མ་སྐྱེས་པ་▫ ma skyes pa▪ {C,MSA}anutpanna; {C,MSA} ajāta; {MV}anutpatti▪ uncreated phenomenon; not produced{N}; unproduced; non-creation{D1}; non-produced▫ {C}non-arising; unborn; not born
མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ་▫ ma skyes pa bskyed pa▪ generating the not yet generated
མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པ་▫ ma skyes pa mi bskyed pa▪ not generating the not yet generated
མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་▫ ma skyes pa'i chos▪ anutpanna-dharma▪ an unproduced phenomenon; uncreated phenomenon
མ་བསྐྱེད་པ་▫ ma bskyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {C}anavaropita; {C}ajanita ▪ not generated; not produced▫ {C}not having planted
མ་ཁད་▫ ma khad▪ {PH}as soon as; just done; just recently
མ་ཁད་དུ་▫ ma khad du▪ {PH}as soon as; just done; just recently
མ་ཁེངས་པ་▫ ma khengs pa▪ {MSA}anunnatā▪ non-haughtiness; non-arrogance
མ་ཁྱབ་▫ ma khyab▪ {MSA}avyāpin▪ no pervasion; no entailment Tenses: future, present, past, imperative
མ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་▫ ma khyab pa'i skyon▪ fallacy of non-pervasion
མ་མཁྱེན་པ་▫ ma mkhyen pa▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ {C}ajñāta▪ not known; unknown.▫ {C}not cognized
མ་འཁྲུགས་ཞིང་▫ ma 'khrugs zhing▪ འཁྲུག་འཁྲུག་འཁྲུགས་འཁྲུགས་▫ 'khrug 'khrug 'khrugs 'khrugs▪ {C} anavakīrṇa▪ not disturbed; not angry▫ {C} unconfused
མ་འཁྲུལ་▫ ma 'khrul▪ {C}abhrānti▪ non-mistaken{BR}▫ {C}the fact that one is not deceived
མ་འཁྲུལ་པ་▫ ma 'khrul pa▪ {MSA}abhrānta▪ non-mistaken
མ་འཁྲུལ་བ་▫ ma 'khrul ba▪ abhrānta▪ non-mistaken; nonmistaken
མ་འཁྲུལ་བའི་རིག་པ་▫ ma 'khrul ba'i rig pa▪ abhrānta-buddhi▪ non-mistaken awareness
མ་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་▫ ma 'khrul ba'i shes pa▪ abhrānta-jñāna▪ non-mistaken consciousness▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་གི་སྣང་ཡུལ་ལ་མ་འཁྲུལ་བའི་རིག་པ་▫ mtshan nyid/ rang gi snang yul la ma 'khrul ba'i rig pa/▫ Definition: an awareness that is non-mistaken with respect to its appearing object
མ་གིར་▫ ma gir▪ down there
མ་གུས་▫ ma gus▪ {MSA}vimāna▪ non-humility; non-respect
མ་གུས་པ་▫ ma gus pa▪ {MSA}anādara▪ non-humility; non-respect
མ་གོས་པ་▫ ma gos pa▪ {MSA}nirlepa▪ unsullied; unpolluted
མ་གྲུབ་▫ ma grub▪ འགྲུབ་འགྲུབ་འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ asiddha▪ not established
མ་གྲུབ་ན་▫ ma grub na▪ འགྲུབ་འགྲུབ་འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ if the reason is not established ...
མ་གྲུབ་པ་▫ ma grub pa▪ འགྲུབ་འགྲུབ་འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ {LCh} asiddha; {MSA}aniṣpanna; {MV}asiddhatva▪ not established
མ་གྲོལ་གྲོལ་བ་▫ ma grol grol ba▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་ ▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MV}amukta-muktatva▪ release of what was not released
མ་གྲོལ་བ་▫ ma grol ba▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {C}amukta▪ not released▫ {C} not freed
མ་གྲོལ་བ་དང་གྲོལ་བ་▫ ma grol ba dang grol ba▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MV} amukta-muktatva▪ release of what was not released
མ་བགྱིས་པ་▫ ma bgyis pa▪ བགྱི་བགྱིད་བགྱིས་གྱིས་▫ bgyi bgyid bgyis gyis▪ {C}akṛta▪ not made; not done
མ་འགགས་པ་▫ ma 'gags pa▪ འགག་འགག་འགགས་འགགས་ ▫ 'gag 'gag 'gags 'gags▪ {C,MSA}aniruddha▪ not stopped/obstructed/destroyed/ceased/halted/ impeded
མ་འགོང་བ་▫ ma 'gong ba▪ not overpowered
མ་རྒད་▫ ma rgad▪ {L}marakata▪ emerald
མ་རྒལ་བ་▫ ma rgal ba▪ བརྒལ་རྒལ་བརྒལད་རྒོལད་▫ brgal rgal brgald rgold▪ {C}atīrṇa▪ not cross over
མ་རྒྱལ་བ་▫ ma rgyal ba▪ {MSA}ajita▪ unconquered
མ་བསྒོམས་ན་▫ ma bsgoms na▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་ ▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {MV}(√bhū): abhāvayitvā▪ if not meditated/cultivated
མ་བསྒྲུབས་པ་▫ ma bsgrubs pa▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {C}asamudānīta▪ not achieved; not attained; not accomplished▫ {C}not brought about
མ་གྷཱི་▫ ma ghī▪ {C}maghī▪ {C}name of an herb; a cure for all poisons
མ་ངེས་▫ ma nges▪ {MSA}aniyata; {MSA}anītatva; {MSA}anaikāntika▪ indefinite; not ascertained; non-ascertainment
མ་ངེས་རྟགས་▫ ma nges rtags▪ {PH}uncertain sign; indefinite sign
མ་ངེས་པ་▫ ma nges pa▪ {LCh,C,MSA}aniyata; {MSA} anītatva; {MSA}anaikāntika▪ indefinite; not ascertained; non-ascertainment▫ {C}not fixed (on); one whose destiny is not fixed
མ་ངེས་པའི་རིགས་▫ ma nges pa'i rigs▪ {PH}indefinite lineage [of person]
མ་མངལ་དུ་འགྲོ་བ་▫ ma mngal du 'gro ba▪ {L} garbhāvakrānti▪ entry into a womb; descent into the womb
མ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་▫ ma mngal du 'jug pa▪ {L} garbhāvakrānti▪ entry into a womb; descent into the womb
མ་གཅིག་ལབ་སྒྲོན་མ་▫ ma gcig lab sgron ma▪ Female Tibetan siddhā who founded gcod meditation, which involves offering one's body to demons
མ་ཆགས་▫ ma chags▪ {C}anadhyoṣita; {MSA}asaṅga; {MSA}na saktaḥ▪ non-attachment; unattached
མ་ཆགས་པ་▫ ma chags pa▪ {LCh}alobha; {LCh} vairāga; {C,MSA}asakta; {C,MSA}asakti▪ non-attachment; unattached▫ {C}absence of attachment
མ་ཆགས་ལ་སོགས་▫ ma chags la sogs▪ {MSA}alobhādi ▪ non-attachment, etc.
མ་ཆད་པ་▫ ma chad pa▪ འཆད་འཆད་ཆད་ཆད་▫ 'chad 'chad chad chad▪ {C}acchinna▪ not cut off; not annihilated▫ {C}not cut apart
མ་མཆིས་པ་▫ ma mchis pa▪ {C}abhāva; {C} asaṃvidyamāna; {C}asat; {C}asattva▪ is not; non-; not▫ {C}absence; which does not exist; non-existent; since he has not got; absent; what is not (there); it is not; non-beingness; has no real being
མ་མཆིས་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་▫ ma mchis pa yang dag pa nyid▪ {C}asadbhūtatā; {C}nāstita▪ non-beingness ▫ {C}unreality
མ་འཇིགས་པའི་སྤོབས་པ་▫ ma 'jigs pa'i spobs pa▪ {PH} fearless confidence
མ་བརྗེད་▫ ma brjed▪ {MSA}asaṃpramoṣa▪ non-forgetfulness
མ་བརྗེད་པ་▫ ma brjed pa▪ {MV}asaṃpramoṣa▪ non-forgetfulness
མ་བརྗེད་པར་▫ ma brjed par▪ without forgetting
མཉྫུ་གྷོ་ཤ་ཡ་▫ manydzu gho sha ya▪ {PH}Mañjughoṣa
མ་ཉམས་▫ ma nyams▪ {MSA}akhaṇḍanā▪ non-degenerated; undefiled; unspoiled
མ་ཉམས་པ་▫ ma nyams pa▪ {C}akhaṇḍa; {C}acyuta; {C}anupahata; {C}anupāhatu▪ non-degenerated; undefiled; unspoiled▫ {C}unbroken; imperishable; safe and sound; uninjured
མ་རྙེད་པ་▫ ma rnyed pa▪ {C}apratilambhamāna; {C} aprāpta; {C}alabhamāna; alābha▪ loss; not finding; not gain; not gaining▫ {C}not acquiring; without having attained
མ་རྙོངས་པ་▫ ma rnyongs pa▪ {C}akṣata▪ {C}unhurt; not bent
མ་སྙན་གྲགས་▫ ma snyan grags▪ ayaśas▪ disgrace
མ་གཏོགས་▫ ma gtogs▪ {C}sthāpayitvā▪ [not-include]; not including; not included within; not included among; except▫ ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བ་ཙམ་མ་གཏགས་▫ ldog chas phye ba tsam ma gtags▫ except for being merely distinguished by the isolate factor{PGP]70} Tenses: future, present, past, imperative
མ་གཏོགས་པ་▫ ma gtogs pa▪ {MSA,MV}vinirmukta {MSA}(e.g.: dharma-dhātu-vinirmukta); {MSA} (√vṛj): varjayitvā; {MSA}vyatirekeṇa (e.g.: dharmatā-vyatirekeṇa)▪ [not-include]; not including; not included within; not included among; except▫ {C}with the exception of; except for; apart from; all equally; but; other than; nothing else than; outside
མ་གཏོགས་པར་▫ ma gtogs par▪ {C}sthāpayitvā; {C} anyatra; {MV}vinā▪ [not-include]; not including; not included within; not included among; except ▫ {C}with the exception of; except for; apart from; all equally; but; other than; nothing else than; outside
མ་གཏོགས་པར་དེ་མ་ཡིན་པ་▫ ma gtogs par de ma yin pa▪ {C}sthāpayitvā▪ not including; not included within; not included among; except▫ {C}with the exception of; except for; apart from; all equally; but; other than; nothing else than; outside
མ་གཏོགས་པར་གཞན་▫ ma gtogs par gzhan▪ {C} anyatra▪ other than; not including; not included within; not included among; except▫ {C}with the exception of; except for; apart from; all equally; but; other than; nothing else than; outside
མ་བཏང་བ་▫ ma btang ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C}apakṣi; {C}amukta▪ not give away; not send; not let go▫ {C}unbaked; not freed; not released
མ་བཏུད་▫ ma btud▪ བཏུད་འདུད་བཏུད་འདུད་▫ btud 'dud btud 'dud▪ {C}anavanata▪ not bow; not pay reverence; not pay homage▫ {C}without bending
མ་རྟོགས་▫ ma rtogs▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {C}anavagāhamāna▪ not realizing; not cognizing; not understanding▫ {C}without plunging in
མ་རྟོགས་རྟོགས་▫ ma rtogs rtogs▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་ ▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA}abodha-bodha▪ realize what was unrealized
