effect of all phenomena of cyclic existence and nirvana is never controvertible and ...▫ {Three Principal Aspects}མཉམ་བཞག་ལས་དུས་ནམ་ཡང་མི་གཡོ་བར་▫ mnyam bzhag las dus nam yang mi g.yo bar▫ Without ever moving from the meditative stabilization ...▫ {PGP 79}
ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་▫ nam yang mi skye ba▪ {MSA}punar anutpattiḥ▪ not arise again
ནམས་ཀྱང་▫ nams kyang▪ {PPT} kadāyadā▪ {PH}at any time
ནའང་▫ na'ang▪ even it; even if▫ སྐྱེས་ནའང་▫ skyes na'ang▫ even if one generates ...
ནར་མ་▫ nar ma▪ {PH}plain; ordinary
ནར་མར་▫ nar mar▪ {PH}always; continuously
ནར་མོ་▫ nar mo▪ {PH}elongated; oblong▫ དེ་དག་ལ་ཞབས་ནར་མོ་དེ་མེད་པས་ས་ལ་བདེ་བར་བཞག་ཏུ་བཏུབ།▫ de dag la zhabs nar mo de med pas sa la bde bar bzhag tu btub; ▫ Since these [alms bowls] do not have an oblong bottom, they can be easily placed on the ground.▫ {GCC} p.15
ནས་▫ nas▪ (1) ablative particle: from; than; (2) barley▫ {PH}[gerund marker]; barley▫ ནས་དང་ལས་གཉིས་འབྱུང་ཁུངས་དང་▫ nas dang las gnyis 'byung khungs dang▫ the two -- nas and las -- are the ablative particles{Y}
ནས་བཟུང་▫ nas bzung▪ ranging from
ནས་བཟུང་སྟེ་▫ nas bzung ste▪ {C}ārabhya; {C}upadāya (=adhikṛtya)▪ {C}begin(ing) from; beginning with; take hold on; about; concerning; relevant to; starting from; having turned his mind to; stimulated by; initially founded on; if I take into consideration; following on; on account of; with reference to; motivated by; w
ནས་་བར་▫ nas ... bar▪ ranging from ... to ...▫ གཟུགས་འཛིན་ཡིད་མངོན་ནས་རེག་བྱ་འཛིན་པའི་ཡིད་མངོན་གྱི་བར་ལྔ་▫ gzugs 'dzin yid mngon nas reg bya 'dzin pa'i yid mngon gyi bar lnga▫ there are the five ranging from those mental direct perceivers apprehending forms to mental direct perceivers apprehending tangible objects
ནི་▫ ni▪ [a separative particle; non-case particle sets off subject or topic]▫ ནི་སྒྲ་དགར་དང་བརྣན་པའོ་▫ ni sgra dgar dang brnan pa'o▫ the syllable, ni, separates and adds on{Y}▫ དང་པོ་ནི་སྲིད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་▫ dang po ni srid pa tsam yin gyi▫ the first hardly ever occurs
ནི་གུ་མ་▫ ni gu ma▪ Niguma [p.n.]
ནུ་▫ nu▪ breasts; teat▫ བེ་འུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ནུ་ཞོ་ནུ་བར་རྩོལ་པ་དང་ ▫ be 'u skyes ma thag nu zho nu bar rtsol pa dang▫ a calf who has just been born seeks the milk of the teat{LWT 24}
ནུ་མ་▫ nu ma▪ breasts; teat Tenses: future, present, past, imperative
ནུབ་▫ nub▪ disappearance; west▫ སྟོང་ཉིད་ལ་གཉིས་སྣང་ནུབ་པ་▫ stong nyid la gnyis snang nub pa▫ the disappearance of dualistic appearance with respect to emptiness
ནུབ་ཀྱི་ཁྱིམ་མ་▫ nub kyi khyim ma▪ {PH}″householder″ west [back] channel at the heart
ནུབ་ཀྱི་རི་བོ་པ་▫ nub kyi ri bo pa▪ aparaśailas▪ Aparaśailas [p.n.]
ནུབ་པ་▫ nub pa▪ {C}astaṃ-gama▪ disappearance; west▫ {C}oing to rest
ནུབ་པར་གྱུར་▫ nub par gyur▪ {C}antardhīyate▪ {C} vanish
ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ་▫ nub par gyur to▪ {C}antardhatte▪ {C} disappear; vanish
ནུབ་པར་གྱུར་བ་▫ nub par gyur ba▪ {C}antardhatte▪ {C}disappear; vanish
ནུབ་པར་འགྱུར་▫ nub par 'gyur▪ {MSA}astaṃ-gama; {C} antardhatte▪ disappear; vanish
ནུབ་པར་འགྱུར་བ་▫ nub par 'gyur ba▪ {C}antardhatte▪ {C}disappear; vanish
ནུབ་ཕྱོགས་▫ nub phyogs▪ western direction; west
ནུབ་བ་ལང་སྤྱོད་▫ nub ba lang spyod▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ aparagodānīya▪ the western continent of Godānīya
ནུར་ནུར་པོ་▫ nur nur po▪ {Das} kalala▪ {PH}"elogated" [n. of a stage of development of the embryo]
ནུར་བ་▫ nur ba▪ {C}sīdayati▪ {C}despair
ནུས་▫ nus▪ {C}prabhavati; {C}prasahate (=na prabhaviṣyati); {C}śakya; {MV}śak-; {MV} sāmarthya; {C}pratibala▪ ability; able; potency; power; capacity▫ {C}be able to; is powerless; capable of enduring; is possible; be able; can; lends itself to; capable; able to; competent
ནུས་ཁྱད་པར་ཅན་▫ nus khyad par can▪ a special capacity▫ {PH}special capacity
ནུས་པ་▫ nus pa▪ {LCh,C,MSA}śakya; {MSA}śakti; {LCh}samartha; {LCh,MSA}sāmarthya; {GD:88} śaktiḥ; bāla▪ potency; capacity; ability; power ▫ {PH}indication▫ {C}is possible; be able; can; lends itself to
ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་▫ nus pa khyad par can▪ {PH} special capacity
ནུས་པ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་པ་▫ nus pa ci yang ma mchis pa ▪ {C}(akiṃ cit) sam-artha▪ {C}incapable of doing anything
ནུས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ་▫ nus pa cung zad kyang med la▪ {C}akiṃcit-samartha▪ {C}incapable of doing anything
ནུས་པ་ཐོགས་མེད་▫ nus pa thogs med▪ {PH}an unimpeded capacity
ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་▫ nus pa dang ldan pa▪ {MSA}śakti-yoga▪ possessing the capacity; one who possesses a capacity{Lati}
ནུས་པའི་སྒོ་ནས་▫ nus pa'i sgo nas▪ {PH}by way of their capacity
ནུས་མ་ཡིན་▫ nus ma yin▪ {C}prabhavati▪ unable; powerless▫ {C}be able to
ནེམ་ནུར་བགྱིད་▫ nem nur bgyid▪ བགྱི་བགྱིད་བགྱིས་གྱིས་▫ bgyi bgyid bgyis gyis▪ {C}kāṅkṣati; {C} kāṅkṣate▪ {C}hesitates; desires; doubts
ནེམ་ནུར་བྱེད་ཅིང་▫ nem nur byed cing▪ {C}kāṅkṣāyitva▪ {C}(state of) hesitation; perplexed
ནེམ་ནུར་མི་མངའ་བ་▫ nem nur mi mnga' ba▪ མངའ་མངའ་མངའ་མངའ་▫ mnga' mnga' mnga' mnga'▪ {C} niḥkāṅkṣa▪ {C}free from doubts Tenses: future, present, past, imperative
ནེམ་ནུར་མི་བྱེད་ཅིང་▫ nem nur mi byed cing▪ {C} niṣkāṅkṣan▪ {C}free from hesitations
ནེམ་ནུར་མེད་▫ nem nur med▪ {C}nirvicikitsa▪ {C}free from doubt
ནེམ་ནུར་མེད་པ་མི་མངའ་བ་▫ nem nur med pa mi mnga' ba ▪ མངའ་མངའ་མངའ་མངའ་▫ mnga' mnga' mnga' mnga'▪ {C}niḥkāṅkṣa▪ {C}free from doubt
ནེལ་པ་▫ nel pa▪ {PH}Nel-pa [Paṇḍita Drak-pa-mön-lam-lo-drö (nel pa paṇḍi ta grags pa smon lam blo gros)]
ནོ་▫ no▪ [particle indicating the end of a statement]
ནོངས་▫ nongs▪ {MSA}maraṇa▪ death
ནོངས་པ་▫ nongs pa▪ {PH}fault; error
ནོན་པ་▫ non pa▪ {C}āviṣṭa; {MSA}ākrānata; {MSA}zil gyis non pa = abhibhūta▪ {C}possessed
ནོན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞིང་▫ non pa'i rang bzhin can du 'gyur zhing▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C}adhyākrānta▪ {C} smothered by
ནོན་པར་གྱུར་པ་▫ non par gyur pa▪ {C}avakrānta▪ {C} entered into
ནོར་བ་ཙམ་▫ nor ba tsam▪ {MSA}bhrānti-mātra▪ mere error
ནོར་བུ་▫ nor bu▪ {LCh,C,MSA,L}maṇi▪ jewel
ནོར་བུ་ཆུ་ཤེལ་▫ nor bu chu shel▪ water crystal jewel
ནོར་བུ་མེ་ཤེས་▫ nor bu me shes▪ fire crystal jewel
ནོར་བུ་རིན་ཆེན་▫ nor bu rin chen▪ {C}maṇi-ratna; {C} ratana▪ precious jewel▫ {C}jewel; gem; treasure of the wishing jewel
ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་▫ nor bu rin po che▪ {C}maṇi-ratna▪ precious jewel▫ {C}gem; treasure of the wishing jewel
ནོར་མེད་པ་▫ nor med pa▪ {MSA}adhana▪ poor
ནོར་བཟང་▫ nor bzang▪ {BCA} sudhana▪ {PH}Sudhana
ནོར་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་འདོད་ལ་▫ nor yongs su gtang bar 'dod la▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C}arthaṃ-dātukāmo arthaṃ parityaktukāmaḥ▪ wishing to completely give wealth▫ {C}liberal and generous
ནོས་▫ nos▪ obtain; receive {ri sbug sprul sku blo gsal bstan skyong's rdo rje dbying gi dbang kyi brgyud 'debs mon lam dang bcas pa bdud rtsis sprin mdzes} ck
ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་▫ n.ya gro dha ltar▪ {C}n-yagrodhavan▪ {C} like the fig-tree
ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་▫ n.ya gro dha ltar chu zheng gab pa▪ {C}n-yagrodha-parimaṇḍalatā▪ {C} the circumference of his figure is like that of the fig tree
ནྱ་གྲོ་དྷ་▫ n.ya gro dha▪ {C}n-yagrodhavan▪ {PH} Nyagrodha [name of a vihāra in Kapilavastu; also of one in Rajagṛha]
གནས་▫ gnas▪ {MV}sthāna; {MSA}vyavastha; {C,MV} pratisthā; {MV}sthā; {MSA}sthātṛ; {MV}sthānīya; {C}saṃtiṣṭhate; {C,MSA}sthita {C}(=vyavasthita); {C,MV,L}sthiti; {C}avatiṣṭhate; {C}tiṣṭhantu; {C,MSA,MV}pratiṣṭhita {C}(=sthita); {C}sthihate (=tiṣṭhati); {C,MV}sthāna; {MV▪ abide; dwell; source; state; situation; remain; last; stay; place; abode; topic; object; retention▫ {PH}critical point; topic; place; location; abode; sphere; category ▫ {C}abide in the world; home; at home; supported; settled; established; becomes; stands; takes place; occurs; comes about; realm; stately house; world (e.g.: sva-bhavana; his respective world); residence; male organ; place of rest; room; track; an entity
གཞལ་བྱའི་གནས་གསུམ་▫ the three categories of objects of comprehension▫ {Gön}
གནས་སྐབས་▫ gnas skabs▪ {C,MSA}avasthā; {C} adhikāra; {C}mātra▪ state; level; status; period; temporary; condition; opportunity; temporary state; context; situation▫ {PH}temporary; temporary state; occasion; opportunity; context; situation; condition▫ {C}mere(ly); time of; stability; dam; topic; headingདང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་ པོར་རིགས་ངེས་པའམ། གནས་སྐབས་ཐེག་པ་དམན་པར་རིགས་ངེས་པ་ཡིན་ན་ཡང་་་་▫ Whether one is definite in the Mahāyāna lineage from the very beginning or is temporarily definite in the Hīnayāna lineage, ...▫ {PGP}
གནས་སྐབས་ཀྱི་སེལ་བྱེད་▫ gnas skabs kyi sel byed▪ temporary clearer away
གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་གཞན་དོན་▫ gnas skabs dang mthar thug gi gzhan don▪ temporary and final welfare of others
གནས་སྐབས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་▫ gnas skabs gzhan du mi 'gyur ba▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ [its] state does not change into something else
གནས་བསྐལ་▫ gnas bskal▪ aeon of abiding
གནས་ཁང་▫ gnas khang▪ [dwell-house]; dwelling; place where one is staying
གནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་▫ gnas rgyal po'i khab tu▪ in the area of Rājagṛiha{BJ 29.6}
གནས་ངན་▫ gnas ngan▪ {L}dauṣṭhulya▪ bad state
གནས་ངན་ལེན་▫ gnas ngan len▪ {MSA,MV}dauṣṭhulya▪ assumption of bad states
གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་▫ gnas ngan len gyi 'ching ba ▪ {L}dauṣṭhulya-bandhana▪ assumption of bad states
གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྟེན་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་▫ gnas ngan len gyi rten thams cad 'jig par byed pa▪ {L} sarva-dauṣṭhulyāśraya-vinaśana▪ destroy all the bases of assumptions of bad states
གནས་ཆ་▫ gnas cha▪ factor of stability
གནས་ཆེན་པོ་▫ gnas chen po▪ {L}mahā-vihāra▪ great place; great abode
གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཉེ་བར་ལེན་▫ gnas dang bcas pa'i dbang po gzugs can nye bar len▪ impeller of physical sense powers that are functioning
གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་▫ gnas dang gnas ma yin pa▪ {MV}sthānāsthāna▪ appropriate and inappropriate
གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པ་ཤེས་པར་བྱ་བ་▫ gnas dang gnas ma yin pa bstan pa shes par bya ba▪ {C} sthāna-asthāna-nirdeśa-jñāna▪ one should cognize the teaching of what abides and what does not abide▫ {C}exposition of what can be and what cannot be
གནས་དང་གནས་མིན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་▫ gnas dang gnas min mkhyen pa'i stobs▪ power of exalted knowledge of sources and non-sources
གནས་དང་ཡུལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་▫ gnas dang yul gyi phyag rgya▪ {PH}mudras of the places and countries
གནས་ནས་▫ gnas nas▪ {C}sthitvā; {C}viharati▪ having abided; having dwelt; having remained▫ {C} when he has established; dwell
གནས་རྣམས་ཐ་དད་▫ gnas rnams tha dad▪ {MSA} bhinnāśra▪ different abodes
གནས་པ་▫ gnas pa▪ {C,MV,MSA}sthāna {C} (=vyavasthāna); {C}pratisthā; {C}avasthita; {C}avatiṣṭate; {C}tiṣṭhati; {C}pratyupatiṣṭhati; {C}-stha; {MV}stha; {C}pratiṣṭhate; {C,MSA} pratiṣṭhāna; {C}saṃsthiti; {C,MSA}sthita; {C,MSA,MV}sthiti; {C}sthānatā (=vyavasthāna); {MSA}pratyp▪ abide; dwell; source; state; situation; remain; last; stay; place; abode; topic; object; retention▫ {C}stands still; take one's stand; establish; abide in; established; engaged in; abiding; to hang on to; settling place; stands; abides; stand up; firmly grounded in; have set out; firm grounding; firm foundation; to be supported; support; establishing onཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་▫ kun brtags pa’i mtshan nyid kyi gnas▫ foundations of imputational characters
གནས་པ་ཆ་མཐུན་▫ gnas pa cha mthun▪ sthitibhāgīya▪ concordant with abiding
གནས་པ་དང་མཐུན་པར་ཞུགས་ཞིང་▫ gnas pa dang mthun par zhugs zhing▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {C}sāmīcī-pratipanna▪ engage in accordance with the basis▫ {C}he makes progress in conformity [with the Dharma]
གནས་པ་དང་ས་▫ gnas pa dang sa▪ {MSA}vihāra-bhūmi ▪ abode and ground
གནས་པ་དུས་མཉམ་▫ gnas pa dus mnyam▪ abiding at the same
གནས་པ་ན་མི་རུང་▫ gnas pa na mi rung▪ {MSA} sthitāyoga▪ not suitable as abiding
གནས་པ་མ་ཡིན་པ་▫ gnas pa ma yin pa▪ {MV}asthāna▪ not abide Tenses: future, present, past, imperative
གནས་པ་མེད་▫ gnas pa med▪ {C}aniketa-cārī▪ not abiding; not remain▫ {C}wandering without a home
གནས་པ་མེད་པ་▫ gnas pa med pa▪ {C}asthāna; {C} sthitasya-anyathātva▪ not abiding; not remain ▫ {C}taking his stand nowhere; not taking one's stand; no standing place; a non-standing; what cannot be; alteration of what is established
གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་▫ gnas pa med pa'i tshul du▪ {C}asthāna-yogena▪ in the mode of non-abiding ▫ {C}without a place to stand on; by way of not taking his stand (on it/anywhere)
གནས་པ་མེད་པར་▫ gnas pa med par▪ {C}anaṣṭhita▪ not abiding; not remaining▫ {C}without making a stand
གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་▫ gnas pa med par spyod pa ▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C} aniketa-cārī▪ non-abiding practice; non-abiding performance▫ {C}wandering without a home
གནས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་▫ gnas pa yang dag par blangs te▪ {C}samādāya vartate▪ completely adopting the basis▫ {C}behave in conformity with; have done (deeds)
གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་▫ gnas pa las gzhan du 'gyur ba▪ {C}sthity-anyathātva▪ becoming other than the basis▫ {C}alteration of what has been established
གནས་པའང་མེད་▫ gnas pa'ang med▪ {C}sthitasya-anyathātva▪ {C}alteration of what is established
གནས་པའི་རྒྱུ་▫ gnas pa'i rgyu▪ {MSA}sthiti-kāraṇa▪ cause of abiding
གནས་པའི་ཐབས་▫ gnas pa'i thabs▪ {MSA}sthity-upāya▪ method of abiding
གནས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་▫ gnas pa'i byed rgyu▪ {MV}sthiti-kāraṇa▪ creative cause of abiding
གནས་པར་གྱུར་པའོ་▫ gnas par gyur pa'o▪ {C}saṃvartate ▪ abide; remain▫ {C}(is) conducive to; lead to (a rebirth)
གནས་པར་འགྱུར་▫ gnas par 'gyur▪ {C}avatiṣṭhate; {C} sthāsyati; {MSA}sad-dharmānuvṛṣyati▪ abide; remain▫ {C}stand still; take one's stand on; will come to stand
གནས་པར་འགྱུར་བ་▫ gnas par 'gyur ba▪ {C}avatiṣṭheran ▪ abide; remain▫ {C}would situate on
གནས་པར་བྱ་▫ gnas par bya▪ {C}sthāpayati▪ abide; remain▫ {C}to place (in); discard; to store; affix; to fix; deposits; to put up
གནས་པར་བྱ་བ་▫ gnas par bya ba▪ {C}sthātavya; {C} vartitavya (=sthātavyam); {C}vasati; {MV}sthāna; {C}pratibādhate▪ abide; remain▫ {C}should stand; should stay; to dwell; opposes
གནས་པར་བྱེད་▫ gnas par byed▪ {C}prativasati; {C} niketaṃ karoti▪ put; place▫ {C}opposes; makes his home
གནས་པས་▫ gnas pas▪ {C}sthitvā▪ {C}when he has established
གནས་བྲལ་▫ gnas bral▪ {C}viṣṭhā▪ free from abiding▫ {C}absence of a discontinuous existent
གནས་མ་མཆིས་པ་▫ gnas ma mchis pa▪ {C}apada; {C} asthāna▪ non-abiding; not remain▫ {C}trackless; without a trace; groundless; taking his stand nowhere; not taking one's stand; no standing place; a non-standing; what cannot be
གནས་མ་བུ་པ་▫ gnas ma bu pa▪ {N}vatsīputrīya▪ Vatsīputrīya [name of a Buddhist school]
གནས་མ་ཡིན་པ་▫ gnas ma yin pa▪ {MV}asthāna▪ non-abiding; not remaining
གནས་མ་ལེགས་པ་▫ gnas ma legs pa▪ {C}agatika▪ {C} not gone; without resort; no access; do not go away
གནས་མའི་བུ་པ་▫ gnas ma'i bu pa▪ {LCh}vātsīputrīya▪ Vātsīputrīya [name of a Buddhist school]
གནས་མིན་གནས་▫ gnas min gnas▪ {A4C} asthāna ▪ {PH}unsuitable▫ གནས་མིན་གནས་ལ་སྦྱར་བའི་སྨན། །དུག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ།▫ Does not medicine that is unsuitably applied become poison?▫ {A4C} §8.18cd
གནས་མེད་▫ gnas med▪ {L}asthito; {C}asthānam; {C} asthāna; {C}asthānam; {C}anālaya; {C}aniketa-cārī▪ non-abiding; not remain; not subsisting▫ {C}not established; not standing; it is impossible; not a settling place; nothing to settle in; taking his stand nowhere; not taking one's stand; no standing place; a non-standing; what cannot be; it is impossible; (wandering) without a home
གནས་མེད་མཁའ་རྒྱུ་▫ gnas med mkha' rgyu▪ {C}apulam ▪ {C}without a support (?)
གནས་མེད་དངོས་པོ་▫ gnas med dngos po▪ {PH}a thing lacking duration
གནས་མེད་པ་▫ gnas med pa▪ {N}anālaya▪ baseless{N}
གནས་མེད་པར་སྤྱོད་པ་▫ gnas med par spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}aniketa-cārī▪ baseless practice▫ {C}wandering without a home
གནས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་▫ gnas dmigs su med pa la brtson pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}anilambha-niketa-nirata▪ {C}pleased with being unsupported by a home
གནས་གཙང་ལྔ་▫ gnas gtsang lnga▪ pañcaśuddhāvāsakāyika▪ Five Pure Places
གནས་གཙང་མ་▫ gnas gtsang ma▪ pure place
གནས་གཙང་མ་ལྔ་▫ gnas gtsang ma lnga▪ Five Pure Places▫ Comment: These are the top five of the eight subdivisions of the Fourth Concentration, called Not Great (mi che ba, avṛha), Without Pain (mi gdung ba, atapas), Excellent Appearance (gya nom snang ba, sudṛśa), Great Perception (shin tu mthong ba, sudarśana), and Not Low (’og min, akaniṣṭha).
གནས་ཚུལ་▫ gnas tshul▪ [abide-way]; mode of subsistence; way of subsistence; way of being; mode of existence; way of things; state of things; mode of abiding
གནས་ཚོད་▫ gnas tshod▪ measure of subsistence
གནས་གཞན་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པ་▫ gnas gzhan gyur pa mthar thug pa▪ {MSA}niṣṭhāśraya-parāvṛtti▪ final changing of the basis
གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་▫ gnas gzhan du gyur pa▪ {MSA} āśraya-parāvṛtti; {MSA}parāvṛttāśraya▪ change the basis
གནས་ཡང་ལག་▫ gnas yang lag▪ {MV}āśrayāṅga▪ limb of abiding; limb of subsistence
གནས་ཡངས་བ་ཅན་དུ་▫ gnas yangs ba can du▪ in the area of Vaiśali{BJ 30.4}
གནས་ཡུལ་▫ gnas yul▪ {PH}[twenty-four] places and [thirty-two] countries
གནས་ཡུལ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་▫ gnas yul drug cu rtsa bzhi▪ {PH}sixty-four sacred places and countries
གནས་ཡུལ་དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་▫ gnas yul dpa' bo mkha' 'gro▪ {PH}the dakas and dakinis of the sacred places and countries
གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་▫ gnas yongs su gyur pa▪ {MSA} āśraya-parāvṛtti; {MSA}āśraya-parivartana; {MSA}āśraya-parivṛtti; {MSA}parāvṛttāśraya▪ change the basis
གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་▫ gnas yongs su gyur pa'i mtshan nyid▪ {MSA}āśraya-parāvṛtti-lakṣaṇa▪ the character of changing the basis
གནས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་▫ gnas yongs su 'gyur ba'i rgyu yin pa▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {MSA}āśraya-parivṛtti-hetutva▪ being a cause of transforming the basis
གནས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་▫ gnas rab tu dbye ba▪ {MV}asthā-prabheda▪ differentiate the basis
གནས་ལ་དགའ་▫ gnas la dga'▪ {C}ālaya-rato▪ delight in an abode
གནས་ལ་བརྟེན་པ་མེད་པ་▫ gnas la brten pa med pa▪ {C} aniketa-sthita▪ not depending upon an abode▫ {C}utterly homeless
གནས་ལ་བརྟེན་པར་▫ gnas la brten par▪ {C}niketa▪ in dependence upon a basis; depending upon an abode▫ {C}home; at home
གནས་ལ་ཡོད་པ་▫ gnas la yod pa▪ {GD:486} abiding in the location
གནས་ལུགས་▫ gnas lugs▪ [abide-system]; mode of subsistence; mode of abiding{N}; way of being; mode of existence; way things are; state of things
གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་▫ gnas lugs mthar thug▪ final mode of subsistence▫ {PH}final mode of subsistence▫ གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་པར་▫ gnas lugs kyi don ma rtogs par▫ without realizing the meaning, that is to say the mode of subsistence [of objects]▫ {PGP 107}
གནས་ལུགས་ནད་གཞི་▫ gnas lugs nad gzhi▪ actual situation [of the body] which is the basis of disease (the first of the three roots of the "Illustrated Trees of Medicine")▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་རྣམ་པར་མ་གྱུར་པ་༢་རྣམ་པར་གྱུར་པ་▫ dbye ba/ 1 rnam par ma gyur pa/ 2 rnam par gyur pa/▫ Div.: 1) the trunk of the healthy body abiding in a normal, balanced state, 2) the trunk of the unhealthy body, or diseased body, abiding in an unbalanced state
གནས་ལུགས་རྩ་བ་▫ gnas lugs rtsa ba▪ definition of the body (the first of the three roots of the "Illustrated Trees of Medicine")▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་རྣམ་པར་མ་གྱུར་པ་༢་རྣམ་པར་གྱུར་པ་▫ dbye ba/ 1 rnam par ma gyur pa/ 2 rnam par gyur pa/ ▫ Div.: 1) [the trunk of the healthy body abiding in a normal] balanced state, 2) [the trunk of the unhealthy body, or diseased body, abiding in an] unbalanced state
གནས་ལོགས་པ་▫ gnas logs pa▪ {PH}separate place
གནས་ཤིང་▫ gnas shing▪ {C}niśrita; {C}saṃtiṣṭhati; {C}-stha▪ abiding; remaining; subsisting▫ {C} supported; in dependence; leans on; based on; inhabiting; dwell on in mind; settle; one who stands firm; stand on
གནས་སུ་▫ gnas su▪ {C}niśraya▪ as a basis; as an abode▫ {C}support; refuge; who resides
གནས་སུ་མ་ཡིན་པ་▫ gnas su ma yin pa▪ {C}asthāna▪ baseless
གནོད་འཇོམས་▫ gnod 'joms▪ ཡུམ་གསུམ་གནོད་འཇོམས། ཕགས་ པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པ་དང་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།▫ yum gsum gnod 'joms/ phags pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa 'bum pa dang nyi khri lnga stong pa dang khri brgyad stong pa'i rgya cher bshad pa/▪ Conquest Over Objections; Damṣṭasena's [Commentary on] the Three Mothers, Conquest Over Objections / Extensive Explanation of the Superior One Hundred Thousand Stanza, Twenty-Five Thousand Stanza, and Eighteen Thousand Stanza Perfection of Wisdom Sūtras (
གནོད་དུ་མི་རུང་བ་▫ gnod du mi rung ba▪ not suitable to be vessels{BJ 63.7}
གནོད་པ་▫ gnod pa▪ {N}upakāra; {N}bādhana; {C} vyāpada; {MSA,N}upaghāta; {MSA}upatāpin; {MSA}upa √hṛ (or apa √kṛ?); {MSA}vighāta; {MSA}vyasana; {MSA}saṃbādha; {C,MSA} apakāra; {C,MSA}upadrava; {C}upakrama; {C} anartha; {C}anupakāra; {C}vyābādha; {C}ghāta; Tenses: future, present, past, imperative bādhā▪ harmer; damage, harm▫ {PH}harm; harmful [effects]; damage▫ {C}feel ill-will; exert withdrawal; removal; doing harm; distress; trouble; attack; non-meaning; harmful; misfortune; evil; non benefit; disturbing the peace of; is sacked; sacking; {GD:779} refutingགང་གིས་གསོ་དཔྱད་དང་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་ཉེ་ བར་སྤྱད་པ་དག་གིས་དུས་རེ་ཞིག་རྒ་བ་དང་ན་བའི་གནོད་པ་ཉེ་བར་ལྷགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟློག▫ Someone — one who makes use of medicinal treatments and life-extending elixirs — for a certain time, reverses the suffering associated with the harmful [effects] of illness and old age.▫ {A4C-C}
གནོད་པ་ཅན་▫ gnod pa can▪ undermining
གནོད་པ་ཅན་གྱི་རྟགས་▫ gnod pa can gyi rtags▪ undermining sign
གནོད་པ་ཆེན་པོ་▫ gnod pa chen po▪ mahāyakṣa▪ {PH} mahāyakṣa
གནོད་པ་བྱེད་▫ gnod pa byed▪ {MSA}vighāta-kṛt▪ harmer; harm; cause harm
གནོད་པ་བྱེད་པ་▫ gnod pa byed pa▪ {MSA}apakārin▪ harmer
གནོད་པ་བྱེད་པ་བཟོད་པ་▫ gnod pa byed pa bzod pa▪
བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {MSA} upaghāta-marṣaṇa▪ forbearance with respect to harmers
གནོད་པ་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་▫ gnod pa byed pa'i 'du shes▪ {MSA}apakāri-saṃjñā▪ harmful conception
གནོད་པ་མེད་ལྟ་▫ gnod pa med lta▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}anupaghāta-dṛṣṭi▪ non-harmful view
གནོད་པ་མེད་པ་▫ gnod pa med pa▪ unimpaired
གནོད་པ་ཞི་བ་▫ gnod pa zhi ba▪ {MSA}vyasana-śānti▪ pacify harmers
གནོད་བྱེད་བཟོད་པ་▫ gnod byed bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {MSA}apakāra-marṣaṇa▪ forbearance with respect to harmers
གནོད་བྱེད་ལ་ཅི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་▫ gnod byed la ci mi snyam pa'i bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ patience/forbearance/tolerance/ endurance that does not care about or think about harmers [i.e., one does not engage in any thought about them]
གནོད་སྦྱིན་▫ gnod sbyin▪ {C,L}yakṣa▪ demons in the earth, air, or lower heavens▫ {PH}yakṣa; possessing demon
གནོད་སྦྱིན་གངས་བཟང་▫ gnod sbyin gangs bzang▪ Tenses: future, present, past, imperative {PH}[a type of yakṣa]
གནོད་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་▫ gnod sems kyi 'du shes▪ {C} vyāpāda-saṃjñā▪ conception of harmful intent▫ {C}perception of ill-will
གནོད་སེམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་▫ gnod sems kyi sems bskyed par byed▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {C}āghātayati▪ produce a mind of harmful intent▫ {C}cherish malice for; feel anger
གནོད་སེམས་མེད་པ་▫ gnod sems med pa▪ {C}avyāpāda ▪ without harmful intent▫ {C}free from ill-will
གནོན་པ་▫ gnon pa▪ མནན། གནོན། མནནད། གནོནད།▫ mnan/ gnon/ mnand/ gnond/▪ {MSA}zil gyis gnon pa = abhibhava, abhibhūti; {MSA}pha rol gnon pa = parākrama▪ to press down; to subdue; to cover ▫ གདགས་གཞིའི་གོ་ས་གནོན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པ་▫ gdags gzhi'i go sa gnon pa'i tshul du yod pa▫ existence in the manner of covering its basis of designation
གནོན་པར་འགྱུར་བ་▫ gnon par 'gyur ba▪ {C}ākramati▪ to press down; to subdue; to cover▫ {C}step on; moves into; assail; enter on
གནོན་པར་བྱ་བ་▫ gnon par bya ba▪ {C}pratibādhate▪ to press down; to subdue; to cover▫ {C}opposes
མནར་མེད་▫ mnar med▪ མནར་མནར་མནར་མནརད་མནརད་▫ mnar mnar mnard mnard▪ {LCh,C}avīci▪ Most Tortuous; Most Torturous (Hell)▫ {PH}Avīci [Hell]
མནར་མེད་ཀྱི་དམྱལ་བ་▫ mnar med kyi dmyal ba▪ {PH} Avīci Hell
མནར་མེད་པ་▫ mnar med pa▪ མནར་མནར་མནར་མནརད་མནརད་ ▫ mnar mnar mnard mnard▪ {MSA}avīci▪ Most Tortuous Hell; denizen of the Most Tortuous Hell ▫ {PH}Avīci [Hell]
