गर्गसंहिता/खण्डः ४ (माधुर्यखण्डः)/अध्यायः ०४
| ← गर्गसंहिता/खण्डः ४ (माधुर्यखण्डः)/अध्यायः ०३ | गर्गसंहिता/खण्डः ४ (माधुर्यखण्डः)/अध्यायः ०४ गर्गमुनि |
गर्गसंहिता/खण्डः ४ (माधुर्यखण्डः)/अध्यायः ०५ → |
माधुर्यखण्डः - चतुर्थोऽध्यायः
कौशला गोपीगणानामुपाख्यानम् -
श्रीनारद उवाच -
कौशलानां गोपिकानां वर्णनं शृणु मैथिल ।
सर्वपापहरं पुण्यं श्रीकृष्णचरितामृतम् ॥ १ ॥
नवोपनन्दगेहेषु जाता रामवराद्व्रजे ।
परिणीता गोपजनै रत्नरभूषणभूषिताः ॥ २ ॥
पूर्णचन्द्रप्रतीकाशा नवयौवनसंयुताः ।
पद्मिन्यो हंसगमनाः पद्मपत्रविलोचनाः ॥ ३ ॥
जारधर्मेण सुस्नेहं सुदृढं सर्वतोऽधिकम् ।
चक्रुः कृष्णे नन्दसुते कमनीये महात्मनि ॥ ४ ॥
ताभिः सार्द्धं सदा हास्यं व्रजवीथीषु माधवः ।
स्मितैः पीतपटादानैः कर्षणैः स चकार ह ॥ ५ ॥
दधिविक्रयार्थं यान्त्यस्ताः कृष्ण कृष्णेति चाब्रुवन् ।
कृष्णे हि प्रेमसंयुक्ता भ्रमंत्यः कुंजमडले ॥ ६ ॥
खे वायौ चाग्निजलयोर्मह्यां ज्योतिर्दिशासु च ।
द्रुमेषु जनवृन्देषु तासां कृष्णो हि लक्ष्यते ॥ ७ ॥
प्रेमलक्षणसंयुक्ताः श्रीकृष्णहृतमानसाः ।
अष्टभिः सात्त्विकैर्भावैः संपन्नास्ताश्च योषितः ॥ ८ ॥
प्रेम्णा परमहंसानां पदवीं समुपागताः ।
कृष्णनन्दाः प्रधावन्त्यो व्रजवीथीषु ता नृप ॥ ९ ॥
जडा जडं न जानंत्यो जडोन्मत्तपिशाचवत् ।
अब्रुवन्त्यो ब्रुवन्त्यो वा गतलज्जा गतव्यथाः ॥ १० ॥
एवं कृतार्थतां प्राप्प्तास्तन्मया याश्च गोपिकाः ।
बलादाकृष्य कृष्णस्य चुचुंबुर्मुखपंकजम् ॥ ११ ॥
तासां तपः किं कथयामि राजन्
पूर्णे परे ब्रह्मणि वासुदेवे ।
याश्चक्रिरे प्रेम हृदिंद्रियाद्यै-
र्विसृज्य लोकव्यवहारमार्गम् ॥ १२ ॥
या रासरंगे विनिधाय बाहुं
कृष्णांसयोः प्रेमविभिन्नचित्ताः ।
चक्रुर्वशे कृष्णमलं तपस्त-
द्वक्तुं न शक्तो वदनैः फणीन्द्रः ॥ १३ ॥
योगेन सांख्येन शुभेन कर्मणा
न्यायादिवैशेषिकतत्त्ववित्तमैः ।
यत्प्राप्यते तच्च पदं वेदेहराट्
संप्राप्यते केवलभक्तिभावतः ॥ १४ ॥
भक्त्यैव वश्यो हरिरादिदेवः
सदा प्रमाणं किल चात्र गोप्यः ।
सांख्यं च योगं न कृतं कदापि
प्रेम्णैव यस्य प्रकृतिं गताः स्युः ॥ १५ ॥
इति श्रीगर्गसंहितायां माधुर्यखण्डे श्रीनारदबहुलाश्वसंवादे
कौशलोपाख्यानं नाम चतुर्थोऽध्यायः ॥ ४ ॥
हरिः ॐ तत्सच्छ्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