མ་རྟོགས་པ་▫ ma rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {C}asupratividdha; {C} anavabudhyamāna▪ not realize; not cognize; not understand▫ {C}not penetrated; without/not understanding
མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པའི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་▫ ma brtags ma dpyod pa'i blo lhan skyes▪ {PH}an innate awareness that neither investigates nor analyses
མ་བརྟེན་▫ ma brten▪ {C}anāgami▪ not depending upon▫ {C}without resorting to
མ་བསྟན་▫ ma bstan▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}anupadeśa▪ not teach; non-teaching; not indicate; non-indication
མ་ཐག་ཏུ་▫ ma thag tu▪ {C}samanantara▪ immediately/ right/just after; immediately/right/just before [depending on context]▫ {C}immediately on; immediately after
མ་ཐག་པ་▫ ma thag pa▪ samanantara▪ just after [verb + ma thag pa]
མ་ཐོགས་པ་▫ ma thogs pa▪ {MSA}apratihata▪ non-obstructive; not an obstacle
མ་ཐོབ་▫ ma thob▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA}alābhin▪ not obtain; not attain
མ་ཐོབ་པ་▫ ma thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {C} apratilambhamāna; {C,MSA}aprāpti; {MSA} aprāpta▪ not obtain; not attain▫ {C}not acquiring; without attainment; non-attainment
མ་ཐོས་པར་སྤོང་བ་▫ ma thos par spong ba▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA}aśrutvā pratikṣepaḥ▪ abandon without attainment {T}
མ་མཐའ་▫ ma mtha'▪ [low-limit]; lowest point; the Tenses: future, present, past, imperative least; low limit; at the least
མ་མཐའི་མཚམས་▫ ma mtha'i mtshams▪ lowest point མ་མཐུན་/ མ་མཐུན་པ་▫ ma mthun / ma mthun pa▪ discrepancy
མ་མཐོང་▫ ma mthong▪ {C}adṛṣṭa▪ unseen; not see; not seen; not perceive▫ {C}imperceptible
མ་མཐོང་ན་▫ ma mthong na▪ {MV}(√paś): apaśyat▪ when not seeing; unseen; not seeing
མ་མཐོང་བ་▫ ma mthong ba▪ {C}apaśyan▪ unseen; not see; not seen; not perceive▫ {C}imperceptible; not seeing; unable to see
མ་དག་▫ ma dag▪ {MSA,MV}aśuddha; {MV}aśuddhi▪ impure; not pure; not purified; impurity
མ་དག་སྐྱེ་ཤི་བར་དོ་▫ ma dag skye shi bar do▪ {PH} impure birth; death; and the intermediate state
མ་དག་པ་▫ ma dag pa▪ {C}aśuddhi▪ impure; not pure; not purified; impurity
མ་དག་པ་དང་དག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ ma dag pa dang dag pa yid la byed pa▪ {MV}aśuddhi-śuddhi-manaskāra ▪ mental contemplation of impurity and purity; impure and pure mental contemplation
མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གནས་▫ ma dag pa dang dag pa'i gnas▪ {MV}aśuddha-śuddhāvasthā▪ abide in impurity and purity; impure and pure place/ abode
མ་དག་པ་གཞན་གྱི་དབང་▫ ma dag pa gzhan gyi dbang▪ {PH}impure other-powered natures
མ་དག་མིན་▫ ma dag min▪ {MSA}na ... aśuddha▪ non-impurity; not impure
མ་དག་གཞན་དབང་▫ ma dag gzhan dbang▪ {PH} impure other-powered natures
མ་དད་པ་▫ ma dad pa▪ {LCh}āśraddhya; {MV} aśraddhā▪ non-faith
མ་དད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ ma dad pa yid la byed pa▪ {MSA}aruci-manaskāra▪ mental contemplation of non-faith
མ་དུལ་བ་▫ ma dul 'ba▪ {PH}the untamed
མ་དྲངས་པར་▫ ma drangs par▪ without citing{BJ 68.1}
མ་དྲོས་▫ ma dros▪ {PH}Anavatapta
མ་དྲོས་མཚོ་▫ ma dros mtsho▪ anopata; anavatapta▪ [name of a lake]▫ {PH}Anavatapta [the Ever Cool Lake, another name for lake Manasarovar]
མ་འདྲིས་▫ ma 'dris▪ {MV}asaṃstava▪ unacquainted; unknown
མ་འདྲིས་པ་▫ ma 'dris pa▪ asaṃstava▪ unknown; unacquainted
མ་འདྲེས་པ་▫ ma 'dres pa▪ འདྲེས། འདྲེ་འདྲེས། འདྲེ་འདྲེས་འདྲེས་▫ 'dres/'dre 'dres/'dre 'dres 'dres▪ {C}amiśra; {C}asaṃsarga; {C,MSA}avyavakīrṇa; {MSA} avyavakiraṇa; {C}asaṃkīrṇa; {C}asaṃsṛṣṭa; {C,MV,MSA}āveṇika; {C,MSA}kevala; {MSA} aparijaya (=ma 'dris pa); {MSA}vibhinna ▪ unmixed; unshared▫ {C}exclusive; not connected; uncontaminated; exclusively; not submerged (in the wanderings through); non-commingling; uncontaminated; peculiar to; special; complete
མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་▫ ma 'dres pa la dmigs pa ▪ འདྲེས། འདྲེ་འདྲེས། འདྲེ་འདྲེས་འདྲེས་▫ 'dres/'dre 'dres/'dre 'dres 'dres▪ {MSA}vibhinnālambana▪ unmixed object of observation; unshared object of observation
མ་སྤྱད་པ་▫ ma spyad pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MV}anuprayoga; {MV}nopayoga ▪ not practice; not enjoy; not make use of; non-practice
མ་སྤྲོས་པའི་བདག་ཉིད་▫ ma spros pa'i bdag nyid▪ {MSA} aprapañcātmaka▪ nature of non-elaboration; non-elaborated essence
མ་ཕེབས་པ་▫ ma phebs pa▪ {MSA}ajita▪ not gone
མ་ཕྱིན་པར་▫ ma phyin par▪ {C}anadhigamya▪ not gone; not having gone▫ {C}before they have reached
མ་ཕྱེ་བ་▫ ma phye ba▪ {C}aviprayojana▪ non-distinction; non-differentiation▫ {C}non-separation
མ་འཕྲད་▫ ma 'phrad▪ {C}alabhantu▪ not meeting; not connecting; non-connection▫ {C}without having found
མ་བྱས་པ་▫ ma byas pa▪ {C}akaritva; {MSA}akṛta▪ not made; not created; not done▫ {C}not having been furthered; not painted in
མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་▫ ma byin par len pa▪ {C}adattadāna ▪ stealing; taking what is not given
མ་བྱིན་པར་ལེན་པར་མི་བྱེད་▫ ma byin par len par mi byed ▪ {C}nādatta nādadāti▪ not stealing; does not take what is not given
མ་བྱིན་ལེན་▫ ma byin len▪ adattadāna; adattādāna▪ stealing; taking what is not given
མ་བྱུང་བ་▫ ma byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {C}anutpādita; {C} asaṃbhūta▪ non-arisen; not come forth; not appear▫ {C}not produced; not come into being; not come about; impossible; not really existing
མ་བྱོན་▫ ma byon▪ {C}aprāpta▪ not come; not arrived; not attained; without having attained
མ་བྲལ་བ་▫ ma bral ba▪ {MV}avisaṃyoga▪ not free from
མ་བྲལ་བར་▫ ma bral bar▪ {C}avirahita▪ not free from ▫ {C}not lacking (in); one who is not without
མ་བྲལ་བར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་▫ ma bral bar rjes su 'brel bas▪ {C}citta-ānantaryatā-virahita▪ {C}while giving no opportunity to thoughts of another kind
མ་འབྲེལ་▫ ma 'brel▪ {C}asaṃsarga; {MV}viyoga▪ not related; unjoined; not connected▫ {C}no contact
མ་འབྲེལ་བ་▫ ma 'brel ba▪ unrelated
མ་སྦྱངས་▫ ma sbyangs▪ སྦྱང་སྦྱོང་སྦྱངས་སྦྱོངས་▫ sbyang sbyong sbyangs sbyongs▪ {MSA}akṛta▪ not practiced/washed/purified/trained
མ་མ་▫ ma ma▪ {C,MSA}dhātrī▪ {C}nurse
མ་མེས་དང་ཕ་མེས་གཉི་གའི་རབས་བདུན་ཚུན་ཆད་ཀྱི་▫ ma mes dang pha mes gnyi ga'i rabs bdun tshun chad kyi▪ {C}yāvad ā saptamam (-asya Ad) mātāmahapitāmahayugasya (mātāpitṛ-yugasya)▪ Tenses: future, present, past, imperative {C}backwards through seven generations (on both his father's and mother's side)
མ་མོ་▫ ma mo▪ {C}mātṛkā▪ {PH}[n. of mystical formulae or diagrams which use permutations of the alphabet]▫ {C}mystical formulae or diagrams which use permutations of the alphabet
མ་མོ་བྱང་སྨན་▫ ma mo byang sman▪ ma-mo-jang-men (Female spirits responsible for spirit created infectious bile disorders)
མ་མོས་▫ ma mos▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}anadhimuktatā; {MV}anadhimukti▪ non-belief/ imagination/faith/interest/inclination/prefer/zeal/ imagine▫ {C}lack of firm belief
མ་མོས་པ་▫ ma mos pa▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}anadhimukta; {MSA}anadhimukti▪ non-belief/imagination/faith/interest/inclination/ prefer/zeal/imagine
མ་དམིགས་པ་▫ ma dmigs pa▪ not observed
མ་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་▫ ma dmigs pa'i gtan tshigs▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ anupalabdhi-hetu▪ a correct non-observation sign; reason of non-observation {GD:278}
མ་སྨད་པ་▫ ma smad pa▪ {MSA}aninditā▪ not low; not lower
མ་སྨིན་▫ ma smin▪ {MSA}apakva; {MV}avipakvatā▪ not ripened; not matured
མ་ཚང་▫ ma tshang▪ {MV}vaikalya▪ not complete; not full
མ་ཚང་བ་མེད་པ་▫ ma tshang ba med pa▪ {MSA}avikalā ▪ not incomplete
མ་ཚན་བ་▫ ma tshan ba▪ {MV,MSA}vaikalya; {MSA} vikala▪ not complete; not full
མ་ཚར་བར་དུ་▫ ma tshar bar du▪ until this is completed
མ་ཚར་བར་ལ་▫ ma tshar bar la▪ until this is completed
མ་ཚོགས་པ་▫ ma tshogs pa▪ {C}sāmagrī▪ non-collection; uncollected; not assembled▫ {C} concord
མ་འཚལ་བ་▫ ma 'tshal ba▪ བཙལ་འཚོལ་བཚལད་ཚོལད་▫ btsal 'tshol btsald tshold▪ {C}akṣaya; {C}asaṃjānan▪ not seek; not sought for; unwanted; not ask▫ {C}uncognizable; inextinguishable; inexhaustible; indistinguishable
མ་འཛིངས་▫ ma 'dzings▪ {C}asaṃluḍita▪ {C}not shaggy
མ་རྫོགས་▫ ma rdzogs▪ རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་▫ rdzogs rdzogs rdzogs rdzogs▪ {C}apūri▪ incomplete; not complete; not perfected; unfinished
མ་རྫོགས་པ་▫ ma rdzogs pa▪ རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་▫ rdzogs rdzogs rdzogs rdzogs▪ {MSA}aniṣpanna ▪ incomplete; not complete; not perfected; unfinished
མ་ཞི་▫ ma zhi▪ {MV}aśama▪ not pacified; not peaceful; non-pacification
མ་ཞི་བ་▫ ma zhi ba▪ {MSA}aśānta▪ not pacified; not peaceful; non-pacification