མནར་མེད་དམྱལ་བ་▫ mnar med dmyal ba▪ {PH}Avīci Hell
མནོད་པ་▫ mnod pa▪ མནོ། མནོད། མནོས། མནོད།▫ mno/ mnod/ mnos/ mnod/▪ to cause to receive
མནོས་▫ mnos▪ མནོ། མནོད། མནོས། མནོད།▫ mno/ mnod/ mnos/ mnod/▪ to cause to receive
རྣ་ནག་མ་▫ rna nag ma▪ {PH}goddess of misfortune ▫ བཀྲ་ཤིས་མ་དང་རྣ་ནག་མ་འཇུག་པ་་་་བཞིན་ནོ།▫ It is like [the story of] the goddess of good fortune and the goddess of misfortune.▫ {A4C-C}
རྣ་བ་▫ rna ba▪ {C,MSA,N}śrotra▪ ear
རྣ་བ་རྐང་ལག་སྣ་གཅོད་▫ rna ba rkang lag sna gcod ▪ {C}karṇa-caraṇākara-nāsa-ccheda▪ {C} Tenses: future, present, past, imperative amputation of ears, hands, feet, and nose
རྣ་བ་མ་ཕུག་པ་▫ rna ba ma phug pa▪ aviddhakarṇa▪ {PH}Aviddhakarṇa (p.n.; Nyāya/Carvāka author)
རྣ་བའི་དབང་པ་▫ rna ba'i dbang pa▪ śrotrendriya▪ ear sense power▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་འབྲས་ རྣ་ཤེས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པའི་ནང་གི་གཟུགས་ཅན་དྭངས་བ་▫ mtshan nyid/ rang 'bras rna shes kyi thun mong ma yin pa'i bdag rkyen byed pa'i cha nas bzhag pa'i nang gi gzugs can dwangs ba/▫ Definition: clear inner form qualified by acting as the uncommon empowering condition of its own-effect, an ear consciousness
རྣ་བའི་དབང་པོ་▫ rna ba'i dbang po▪ śrotrendriya▪ ear sense; ear sense power
རྣ་ཤེས་▫ rna shes▪ śrotra-vijñāna; śrotra-jñāna ▪ ear-consciousness; ear consciousness ▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་རྐྱེན་རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་དམིགས་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་རིག་པ་▫ mtshan nyid/ rang gi thun mong ma yin pa'i bdag rkyen rna ba'i dbang po dang dmigs sgra la brten nas skye ba'i rig pa/▫ Definition: an awareness which arises in dependence upon its own uncommon empowering conditions, an observed sound and ear sense-power
རྣ་ཤེས་ཀྱི་ཉན་བྱ་▫ rna shes kyi nyan bya▪ heard object of an ear-consciousness
རྣག་▫ rnag▪ pūya▪ pus
རྣག་གི་ཀླུང་▫ rnag gi klung▪ pūya-nadī▪ pus-river
རྣག་གིས་གང་བ་▫ rnag gis gang ba▪ འགང་འགང་གང་གང་ ▫ 'gang 'gang gang gang▪ pūya-pūrṇa▪ filled with pus
རྣམ་ཀུན་▫ rnam kun▪ all aspects རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་/ རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་/ རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་▫ rnam kun mkhyen nyid / rnam kun mkhyen pa / rnam kun mkhyen pa nyid▪ exalted-knower-of-all-aspects རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་/ རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་/ རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་▫ rnam kun mkhyen nyid / rnam kun mkhyen pa / rnam kun mkhyen pa nyid▪ exalted-knower-of-all-aspects རྣམ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ།▫ rnam kun mngon par rdzogs par rtogs pa; rnam rdzogs sbyor ba▪ sarvākārābhisaṃbo¬dha ▪ complete training in all the aspects; complete realization of all the aspects
རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་▫ rnam kun mngon rdzogs rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {C}sarvākārābhisambodha▪ {C}full understanding of all modes/aspects
རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ་▫ rnam kun shin tu ba▪ utmost from all aspects
རྣམ་དཀར་▫ rnam dkar▪ wholesome; very white▫ {PH}wholesome; wholesome [things]
རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་▫ rnam mkhyen skad cig dang po▪ {PH}first moment of an exalted knower of all aspects
རྣམ་མཁྱེན་གྱི་གཞལ་བྱ་▫ rnam mkhyen gyi gzhal bya ▪ sarvākāra-jñāna-prameya; sarvākārā-jñāna-prameya▪ object of cognition by an omniscient consciousness; object of comprehension of an omniscient consciousness▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་▫ mtshan nyid/ rnam mkhyen gyis rtogs par bya ba/▫ Definition: object of comprehension by an omniscient consciousness
རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་▫ rnam mkhyen gyis rtogs par bya ba▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs Tenses: future, present, past, imperative rtogs▪ object of comprehension by an omniscient consciousness
རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བ་▫ rnam mkhyen sbyor ba▪ sarvākārajñatāprayogaḥ▪ training in an exalted-knower-of-all-aspects
རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བདུན་▫ rnam mkhyen sbyor ba'i ngo bo nyid bdun▪ seven essentials of a training in an exalted-knower-of-all-aspects▫ essential of observing bases and paths (gzhi lam la dmigs pa'i ngo bo nyid), essential of nonagreement with everything worldly ('jig rten thams cad dang mi mthun pa'i ngo bo nyid), essential of unimpededness (thogs ma med pa'i ngo bo nyid), essential of the nonexistence of a basis [of mistake] (gzhi med pa'i ngo bo nyid), essential of nongoing ('gro ba med pa'i ngo bo nyid), essential of nonproduction (skye ba med pa'i ngo bo nyid), essential of nonobservation of suchness [as ultimately existent] (de bzhin nyid mi dmigs pa'i ngo bo nyid)
རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཤེས་▫ rnam mkhyen sbyor ba'i lam shes▪ knower of paths that is a training in an exalted-knower-of-all-aspects རྣམ་མཁྱེན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་▫ rnam mkhyen; rnam pa thams cad mkhyen pa nyid▪ sarvākāra-jñāna; sarvākārajñatā▪ knower of all aspects; exalted knower of all aspects; omniscient consciousness; omniscience
རྣམ་གྲངས་▫ rnam grangs▪ {C,L,MSA,MV}paryāya; {C} paryāyeṇa▪ enumeration; format; framework; synonym▫ {C}specification; demonstration; method; manner; revolution; in turn (e.g.: {C}syāt paryāyo yena paryāyeṇa, would it be feasible to say that...?; it is quite possible that; syāt paryāyo yad, would there be a reason to assume that...?; it is possible that)
རྣམ་གྲངས་དུ་མ་▫ rnam grangs du ma▪ many forms; many synonyms; many formats
རྣམ་གྲངས་དུ་མའི་སྒོ་ནས་▫ rnam grangs du ma'i sgo nas▪ from many points of view
རྣམ་གྲངས་དུ་མར་▫ rnam grangs du mar▪ {C}aneka-paryāya▪ {C}by various methods
རྣམ་གྲངས་དུ་མས་▫ rnam grangs du mas▪ {C}aneka-paryāya▪ {C}by various methods
རྣམ་འགྲེལ་ཐར་ལམ་གསལ་བྱེད་▫ rnam 'grel thar lam gsal byed▪ [Gyel-tsap's] Illumination of the Path to Liberation / Explanation of (Dharmakīrti's) Commentary on (Dignāga's) "Compilation of Prime Cognition": Unerring Illumination of the Tenses: future, present, past, imperative Path to Liberation [thar lam gsal byed / tshad ma rnam 'grel gyi tshig
རྣམ་འགྲེལ་བརྩམས་▫ rnam 'grel brtsams▪ composition of commentary
རྣམ་ཅན་▫ rnam can▪ having the aspect{LG}▫ ཐོག་མར་བདེན་པའི་རྣམ་ཅན་▫ thog mar bden pa'i rnam can ▫ having the aspect of the [sixteen noble] truths initially{LG}
རྣམ་གཅོད་▫ rnam gcod▪ vyavaccheda▪ {GD:142} preclusion རྣམ་གཅོས་ཡོང་གཅོད། རྣམ་བཅད་ཡོངས་གཅོད་▫ rnam gcos yong gcod; rnam bcad yongs gcod▪ an exclusionary elimination and an inclusionary elimination
རྣམ་བཅད་▫ rnam bcad▪ {N}viccheda; {N}apākṛta▪ [mere] elimination; elimination{N} རྣམ་བཅད་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་མཐུན་པར་གནས་པ་ ▫ rnam bcad yongs gcod kyi sgo nas mi mthun par gnas pa▪ no common abiding from the point of view of being eliminator and eliminated རྣམ་བཅད་ཡོངས་གཅོད་གང་ཞིག་གཉིས་དང་གཉིས་མ་ཡིན་གྱི་ཕུང་གསུམ་སེལ་བ་▫ rnam bcad yongs gcod gang zhig gnyis dang gnyis ma yin gyi phung gsum sel ba▪ (1) [the two are] eliminator and eliminated; and (2) [their being] two or not two or some third possibilty is eliminated
རྣམ་བཅས་▫ rnam bcas▪ sākāra▪ {PH}aspectually mediated▫ ཤེས་པས་ཡུལ་འཇལ་པའི་ཚེ་རྣམ་བཅས་སུ་རྟོགས།▫ When a consciousness comprehends an object, it realizes [it] in an aspectually mediated [manner].▫ {Gön}
རྣམ་བཅུ་▫ rnam bcu▪ {MSA}daśa-vidha▪ ten aspects
རྣམ་ཆད་པ་▫ rnam chad pa▪ འཆད་འཆད་ཆད་ཆད་▫ 'chad 'chad chad chad▪ {C}vicchina▪ cut off▫ {C} removed
རྣམ་བརྟགས་▫ rnam brtags▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ the imputed▫ གཉིས་སྣང་སྔ་མ་ནི་ཀུན་བརྟགས་དང་ཕྱི་མ་ནི་རྣམ་ བཏགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར།གཉིས་སྣང་སྔ་མ་ནི་ཀུན་བརྟགས་དང་ཕྱི་མ་ནི་རྣམ་བཏགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར།▫ gnyis snang snga ma ni kun brtags dang phyi ma ni rnam btags yin pa'i phyir/ gnyis snang snga ma ni kun brtags dang phyi ma ni rnam btags yin pa'i phyir/▫ Because the former dualistic appearance [that is, the appearance as object of verbalization and means of verbalization] is the imputational factor and the latter [that is, the appearance as apprehended-object and apprehending-subject] is the imputed.Becau
རྣམ་ཐར་▫ rnam thar▪ vimokṣa▪ liberation
རྣམ་ཐར་སྒོ་▫ rnam thar sgo▪ {C}vimokṣa-dvāra▪ door of liberation
རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་▫ rnam thar sgo gsum▪ three doors of liberation▫ Comment: emptiness door of liberation (stong nyid kyi rnam thar sgo), signlessness door of Tenses: future, present, past, imperative liberation (mtshan med kyi rnam thar sgo), wishlessness of door of liberation (smon med kyi rnam thar sgo)
རྣམ་ཐར་ལྔ་▫ rnam thar lnga▪ five (meditative) liberations▫ Comment: liberation of infinite space (nam mkha' mtha' yas kyi rnam thar), libeartion of infinite consciousness (rnam shes mtha' yas kyi rnam thar), liberation of nothingness (cing yang med kyi rnam thar), liberation of the peak of cyclic existence (srid rtse'i rnam thar), liberation of cessation ('gog pa'i rnam thar)
རྣམ་ཐར་པ་▫ rnam thar pa▪ vimokṣa▪ liberation
རྣམ་ཐར་གསུམ་▫ rnam thar gsum▪ three (meditative) liberations▫ Comment: liberation of the embodied looking at a form (gzugs can gzugs la lta ba'i rnam thar), liberation of the formless looking at a form (gzugs min gzugs la lta ba'i rnam thar), liberation of a beautiful form (gzugs sdug pa'i rnam thar)
རྣམ་དག་གི་དམིགས་པའི་གཙོ་བོ་▫ rnam dag gi dmigs pa'i gtso bo▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ main object of observation རྣམ་དག་གི་དམིགས་པའི་གཙོ་བོ། རྣམ་དག་དམིགས་པའི་ གཙོ་བོ། རྣམ་དག་དམིགས་པའི་གཙོ་བོ་▫ rnam dag gi dmigs pa'i gtso bo; rnam dag dmigs pa'i gtso bo▪ main object of observation of purification རྣམ་དག་གི་དམིགས་པའི་གཙོ་བོ། རྣམ་དག་དམིགས་པའི་གཙོ་བོ་▫ rnam dag gi dmigs pa'i gtso bo/rnam dag dmigs pa'i gtso bo▪ main object of observation of purification
རྣམ་དག་གྱུར་▫ rnam dag gyur▪ {C}śudhyate▪ become very pure▫ {C}be cleansed
རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་▫ rnam dag sgom lam▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ viśuddhi-bhāvanā-mārga▪ [Great Vehicle] path of complete purity; very pure path of meditation
རྣམ་དག་པ་▫ rnam dag pa▪ {C}viśuddha▪ very pure; complete▫ {C}purified; pure
རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་མཐར་ཐུག་▫ rnam dag lam gyi dmigs pa mthar thug▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ final object of observation by a path of purification རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་མཐར་ཐུག་ཏུ་གྱུར་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ rnam dag lam gyi dmigs pa mthar thug tu gyur pa'i de bzhin nyid▪ thusness that is a final object of observation of a path of purification རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་པ། རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་▫ rnam dag lam gyi dmigs pa/rnam dag lam gyi dmigs yul▪ object of observation by a path of purification རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་པ། རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་▫ rnam dag lam gyi dmigs pa; rnam dag lam gyi dmigs yul▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ object of observation by a path of purification
རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་▫ rnam dag lam gyi dmigs yul▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ object of observation by a path of purification
རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་▫ rnam pa kun mkhyen pa nyid ▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ {C}sarvākāra-jñatā (=sarva-jñatā)▪ exalted knowledge of all aspects
རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་▫ rnam pa kun tu▪ {C}sarvathā; {C}sarva-abhisāreṇa▪ all aspects▫ {C}at all times; from all sides
རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་▫ rnam pa kun tu rnam par dag pa▪ purity in all respects
རྣམ་པ་གང་ཡིན་▫ rnam pa gang yin▪ {C}yaj-jatīyo▪ whatever aspect▫ {C}its class as it is
རྣམ་པ་དགུ་▫ rnam pa dgu▪ {MV}navavidha▪ nine aspects
རྣམ་པ་བརྒྱད་▫ rnam pa brgyad▪ {C}aṣṭavidha▪ {C}of eight kinds
རྣམ་པ་ངུར་སྨྲིག་▫ rnam pa ngur smrig▪ {PH}saffron aspect [i.e.; Buddhist monk]
རྣམ་པ་ལྔ་▫ rnam pa lnga▪ {MV}pañcavidha▪ five aspects
རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྱུར་པ་▫ rnam pa gcig tu sgyur pa▪ བསྒྱུར་སྒྱུར་བགྱུརད་གྱུརད་▫ bsgyur sgyur bsgyurd sgyurd▪ {C} eka-ākāra-vyūha▪ change/transform into one aspect▫ {C}one single aspect
རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་▫ rnam pa gcig tu ston▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {C} ekadheraṇā▪ indicated as one aspect▫ {C}one single flow