མ་ཞུགས་ནས་▫ ma zhugs nas▪ prior to entering
མ་ཞུགས་པ་▫ ma zhugs pa▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {MSA}apraviṣṭa▪ not enter into; not engage in
མ་ཞུམ་པ་▫ ma zhum pa▪ འཇུམ་འཇུམས་ཞུམ་ཞུམས་▫ 'jum Tenses: future, present, past, imperative 'jums zhum zhums▪ {C}anadhyāpanna; {C} anavalīna; {MSA}alīna▪ non-discouragement; non-slackness▫ {C}not having violated; uncowed མ་ཞུམ་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་▫ ma zhum pa'i lus dang ngag dang yid kyi las kyi mtha' dang ldan pa▪ འཇུམ་འཇུམས་ཞུམ་ཞུམས་▫ 'jum 'jums zhum zhums▪ {C}anavalīna-kāya-vāṅ-manaḥ-karmānta▪ having non-discouragement/ non-slackness of body, speech, and mind▫ {C} one who remains uncowed in all he does with his body, speech, and mind
མ་ཞེན་▫ ma zhen▪ {C}asakti▪ nonattachment; non-determination; non-adherence; non-conception▫ {C}absence of attachment
མ་ཞེན་པ་▫ ma zhen pa▪ {MSA}alīna▪ non-determination; non-adherence; non-conception
མ་ཟད་▫ ma zad▪ [not-exhausted]; not only; not just; not cut (off)
མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་▫ ma zin pa'i 'byung ba las gyur pa'i sgra▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ anupatta-mahābhūta-hetuka-śabda▪ sound arisen from elements not conjoined with consciousness མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྙན་པ་▫ ma zin pa'i 'byung ba las gyur pa'i sems can du ston pa'i sgra snyan pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་ ▫ bstan ston bstand stond▪ anupātta-mahābhūta-hetuka-sattvākhya-yaśa-śabda▪ pleasant articulate sound caused by elements not conjoined with consciousness མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་▫ ma zin pa'i 'byung ba las gyur pa'i sems can du ston pa'i sgra mi snyan pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ anupātta-mahābhūta-hetuka-sattvākhya-ayaśa-śabda▪ unpleasant articulate sound caused by elements not conjoined with consciousness མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྙན་པ་▫ ma zin pa'i 'byung ba las gyur pa'i sems can du mi ston pa'i sgra snyan pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ anupātta-mahābhūta-hetuka-asattvākhya-yaśa-śabda▪ pleasant inarticulate sound caused by elements not conjoined with consciousness མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་▫ ma zin pa'i 'byung ba las gyur pa'i sems can du mi ston pa'i sgra mi snyan pa ▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ anupātta-mahābhūta-hetuka-asattvākhya-ayaśa-śabda▪ unpleasant inarticulate sound caused by elements not conjoined with consciousness
མ་གཟིགས་▫ ma gzigs▪ {C}asamīkṣaṇa▪ not see; not seen; not view▫ {C}(one who does) not look out for
མ་གཟིགས་པ་▫ ma gzigs pa▪ {C}adṛṣṭa▪ not see; not seen; not view▫ {C}unseen; imperceptible
མ་བཟུང་▫ ma bzung▪ {C}agṛhīta; {C}anudgṛhṇan▪ not apprehend; not grasp; not hold; not conceive; not seize▫ {C}not seized; not taking up
མ་འོངས་▫ ma 'ongs▪ {PH}future; future [phenomena]; [phenomena that exist in the] future
མ་འོངས་དུས་▫ ma 'ongs dus▪ {C}anāgata▪ [not-come]; future; not yet come; yet to come
མ་འོངས་པ་▫ ma 'ongs pa▪ {LCh,C,MSA}anāgata▪ [not-come]; future; not yet come; yet to come; futureness མ་འོངས་པ་འབྱུང་བའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་▫ ma 'ongs pa 'byung ba'i shes bya thams cad chags thogs med par mkhyen pa'i ye shes▪ pristine wisdom unimpededly knowing all future objects of knowledge
མ་འོངས་པའི་དུས་▫ ma 'ongs pa'i dus▪ {MV}anāgato 'dhvā▪ future time; the future
མ་འོངས་པའི་དོན་▫ ma 'ongs pa'i don▪ {PH}future goal ▫ དེ་རིང་གི་དུས་སུ་མ་འོངས་པའི་དོན་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྟོག་པ་▫ de ring gi dus su ma 'ongs pa'i don mngon par 'dod pa'i rtog pa▫ a consciousness wishing for a future object at the present time
མ་ཡིན་▫ ma yin▪ {MSA}na▪ is not; not being▫ བུམ་ Tenses: future, present, past, imperative
པ་དང་གཅིག་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པ་▫ bum pa dang gcig ma yin pa las log pa▫ opposite from not being one with pot▫ སྒྲ་ཆོས་ཅན་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་▫ sgra chos can rtag pa ma yin par thal mi rtag pa yin pa'i phyir▫ It follows that the subject, sound, is not permanent, because of being impermanent
མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་▫ ma yin kun rtog▪ {TN}abhūta-parikalpa▪ unreal imputation
མ་ཡིན་དགག་▫ ma yin dgag▪ {LCh}paryudāsa-pratiṣedha; paryudāsa; niṣedha {GD:371} ▪ affirming negative; affirming negative phenomenon; affirming negation; nominally bound negation {GD:371}; exclusion {GD:371}▫ Divisions: དབྱེ་བ་༡་རང་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲས་རང་གི་འཕངས་བྱར་ གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་སྒྲུབ་པ་དངོས་སུ་འཕེན་པའི་མ་ཡིན་དགག་༢་རང་ཞེས་ བརྗོད་པའི་སྒྲས་རང་གི་འཕངས་བྱར་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་སྒྲུབ་པ་ཤུགས་ལ་འཕེན་པའི་མ་ཡིན་དགག་༣་རང་ཞེས་བརྗོད་པ་▫ dbye ba/ 1 rang zhes brjod pa'i sgras rang gi 'phangs byar gyur pa'i chos gzhan sgrub pa dngos su 'phen pa'i ma yin dgag 2 rang zhes brjod pa'i sgras rang gi 'phangs byar gyur pa'i chos gzhan sgrub pa shugs la 'phen pa'i ma yin dgag 3 rang zhes brjod p
མ་ཡིན་དགག་གི་གཞན་སེལ་▫ ma yin dgag gi gzhan sel▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld ▪ *pāryudāsa-apoha▪ other-eliminator/other-elimination that is an affirming negative▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲས་རང་གི་དགག་ བྱ་བཀག་ཤུལ་དུ་རང་འཛིན་རྟོག་པའི་གཞལ་བྱར་འཕངས་པ་ཡང་ཡིན་སྒྲུབ་ པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པ་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་དགག་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་▫ mtshan nyid/ rang zhes brjod pa'i sgras rang gi dgag bya bkag shul du rang 'dzin rtog pa'i gzhal byar 'phangs pa yang yin/ sgrub pa yang yin pa'i gzhi mthun pa yod pa yang yin/ dgag pa yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa/▫ that which is observed as a common locus of: · (1) there existing a common locus of (a) being projected in place of its object of negation as an object of comprehension by the conceptual consciousness apprehending it and (b) being a positive phenomenon · (2) Divisions: དབྱེ་བ་༡་དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་སེལ་༢་བློའི་གཞན་སེལ་ ▫ dbye ba/ 1 don rang mtshan gyi gzhan sel/ 2 blo'i gzhan sel/▫ Divisions: (1) factual other-eliminator that is a specifically characterized phenomenon; (2) mental other-eliminator མ་ཡིན་དགག་གི་གཞན་སེལ་ཡང་ཡིན།་དོན་དམ་པར་དོན་ བྱེད་ནུས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་ ▫ ma yin dgag gi gzhan sel yang yin/ don dam par don byed nus pa yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa▪ an observed common locus between being an affirming negative other-eliminator and being ultimately able to perform a function
མ་ཡིན་དགག་དང་མེད་དགག་▫ ma yin dgag dang med dgag▪ paryudāsa-pratiṣedha-prasajya-pratiṣedha▪ affirming negative and non-affirming negative
མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་▫ ma yin no zhes zer na▪ {MSA}no hiti vadet▪ if [someone] should say "it is not" ... {T}
མ་ཡིན་པ་དེ་▫ ma yin pa de▪ {MV}anya (tad-)▪ the not-being {T}
མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པ་▫ ma yin pa las log pa▪ atādvayavṛtti (?)▪ opposite from not being; opposite from non-; non-non
མ་ཡིན་པར་གྱུར་པའི་རྟག་པ་▫ ma yin par gyur pa'i rtag pa ▪ something which a permanent phenomenon is not
མ་གཡོས་པ་▫ ma g.yos pa▪ {C}avicalitatva▪ unmoving; unwavering; unfluctuating▫ {C}does not waver
མ་རངས་▫ ma rangs▪ disagreement; disparagement ▫ གྲགས་ཞེས་པ་མ་རངས་པའི་ཚིག་ཏུ་སྣང་བ་▫ grags zhes pa ma rangs pa'i tshig tu snang ba▫ Renowned appears to be a word of disagreement{LWT 150}
མ་རབས་▫ ma rabs▪ [low-class]; low class; vulgar
མ་རིག་ཐིབས་པོ་▫ ma rig thibs po▪ {C}avidya-paṭala▪ {C}the covering of ignorance
མ་རིག་པ་བསླད་པ་མ་ཞུགས་▫ ma rig pa bslad pa ma zhugs▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs Tenses: future, present, past, imperative ▪ not polluted/affected/distorted by ignorance▫ {C}misconception; misconceiver; misapprehension; misapprehender; nescience
མ་རིག་པའི་ཀུན་སྦྱོར་▫ ma rig pa'i kun sbyor▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ thorough enwrapment of ignorance
མ་རིག་པའི་མུན་པ་▫ ma rig pa'i mun pa▪ {PH}darkness of ignorance
མ་རིག་པས་བསླད་པ་▫ ma rig pas bslad pa▪ polluted by ignorance
མ་རུང་བར་བྱས་▫ ma rung bar byas▪ {MSA}dūṣita▪ unsuitably done {T}
མ་རུངས་པ་▫ ma rungs pa▪ མ་རུངས་▫ ma rungs▪ {C} duṣṭa; {MSA}raudra▪ pernicious force; pernicious entity; pernicious being; hateful; hateful entity; hateful being▫ {PH}wild beast▫ {C}full of hate