རྣམ་པ་བཅུ་▫ rnam pa bcu▪ {MV}daśavidha▪ ten aspects
རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་▫ rnam pa bcu gnyis su▪ {C} dvādaśa-ākāra▪ {C}with its twelve aspects
རྣམ་པ་བཅུས་▫ rnam pa bcus▪ {C}daśadhā▪ {C}of ten kinds
རྣམ་པ་ཆད་པ་▫ rnam pa chad pa▪ འཆད་འཆད་ཆད་ཆད་▫ 'chad 'chad chad chad▪ {C}vicchinna▪ cut off; annihilated▫ {C}removed
རྣམ་པ་གཉིས་▫ rnam pa gnyis▪ {C}dvaividhya; {MV} dvidhā; {MV}dvividha; {MV}dvedhā▪ of two kinds
རྣམ་པ་གཏོད་པ་▫ rnam pa gtod pa▪ {GD:562} [external objects] casting their aspect
རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དག་▫ rnam pa tha dad pa dag▪ {C} nānā-prakāra▪ different types; different aspects
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་▫ rnam pa thams cad▪ {MSA,MV} sarvākāra; {C,MV,MSA}sarvathā; {MV}sarva-prakāra▪ all aspects; all types; all kinds▫ {C}at all times
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་▫ rnam pa thams cad mkhyen nyid lam▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ {C}sarvākārajñatā-mārga▪ path of an exalted-knower-of-all-aspects; path of an exalted knower of all aspects
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་▫ rnam pa thams cad mkhyen pa▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ sarvākāra-jñāna; sarvākārajñatā▪ exalted knower of all aspects; omniscient consciousness; omniscience Tenses: future, present, past, imperative
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་▫ rnam pa thams cad mkhyen pa nyid▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ {C}sarva-ākāra-jñatā (=sarvajñatā)▪ knowledge of all aspects; exalted knower of all aspects; omniscient consciousness▫ {C}knowledge of all modes/aspects རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད། རྣམ་མཁྱེན།▫ rnam pa thams cad mkhyen pa nyid; rnam mkhyen▪ exalted knower of all aspects
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་▫ rnam pa thams cad rtogs ▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {C}sarva-ākāra-avabodha▪ realize all aspects; understand all aspects.▫ {C}full understanding in all their modes
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་▫ rnam pa thams cad dag bzhi ▪ four purities in all aspects
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་▫ rnam pa thams cad du▪ {C}sarva-ākāra; {C}sarva-ākāram; {MSA}sarvathā▪ in all ways; in every way; in all aspects▫ {C}in all their modes
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པ་▫ rnam pa thams cad du rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA}sarvākāra-bodha; {MSA}don thams cad rnam pa thams cad du rtogs pa = sarvākāra-sarvārtha-bodha▪ understand all aspects; realize all aspects
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་▫ rnam pa thams cad mtshan nyid▪ {MSA}sarvākāra-lakṣaṇa▪ character of all aspects
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་▫ rnam pa thams cad yongs su rdzogs pa▪ རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་▫ rdzogs rdzogs rdzogs rdzogs▪ {C}sarvākāra-paripurṇa▪ perfect in all aspects; complete in every respect
རྣམ་པ་དག་གིས་▫ rnam pa dag gis▪ {L}katividha▪ of how many kinds?
རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་▫ rnam pa dang bcas par smra ba▪ sākāravāda▪ {GD:135} perception mediated by aspects
རྣམ་པ་དང་མཐུན་པ་▫ rnam pa dang mthun pa▪ *ākārabhāgīya▪ similar in aspect
རྣམ་པ་དུ་▫ rnam pa du▪ {C}katividha▪ {C}of how many kinds?
རྣམ་པ་དུ་མ་▫ rnam pa du ma▪ {C}vividha; {C}aneka; {MSA}naika▪ in many forms▫ {C}manifold; various (aspects)
རྣམ་པ་དྲུག་▫ rnam pa drug▪ {MSA}ṣaḍ-vidha▪ six kinds; six aspects
རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་▫ rnam pa drug tu▪ {C}ṣaḍ-vikāram▪ in six ways
རྣམ་པ་བདུན་▫ rnam pa bdun▪ {MV}saptavidha▪ seven types; seven aspects
རྣམ་པ་བདེན་པར་སྨྲ་བ་▫ rnam pa bden par smra ba▪ True Aspectarian Proponents; True Aspectarian School
རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་▫ rnam pa sna tshogs▪ {C,MSA}nānā-prakāra; {L}nānāvidha; {C}vividha; {MSA}vicitra; {MSA}vaicitrya▪ various kinds; various forms; various aspects▫ {C}different species/kinds; manifold; various
རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་▫ rnam pa sna tshogs can▪ {MSA} citrākāra▪ having various aspects; having various kinds
རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་▫ rnam pa sna tshogs su nye bar gnas pa▪ {MSA}vicitrākāra-pratyupasthānatva▪ abiding in various aspects
རྣམ་པ་མ་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་▫ rnam pa ma dag pa yang ma yin▪ {MSA}na ca na viśudhyati (vi √śudh)▪ neither pure nor impure
རྣམ་པ་མང་པོ་▫ rnam pa mang po▪ {C}bahu-prakāram; {MV}bahu-vidha▪ many aspects; many forms; many kinds▫ {PH}many aspects▫ {C}in many ways
རྣམ་པ་མེད་པ་▫ rnam pa med pa▪ {C}aprakāra; {MV,MSA}anākāratva▪ no aspects; aspectless▫ {C}modeless
རྣམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་▫ rnam pa med par smra ba Tenses: future, present, past, imperative ▪ nirākāravāda▪ {GD:135} no mediation of perception;{GD:585} Proponents of No-Aspect school [another name for the False Aspectarian school (rnam rdzun ba)]
རྣམ་པ་ཙམ་▫ rnam pa tsam▪ {C}prakāra▪ mere aspect; mere kind▫ {C}specific constitution; variety; kind; way རྣམ་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་རྣམ་དག་ལམ་གྱི་དམིགས་ པ་མཐར་ཐུག་དང་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པས་ན་ཡོངས་གྲུབ་ཅེས་བྱ་▫ rnam pa gzhan du mi 'gyur ba dang rnam dag lam gyi dmigs pa mthar thug dang dge ba'i chos thams cad kyi mchog yin pas na yongs grub ces bya▪ called thoroughly established because of not changing into another aspect, being a final object of observation of a path of purification, and being the supreme of all virtuous phenomena
རྣམ་པ་བཞི་▫ rnam pa bzhi▪ {MSA}catur-vidha▪ four aspects; four kinds
རྣམ་པ་བཞི་པ་སྒོམ་པ་▫ rnam pa bzhi pa sgom pa▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {MSA}catur-ākāra-bhāvana▪ cultivate/meditate on four aspects
རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་▫ rnam pa yongs su dag pa▪ {C} ākāra-viśuddhi▪ completely pure aspect
རྣམ་པ་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ངེས་པའི་བློ་▫ rnam pa rang bzhin med pa'i don nges pa'i blo▪ an awareness which has the subject aspect of ascertaining the meaning of non-inherent existence
རྣམ་པ་རིག་པ་ཙམ་▫ rnam pa rig pa tsam▪ vijñaptimātra ▪ cognition-only
རྣམ་པ་གསུམ་▫ rnam pa gsum▪ {MV}tridhā; {C,MV} trividha▪ {C}of three kinds
རྣམ་པ་གསུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམ་པ་▫ rnam pa gsum cu rtsa bdun bsgom pa▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {MSA}sapta-triṃśad-ākāra-bhāvana▪ cultivate/meditate on the thirty-seven aspects
རྣམ་པའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་▫ rnam pa'i mchog thams cad dang ldan pa▪ {C}sarvākāra-varopeta▪ having all the best aspects
རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་▫ rnam pa'i dbye ba▪ {MSA}ākāra-bheda; {MSA}prakāra-bheda▪ division of aspects
རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་▫ rnam pa'i mtshan nyid▪ character of the aspect
རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་▫ rnam pa'i rab tu dbye ba▪ {MSA}prakāra-prabheda; {MSA}prakāra-bheda▪ division of aspects
རྣམ་པར་▫ rnam par▪ as the aspect
རྣམ་པར་དཀར་བ་▫ rnam par dkar ba▪ {PH}wholesome [things]
རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་བྱ་སྟེ་▫ rnam par dkrugs par mi bya ste▪ {C}vikopayati▪ disturb; agitate▫ {C}do harm; upset
རྣམ་པར་བཀུར་བ་▫ rnam par bkur ba▪ {C}vinetavya▪ respect; service▫ should be not guided
རྣམ་པར་བཀོད་པ་▫ rnam par bkod pa▪ དགོད་འགོད་བཀོད་འགོད་▫ dgod 'god bkod 'god▪ {C}vyūha (=samūhaḥ) ▪ set; state; establish; arrange; register; make a record; place [on throne]; put [a signature]; array; affix▫ {C}array; mass; (miraculous) harmony
རྣམ་པར་སྐྱེ་▫ rnam par skye▪ {C}viruhati▪ arise; be born; be produced▫ {C}grows
རྣམ་པར་སྐྱོ་▫ rnam par skyo▪ {C}parikhinna (=parikṣīṇa)▪ averse; aversion▫ {C}exhausted
རྣམ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དམིགས་པ་▫ rnam par khong du chud pa'i dmigs pa▪ {MV}pragamālambana▪ object of observation that is understood
རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་འགྱུར་ཞིང་▫ rnam par 'khrug par 'gyur zhing▪ འཁྲུག་འཁྲུག་འཁྲུགས་འཁྲུགས་▫ 'khrug 'khrug 'khrugs 'khrugs▪ {C}kṣubhyati▪ become disturbed; become angry; fight
རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་▫ rnam par 'khrug med▪ འཁྲུག་འཁྲུག་འཁྲུགས་འཁྲུགས་▫ 'khrug 'khrug 'khrugs 'khrugs▪ {C} akopanīya▪ without disturbance; not disturbed; not angry▫ {C}immovable; undisturbed
རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་▫ rnam par 'khrugs pa▪ འཁྲུག་འཁྲུག་འཁྲུགས་འཁྲུགས་▫ 'khrug 'khrug 'khrugs 'khrugs▪ {C} vikopana▪ be disturbed; be angry; fight▫ {C} disturbance
རྣམ་པར་གྱུར་པ་▫ rnam par gyur pa▪ unbalanced state▫ Divisions: ཡན་ལག་ལ་དབྱེ་བ་༡་རྒྱུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་༢་རྐྱེན་ ལྷན་ཅིག་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་༣་འཇུག་གོ་༤་གནས་༥་ལམ་རྒྱུ་བར་བྱེད་པའི་ ལམ་༦་ལྡང་དུས་ན་སོ་ཡུལ་དུས་༧་འབྲས་བུ་༨་ལྡོག་རྒྱུ་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་༩་དྲིལ་མདོ་དོན་▫ yan lag la dbye ba/ 1 rgyu/ skyed par byed pa'i rgyu/ 2 rkyen/ lhan cig bskyed pa'i rkyen/ 3 'jug go/ 4 gnas/ 5 lam/ rgyu bar byed pa'i lam/ 6 ldang dus/ na so yul dus/ 7 'bras bu/ 8 ldog rgyu/ ldog pa'i rgyu/ 9 dril/ mdo don/▫ Branches: 1) Cause Branch, 2) Condition Branch, 3) Entrance Branch, 4) Location Branch, 5) Pathways Branch, 6) Time of Arising Branch, 7) Fatal Effect Branch, 8) Side Effects Branch, 9) Condensation Branch
རྣམ་པར་གྲགས་པ་▫ rnam par grags pa▪ {C}vikhyāta▪ renowned; famous▫ {C}generally known (as); named
རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཚུངས་པ་▫ rnam par grol ba mtshungs pa▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA}vimukti-tulyatva▪ similarity with liberation
རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་▫ rnam par grol ba yongs su tshol ba▪ བཙལ་འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold▪ {MSA}vimukti-paryeṣṭi ▪ thoroughly investigate/examine/research/seek liberation རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་▫ rnam par grol ba'i dga' ba dang bde ba yang dag par myong ba▪ {MSA}vimukti-prīti-sukha-saṃvedana▪ thoroughly experience the happiness and bliss of liberation
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འཇུག་པ་▫ rnam par grol ba'i 'jug pa▪ {MSA}vimukti-praveśa▪ enter into liberation
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས་ཆེན་▫ rnam par grol ba'i thabs chen▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold ▪ {MSA}mahopāyo vimocane▪ the great method(s) of liberation
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་▫ rnam par grol ba'i mtshan nyid▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA}vimukti-lakṣaṇa▪ characteristic of liberation
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་▫ rnam par grol ba'i ye shes▪
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་▫ rnam par grol ba'i ye shes gzigs pa▪ {C}vimukti-jñāna-darśana ▪ realize the exalted wisdom of liberation▫ {C} Tenses: future, present, past, imperative vision and cognition of emancipation
རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་▫ rnam par grol bar 'gyur▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA}(vi √muc): vimucyate▪ become liberated
རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཉམ་པ་ཉིད་▫ rnam par grol bar mnyam pa nyid▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA}vimukti-samatā▪ sameness of liberation
རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་▫ rnam par grol bar bya▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {C} vimucyate▪ be liberated; be freed▫ {C}set free
རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་▫ rnam par grol bar bya ba▪
འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA} vimocana▪ object of liberation
རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་▫ rnam par grol bar byed▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ (vi √muc): {MSA,MV}vimocayati; {MV}vimocana▪ liberate
རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་▫ rnam par grol bar byed pa ▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA}vimukti; {MV}vimuc; {MV}vimocayati; {MV} vimocana▪ liberate
རྣམ་པར་གྲོལ་ལ་སྦྱོར་བ་▫ rnam par grol la sbyor ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {MSA} vimuktau niyojanāt▪ connection to liberation; exertion in liberation
རྣམ་པར་དགོད་རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་▫ rnam par dgod rnam par 'grel ba▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ {C}vivṛṇoti▪ comment upon a statement▫ {C}uncover; make clear; comment upon
རྣམ་པར་འཇིག་པར་བགྱིད་པ་▫ rnam par 'jig par bgyid pa ▪ {C}vidhvaṃsana-kara▪ destroy; disintegrate▫ {C}shatterer
རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་▫ rnam par 'jig par 'gyur▪ {C} vyavasādam āpadyate▪ will be destroyed; will disintegrate▫ {C}is bound to incur a fall
རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་▫ rnam par 'jig par 'gyur ba▪ {C}vibhavati▪ will be destroyed; will disintegrate ▫ {C}cease to become
རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་▫ rnam par 'jig par byed▪ {MV} (vi √bhū): vibhāvayati▪ destroy; disintegrate
རྣམ་པར་འཇིག་པར་མི་བགྱིད་པ་▫ rnam par 'jig par mi bgyid pa▪ {C}avināśika▪ not destroy; not disintegrate▫ {C}which does not destroy anything
རྣམ་པར་འཇུག་པ་▫ rnam par 'jug pa▪ {MSA} rakṣāsa▪ {PH}Rakṣāsas
རྣམ་པར་འཇོག་པ་▫ rnam par 'jog pa▪ (vy-ava √sthā): {MV}vyavasthāpayati; {MV}vyavasthāpyante▪ posit; set; assign; designate; put
རྣམ་པར་འཇོག་བྱེད་ཆོས་གསུམ་▫ rnam par 'jog byed chos gsum▪ trivyavasthāpakara-dharma▪ three properties of a positer
རྣམ་པར་རྗེས་སུ་བལྟའོ་▫ rnam par rjes su blta'o▪ {C} paśyati▪ {C}to see
རྣམ་པར་ཉམས་▫ rnam par nyams▪ {C}vihīna▪ spoiled; deficient; degenerate▫ {C}failed in
རྣམ་པར་ཉམས་པ་▫ rnam par nyams pa▪ {C} vihanyamāna▪ spoiled; deficient; degenerate▫ {C}doomed to death
རྣམ་པར་བསྙད་པ་▫ rnam par bsnyad pa▪ {L}vyākhyā▪ emphasize; announce
རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་▫ rnam par gtan la dbab pa ▪ རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ། འབེབས། ཕབ། ཕོབ།▫ rnam par gtan la dbab/ 'bebs/ phab/ phob/▪ {MSA}viniścaya▪ ascertain; ascertainment
རྣམ་པར་བཏག་ཏུ་མེད་པ་▫ rnam par btag tu med pa▪ {C} avikalpa▪ not imputed; not designated▫ {C} undiscriminated; without discrimination
རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་▫ rnam par btags pa'i gzugs▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ imputed form
རྣམ་པར་རྟོག་▫ rnam par rtog▪ {L}vikalpa; {MV} pragama; {C,MV}(vi √kḷp): vikalpayati▪ ideation; think; conceptualize; conceptual consciousness▫ {C}discriminate(s); imagines; think it over; thinks to himself; make a false discrimination
རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་▫ rnam par rtog cing▪ {C}kalpayati▪ think; conceptualize▫ {C}construct; imagine
རྣམ་པར་རྟོག་པ་▫ rnam par rtog pa▪ (√kḷp): {C,MSA,TN,MV,L}vikalpa; {MV}kalpayati; {C} vikalpayati; {C}vikalpanatā (=kalpanā)▪ ideation; think; conceptualize; conceptual consciousness▫ {C}discriminate(s); imagines; think it over; thinks to himself; make a false discrimination
རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མ་▫ rnam par rtog pa tha ma▪ final conceptualization
རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་▫ rnam par rtog pa thams cad spangs▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {C}sarva-vikalpa-prahīṇa▪ abandon all ideation; abandon all conceptualization▫ {C}has forsaken all discriminations
རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་▫ rnam par rtog pa dang Tenses: future, present, past, imperative bcas pa▪ {C}savitarka▪ having ideation; together with conceptualization▫ {C}with thoughts adjusted; with discursive thoughts
རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་▫ rnam par rtog pa dang bcas pa'i gzugs brnyan▪ savikalpakapratibimba▪ analytical image
རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྣན་▫ rnam par rtog pa dang bcas pa'i gzugs brnan▪ savikalpa-pratibimba▪ image that is connected with ideation/conceptualization
རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ rnam par rtog pa rnams kyi de bzhin nyid▪ {MSA}vikalpānāṃ tathatā ▪ suchness of ideations/conceptualizations
རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཟད་པ་▫ rnam par rtog pa rnams yang dag par zad pa▪ {MSA}vikalpānāṃ saṃkṣayaḥ▪ complete extinction of ideations/ conceptualizations
རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་▫ rnam par rtog pa med cing▪ {C}avitarka▪ non-ideation; non-conceptualization ▫ {C}without thoughts adjusted
རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་▫ rnam par rtog pa med cing▪ {C}avitarka▪ non-ideation; non-conceptualization ▫ {C}without thoughts adjusted
རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་▫ rnam par rtog pa med pa▪ {L}nirvikalpaka; {C}avikalpita; {C}vikalpanatā (=kalpanā)▪ non-ideation; non-conceptualization ▫ {C}without thoughts adjusted; absence of mental construction; without discrimination; not discriminated
རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་▫ rnam par rtog pa yongs su tshol ba▪ བཙལ་འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold▪ {MSA}vikalpa-paryeṣṭi ▪ thoroughly investigate/examine/research ideation/conceptualization
རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་▫ rnam par rtog pa las byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung ▪ {C}vikalpa-samutthita▪ arisen from ideation; arisen from conceptualization▫ {C}arisen from discrimination
རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་▫ rnam par rtog pa'i spyod yul▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {L} vikalpagocara▪ object of activity of conceptuality
རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་▫ rnam par rtog pa'i spyod yul ma yin pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MSA}vikalpāgocaratva ▪ not the realm of ideation; not the realm of conceptualization
རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་▫ rnam par rtog par byed pa ▪ {MV}vikalpaḥ kriyate; {MV}vikalpakatva▪ discriminate; conceptualize
རྣམ་པར་རྟོག་པར་མ་མཆིས་པ་▫ rnam par rtog par ma mchis pa▪ {C}avikalpa; {C}avikalpatva▪ non-ideation; non-conceptualization▫ {C}non-discrimination
རྣམ་པར་རྟོག་པར་མ་མཆིས་སོ་▫ rnam par rtog par ma mchis so▪ {C}avikalpa; {C}avikalpatva▪ non-ideation; non-conceptualization▫ {C} non-discrimination; undiscriminated; without discrimination
རྣམ་པར་རྟོག་པར་མེད་པ་▫ rnam par rtog par med pa ▪ {C}avikalpa; {C}avikalpanatā; {C}avikalpita ▪ non-ideation; non-conceptualization▫ {C} non-discrimination; undiscriminated; without discrimination; not discriminated
རྣམ་པར་དག་▫ rnam par dag▪ {MV}pariśuddha; {MV,L} viśuddha; {MV}viśuddhatva; {MV}viśuddhi; {L} vimokṣa▪ very pure; complete; purify; purity
རྣམ་པར་དག་ཉིད་▫ rnam par dag nyid▪ {C}viśuddhatā▪ purity
རྣམ་པར་དག་པ་▫ rnam par dag pa▪ {C,MSA,MV} viśuddhi {C}(=viśuddhitā); {MV}pariśuddha; {C} pariśuddhi; {MV,MSA}viśuddha; {MV}viśuddhatva ▪ {very-pure}; very pure; complete; purity{BJ 38.1}▫ {C}perfect purity; purify; state of purity
རྣམ་པར་དག་པ་རྒྱ་ཆེན་▫ rnam par dag pa rgya chen▪ {MSA}viśuddhi-vipula▪ extensive purity
རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་▫ rnam par dag pa nyid▪ {MSA} viśuddhatā▪ purity
རྣམ་པར་དག་པ་མེད་▫ rnam par dag pa med▪ {MSA}na viśudhyate (vi √śudh)▪ not purify; impurity
རྣམ་པར་དག་པ་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་▫ rnam par dag pa gzhan gyi dbang nyid▪ {MV}viśuddhau pāratantryaṃ▪ other-powered purity▫ {PH} other-powered purity
རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་▫ rnam par dag pa'i khyad par ▪ {MSA}viśuddhi-viśeṣa▪ very pure distinction; complete distinction
རྣམ་པར་དག་པའི་ཐབས་▫ rnam par dag pa'i thabs▪ {MSA}viśuddhy-upāya▪ method(s) of purity
རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་ཁོ་ན་▫ rnam par dag pa'i de kho na▪ {MV}viśuddhi-tattva▪ pure suchness; suchness of purity
རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ rnam par dag pa'i de bzhin nyid▪ {MSA}viśuddhi-tathatā▪ pure suchness; suchness of purity
རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་▫ rnam par dag pa'i gnas▪ {MV} viśuddhāvasthā▪ very pure place; abide in purity
རྣམ་པར་དག་པའི་སྣོད་▫ rnam par dag pa'i snod▪ {MSA} viśuddhi-bhājanatva▪ very pure vessel
རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་▫ rnam par dag pa'i dmigs pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MV}viśuddhy-ālambana; viśuddhālambana ▪ object of observation of purification
རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་▫ rnam par dag pa'i mtshan nyid▪ {MSA}viśuddhi-lakṣaṇa▪ characteristic of purification
རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་▫ rnam par dag par 'gyur ba▪ Tenses: future, present, past, imperative {MV}(vi √śudh): viśudhyate▪ purify; become pure
རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་▫ rnam par dag par bya▪ {C} viśudhyate▪ {C}is purified
རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་▫ rnam par dag par bya ba▪ {MSA}viśuddhi▪ object of purification
རྣམ་པར་དག་བྱ་▫ rnam par dag bya▪ {MV}viśuddhi▪ object of purification
རྣམ་པར་དག་ཡུལ་▫ rnam par dag yul▪ {MV}śuddhi-viṣaya▪ object of purification; pure object
རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་▫ rnam par dpyod pa dang bcas pa▪ {C}savicāra▪ together with discrimination; having discrimination▫ {C}with discursive thoughts
རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མེད་པ་▫ rnam par dpyod pa med pa▪ {C}avicāra▪ non-discrimination; non-analysis▫ {C}without thoughts discursive
རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་▫ rnam par dpyod pa tsam gyi ▪ {C}vicāra-mātra▪ mere discrimination; mere analysis▫ {C}with only discursive thoughts
རྣམ་པར་དཔྱོད་པར་བྱེད་▫ rnam par dpyod par byed▪ {C}vyavacārayati▪ discriminate; analyze▫ {C} apperceive; assimilates
རྣམ་པར་སྤང་བར་བྱ་▫ rnam par spang bar bya▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {C} vivarjayati▪ abandon; give up▫ {C}avoid; get rid of; reject
རྣམ་པར་སྤངས་▫ rnam par spangs▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {C}vivarjana; {MV,C} varjita; {L}visṛjya; {L}vigata; {C}vivarjayati▪ abandon; give up▫ {C}rejection; avoid; having relinquished; without; avoided; get rid of; reject
རྣམ་པར་སྤངས་པ་▫ rnam par spangs pa▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {C,MV}varjita; {C,MSA}vivarjita▪ devoid of; abandon; give up▫ {C}having relinquished; without; avoided; reject; abandoned; left behind
རྣམ་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་▫ rnam par spong bar 'gyur ro ▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {C}visarjayati▪ eliminate; abandon; dispel▫ {C} replies; get rid of; answer
རྣམ་པར་སྤྱོད་▫ rnam par spyod▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}vicarati▪ enjoy; make use of; practice; act out; perform; deeds; performance▫ {C}pass through; explain; wander about; wanders; behave; undo; course apart from
རྣམ་པར་སྤྲོས་ཏེ་གོ་བ་མ་ཡིན་པ་▫ rnam par spros te go ba ma yin pa▪ {C} vipañcita-jña (=rūpaṇā-lakṣaṇaṃ rūpaṃ ity-ādy-abhidhāne tad-artha anavabodhān) ▪ {C}cannot understand unless all details are explained
རྣམ་པར་ཕྱེ་▫ rnam par phye▪ {MSA}vivṛta; {L}vivṛt-▪ distinguish; differentiate; separate; open
རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་▫ rnam par phye ste lung bstan par bya ba yin no▪ {C}vibhajya (vyākaraṇīyam)▪ {C}one must make a distinction
རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་▫ rnam par phye ba▪ {C}suvibhakta▪ distinguish; differentiate; separate; open▫ {C} well proportioned; well separated; {GD:260} differentiated point of view
རྣམ་པར་འཕེལ་བ་▫ rnam par 'phel ba▪ {C} vivardhamāna▪ increase▫ {C}as they grow
རྣམ་པར་འཕེལ་བྱེད་པ་▫ rnam par 'phel byed pa▪ {MSA} vivardhayat▪ increaser; increase
རྣམ་པར་འཕྲུལ་▫ rnam par 'phrul▪ {MSA}vikurvita▪ emanate
རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་▫ rnam par 'phro ba▪ visaraṇa▪ scatter; spread; diffuse▫ proceed; issue; emanate from; from; go on; continue
རྣམ་པར་བམ་པ་▫ rnam par bam pa▪ {C}vyādhmātaka (=ādhmātaka)▪ {C}a swollen corpse
རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པ་▫ rnam par byang ba ma yin pa▪ འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་▫ 'byang 'byangs byang 'byongs▪ {L}avyavadāna▪ non-purification; not purified
རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་▫ rnam par byang ba'i chos▪ འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་▫ 'byang 'byangs byang 'byongs ▪ {MV,N}vaiyavadānika-dharma▪ a very pure phenomenon{N}
རྣམ་པར་བྱང་བའི་རང་བཞིན་▫ rnam par byang ba'i rang bzhin▪ འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་▫ 'byang 'byangs byang 'byongs▪ {MV}vyavadāna-prakṛti▪ nature of purity; pure nature
རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་▫ rnam par byang bar 'gyur▪
འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་▫ 'byang 'byangs byang 'byongs ▪ {MSA}(vy-ava √dai): vyavadāyante▪ purify; become pure
རྣམ་པར་བྲལ་བ་▫ rnam par bral ba▪ {L}viyoga▪ completely free from
རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཆོས་▫ rnam par sbyong ba'i chos▪ སྦྱང་སྦྱོང་སྦྱངས་སྦྱོངས་▫ sbyang sbyong sbyangs sbyongs▪ {MSA}viśuddhi-dharma▪ very pure phenomenon
རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་▫ rnam par sbyong bar byed▪ སྦྱང་སྦྱོང་སྦྱངས་སྦྱོངས་▫ sbyang sbyong sbyangs sbyongs ▪ {MSA}(vi √śudh): viśodhayati▪ wash; purify; practice; purification; purity
རྣམ་པར་མ་གྱུར་པ་▫ rnam par ma gyur pa▪ balanced state▫ Divisions: ཡན་ལག་ལ་དབྱེ་བ་༡་ནད་༢་ལུས་ཟུངས་༣་དྲི་མ་▫ yan lag la dbye ba/ 1 nad/ 2 lus zungs/ 3 dri ma/ ▫ Branches: 1) Humours Branch, 2) Physical Constituents Branch, 3) Excretions Branch
རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པ་▫ rnam par ma brtags pa▪ གདགས་ འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ {L}nirvikalpaka▪ non-imputed; not designated
རྣམ་པར་མ་དག་པ་▫ rnam par ma dag pa▪ {MV} aviśuddhi▪ not purified; impure
རྣམ་པར་མ་དག་པའི་ཆོས་ཅན་▫ rnam par ma dag pa'i chos can▪ {C}aviśuddha-dharmin▪ impure subject▫ {C}impure by nature
རྣམ་པར་མ་ཚང་▫ rnam par ma tshang▪ {C}vaikalya▪ {C}incompleteness; deficiency
རྣམ་པར་མི་མཁྱེན་པ་▫ rnam par mi mkhyen pa▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ {C}avijñāta▪ not know▫ {C}unaware of; not discerned
རྣམ་པར་མི་རྟོག་▫ rnam par mi rtog▪ {C}nirvikalpa; {C} avikalpa; {C}avikalpanatā▪ non-conceptual▫ {C} undifferentiated; indiscriminate; undiscriminated; without discrimination; non-discrimination
རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཉིད་▫ rnam par mi rtog nyid▪ {MSA} avikalpika▪ non-conceptuality
རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཐབས་ཡོངས་བཟུང་བ་▫ rnam par mi rtog thabs yongs bzung ba▪ {MSA}akalpanopāya-parigraha▪ discern the method of non-conceptuality
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་▫ rnam par mi rtog pa▪ {C}akalpita; {C,MSA}nirvikalpa; {MSA}akalpanā; {C,MSA} avikalpa; {C}avikalpanatā; {MSA}avikalpana; {MSA}avikalpanā▪ non-conceptual; non-conceptuality▫ {C}indiscriminate; no discursive thought; without mental construction; non-discrimination
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་▫ rnam par mi rtog pa nyid▪ {C}nirvikalpatā; {MV}avikalpana(tā); {MV} nirvikalpaṃ jñānaṃ (sic)▪ non-conceptuality▫ {C}no discrimination
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འདོད་པ་▫ rnam par mi rtog pa 'dod pa ▪ {MSA}avikalpābhilāṣa▪ non-conceptual desire
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པ་▫ rnam par mi rtog pa yin pa▪ {C}avikalpa; {L}nirvikalpa▪ non-conceptual; non-conceptuality Tenses: future, present, past, imperative
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་▫ rnam par mi rtog pa'i mtshan nyid▪ {MSA}avikalpa-lakṣaṇa▪ characteristic of non-conceptuality; non-conceptual characteristic
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་▫ rnam par mi rtog pa'i gzugs brnyan▪ nirvikalpakapratibimba▪ non-analytical image
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་▫ rnam par mi rtog pa'i ye shes▪ {MSA}avikalpa ... jñāna; {MSA}jñāna ... nirvikalpa; {MSA}nirvikalpa-jñāna▪ non-conceptual exalted wisdom
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་▫ rnam par mi rtog pa'i ye shes kyis▪ {MV}avikalpena jñānena; {MV} nirvikalpena jñānena▪ through non-conceptual exalted wisdom
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལམ་བསྒོམས་པ་▫ rnam par mi rtog pa'i lam bsgoms pa▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་ ▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {MV}avikalpaṃ mārgaṃ bhāvayati▪ cultivate the path of non-conceptuality
རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལྡན་▫ rnam par mi rtog ye shes ldan▪ {MSA}jñānena gatāḥ ... nirvikalpena▪ having non-conceptual exalted wisdom
རྣམ་པར་མི་ལྟ་བ་▫ rnam par mi lta ba▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}(a-vi √paś): avipaśyat▪ not view; not look; not see
རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་▫ rnam par mi 'tshe ba▪ {MSA} avihiṃsā; aviheṭha▪ non-harmfulness
རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ▫ rnam par mi g.yeng ba▪ {MV} avikṣipta▪ non-distraction {T}
རྣམ་པར་དམར་བ་▫ rnam par dmar ba▪ {C}vilohita▪ {C}bloody
རྣམ་པར་རྨོངས་པ་▫ rnam par rmongs pa▪ རྨོང་རྨོང་རྨོངས་རྨོངས་▫ rmong rmong rmongs rmongs▪ {L}vimoha▪ very deluded
རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་▫ rnam par smin pa dang rgyu mthun pa'i yon tan▪ {MSA} vipāka-niṣyanda-guṇa▪ qualities that are causally concordant with ripening/maturing
རྣམ་པར་སྨིན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་▫ rnam par smin pa don du gnyer ba▪ {MSA}arthī bhavati vipākena▪ for the sake of maturing; seeking to ripen
རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་▫ rnam par smin pa ma yin pa▪ nonfruitional རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་ / རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་▫ rnam par smin pa ma yin pa'i skad cig sbyor / rnam par smin pa ma yin pa'i skad cig ma'i sbyor ba▪ nonfruitional momentary training
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ནས་▫ rnam par smin pa yin nas▪ {C}vipacyate▪ having matured; having ripened▫ {C}be a result (of karma)
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་བརྟེན་པ་▫ rnam par smin pa la brten pa▪ {MSA}vipāka-saṃniśritā▪ in dependence upon maturing
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་ལྟ་བའི་འདུ་ཤེས་▫ rnam par smin pa la mi lta ba'i 'du shes▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}vipāka-nirapekṣa-saṃjñā▪ conception not viewing maturation
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་▫ rnam par smin pa las skyes pa▪ {C}vipāka-ja▪ produced from maturing▫ {C}born of karma-result
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་▫ rnam par smin pa las byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {C}vipāka-ja▪ arisen from ripening▫ {C}born of karma-result རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་ / རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་▫ rnam par smin pa'i skad cig sbyor / rnam par smin pa'i skad cig ma'i sbyor ba▪ fruitional momentary training
རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་▫ rnam par smin pa'i 'bras bu▪ {MSA}vipāka-phala▪ result of ripening Tenses: future, present, past, imperative
རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་▫ rnam par smin pa'i sems bskyed▪ ripening mind-generation
རྣམ་པར་སྨིན་ལ་▫ rnam par smin la▪ {C}vipāku▪ mature; ripen▫ {C}reward
རྣམ་པར་སྨོད་པར་འགྱུར་▫ rnam par smod par 'gyur▪ {C} vigarhate; {C}vigarhati▪ {C}censure
རྣམ་པར་རྩེ་བ་▫ rnam par rtse ba▪ (vi √krīḍ): {C} vikrīḍati; {MSA}vikrīḍanti; {MSA}vikrīḍana▪ one-pointed▫ {C}plays with; sports with
རྣམ་པར་བརྩེ་བ་▫ rnam par brtse ba▪ {C}vikrīḍatā (=vikrīḍanā); {C}vikrīḍati; {MSA}vikrīḍita▪ one-pointed▫ {C}playing; play with; sports with
རྣམ་པར་ཚིག་པ་▫ rnam par tshig pa▪ {C}vidagdhaka▪ {C}a burned corpse
རྣམ་པར་འཚེ་བ་▫ rnam par 'tshe ba▪ {MSA}vihiṃsā; {MSA}viheṭha▪ harmfulness
རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་སེམས་▫ rnam par 'tshe ba med pa'i sems▪ mind of nonharmfulness
རྣམ་པར་འཚེ་བ་བཟོད་པ་▫ rnam par 'tshe ba bzod pa▪
བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {MSA} viheṭhanā-marṣaṇa▪ patience/forbearance/ tolerance/endurance with respect to harmfulness
རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པ་▫ rnam par g.yeng ba med pa▪ {MSA}avikṣepa▪ non-distraction
རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་སེམས་▫ rnam par g.yeng ba med pa'i sems▪ {C}avikṣipta-citta; {C}avikṣipta-manasā▪ non-distracted mind▫ {C}undisturbed (in his) thought; with undistracted mind
རྣམ་པར་རིག་པ་དང་ཐ་སྙད་▫ rnam par rig pa dang tha snyad▪ {PW8} prajñaptirvyavahāraḥ▪ {PH}what is conventionally known
རྣམ་པར་རིག་པ་བྱེད་པ་▫ rnam par rig pa byed pa▪ {MSA}vijñāpanīyā▪ know
རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་▫ rnam par rig pa med pa▪ {C} avijñapti▪ non-knowledge; not know; non-ideation▫ {C}give no hint {about their true nature); without ideation; without conceptualization
རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་▫ rnam par rig pa tsam▪ {L,MSA,MV}vijñapti-mātra; {MSA}vijñapti-mātratā ▪ knowledge-only; ideation-only; cognition-only▫ conceptualization-only
རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་▫ rnam par rig pa'i de kho na ▪ {MV}vijñapti-tattva▪ suchness of knowledge; suchness of ideation
རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ rnam par rig pa'i de bzhin nyid▪ {MSA}vijñapti-tathatā▪ suchness of knowledge; suchness of ideation
རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་▫ rnam par rig par bya ba▪ {MSA} vijñeyā▪ object of knowledge; object of ideation
རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་▫ rnam par rig par bya ba ma yin▪ {C}avijñapanīya▪ not an object of knowledge; not known; not an object of ideation ▫ {C}something which cannot be intimated/ conveyed
རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་▫ rnam par rig par byed pa▪ {MSA}vijñeya▪ knower; know
རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་གཟུགས་▫ rnam par rig par byed pa'i gzugs▪ vijñaptirūpa▪ revelatory form རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་གཟུགས། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་▫ rnam par rig par byed pa'i gzugs; rnam par rig byed kyi gzugs▪ vijñaptirūpa▪ revelatory form རྣམ་པར་རིག་པ། རྣམ་རིག་▫ rnam par rig pa; rnam rig▪ vijñapti▪ cognition
རྣམ་པར་རིག་བྱེད་▫ rnam par rig byed▪ {MSA}vijñāpana; {MV}vijñapti▪ reveal; revelatory
རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་▫ rnam par rig byed ma yin pa'i gzugs▪ {LCh}avijñapti-rūpa; avijñāptirūpa▪ non-revealing form; nonrevelatory form
རྣམ་པར་རོལ་པ་▫ rnam par rol pa▪ {C,MSA}vikrīḍita; {MSA}vikrīḍana▪ sport
རྣམ་པར་རོལ་པའི་ལས་▫ rnam par rol pa'i las▪ {MSA} vikrīḍana-karman▪ actions of sport; sportive actions
རྣམ་པར་ལོག་ནས་▫ rnam par log nas▪ {C}vivarti▪ having reversed; having returned▫ {C}rid of
རྣམ་པར་ཤེས་▫ rnam par shes▪ {MV}vijñāna▪ consciousness; cognition
རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདྲ་བ་མེད་པ་▫ rnam par shes pa 'dra ba med pa▪ {C}sadṛśa-vijñānatva▪ non-similarity with consciousness▫ {C}his consciousness conforms to
རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་▫ rnam par shes pa gnas pa▪ Tenses: future, present, past, imperative {C}vijñāna-sthiti▪ abode of consciousness; source of consciousness▫ {C}foundation of conscious life
རྣམ་པར་ཤེས་པ་པོ་▫ rnam par shes pa po▪ {MSA}vijñātṛ ▪ cognizer
རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕན་ཚུན་དང་ལྡན་པ་▫ rnam par shes pa phan tshun dang ldan pa▪ {C} anyonya-vijñāna-samaṅgin▪ {C}mind on other things; his mind on other kinds of talk
རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་▫ rnam par shes pa'i rkyen gyis ming dang gzugs▪ {MSA} vijñāna-pratyayaṃ nāmarūpam▪ name and form, the conditions of consciousness; {T} due to the condition—consciousness—there is name and form; conditioned by consciousness, name and form
རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་▫ rnam par shes pa'i khams▪ {C}vijñāna-dhātu▪ realm of consciousness
རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་▫ rnam par shes par gyur pa▪ {C}vijñeya; {C}vijñāna-gata▪ cognize; become conscious of▫ {C}discernible; distinct; should be known; one should understand/discern; belonging to consciousness
རྣམ་པར་ཤེས་པར་བགྱིད་པ་▫ rnam par shes par bgyid pa ▪ བགྱི་བགྱིད་བགྱིས་གྱིས་▫ bgyi bgyid bgyis gyis▪ {C} vijñāpanatā▪ cognize; be conscious of▫ {C}is informed about རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་ཤེས་▫ rnam par shes pa; rnam shes▪ vijñāna▪ consciousness རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་ཤེས། ཤེས་པ།▫ rnam par shes pa; rnam shes; shes pa▪ {MSA,MV}vijñāna; {C}vijñata ▪ consciousness; cognition▫ {C}be aware of; cognized; known; discerned
རྣམ་པར་བཤད་པ་▫ rnam par bshad pa▪ {LCh}vyākhyā▪ explanation
རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པ་▫ rnam par bshad pa'i rigs pa▪ vyākyā-yukti▪ Vasubandhu's Reasoning for Explanations (P. 5562, vol. 113)
རྣམ་པར་བཤིག་ནས་▫ rnam par bshig nas▪ {C} vibhāvanatā; {C}vibhāvanatayā; {C}vibhāviya; {C}vibhāvamāna▪ having destroyed▫ {C} annihilation (by meditation); annihilated; one who develops to the end
རྣམ་པར་བཤིག་པ་▫ rnam par bshig pa▪ {C}vināśa; {C}vibhāvita▪ destroy▫ {C}destruction; undone; annihilated (in meditation)
རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་▫ rnam par sun 'byin pa▪ དབྱུང་འབྱིན་ཕྱུང་ཕྱུངས་▫ dbyung 'byin phyung phyungs▪ {MSA} vidūṣaṇa▪ disbelieve; refute
རྣམ་པར་སེམས་▫ rnam par sems▪ རྣམ་པར་བསམ། སེམས། བསམས། སོམས།▫ rnam par bsam/ sems/ bsams/ soms/ ▪ think; intend
རྣམ་བྱང་▫ rnam byang▪ འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་▫ 'byang 'byangs byang 'byongs▪ vyavadāna▪ purification; very pure
རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་▫ rnam byang gi chos▪ འབྱང་འབྱངས་བྱང་འབྱོངས་▫ 'byang 'byangs byang 'byongs▪ vaiyavadānika-dharma▪ very pure phenomenon; phenomenon of purification [i.e. liberation]{Lati}
རྣམ་བྱང་གཟུང་རྟོག་▫ rnam byang gzung rtog▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ conception of thoroughly pure objects
རྣམ་དབྱེད་▫ rnam dbyed▪ division (?)