མ་རུངས་པ་ནི་སེང་གེ་ལ་སོགས་པའོ།▫ Wild beasts [means] lions, and so forth.▫ {PU}
མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་འདུལ་བ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་▫ ma rungs pa thams cad 'dul ba shākya thub pa▪ {C}sarva-duṣṭa-vinaya-śākyamuni▪ [p.n. of a Buddha]
མ་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་▫ ma la sogs pa dang chos mthun pa▪ {MSA}mātṛ-ādi-sādharmya▪ concordant phenomena, mother and so forth
མ་ལགས་པའི་གྲངས་སུ་མཆིའོ་▫ ma lags pa'i grangs su mchi'o▪ {C}saṃkhyām gacchati (=vyapadeśaṃ gacchati)▪ {C}comes to be styled/called; come to speak of; makes sense to say; derives his name from; be reckoned among; is called
མ་ལངས་པ་▫ ma langs pa▪ without rising
མ་ལུས་▫ ma lus▪ མ་ལུས་པ་▫ ma lus pa▪ aśeṣa▪ [not-remain]; none remaining; complete; entirely; without residue; all; all of; no exception; without exception
མ་ལུས་པ་▫ ma lus pa▪ མ་ལུས་▫ ma lus▪ {LCh,C,MSA} aśeṣa; {C}nikhila; {MSA}niḥśeṣa▪ [not-remain]; without exception; none remaining; complete; entirely; without residue; all; all of; no exception ▫ {C}whole; entire
མ་ལུས་པར་▫ ma lus par▪ {L}nikhila; {L}nirayaśeṣa; {C}kārtsnya; {C}niḥśeṣa▪ [not-remain]; none remaining; complete; entirely; without residue; all; no exception; without exception▫ {C}whole; entire; without remainder; full
མ་ལུས་པར་ཁེགས་པ་▫ ma lus par khegs pa▪ the refutation without residue{MSI 430}
མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་▫ ma lus par spangs pa▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ complete abandonment
མ་ལུས་པར་སྤོང་བ་▫ ma lus par spong ba▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {L}nikhila-hāni ▪ complete abandonment▫ lose (completely); forsake entirely
མ་ལུས་པར་མཛད་▫ ma lus par mdzad▪ entirely removed
མ་ལུས་མིན་▫ ma lus min▪ {MSA}na ... aśeṣaṃ▪ not entirely; not all of
མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པ་▫ ma lus shing lus pa med pa ▪ aśeṣa-anavaśeṣa▪ all without remainder; entire without remainder
མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པར་▫ ma lus shing lus pa med par▪ མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པ་▫ ma lus shing lus pa med pa▪ {C}niravaśeṣam anavaśeṣam▪ entirely without remainder▫ {C}all that quantity without exception or remainder
མ་ལོག་པ་▫ ma log pa▪ {MV}aviparyaya; {MV} aviparyāsa▪ non-mistaken; non-reversed
མ་ལོག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ ma log pa de bzhin nyid▪ {C} avitathatā▪ non-mistaken suchness▫ {C}non-falseness
མ་ཤ་▫ ma sha▪ soybean
མ་ཤེས་པ་▫ ma shes pa▪ {C}akovidu▪ not conscious of; not cognized▫ {C}not conversant with Tenses: future, present, past, imperative
མ་གསན་པ་▫ ma gsan pa▪ {C}ajñāta; {C}aśruta▪ {C} uncognized; not heard
མ་བསགས་པ་▫ ma bsags pa▪ {C}anupacita; {MSA} asaṃbhṛta; {MSA}asaṃbhṛti▪ non-accumulated; not accumulate; non-composite▫ {C}one who has not collected
མ་བསླངས་▫ ma bslangs▪ བསླང་སླང། སློང་བསླངས་སློངས་▫ bslang slang /slong bslangs slongs▪ {MSA}(√yāc): ayācamāna▪ not not ask/beg/collect/gather/raise/ inspire/excite/arouse/cause to rise/urge on
མ་བསླབས་པར་▫ ma bslabs par▪ {C}aśikṣita▪ unlearned; without learning▫ {C}untrained
མ་ཧཱ་▫ ma hā▪ mahā▪ [transliteration of Sanskrit word—mahā] great
མ་ཧེ་▫ ma he▪ water buffalo
མང་▫ mang▪ {C,L}bahu; {C}pṛthu; {MSA}vipula▪ many▫ {C}much; very; all; long; very much; broad; vast; large
མང་དུ་སྟོན་པ་▫ mang du ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}bahula-nirdeśa▪ many teachings
མང་དུ་ཐོས་པ་▫ mang du thos pa▪ {L,MSA}bahuśruta; {MSA}bāhuśrutya; {C}bahuśrutya▪ {C}very learned; has heard much; to learn much
མང་དུ་གནས་པ་▫ mang du gnas pa▪ {MSA}bahula-vihārin; {MSA}bahula-vihāritā▪ many abodes; person with many abodes
མང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་▫ mang du gnas par 'gyur▪ {C} bahulaṃ viharati▪ many abodes▫ {C}often
མང་དུ་བྱས་པ་▫ mang du byas pa▪ {C}bahulī-karoti▪ {C}makes much of
མང་དུ་བྱེད་པ་▫ mang du byed pa▪ {C}bahulī-karaṇatā▪ {C}making much of
མང་དྲག་ན་▫ mang drag na▪ if there is too much
མང་པོ་▫ mang po▪ {C,MSA}bahu; {C}pṛthu; {C} bāhulya; {MSA}prabhūta; {MSA}bahutva; {MSA} viṣada; {MV}bahuvidha▪ many; much▫ {C} great; enormous; plenty of; bigདབང་མང་ཉུང་གི་ཁྱད་པར་▫ dbang mang nyung gi khyad par▫ differences in the number of empowerments{TGP 4}
མང་པོ་ཉིད་▫ mang po nyid▪ {C}bahutva▪ {C} magnitude; abundance
མང་ཉིད་▫ mang nyid▪ {C;A4C} bahutva▪ {PH} magnitude; plurality▫ རེ་རེའི་བུམ་པ་མེད་ན་ནི། །མང་ཉིད་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ།▫ If there is not a pot for each [characteristic], a plurality is not feasible.▫ {A4C} §14.7cd
མང་པོ་རྣམ་པ་▫ mang po rnam pa▪ {MV}bahuvidha▪ many aspects; many kinds
མང་པོའི་སྒོ་▫ mang po'i sgo▪ {MSA}bahu-mukha▪ many doors
མང་པོས་བཀུར་བ་▫ mang pos bkur ba▪ {LCh}saṃnitīya; saṃṃitīyā {GD:419}▪ {PH}Saṃmitīyā school
མང་བ་▫ mang ba▪ {L}vaśita▪ powers [especially the group of ten powers that accrue to a Bodhisattva of the tenth ground (sa, bhūmi)]; sovereignty
མན་▫ man▪ {MSA}ūrdhva; {MSA} yāvat-svajīvita-dāna (= rang gi srog man chad gtong ba)▪ {PH}on and below; henceforward
མན་ངག་▫ man ngag▪ {LCh,N}upadeśa▪ quintessential instruction; precept; religious advice; instruction; instructions; direct speech
མན་ངག་གི་རྒྱུད་▫ man ngag gi rgyud▪ Oral Tradition Tantra [the third of the Four (Medical) Tantras]
མན་ཆད་▫ man chad▪ {MSA}ūrdhva; {MSA}rang gi srog man chad gtong ba = yāvat-svajīvita-dāna▪ below; thereon▫ {PH}on and below; henceforward▫ སྒྲ་གནས་ཀྱི་བསམ་གཏན་མན་ཆད་དུ་ཞི་གནས་ སྒྲུབ་ལ། ་་་▫ sgra gnas kyi bsam gtan man chad du zhi gnas sgrub la, ...▫ Although calm abiding is achieved in the Concentration of Abiding in Sound and below, ...▫ {TGP 5}
མན་ཆད་དུ་▫ man chad du▪ {PH}on and below▫ སྒྲ་གནས་ཀྱི་བསམ་གཏན་མན་ཆད་དུ་ཞི་གནས་སྒྲུབ་ལ་▫ sgra gnas kyi bsam gtan man chad du zhi gnas sgrub la▫ calm abiding is achieved in the concentration of abiding in sound and below▫ {TGP 5}
མཎ་ཌ་ལ་▫ maṇ ḍa la▪ maṇḍala▪ [transliteration of Sanskrit word—maṇḍala = dkhyil 'khor] mystic circle
མན་ཤེལ་▫ man shel▪ crystal
མམ་▫ mam▪ and; or; particle indicating question
མའི་མངལ་དུ་འགྲོ་བ་▫ ma'i mngal du 'gro ba▪ {C} garbha-avakrānti▪ {C}descent into the womb
མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་▫ mar gyi snying khu▪ fat/scum of ghee
མར་གྱི་བུམ་པ་▫ mar gyi bum pa▪ ghṛta-ghaṭa▪ ghee-pot; butter-pot
མར་གྱི་མཚམས་མེད་▫ mar gyi mtshams med▪ {PH} direct transition downward
མར་ཆེན་▫ mar chen▪ cook
མར་མེ་▫ mar me▪ {C,MSA,MV}dīpa; {MSA}pradīpa; {MV}pradyota▪ [butter-fire]; butter lamp; lamp
མར་མེ་ཅན་▫ mar me can▪ {C}dīpavatī▪ Dīpavatī [name of a town]
མར་མེ་མཛད་▫ mar me mdzad▪ {C}dīpaṅkara▪ Dīpaṅkara [p.n.of a Buddha]
མར་མེའི་དཔེ་▫ mar me'i dpe▪ {MV}taila-pradyota-dṛṣṭānta▪ the example of a lamp
མར་འོང་▫ mar 'ong▪ coming downward; descend
མར་ལ་མར་▫ mar la mar▪ {L}ghṛta▪ ghee; clarified butter
མར་ལ་མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་▫ mar la mar gyi snying khu▪ fat/ scum of ghee
མར་ཤེས་▫ mar shes▪ {C}mātṛ-jñatā (=mātreyatā)▪ cognize as mother▫ {C}honoring mother
མར་ཤེས་པ་▫ mar shes pa▪ {C}mātṛ-jñatā (=mātreyatā) ▪ cognize as mother▫ {C}honoring mother
མལ་སྟན་▫ mal stan▪ {PH}bed
མས་རླུང་▫ mas rlung▪ {PH}lower wind
མི་▫ mi▪ na; {C}manuṣya; {C}narā; {C}puruṣa; {C,MSA}mānuṣa; {MSA}jana; {MSA}nṛ; {MSA} manu-ja▪ (1) negative particle: not; non-; is not; (2) human; person▫ {C}person(ality); (some)one Divisions: དབྱེ་བ་༡་གླིང་བཞིའི་མི་༢་གླིང་ཕྲན་བརྒྱད་ཀྱི་མི་▫ dbye ba/ 1 gling bzhi'i mi/ 2 gling phran brgyad kyi mi/▫ Divisions: (1) men of the four great continents; (2) men of the eight smaller continents
མི་བཀྲ་བ་▫ mi bkra ba▪ {MSA}avicitratā▪ non-various; not shining; not beautiful
མི་སྐྱེ་▫ mi skye▪ {C}ajāta; {MV}anutpatti; {MV}notpatti Tenses: future, present, past, imperative ▪ not produced; unproduced; non-production▫ {C}unborn; not born
མི་སྐྱེ་བ་▫ mi skye ba▪ {C}anutpattika; {C,MSA,MV} anutpatti {C}(=anutpāda); {C}anutpāda; {MV} notpatti▪ not produced; unproduced; non-production▫ {C}(which) fail to be produced; no(n)-genesis; the unproduced; was never produced
མི་སྐྱེ་བ་ཆོས་ཉིད་▫ mi skye ba chos nyid▪ {C} anutpattika-dharmatā▪ unproduced reality▫ {C} the true (unproduced) nature of all dharmas
མི་སྐྱེ་བ་ཡི་བཟོད་པ་ཉིད་▫ mi skye ba yi bzod pa nyid▪
བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {MSA} notpāda-kṣānti▪ forbearance/patience/tolerance/ endurance with respect to non-production
མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པ་▫ mi skye ba la bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {C}anutpāda-kṣānti▪ forbearance/patience/tolerance/ endurance with respect to non-production▫ {C} patient acceptance of non-production
མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་▫ mi skye ba shes pa▪ knowledge of nonproduction
མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་▫ mi skye ba'i chos la bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {L}anutpatti-dharma-kṣānti; {C}anutpattikeṣu dharmeṣu kṣānti; {MSA}anutpattika-dharma-kṣānti ▪ forbearance/patience/tolerance/endurance with respect to the doctrine of non-production▫ {C} patient acceptance of non-arising dharmas; patient acceptance of dharmas which fail to be produced
མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་▫ mi skye ba'i chos la bzod pa thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MV}anutpattika-dharma-kṣānti-lābha▪ attain forbearance/ patience/tolerance/endurance with respect to the doctrine of non-production
མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་▫ mi skye ba'i chos la bzod pa yongs su tshol ba▪ བཙལ་འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold▪ {MSA} anutpatti-dharma-kṣānti-paryeṣṭi▪ thoroughly seek/investigate/examine/research forbearance/ patience/tolerance/endurance with respect to the doctrine of non-production
མི་སྐྱེ་བའི་མཐར་▫ mi skye ba'i mthar▪ {C}anutpāda-koṭi▪ extreme of non-production; non-production-limit
མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་▫ mi skye bar shes pa▪ {PH}cognition of non-production
མི་སྐྱེ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཉིད་▫ mi skye bzod pa thob nyid▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA}notpatti-kṣānti▪ attainment of forbearance/ patience/tolerance/endurance with respect to non-production
མི་སྐྱེད་པ་▫ mi skyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {MV}aropaṇa; {MV}aropaṇā▪ non-produced; not generated
མི་སྐྱེའི་ཆོས་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་▫ mi skye'i chos la ni bzod pa thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA}anutpattika-dharmeṣu kṣāntiṃ prāptāḥ▪ attain forbearance with respect to the doctrine of non-production
མི་སྐྱེས་པ་▫ mi skyes pa▪ {C}anutpanna▪ non-produced; non-created; unproduced
མི་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་▫ mi skyo bar bya ba▪ {MSA}akheda▪ object of non-aversion; will not be averse
མི་སྐྱོད་རྡོ་རྗེ་▫ mi skyod rdo rje▪ {PH}Mi-kyö-dor-je [Eighth Karma-pa]
མི་སྐྲག་▫ mi skrag▪ སྐྲག་སྐྲག་སྐྲགས་སྐྲགས་▫ skrag skrag skrags skrags▪ {MV}atrāsa▪ non-fear; not frightened
མི་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་▫ mi skrag pa'i rgyu nyid▪ སྐྲག་སྐྲག་སྐྲགས་སྐྲགས་▫ skrag skrag skrags skrags▪ {MSA} atrāsa-kāraṇatva▪ cause of non-fear
མི་སྐྲག་པའི་ཡིད་▫ mi skrag pa'i yid▪ སྐྲག་སྐྲག་སྐྲགས་སྐྲགས་ ▫ skrag skrag skrags skrags▪ {MV}anuttrasta-mānasa▪ non-fearful mind
མི་སྐྲག་པར་བྱ་བ་▫ mi skrag par bya ba▪ སྐྲག་སྐྲག་སྐྲགས་ Tenses: future, present, past, imperative
སྐྲགས་▫ skrag skrag skrags skrags▪ {MSA}uttrāsa (an-)▪ object of non-fear; will not be fearful
མི་བསྐྱུད་པ་▫ mi bskyud pa▪ {C}asaṃpramoṣa; asaṃpramoṣatā▪ non-loss; non-forgetfulness▫ {C}undeluded
མི་བསྐྱེད་པ་▫ mi bskyed pa▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {C}anutpādana (=anutpadana?); {C}anutpāda; {C}anutpādayati▪ non-produced; not generated; unproduced; non-production▫ {C}non-arising; prevent from ever arising
མི་བསྐྱོད་པ་▫ mi bskyod pa▪ བསྐྱོད་སྐྱོད་བསྐྱོད་སྐྱོད་▫ bskyod skyod bskyod skyod▪ {C}akṣobhya▪ undisturbed; imperturbable; Akṣobhya [p.n. of a Buddha]
མི་ཁོམ་▫ mi khom▪ {LCh,C}akṣaṇa; {MSA}kṣaṇa-rahita ▪ non-leisure▫ {C}bad moment; bad rebirth
མི་ཁོམ་པ་▫ mi khom pa▪ {LCh,MSA}akṣaṇa▪ non-leisure▫ {C}bad moment; bad rebirth
མི་ཁོམ་པར་གྱུར་པ་▫ mi khom par gyur pa▪ {C}akṣaṇa-prāpta▪ non-leisure▫ {C}bad moment; bad rebirth; (one who has) chosen/acquired unfortunate rebirths
མི་ཁྱེར་བ་▫ mi khyer ba▪ {C}anāropanatā▪ {C}not put on (a burden)
མི་མཁས་▫ mi mkhas▪ {C}avidu; {MV}akauśala; {MSA}abudha▪ not wise; unwise▫ {C}unlearned; unskilled; careless; unintelligent
མི་མཁས་པ་▫ mi mkhas pa▪ {C}akuśala; {C}abudhayo ▪ not wise; unwise▫ {C}unlearned; unskilled; careless; unintelligent
མི་མཁྱེན་པ་▫ mi mkhyen pa▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ {C}avidita▪ not known; not know▫ {C}not felt
མི་འཁྲུགས་▫ mi 'khrugs▪ འཁྲུག་འཁྲུག་འཁྲུགས་འཁྲུགས་▫ 'khrug 'khrug 'khrugs 'khrugs▪ {C,MSA}akṣobhya; {MSA}akopa; {MSA}akṣobhya(tva); {MSA} avikārya (e.g.: yānāvikārya); {MSA}avikopana▪ undisturbed; imperturbable; Akṣobhya [p.n. of a Buddha]
མི་འཁྲུགས་ཆོས་ཅན་▫ mi 'khrugs chos can▪ འཁྲུག་འཁྲུག་འཁྲུགས་འཁྲུགས་▫ 'khrug 'khrug 'khrugs 'khrugs▪ {C} akopya-dharma▪ undisturbed subject▫ {C} steadfast in character
མི་འཁྲུགས་པ་▫ mi 'khrugs pa▪ འཁྲུག་འཁྲུག་འཁྲུགས་འཁྲུགས་▫ 'khrug 'khrug 'khrugs 'khrugs▪ {C,MSA}akṣobhya; {MV}akopyatva; {MSA}akopa; {MSA}akṣobhyatva; {MSA}avikārya; {MSA}avikopana▪ undisturbed; imperturbable; Akṣobhya [p.n. of a Buddha] ▫ {PH}Akṣobhya▫ དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་འཁྲུགས་པ་དེ་ བཞིན་གཤེགས་པ་གསུང་སྤྲོས་བའི་རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་གསུངས་སོ།▫ Then, the Bhagavan Akṣobhya, having entered into meditative absorption in the samādhi called "the Vajra that emanates the Speech of the Tathāgata," taught this mind of enlightenment.▫ Toh. 451 §6
མི་འཁྲུལ་བ་▫ mi 'khrul ba▪ {N}avyabhicārin▪ non-mistaken{N}
མི་གང་▫ mi gang▪ {PH}one person
མི་གང་རོ་▫ mi gang ro▪ {C}mṛtakaṃ manuṣya (=mṛta-śarīra)▪ {C}corpse
མི་གུས་▫ mi gus▪ {C}agauravatva▪ non-humility; disrespect▫ {C}lack of respect
མི་གོང་▫ mi gong▪ {C}saṃlīyate▪ not high▫ {C} becomes stolid; despond; is cowed
མི་གོས་པ་▫ mi gos pa▪ {C}nirupalipta▪ unsullied; uncovered; unpolluted▫ {C}free from all stains
མི་གོས་པར་འགྱུར་▫ mi gos par 'gyur▪ {C}anulipyate▪ unsullied; uncovered; unpolluted▫ {C}free from all stains; anoint; besmear
མི་དགའ་▫ mi dga'▪ {MSA}arati▪ unhappy; non-joyous
མི་དགའ་བ་▫ mi dga' ba▪ {C}apriyatatva; {MSA}atuṣṭi▪ unhappy; non-joyous▫ {C}unpleasing(ness)
མི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ mi dga' ba yid la byed pa ▪ {MSA}anāmodana-manaskāra▪ non-joyful mental contemplation; mental contemplation of unhappiness
མི་དགའ་མེད་པ་▫ mi dga' med pa▪ {C}adurmanas▪ {C} not sad Tenses: future, present, past, imperative
མི་དགེ་ཉེས་ཆེན་▫ mi dge nyes chen▪ {PH}great demerit
མི་དགེ་བ་▫ mi dge ba▪ {C,MV}akuśala; {C}aśubha ▪ non-virtuous; non-virtue▫ {C}unwholesome Definitions: མཚན་ཉིད། ལུང་དུ་བསྟན་པ་གང་ཞིག་རང་འབྲས་རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་འབྱིན་བྱེད་ཀྱི་རིགས་སུ་གནས་པ་▫ mtshan nyid/ lung du bstan pa gang zhig rang 'bras rnam smin sdug bsngal 'byin byed kyi rigs su gnas pa/▫ Definition: for one: revealed in scripture, and abiding in the type which brings forth suffering as a fruition which is its own effect
མི་དགེ་བ་ཀུན་ཉོན་གྱི་སྐྱེ་བ་སྤོང་བ་▫ mi dge ba kun nyon gyi skye ba spong ba▪ abandoning non-virtues— thorough afflictions—already generated
མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་▫ mi dge ba'i grogs po▪ {MSA} akalyāṇa-mitratā▪ non-virtuous friend
མི་དགེ་བའི་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་▫ mi dge ba'i bcu'i las kyi lam▪ {C}daśa-akuśala-karmapathā▪ the path of ten non-virtues▫ {C}ten ways of unwholesome action
མི་འགྲོགས་▫ mi 'grogs▪ {C}asaṃvāsa▪ {C}one does not meet with; non-intimacy Tenses: future, present, past, imperative
མི་རྒྱུ་བ་▫ mi rgyu ba▪ རྒྱུ་རྒྱུ་རྒྱུ་རྒྱུ་▫ rgyu rgyu rgyu rgyu▪ the immobile; the inanimate [i.e. that which does not move about]
མི་སྒུལ་བ་▫ mi sgul ba▪ {C}aprakampya▪ {C} unshakeable
མི་བསྒོམ་པར་བྱེད་▫ mi bsgom par byed▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {C}vibhāvayati ▪ not practice meditation; not cultivate▫ {C} annihilate (by meditation); undevelops; develops to the end; has insight into
མི་བསྒྱུར་བ་▫ mi bsgyur ba▪ བསྒྱུར་སྒྱུར་བགྱུརད་གྱུརད་▫ bsgyur sgyur bsgyurd sgyurd▪ {C}akupya▪ not transform; unchanging; not affect; not control▫ {C}'of genuine gold'; 'stand up to any test'
མི་ངལ་བ་▫ mi ngal ba▪ nonwearying
མི་ངོམས་ཉིད་▫ mi ngoms nyid▪ {C}atṛptatā▪ non-satisfaction; unsatisfied; non-satiation; insatiable ▫ {C}never get tired of (desire)
མི་ངོམས་པ་▫ mi ngoms pa▪ {C}atṛptatā▪ non-satisfaction; unsatisfied; non-satiation; insatiable ▫ {C}never get tired of (desire)
མི་དངངས་པ་▫ mi dngangs pa▪ non-oppression མི་མངའ་ / མི་མངའ་བར་▫ mi mnga' / mi mnga' bar▪
མངའ་མངའ་མངའ་མངའ་▫ mnga' mnga' mnga' mnga'▪ not endowed with; without; does not have [honorific for, not possess]
མི་མངོན་▫ mi mngon▪ {C}gūḍha▪ non-manifest; not actual▫ {C}does not bulge out (=invisible?)