རྣམ་འབྱེད་▫ rnam 'byed▪ {MSA}vicaya▪ differentiate; separate; open
རྣམ་འབྱེད་པ་▫ rnam 'byed pa▪ {MV}vibhāga; {MSA} advayārtha-vibhāvaka▪ differentiate; separate; open
རྣམ་འབྱེས་▫ rnam 'byes▪ distinct
རྣམ་སྦྱར་▫ rnam sbyar▪ {PH}robe▫ གོས་སྨྱུག་པོའི་རྣམ་སྦྱར་ཞིག་གསོལ་རས་སུ་གནང་འདུག▫ gos smyug po'i rnam sbyar zhig gsol ras su gnang 'dug;▫ It is [said that he] gave [him] a robe of brown cloth as a gift.▫ {GCC} p.14
རྣམ་མང་པོ་▫ rnam mang po▪ {C}bahudhā▪ many kinds; many aspects▫ {C}manifold; in many ways
རྣམ་མང་གཟུགས་དག་▫ rnam mang gzugs dag▪ {C} aneka-rūpa▪ many aspects and forms▫ {C}in great variety; different in form; one of many
རྣམ་མི་རྟོག་པ་▫ rnam mi rtog pa▪ {C}avikalpa; {C} avikalpanatā; {C}avikalpaka▪ non-conceptual▫ {C}undiscriminated; without discrimination; non-discrimination; he should not discriminate
རྣམ་རྫུན་པ་▫ rnam rdzun pa▪ False Aspectarian▫ {PH}False Aspectarian རིས་མེད་མཉམ་པའི་ངང་དུ་རྫོགས་པ། མཉམ་རྫོགས།▫ rnam rdzogs sbyor ba▪ sarvākārābhisaṃbhodha▪ complete training in all aspects; complete within unrestricted equality རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ། རྣམ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་▫ rnam rdzogs sbyor ba/ rnam kun mngon par rdzogs par rtogs pa▪ sarvākārābhisaṃbhodha▪ complete training in the aspects རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ། རྣམ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ།▫ rnam rdzogs sbyor ba; rnam kun mngon par rdzogs par rtogs pa▪ sarvākārābhisaṃbo¬dha▪ complete training in all the aspects; complete realization of all the aspects
རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ།རྣམ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་▫ rnam rdzogs sbyor ba/ rnam kun mngon par rdzogs par rtogs pa▪ sarvākārābhisaṃbodha▪ complete training in all the aspects; complete realization of all the aspects
རྣམ་བཞག་མེད་པ་▫ rnam bzhag med pa▪ {C}asamāhita ▪ not in meditative equipoise▫ {C}unconcentrated
རྣམ་བཞག་རིམ་པ་▫ rnam bzhag rim pa▪ {PH} [Nāgabodhi's] Ordered Stages [of the Guhyasamāja Sādhana]
རྣམ་བཞག་རིམ་པའི་རྣམ་བཤད་▫ rnam bzhag rim pa'i rnam bshad▪ Explanation of the Stages of the Presentation ? [Dzong-ka-ba's commentary on Nāgabodhi's Ordered Stages of the Means of Achieving Guhyasamaja]
རྣམ་བཞག་ལེགས་པར་བཤད་པ་▫ rnam bzhag legs par bshad pa▪ eloquent presentation
རྣམ་བཞག་བཤད་པ་ལ་▫ rnam bzhag bshad pa la▪ with respect to explaining the presentation ...
རྣམ་བཞི་▫ rnam bzhi▪ four aspects
རྣམ་གཟིགས་▫ rnam gzigs▪ {MSA}vipaśyin▪ {PH} the Bodhisattva Vipaśyin (who became the Buddha Śākyamuni)
རྣམ་གཡེང་▫ rnam g.yeng▪ {MSA}vikṣepa▪ distraction
རྣམ་རིག་▫ rnam rig▪ vijñapti▪ cognition
རྣམ་རིག་ཁྱད་པར་ཅན་▫ rnam rig khyad par can▪ special mental cognition
རྣམ་རིག་པ་▫ rnam rig pa▪ vijñaptika; vijñaptivādin▪ Proponents of Cognition▫ {PH}Proponent of the Ideation-Only (vijñapti-matra) School
རྣམ་ཤེས་ལས་འདས་པ་▫ rnam shes las 'das pa▪ beyond consciousness
རྣམ་བཤད་▫ rnam bshad▪ vyākhyā▪ explanation; Gyal-tshab's Explanation; Gyal-tshab-dar-ma-rin-chen’s (rgyal tshab dar ma rin chen; 1364-1432) Explanation Illuminating the Meaning of the Commentaries on (Maitreya’s) “Treatise of Quintessential Instructions on the Perfection of Wisdom; Ornament for the Clear Realizations”: Ornament for the Essence (rnam bshad snying po rgyan/ shes rab kyi pha rol tu phyin pa'i man ngag gi bstan bcos mngon par rtogs pa'i rgyan gyi 'grel pa don gsal ba'i rnam bshad snying po'i rgyan)
རྣམ་བསལ་▫ rnam bsal▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ eradicate; remove; clear away; eliminate; avoid; exclude; separate
རྣམས་▫ rnams▪ plural marker
རྣའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་▫ rna'i mngon par shes pa▪ {MSA} śrotrābhijñā▪ clairaudience {T}
རྣར་སྙན་པ་▫ rnar snyan pa▪ {MSA}karṇa-sukhā▪ pleasant to the ear {T}
རྣལ་▫ rnal▪ rest; tranquillity
རྣལ་འབྱོར་▫ rnal 'byor▪ {LCh,MSA}yoga; {C,MSA} yogin; {C}yogu▪ [tranquillity-receive]; yoga; yogin [one who has calmed the mind and attained the ability to analyze phenomena]
རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུ་▫ rnal 'byor gyi rgyu▪ {MSA} yogopaniṣad▪ cause of yoga
རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་▫ rnal 'byor gyi sa▪ {MSA}yoga-bhūmi▪ yogic ground▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ གྱི་ས་༢་གཉིས་སྟོང་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་༣་བདེན་སྟོང་བདེན་པར་གྲུབ་པས་སྟོང་པ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་▫ dbye ba/ 1 gang zag gi bdag med rtogs pa'i rnal 'byor gyi sa/ 2 gnyis stong rtogs pa'i rnal 'byor gyi sa/ 3 bden stong bden par grub pas stong pa rtogs pa'i rnal 'byor gyi sa/ ▫ Divisions: (1) yogic ground of one who realizes the selflessness of persons; (2) yogic ground of one who realizes the emptiness of duality; (3) the yogic ground of one who realizes the emptiness of true establishment [of phenomena]
རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་རྣམ་པ་ལྔ་▫ rnal 'byor gyi sa rnam pa Tenses: future, present, past, imperative lnga▪ {MSA}pañca-vidhā yoga-bhūmiḥ▪ five aspects of the yogic ground
རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་▫ rnal 'byor mngon sum▪ yogi-pratyakṣa▪ yogic direct perceiver; yogic direct perception{N}▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་གི་ ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་བའི་འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་▫ mtshan nyid/ rang gi thun mong ma yin pa'i bdag rkyen du gyur pa'i zhi lhag zung 'brel gyi ting nge 'dzin las skyes pa'i rtog bral ma 'khrul ba'i 'phags rgyud kyi mkhyen pa/▫ Definition: a non-conceptual non-mistaken exalted knower in the continuum of a Superior that is produced from a meditative stabilization which is a union of calm abiding and special insight and which has become its own uncommon empowering condition Divisions: དབྱེ་བ། ༡་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་༢་རང་རྒྱལ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་༣་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་▫ dbye ba/ 1 nyan thos kyi rnal 'byor mngon sum/ 2 rang rgyal gyi rnal 'byor mngon sum/ 3 theg chen gyi rnal 'byor mngon sum/▫ Divisions: (1) Hearer yogic direct perceiver; (2) Solitary Realizer yogic direct perceiver; (3) Mahāyāna yogic direct perceiver
རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་▫ rnal 'byor mngon sum gyi tshad ma▪ yogi-pratyakṣa-pramāṇa▪ direct perceiver that is a yogic direct perceiver
རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་བཅད་ཤེས་▫ rnal 'byor mngon sum bcad shes▪ yogic direct subsequent cognizer
རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ཚད་མ་▫ rnal 'byor mngon sum tshad ma▪ {PH}valid yogic perception
རྣལ་འབྱོར་གཅིག་ལྡན་▫ rnal 'byor gcig ldan▪ sole yoga; single yoga; yoga having a single [deity]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་རྣམ་རྫུན་པ་▫ rnal 'byor spyod pa ba rnam rdzun pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {PH}Yogācāra False Aspectarian [School] ▫ {GD:580} Yogācāra False Aspectarian school
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དབུ་མ་▫ rnal 'byor spyod pa dbu ma ▪ {PH}Yogācāra-Svātantrika-Mādhyamika; Yogic Practice Middle Way Autonomy [School]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་▫ rnal 'byor spyod pa'i dbu ma ▪ {PH}Yogācāra-Svātantrika-Madhyamaka; Yogic Practice Middle Way Autonomy School
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་རྒྱུད་པ་▫ rnal 'byor spyod pa'i dbu ma rgyud pa▪ {PH}Yogācāra-Madhyamaka lineage; Yogic Practice Middle Way lineage
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་པ་▫ rnal 'byor spyod pa'i dbu ma pa▪ {N}yogācāra-mādhyamika▪ {PH} Yogācāra-Madhyamaka; Yogic Practice Middle Way [School]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་▫ rnal 'byor spyod pa'i dbu ma rang rgyud pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ yogācāra-svātantrika-mādhyamika▪ Yogācara-Svātantrika- Tenses: future, present, past, imperative Mādhyamika; Yogic Autonomy Middle Way School▫ {PH}Yogācāra-Svātantrika-Mādhyamika; Yogic Practice Middle Way Autonomy [School]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་▫ rnal 'byor spyod pa'i dbu ma rang rgyud pa'i lugs▪ yogācāra-svātantrika-mādhyamika▪ {PH}Yogācāra-Svātantrika-Mādhyamika School; Yogic Practice Middle Way Autonomy School
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་རང་བརྒྱུད་པ་▫ rnal 'byor spyod pa'i dbu ma rang brgyud pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ yogācāra-svātantrika-mādhyamika▪ Yogic Practice Middle Way Autonomy School
རྣལ་འབྱོར་བྱ་བར་འགྱུར་བ་▫ rnal 'byor bya bar 'gyur ba▪ {C}yogam āpadyate▪ {C}make endeavors; make efforts
རྣལ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་▫ rnal 'byor bla na med pa▪ anuttarayoga▪ Highest Yoga
རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་▫ rnal 'byor bla med▪ Highest Yoga Tantra
རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་▫ rnal 'byor bla med kyi rgyud ▪ {N}anuttara-yoga-tantra▪ Highest Yoga Tantra; Unsurpassed Yoga Tantra
རྣལ་འབྱོར་མ་▫ rnal 'byor ma▪ {LCh}yoginī▪ a female practitioner of yoga {T}
རྣལ་འབྱོར་བརྩོན་▫ rnal 'byor brtson▪ {C}prayukta-yogī▪ {C}yogins who exert themselves
རྣལ་འབྱོར་རབ་ཏུ་བརྩོན་▫ rnal 'byor rab tu brtson▪ {C} prayukta-yoga▪ {C}intent on his practice
རྣལ་ལམ་▫ rnal lam▪ {PH}yogic dream▫ རྗེ་བླ་མ་རྣལ་ལམ་དུ་བྱོན་པ་སོགས་འགའ་ཞིག་བརྗོད།▫ rje bla ma rnal lam du byon pa sogs 'ga' zhig brjod;▫ [I] will speak a little about [how] the Foremost Lama came [to him] in a yogic dream, and so forth.▫ {W23693} Mkhas-grub-rnam-thar-bsdus-pa; 2b.1
རྣལ་བཞིན་▫ rnal bzhin▪ {PH}restfully; soundly ▫ ཡོང་ངེས་རྣལ་བཞིན་གཉིད་ལོག་ན། །དེ་ལས་མ་རུངས་གཞན་ཅི་ཡོད།▫ If [one were to] sleep soundly like a true [vanquisher], then what other than this would be more inappropriate?▫ {A4C} = D 3846 I.1cd
སྣ་ལྔ་▫ sna lnga▪ {PH}five various; variegated five-[colored]
སྣ་རྡུམ་▫ sna rdum▪ {PH}maimed nose; cut-off nose
སྣ་ནམ་པ་▫ sna nam pa▪ {PH}Na-nam-pa [Dor-je-du-jom (sna nam rdo rje bdud 'joms); p.n. of one of Tri-song-de-tsen's ministers]
སྣ་རྣམ་ཤེས་▫ sna rnam shes▪ ghrāṇa-vijñāna▪ nose consciousness
སྣ་བའི་སྒོར་རྒྱུ་བའི་རླུང་▫ sna ba'i sgor rgyu ba'i rlung▪ {PH}wind that moves through the door of the ears
སྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་▫ sna ba'i rnam par shes pa▪ ghrāṇavijñāna▪ nose consciousness
སྣ་བའི་དབང་པོ་▫ sna ba'i dbang po▪ ghrāṇendriya▪ nose sense power
སྣ་དབང་▫ sna dbang▪ ghrāṇendriya▪ nose sense-power▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་འབྲས་སྣ་ཤེས་ ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པའི་ནང་གི་གཟུགས་ཅན་དྭངས་བ་▫ mtshan nyid/ rang 'bras sna shes kyi thun mong ma yin pa'i bdag rkyen byed pa'i cha nas bzhag pa'i nang gi gzugs can dwangs ba/▫ Definition: clear inner form, qualified by acting as the uncommon empowering condition of its own effect, a nose consciousness
སྣ་མའི་མེ་ཏོག་▫ sna ma'i me tog▪ {PH}jasmine flower Tenses: future, present, past, imperative
སྣ་མིན་སྣ་ཚོགས་▫ sna min sna tshogs▪ various kinds
སྣ་རྩེ་▫ sna rtse▪ upperpoint (?); tip of the nose (?)