མི་མངོན་པ་▫ mi mngon pa▪ inconspicuous
མི་བསྔགས་པ་▫ mi bsngags pa▪ {C}avarṇa▪ not praise; non-praise▫ {C}colorless; no outward appearance
མི་ཅོར་སྨྲ་བ་▫ mi cor smra ba▪ {C}mukhara▪ proponent of foolishness▫ {C}garrulous; foolish talk
མི་ལྕོག་མེད་▫ mi lcog med▪ anāgamya▪ not-unable
མི་ལྕོགས་མེད་▫ mi lcogs med▪ {LCh}anāgamya▪ not unable
མི་ཆགས་▫ mi chags▪ {C}anadhyavasita; {C} niḥsaṃgatā; {MSA}sakta (na-)▪ non-attachment; non-desire▫ {C}not bent on
མི་ཆེ་བ་▫ mi che ba▪ {C}avṛhā; avṛha▪ Not Great
མི་ཆོག་▫ mi chog▪ not sufficient
མི་ཆོད་པ་▫ mi chod pa▪ {C}anācchedya▪ not cut off▫ {C}uninterrupted; indestructible
མི་འཆད་པ་▫ mi 'chad pa▪ {L}samitam▪ not cut off; unexplained▫ come together; assembled; complete; joined
མི་འཆི་བ་▫ mi 'chi ba▪ {MV}amaraṇa▪ non-death; not deat
མི་མཇེད་▫ mi mjed▪ མི་མཇེད་པ་▫ mi mjed pa▪ {MSA} adhivāsanā; {MSA}marṣaṇa; {MSA}sahana▪ obdurate▫ {PH}obdurate▫ ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཞིང་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་▫ Shākyamuni's [Buddha-]field— this Saha world-system
མི་མཇེད་པ་▫ mi mjed pa▪ མི་མཇེད་▫ mi mjed▪ {MSA} adhivāsanā; {MSA}marṣaṇa; {MSA}sahana▪ obdurate
མི་འཇིག་པ་▫ mi 'jig pa▪ {C}avināśa▪ non-disintegrating{D2}▫ {C}not destroyed; indestructible
མི་འཇིག་པའི་ཆོས་▫ mi 'jig pa'i chos▪ avināśa-dharma▪ non-disintegrating phenomenon
མི་འཇིགས་▫ mi 'jigs▪ མི་འཇིགས་པ།▫ mi 'jigs pa/▪ {C,MSA}abhaya; {L,MSA,MV}vaiśāradya; {MSA} nirbhayatā (e.g.: bhava-nirbhayatā)▪ non-fear; fearless▫ {C}self-confidence
མི་འཇིགས་པ་▫ mi 'jigs pa▪ fearlessness
མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་▫ mi 'jigs pa sbyin pa▪ abhaya-dana ▪ bestowing protection{VM}
མི་འཇིགས་པ་བཞི་▫ mi 'jigs pa bzhi▪ four fearlessnesses
མི་འཇུག་▫ mi 'jug▪ {MSA}avṛtti▪ non-engagement; non-entry; does not apply{BJ 53.2}
མི་རྗེ་▫ mi rje▪ {PH}governor Tenses: future, present, past, imperative
མི་བརྗེད་▫ mi brjed▪ {MSA}moṣatā (a-)▪ not forgetting; non-forgetfulness{DK 5.9}
མི་བརྗེད་པ་▫ mi brjed pa▪ {LCh,MSA}asaṃpramoṣa; {MSA}asaṃmoṣatā▪ non-forgetfulness; not forgetting
མི་བརྗོད་▫ mi brjod▪ བརྗོད་རྗོད་བརྗོད་རྗོད་▫ brjod rjod brjod rjod▪ {MV}anudāhāra▪ not state; non-statement; not indicate; non-indication▫ inexpressible
མི་བརྗོད་པ་▫ mi brjod pa▪ བརྗོད་རྗོད་བརྗོད་རྗོད་▫ brjod rjod brjod rjod▪ {C}avaktavya▪ not state; non-statement; not indicate; non-indication▫ {C} inexpressible
མི་ཉམས་▫ mi nyams▪ {C}acyuta; {L}aparihān-▪ unspoiled; undefiled; uncorrupted; undegenerated▫ {C}never diminish; never lose again; imperishable
མི་ཉམས་པ་▫ mi nyams pa▪ {C}acyuta; {L}aparihān-; {MSA}akhaṇḍanā▪ nondegeneration; unspoiled; undefiled; uncorrupted; undegenerated▫ {C} never diminish; never lose again; imperishable
མི་ཉམས་པའི་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་▫ mi nyams pa'i bsam gtan dang ting nge 'dzin thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs ▪ {MSA}acyuta-dhyāna-samādhi-lābha▪ obtain an uncorrupted concentration and meditative stabilization
མི་ཉེ་མི་བཟོད་པ་▫ mi nye mi bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་ ▫ bzod bzod bzod bzod▪ {C}avimardana-kṣamatva▪ {C}easily crushed
མི་མཉམ་▫ mi mnyam▪ {C}atulyatā; {C}asama(tva) ▪ non-sameness; not the same▫ {C}moving incomparably; absence of (a state of) sameness
མི་མཉམ་དང་མཉམ་པ་▫ mi mnyam dang mnyam pa▪ {C} asama-sama▪ non-similar and similar; similar to what is dissimilar▫ {C}(equals the) unequalled; incomparable
མི་མཉམ་པ་▫ mi mnyam pa▪ {C}visamatā; {MSA} aviṣama; {MSA}asama▪ non-sameness; not the same▫ {C}moving incomparably; inequality; unevenness; absence of (a state of) sameness
མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་▫ mi mnyam pa dang mnyam pa ▪ {C}viṣama▪ non-similar and similar; similar to what is dissimilar▫ {C}(equals the) unequalled; uneven (e.g.: citta); not the same; unequal; at variance; unlawful; difficult; incomparable
མི་མཉེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་▫ mi mnyes par byed par 'gyur ro▪ {C}virāgayati▪ displease; not pleased ▫ {C}become estranged; turns back on; pleases permanently
མི་སྙན་▫ mi snyan▪ {MSA}ayaśas; {MSA}ayaśasvin▪ unpleasant; non-fame; non-glory
མི་སྙན་པ་▫ mi snyan pa▪ {C}amukhara▪ unpleasant; non-fame; non-glory▫ {C}not scurrilous
མི་སྙན་པར་བརྗོད་པར་འགྱུར་▫ mi snyan par brjod par 'gyur▪ བརྗོད་རྗོད་བརྗོད་རྗོད་▫ brjod rjod brjod rjod ▪ {C}pratikrośati (=apriya-abhidhānāt)▪ states unpleasantly; unpleasant expression▫ {C} reviles; rejects
མི་སྙམ་པ་▫ mi snyam pa▪ {C}anapekṣya▪ not think; non-consideration; not imagine▫ {C}disregard; not think of
མི་སྙམ་པས་བཟོད་པ་▫ mi snyam pas bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {C}adhivāsana ▪ patience/forbearance/endurance/tolerance through not thinking [about it]▫ {C}forbearant thought; forbearance; tolerance
མི་བསྙགས་པ་བརྗོད་▫ mi bsnyags pa brjod▪ བརྗོད་རྗོད་བརྗོད་རྗོད་▫ brjod rjod brjod rjod▪ {C}avarṇaṃ bhāṣate▪ {C}disparage
མི་གཏོགས་པ་▫ mi gtogs pa▪ {C}aparyāpanna▪ not included; unincluded▫ {C}unincluded in the empirical world
མི་གཏོང་▫ mi gtong▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {MV}atyāga▪ not give/send/cast away
མི་བཏང་བ་▫ mi btang ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang Tenses: future, present, past, imperative gtong btang thongs▪ {C}anutsarjanatā; {C} anuvarttanatā (=anutsarjanatā)▪ not give away; not let go; not give; not send▫ {C}he does not abandon; compliance
མི་བཏུབ་པ་▫ mi btub pa▪ incapable
མི་རྟག་▫ mi rtag▪ {C,MSA,MV}anitya; {C}akūṭastha ▪ impermanent; impermanence; impermanent phenomenon/thing▫ {C}not unmoved; does not stray from
མི་རྟག་པ་ཉིད་▫ mi rtag pa nyid▪ {MSA,MV}anityatā; {MSA}anityatva▪ impermanence
མི་རྟག་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་▫ mi rtag pa nyid rnam pa gsum▪ {MV}trividha-anityatā▪ three aspects/types of impermanence མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྣལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཉིད་▫ mi rtag pa dang sdug bsnal ba dang stong pa dang bdag med pa nyid▪ {MV}anitya-duḥkha-śūnyānātmatā▪ impermanence, suffering, emptiness, and selflessness
མི་རྟེན་པ་▫ mi rten pa▪ {C}anadhiṣṭhāna▪ not depending (upon); no basis; non-support▫ {C} not being sustained by; having no abode
མི་རྟོག་▫ mi rtog▪ {C}avikalpaku; {C}avikalpamāna; {MSA}akalpa; {MSA}akalpanā; {MSA}nirvikalpa; {MSA}niṣkalpanā▪ non-conceptual; non-conceptuality; no conceptuality▫ {C}non-thought; not discriminating; non-discrimination
མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་▫ mi rtog rnam par mi rtog pa▪ {C}avikalpa▪ non-conceptual non-conceptuality▫ {C}undiscriminated; no mental construction
མི་རྟོག་པ་▫ mi rtog pa▪ {MSA,N}avikalpa; {MV} akalpanā; {MSA}avikalpana; {MSA}nirvikalpa; {MSA}niṣkalpanā; {C}vikalpa; {C}vikalpanā; {C} akalpa(tva); {C}avikalpamāna▪ non-conceptual; non-conceptuality{N}▫ {C}non-thought; not discriminating; non-discrimination; ideation; (false) discrimination; no-construction; discriminates; imagines; absence of mental construction
མི་རྟོག་པ་ཉིད་▫ mi rtog pa nyid▪ {C}akalpatva▪ non-conceptuality
མི་རྟོག་པར་གཞོག་པ་▫ mi rtog par gzhog pa▪ {C} nidhyāna; {C}nidhyapti▪ {C}meditation; meditation on; pacification
མི་རྟོག་བྱང་ཆུབ་▫ mi rtog byang chub▪ {MSA}akalpa-bodha▪ non-conceptual enlightenment
མི་རྟོག་བློ་▫ mi rtog blo▪ {MSA}nirvikalpa-buddhi▪ non-conceptual awareness
མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་▫ mi rtog ye shes▪ {MSA}niṣkalpanā-jñāna▪ non-conceptual exalted wisdom
མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་▫ mi rtog ye shes stobs▪ {MSA} akalpanā-jñāna-bala▪ force of non-conceptual exalted wisdom
མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ནི་སྐྱེས་▫ mi rtog ye shes ni skyes▪ {MSA}nirvikalpa-jñāna-prasava▪ produce non-conceptual exalted wisdom
མི་རྟོགས་▫ mi rtogs▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {MSA}akalpana▪ not realize; not cognize; not understand; non-conceptual; non-conceptuality
མི་ལྟ་བ་▫ mi lta ba▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {C}anapekṣa; {C,MSA}adarśana; {MSA}anapekṣin; {MSA}nirapekṣa▪ unseen; not see; not view; non-view; non-seeing▫ {C}disregard; not perceiving; one does not see
མི་ལྟ་བར་བརྩོན་འགྲུས་▫ mi lta bar brtson 'grus▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}nirapekṣiṇaḥ / vīryārambhaḥ▪ unseen effort
མི་ལྟུང་བ་▫ mi ltung ba▪ {C}anāpatti▪ non-infraction; not fall; not sin▫ {C}no(n)-offense
མི་སྟོང་པ་ཡང་མ་ཡིན་▫ mi stong pa yang ma yin▪ {MV} na ... aśūnyam▪ non-empty
མི་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་▫ mi stong pa'i stong pa nyid▪ non-empty emptiness
མི་སྟོང་མིན་▫ mi stong min▪ {MV}na ... aśūnyam▪ non-empty
མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་▫ mi ston pa'i phyir ro▪ {C}adarśayitrī ▪ because of not teaching; non-teaching; non-indication▫ {C}which does not manifest anything
མི་བརྟན་པ་▫ mi brtan pa▪ {MSA}adṛḍha; {MSA}asthira ▪ unstable; infirm
མི་བརྟན་ཉིད་▫ mi brtan nyid▪ {PH}unstable
མི་བརྟེན་དུ་མི་རུང་ངོ་▫ mi brten du mi rung ngo▪ {C} agāmya▪ not suitable as independent▫ {C} without having resorted to
མི་མཐུན་པ་མེད་པ་▫ mi mthun pa med pa▪ {MSA} pratikūla (a-)▪ non-discordant; non-conflicting; non-different
མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་▫ mi mthun pa'i rgyu▪ {MV}viṣama-hetu ▪ discordant cause; cause of discordance
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་▫ mi mthun pa'i phyogs▪ {C,MSA,MV}vipakṣa; {C}vipakṣatā; {L}viruddha▪ discordances▫ {C}points to be shunned; dissimilar class
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་▫ mi mthun pa'i phyogs kyi ngo bo nyid▪ {MSA}vipakṣa-svabhāva▪ entityness of the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་མ་འདྲེས་པ་▫ mi mthun pa'i phyogs kyi chos dang ma 'dres pa▪ འདྲེས། འདྲེ་ འདྲེས། འདྲེ་འདྲེས་འདྲེས་▫ 'dres/'dre 'dres/'dre 'dres 'dres ▪ {MSA}vipakṣa-dharmāvyavakiraṇa▪ unmixed phenomena/qualities of the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་▫ mi mthun pa'i phyogs kyi gnyen po▪ {L}vipakṣasya pratipakṣa▪ antidotes to the discordances{S 29}
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་▫ mi mthun pa'i phyogs kyi gnyen po yin pa▪ {MSA}vipakṣa-pratipakṣatva▪ antidotes to the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་▫ mi mthun pa'i phyogs kyi sa bon dang bral ba▪ {MSA} vipakṣa-bīja-viyoga▪ free from the seeds of the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ངེས་པར་གྲོལ་བ་▫ mi mthun pa'i phyogs nges par grol ba▪ འགྲོལ་བགྲོལད་གྲོལ་གྲོལད་▫ 'grol 'grold grol grold▪ {MSA}vipakṣa-nirmuktatā▪ definite liberation from the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པ་▫ mi mthun pa'i phyogs nyams pa▪ {MSA}vipakṣa-hāni; {MSA}vipakṣa-hīna▪ abandon the discordances; abandonment of the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་▫ mi mthun pa'i phyogs dang bral ba nyid▪ {MSA}vipakṣa- Tenses: future, present, past, imperative rahitatva; {MSA}vipakṣaiś ca rahitatvaṃ▪ freedom from the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདུལ་བ་▫ mi mthun pa'i phyogs 'dul ba▪ {MSA}vipakṣa-vinayana (e.g.: mātsaryādi-vipakṣa-vinayana}▪ discipline the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་སྤངས་པ་▫ mi mthun pa'i phyogs rnam par 'tshe ba spangs pa▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA} vipakṣa-vihiṃsā-prahāṇa▪ abandon the harm of the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་▫ mi mthun pa'i phyogs rnam par sun 'byin pa▪ དབྱུང་འབྱིན་ཕྱུང་ཕྱུངས་ ▫ dbyung 'byin phyung phyungs▪ {MSA}vipakṣa-vidūṣaṇa▪ the discordance of disbelief
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་▫ mi mthun pa'i phyogs spang ba▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA}vipakṣa-prahāṇa▪ abandon the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་▫ mi mthun pa'i phyogs spangs pa▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA}nirlikhita-vipakṣa; {MSA} pakṣa-vipakṣa; {MSA}vipakṣa-hāni▪ abandon the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཕེལ་བ་▫ mi mthun pa'i phyogs 'phel ba▪ {MSA}vipakṣa-vṛddhi▪ increase of the discordances; increase the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞི་བ་▫ mi mthun pa'i phyogs zhi ba▪ {MSA}vipakṣa-śamana▪ pacify the discordances; pacification of the discordances
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པ་▫ mi mthun pa'i phyogs la chags pa▪ {MSA}vipakṣa-lābha; {MSA}vipakṣa-sakti▪ attachment to the discordances
མི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་▫ mi mthun pa'i mtshan nyid▪ {MV}vilakṣaṇa▪ discordant character
མི་མཐུན་པར་▫ mi mthun par▪ {C}pratikāla▪ discordant; discordantly; different; dissimilar
མི་མཐུན་པར་གནས་པ་▫ mi mthun par gnas pa▪ {C} viṣṭhitam▪ abide discordantly▫ {C}discontinuous; stood apart
མི་མཐུན་པར་མཛོད་པ་▫ mi mthun par mdzod pa▪ {C} prativāṇi (=iti na mayā śrotavyam iti pratikūlaṃ vacanam = pratikūlatā)▪ discordant; discordant act; different; dissimilar▫ {C}out of touch; averse; aversion
མི་མཐུན་དཔེ་▫ mi mthun dpe▪ vidṛṣṭānta▪ dissimilar example
མི་མཐུན་སྤངས་▫ mi mthun spangs▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA}vipakṣa-hīna▪ abandon the discordances
མི་མཐུན་ཕྱོགས་▫ mi mthun phyogs▪ {LCh,L,MSA,MV} vipakṣa; {L}viruddha▪ discordant class; classed as discordant; discordances; dissimilar class▫ dissimilar class; points to be shunned
མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་▫ mi mthun phyogs kyi gzhi shes▪ nimittagrahaṇabaddhaṃ vipakṣamūtaṃ vastujñānam▪ knower of bases classed as discordant /knower of bases bound by the apprehension of signs that is classed as discordant (mtshan ’dzin gyis bcings pa’i mi mthun phyogs kyi gzhi shes)
མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་སྤོང་བྱེད་▫ mi mthun phyogs ni spong byed▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA}vipakṣaṃ hāpayanti▪ abandoner of the discordances; abandoning the discordances
མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤངས་▫ mi mthun phyogs spangs▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MSA} vipakṣa-hīna▪ abandon the discordances
མི་མཐུན་མཚན་ཉིད་▫ mi mthun mtshan nyid▪ {MV} vilakṣaṇa▪ discordant character
མི་མཐོང་▫ mi mthong▪ {C}adarśana; {C}adarśanu; {C} adṛṣṭi; {C}apaśyanā; {C}asamīkṣaṇa; {MSA}adṛśya ▪ unseen; not see; not perceive▫ not perceiving; no vision; no view; undefinable; invisible; not seeing; (one who does) not look (out) for Tenses: future, present, past, imperative
མི་མཐོང་བ་▫ mi mthong ba▪ {MV}adarśana▪ unseen; not see; not perceive
མི་འཐད་▫ mi 'thad▪ {N}anupapanna; {N}ayukta▪ incorrect; unfeasible; not feasible
མི་འཐུགས་པའི་བརྩོན་གྲུས་▫ mi 'thugs pa'i brtson grus▪ non-disturbed effort; undisturbed effort
མི་དག་པ་▫ mi dag pa▪ aśuddha▪ impure
མི་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་▫ mi dag pa'i kun rdzob▪ བརྫབ་རྫོབ་བརྫབས་རྫོབས་▫ brdzab rdzob brdzabs rdzobs▪ impure conventionality
མི་དལ་▫ mi dal▪ {C}akṣaṇa▪ non-leisure; no leisure▫ {C}bad moment/circumstances; bad rebirth
མི་དལ་ཀུན་▫ mi dal kun▪ {Śāntideva} sarvākṣaṇa▪ {PH}all states of non-leisure
མི་དལ་བ་▫ mi dal ba▪ non-leisure
མི་དལ་བ་རྒྱད་▫ mi dal ba rgyad▪ eight non-leisures▫ Comment: 1) birth as a hell-being, 2) birth as a hungry ghost, 3) birth as an animal, 4) birth in an uncultured area, 5) possessing defective sense faculties, 6) having wrong views, 7) birth as a god of long life, 8) birth in a world system where a Buddha did not come
མི་དོར་བར་▫ mi dor bar▪ {C}anutsṛjatā▪ {C}not discard; not cast outwithout ever abandoning
མི་གདུང་བ་▫ mi gdung ba▪ atapas▪ Without Pain
མི་བདེ་བ་▫ mi bde ba▪ {C}ysara (=jarā)▪ unhappiness; difficult▫ {C}decay
མི་བདེན་▫ mi bden▪ {PH}untrue
མི་བདེན་པར་▫ mi bden par▪ {C}vitatha▪ non-truthful; false; falsely
མི་འདའ་བར་བྱ་བ་▫ mi 'da' bar bya ba▪ {MSA} atikramaṇīya (an-)▪ should not be transgressed; should not be passed over {T}
མི་འདོགས་▫ mi 'dogs▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {L}aprajñāp-▪ not impute; non-imputed
མི་འདོད་▫ mi 'dod▪ {MSA}dveṣṭṛ; {MSA}niḥspṛha; {MV}anarthitva; {MV}aniṣṭa▪ non-desire; not desire
མི་འདོད་པ་▫ mi 'dod pa▪ {C}acchandika; {C}aniṣṭatva; {MV}anarthitva; {MV}aniṣṭa▪ non-desire; not desire▫ {C}not zealous; what is unserviceable
མི་འདོད་པའི་ཐལ་འགྱུར་▫ mi 'dod pa'i thal 'gyur▪ unwanted consequence
མི་འདྲ་▫ mi 'dra▪ pratikūla▪ different; dissimilar{BJ 45.7}; not alike