སྣ་རྩེར་འོད་ཐིག་སྒོམ་པ་▫ sna rtser 'od thig sgom pa▪
བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ meditation on a drop of light at the upper point [tip of the nose?] ...{TGP 40}
སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་▫ sna tshogs kyi 'du shes dang bral ba▪ {MSA}nānātva-saṃjñā-vigati▪ free from various conceptions
སྣ་ཚོགས་ཉིད་▫ sna tshogs nyid▪ {C}nānātva▪ variousness; variety; variegated
སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་▫ sna tshogs gnyis med▪ {GD:634} Proponents of Perceptual Non-Duality (lit., proponents of the absence of diversity)
སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་པ་▫ sna tshogs gnyis med pa▪ Non-Pluralists
སྣ་ཚོགས་འདུ་ཤེས་ཞུགས་པ་▫ sna tshogs 'du shes zhugs pa▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {C}nānātva-saṃjñāpasṛto▪ engage in conceptions of varieties▫ {C}intent on the perception of multiplicity
སྣ་ཚོགས་རྡོ་རྗེ་▫ sna tshogs rdo rje▪ variegated vajra
སྣ་ཚོགས་པ་▫ sna tshogs pa▪ {MSA}citra▪ various; variegated; the varieties
སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་▫ sna tshogs su snang ba▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {MSA}citrābhāsa▪ appear as various
སྣ་རོ་▫ sna ro▪ [nose-horn]; the "o" vowel
སྣ་ལ་▫ sna la▪ {PH}at first
སྣ་ཤེས་▫ sna shes▪ ghrāṇa-jñāna▪ nose consciousness ▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ བདག་རྐྱེན་སྣའི་དབང་པོ་དང་དམིགས་རྐྱེན་དྲི་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་རིག་པ་▫ mtshan nyid/ rang gi thun mong ma yin pa'i bdag rkyen sna'i dbang po dang dmigs rkyen dri la brten nas skye ba'i rig pa/▫ Definition: an awareness which arises in dependence upon its own uncommon empowering condition, a nose sense-power, and an observed object condition, a scent
སྣ་ཤེས་ཀྱི་མྱོང་བྱ་▫ sna shes kyi myong bya▪ apprehended object of a nose consciousness
སྣང་བཏགས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་▫ snang btags gcig tu 'dres ▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {C} (is/can be) conceived; conceive; comes under the concept of; becomes/is conceivable; have a conception of; appears; is beheld; appear bright; is equal to; manifest oneself; form; illumination; splendor; spread the light; radiance; lustre; come to hear;
སྣང་སྟོང་གཉིས་ཚོགས་▫ snang stong gnyis tshogs▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ composite of appearance and emptiness{N}
སྣང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་▫ snang phyogs kyi chos▪ {PH} phenomena of the appearing class
སྣང་བ་▫ snang ba▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {MSA}avabhāsa; {MSA}ābhāsa; {GD} pratibhā; {C,TN,N}pratibhāsa; {MV}pratibhās-; {C,MSA,MV}pratibhāṣa {C}(=prabhāsa); {MSA} pratibhāṣita; {MSA}āloka; {C,MV}darśana; {C} dṛśyate; (√dṛś): {MSA}dṛśyase; {C}prakāśa (=āloka); {TN}khyāti; {MSA}khyāna; {MV} prakhyāna;▪ appearance; appear; perceive; light; illuminate; illumination▫ {PH}luminosity▫ {C} sight; exhibit; visible; (act of) seeing; exhibition; vision; is seen; has appeared; has seen; reflection (of an object in a mirror); reflection of an object in water; image; reflected image; reflection of the moon in water; apparition; {N} appearing;
སྣང་བ་དཀར་ལམ་པའི་སེམས་▫ snang ba dkar lam pa'i sems▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ mind of radiant white appearance
སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ snang ba mched pa'i ting nge 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ ālokavṛddhisamādhi▪ meditative stabilization of the increase of appearance▫ {PH}meditative stabilization of the increase of appearance
སྣང་བ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ལས་ངེས་པ་▫ snang ba nyid kyang gzhan las nges pa▪ [prime cognizer for which] even the mere appearance is induced by another▫ {GD:736} external ascertainment of the appearance itself
སྣང་བ་ལྟར་གྲུབ་པ་▫ snang ba ltar grub pa▪ established as it appears; exist as it appears
སྣང་བ་རྣམ་བདུན་▫ snang ba rnam bdun▪ seven types of appearances▫ dream, magical illusion, mirage, echo, reflection, city of smell-eaters, and emanation
སྣང་བ་མ་མཆིས་པ་▫ snang ba ma mchis pa▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {C}apratibhāsa▪ non-appearance; non-perception; no light; non-illumination▫ {C}imageless; non-apparent
སྣང་བ་མེད་པ་▫ snang ba med pa▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {C}apratibhāsa▪ non-appearance; non-perception; no light; non-illumination▫ {C}imageless; non-apparent
སྣང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྣང་▫ snang ba med pa'i tshul gyis snang▫ to appear without appearing [as opposed to directly appearing (dngos su snang ba), and appearing in a hidden way (lkog tu snang)] {GD:555}
སྣང་བ་འོད་▫ snang ba 'od▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {L}prabhā▪ light; radiance; splendor སྣང་བ་རང་ལས་ངེས་ཞིང་བདེན་པ་གཞན་ལས་ངེས་པ་▫ snang ba rang las nges zhing bden pa gzhan las nges pa▪ [prime cognizer which] induces ascertainment by itself and induces ascertainment of the truth from another▫ {GD:740} a cognition in which the appearance is ascertained [by itself] and the truth by other [cognitions] Tenses: future, present, past, imperative
སྣང་བའི་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པ་▫ snang ba'i 'khrul pa yod pa▪ {MV}pratibhāsa-bhrānti-sadbhāva▪ appearance that has error
སྣང་བའི་རྒྱུ་▫ snang ba'i rgyu▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {MV}saṃprakhyāna-kāraṇa▪ cause of appearance/illumination
སྣང་དབང་གིས་འཇུག▫ snang dbang gis 'jug▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ operate through the power of appearance
སྣང་དབང་གྱིས་མི་འཇུག▫ snang dbang gyis mi 'jug▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ not operate throught he power of appearance▫ {GD:527} the power of appearance of real things
སྣང་མེད་▫ snang med▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ without appearance
སྣང་ཙམ་▫ snang tsam▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ mere appearance
སྣང་ཡུལ་ལ་ཞིབ་ཆ་དགོས་▫ snang yul la zhib cha dgos▪ distinctions are needed with respect to appearing objects
སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་▫ snang rung ma dmigs pa'i rtags▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ nonobservation sign of the suitable to appear; sign which is a non- Tenses: future, present, past, imperative observation of the suitable to appear
སྣང་ལ་མ་ངེས་▫ snang la ma nges▪ aniyata-pratibhāsa▪ appearance without ascertainment
སྣང་ལ་མ་ངེས་པ་▫ snang la ma nges pa▪ *aniyata-pratibhāsa▪ awareness to which an object appears but is not ascertained
སྣང་ལ་མ་ངེས་པའི་བློ་▫ snang la ma nges pa'i blo▪ aniyata-pratibhāsa-buddhi▪ awareness to which an object appears but is not ascertained; awareness to which an object appears without being noticed▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་གི་ འཇུག་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་རང་མཚན་གསལ་བར་སྣང་ཡང་དེ་ལ་ངེས་པ་འདྲེན་མི་ནུས་པའི་རིག་པ་▫ mtshan nyid/ rang gi 'jug yul du gyur pa'i rang mtshan gsal bar snang yang de la nges pa 'dren mi nus pa'i rig pa/▫ Definition: a knower to which the specifically characterized phenomenon that is its object of engagement clearly appears but which is unable to induce ascertainment with respect to it Divisions: དབྱེ་བ། ༡་དེར་གྱུར་པའི་དབང་མངོན་༢་དེར་གྱུར་པའི་ཡིད་མངོན་༣་དེར་གྱུར་པའི་རང་རིག་▫ dbye ba/ 1 der gyur pa'i dbang mngon/ 2 der gyur pa'i yid mngon/ 3 der gyur pa'i rang rig▫ Divisions: (1) sense direct perceiver which is that; (2) mental direct perceiver which is that; (3) self-knower which is that
སྣང་ཤས་▫ snang shas▪ {PH}emphasis on the appearances
སྣེའུ་▫ sne'u▪ nayu (in particular, the leaves of the plant)
སྣོད་▫ snod▪ {LCh,MSA}bhājana; {C,MSA}bhājanatva; {MSA}peṭā▪ vessel; environment▫ {PH} container-organ▫ {C}be worthy of; repository; locusལོང་ག་ནི་དབྱིབས་ལ་བལྟོས་ནས་བཏགས་པའི་སྣོད་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་རྒྱུ་མ་དང་གཉེ་མའི་བར་གྱི་ཆ་ཤས་ཀྱི་མིང་།▫ The "large intestine" [is] the name of the part [of the body] that is between the small intestines and the colon, and is one from among six container-organs that is named in dependence upon its shape.▫ Gso rig tshigs mdzod - g.yu thog dgongs rgyan ("long ga")
སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་▫ snod kyi 'jig rten▪ {C,MSA,MV} bhājana-loka▪ world of environment; worldly environment▫ {C}the world which forms the environment of living beings
སྣོད་བཅུད་▫ snod bcud▪ environment and beings▫ {PH}environment and [its] inhabitants▫ དབང་ཤེས་ལ་སྣང་བའི་སྣོད་བཅུད་མིན་གྱི་▫ dbang shes la snang ba'i snod bcud min gyi ...▫ not the environment and beings that appear to sense consciousness; but...▫ {TGP 24}
སྣོད་ཆུས་བཀང་བ་▫ snod chus bkang ba▪ དགང་འགེངས་བཀང་འགེངས་▫ dgang 'gengs bkang 'gengs▪ {C} udaka-pātra▪ vessel filled with water/fluid▫ {C} bowl of water
སྣོད་ཉིད་དུ་ནི་བྱེད་པ་▫ snod nyid du ni byed pa▪ {MSA} sthāpanā bhājanatve▪ not serve as a vessel; not serve as an environment Tenses: future, present, past, imperative
སྣོད་དུ་གྱུར་▫ snod du gyur▪ {C}bhājanī-bhūta (=paṭutara-śraddhendriya-ādi-yogena pātrī-bhūtatvād); {MV}bhājanatva▪ which is a vessel; which is an environment▫ {C}one who has become a fit vessel
སྣོད་དུ་གྱུར་པ་▫ snod du gyur pa▪ {C}bhājanī-bhūta (=paṭutara-śraddhendriya-ādi-yogena pātrī-bhūtatvād); {C}bhājana; {MV}bhājanatva▪ which is a vessel; which is an environment▫ {C}one who has become a fit vessel
སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་ཉིད་▫ snod du ma gyur pa nyid▪ {MSA} a-bhājanatva▪ which is not a vessel; which is not an environment
སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་▫ snod du ma gyur pa'i sems can▪ {MSA}abhājana-bhūta ... sattva▪ a being who is not a [proper] vessel
སྣོད་དུ་རུང་བ་▫ snod du rung ba▪ suitable vessel
སྣོད་དུ་རུང་བར་འགྱུར་▫ snod du rung bar 'gyur▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {MSA} (bhājanī √bhū): bhājanī-bhavati▪ suitable to serve as a basis
སྣོད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་▫ snod yongs su sbyong ba▪ སྦྱང་སྦྱོང་སྦྱངས་སྦྱོངས་▫ sbyang sbyong sbyangs sbyongs▪ {MSA}bhājana-pariśodhana▪ very pure vessel; very pure environment; purify/wash/clean the vessel
སྣོད་སོ་མ་བཏང་▫ snod so ma btang▪ {C}āma-bhājana▪ {C}unbaked pot