མི་འདྲ་བ་▫ mi 'dra ba▪ {C,MV}pratikūla; {MSA} vilakṣaṇatva; {MSA}vailakṣaṇya; {GD:119} asadṛśa▪ dissimilar; different; being specific, i.e., individual {GD:119}; not alike▫ {C}averse to; repugnant; revulsion
མི་འདྲ་བར་སྐྱེ་བ་▫ mi 'dra bar skye ba▪ {MSA} visadṛśotpatti▪ produced differently; dissimilar production
མི་འདྲར་འགྲོ་▫ mi 'drar 'gro▪ {C}atulya-ga▪ going differently▫ {C}moving incomparably
མི་ལྡན་▫ mi ldan▪ {C}viyoga; {MSA}vimukta; {MV} vaidhurya▪ not having; not possessing▫ {C}loss of; disjunction
མི་ལྡན་▫ mi ldan▪ non-endowed
མི་ལྡན་པ་▫ mi ldan pa▪ {C}visaṃyukta; {MV}vaidhurya ▪ not having; not possessing▫ {C}disjoined; dissociated
མི་ལྡོག་▫ mi ldog▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ {C}avivartiya▪ not reversed; irreversible
མི་ལྡོག་པར་▫ mi ldog par▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ {C}avinivatanīya (=avaivartika) ▪ irreversible; not reversed▫ {C}incapable of turning away from full enlightenment
མི་སྡུག་པ་▫ mi sdug pa▪ {LCh}aśubha; {C}akāntatva▪ ugliness; unpleasant▫ {C}disagreeableness
མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམས་པ་▫ mi sdug pa'i rnam pa bsgoms pa▪ བསྒོམ་སྒོམ་བསྒོམས་སྒོམས་▫ bsgom sgom bsgoms sgoms▪ {MSA}aśubhākāra-bhāvana▪ meditate on the aspect(s) of ugliness
མི་སྡེ་▫ mi sde▪ {PH}groups of humans
མི་ནུས་པ་▫ mi nus pa▪ {C}aśakya; {C}apratibala; {C} na śakya; {MSA}śakti (a-)▪ unable; not able; cannot▫ {C}not possible; cannot possibly; cannot be
མི་ནོན་པ་▫ mi non pa▪ {C}anavakrānta; {C} anākramaṇīya▪ {C}inaccessible to; unassailable
མི་གནས་▫ mi gnas▪ {C}anavasthāna; {C}apratiṣṭha; {C}asthana; {C}asthiti; {C}asthita; {C}asthitaku; {C}asthito; {MV}apratiṣṭhita▪ non-abiding; not abide; non-place; non-abode; no abode.▫ {C}not insisting on the true reality of; unsupported; not take a stand; what cannot be; unstability; absence of a continuous existent; not take one's stand; not fixed; not continuous; (does) not stand; it has no duration between production and stopping; h
མི་གནས་པ་▫ mi gnas pa▪ {C}anadhiṣṭhāna; {C} anavasthāna; {C,MV}apratiṣṭhita; {C}asaṃvāsa; {MSA}apratiṣṭhāna; {MSA}apratiṣṭhitatva (e.g.: saṃsāra-nirvāṇāpratiṣṭhitatva}▪ non-abiding{Gön-chok}; not abide; non-place; non-abode; no abode▫ {C}not insisting on the true reality of; not sustained by; having no abode; non-intimacy; not taking one's stand on; not established anywhere; sought no support; unsupported; not take a stand; unsteady; not remaining in place steadily; unfixed; what canno
མི་གནས་པ་ཉིད་▫ mi gnas pa nyid▪ {MSA} anavaṣṭhitatva; {MSA}apratiṣṭhita ...-tva▪ non-abidingness
མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་▫ mi gnas pa'i mya ngan las 'das pa▪ {N}apratiṣṭita-nirvāṇa; {MSA} apratiṣṭha-nirvāṇa▪ non-abiding nirvāṇa
མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་▫ mi gnas pa'i myang 'das▪ apratiṣṭita-nirvāṇa; apratiṣṭhitanirvāṇa▪ non-abiding nirvāṇa; non-abiding nirvana
མི་གནས་པའི་ས་▫ mi gnas pa'i sa▪ nonabiding ground
མི་གནས་ཞི་བར་ཞུགས་པ་▫ mi gnas zhi bar zhugs pa▪
ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {MSA} apratiṣṭha-śamāviṣṭa▪ enter into non-abiding peace
མི་གནོད་པ་▫ mi gnod pa▪ {MSA}anupaghāta; abhādhana {GD:659}▪ non-harm; not harm; non-injury; non-vessel▫ {GD:659} freedom from contradiction
མི་གནོད་པར་▫ mi gnod par▪ {C}aviheṭhayati; {MSA} anupahṛtya (or: anapakṛtya?) (upa √hṛ)▪ non-harm; not harmful; non-injurious▫ {C}avoiding causing injury; not harassing
མི་གནོད་པར་འགྲོ་བར་བྱ་▫ mi gnod par 'gro bar bya▪ {C} aviheṭhayati▪ non-harm; not harm; non-injury; non-vessel▫ {C}avoiding causing injury; not harassing
མི་སྣང་▫ mi snang▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {MSA}adarśana; {MSA}antardhi▪ non-appearing; non-appearance; not appear
མི་སྣང་བ་▫ mi snang ba▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ adarśana▪ non-appearing; non-appearance; not appear
མི་སྣང་བ་ཉིད་▫ mi snang ba nyid▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang Tenses: future, present, past, imperative snang snang snang▪ {MSA}akhyānatā; {MSA} adṛśyamānatā▪ non-appearance
མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་▫ mi snang ba ma dmigs pa'i rtags▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ apratibhāsa-anupalabdhi▪ nonobservation sign of the nonappearing
མི་སྣང་བའི་འགལ་ཟླ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཡང་དག▫ mi snang ba'i 'gal zla ma dmigs pa'i rtags yang dag▪ {PH}a correct sign of the nonappearing which is an observation of a contradictory object
མི་སྣང་བའི་འབྲེལ་ཟླ་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཡང་དག▫ mi snang ba'i 'brel zla ma dmigs pa'i rtags yang dag ▪ {PH}sign which is a non-observation of a related object
མི་སྤོང་བ་▫ mi spong ba▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་▫ spang spong spangs spongs▪ {MV}apratikṣepa▪ non-abandonment; not abandon
མི་སྤྱོད་པ་▫ mi spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}avicalana▪ non-performance; non-practice; not enjoy▫ {C}not wavering
མི་ཕན་པ་▫ mi phan pa▪ {C}nirupakāra▪ non-benefit; disservice; not help
མི་ཕམ་▫ mi pham▪ {LCh}ajita▪ unconquered; an epithet of Maitreya; name of a Nying-ma lama
མི་ཕམ་རྒྱ་མཚོ་▫ mi pham rgya mtsho▪ Mi-pham-gya-tso [p.n. of a Nying-ma lama]
མི་ཕམ་བླ་མ་▫ mi pham bla ma▪ Guru Ajita
མི་ཕམ་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་▫ mi pham bla ma'i zhal lung▪ Sacred Word of Guru Ajita
མི་ཕམ་བཤེས་གཉེན་▫ mi pham bshes gnyen▪ ajita-mitra ▪ Ajita-mitra
མི་ཕྱོགས་▫ mi phyogs▪ {C}vaimukhya▪ {C}aversion; turn away from
མི་འཕོ་བ་▫ mi 'pho ba▪ {C}avakrāmati; {C} asaṃkrānti▪ non-development; not move; non-transmigration; not pass (from)▫ {C}depart; descend; fall into; enter into/on; non-passing-on; which does not pass on
མི་འཕྲོ་བ་▫ mi 'phro ba▪ {MV}avisāra▪ non-scattering; not spread; not diffuse
མི་འཕྲོག་པའི་དྭང་པའི་དད་པ་▫ mi 'phrog pa'i dwang pa'i dad pa▪ faith which is a non-captivated clarity
མི་འཕྲོགས་པ་▫ mi 'phrogs pa▪ {C}asaṃhārya; {MSA} ahārya▪ not deprive; not rob; not run away with ▫ {C}he no longer feels like; cannot overwhelm; insuperable; has no access to him; one cannot partake of; irresistible; have no claim; to be something to which no one else has a claim; cannot be overpowered
མི་བས་པ་▫ mi bas pa▪ {C}akṣaya▪ {C}inexhaustible; unfailing; non-extinction
མི་བས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་▫ mi bas pa'i chos dang ldan pa▪ {C}akṣaya-dharma-yogatā▪ {C}linked to the inexhaustible (Dharma)
མི་བྱེད་པ་▫ mi byed pa▪ {MV}akaraṇa; {MV}avyāpṛti▪ not made; not done
མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་▫ mi byed pa'i sdom pa thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA}akaraṇa-saṃvara-lābha▪ attain the unmade vow {T}
མི་དབེན་པར་བགྱིད་པ་▫ mi dben par bgyid pa▪ བགྱི་བགྱིད་བགྱིས་གྱིས་▫ bgyi bgyid bgyis gyis▪ {C}avivikta-kārika▪ make/become non-isolated▫ {C}which brings about non-attachment
མི་འབྱུང་▫ mi 'byung▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {C}asamudbhava; {C}asaṃbhava ▪ non-arising; not arise; not come forth; not emerge▫ {C}cannot spring up; impossibility
མི་འབྱུང་བ་▫ mi 'byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {MSA}apravṛtti; {MV} Tenses: future, present, past, imperative anutpāda; {C}anairyāṇika▪ non-arising; not arise; not come forth; not emerge▫ {C}not conducive to deliverence
མི་འབྲེལ་བ་▫ mi 'brel ba▪ asaṃbandha▪ unrelated; unrelated phenomena
མི་སྦྱོར་བ་▫ mi sbyor ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {C}viprayoga; {C}viyoga▪ non-joining; non-connection; disconnection; non-application▫ {C}disjunction; loss of
མི་མ་▫ mi ma▪ {C}amanuṣya▪ non-men; not men▫ {C}ghost; superhuman beings; heavenly
མི་མ་ཡིན་པ་▫ mi ma yin pa▪ {C}amanuṣya-bhūta; a-manuṣa▪ non-men; not men; non-human▫ {C} ghost
མི་མ་ཡིན་པའི་གདོན་▫ mi ma yin pa'i gdon▪ {C} amanuṣya-graha▪ {C}ghostly seizure
མི་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་▫ mi ma yin par gyur pa▪ {C} amanuṣya-bhūta▪ non-men; not men▫ {C}ghost
མི་མོངས་▫ mi mongs▪ {MV}akliṣṭa▪ non-afflicted; unafflicted
མི་མོས་པ་▫ mi mos pa▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MV}anadhimukti; {C}anadhimucya▪ non-belief/imagination/faith/interest/inclination/ prefer/zeal/imagine▫ {C}one who does not believe
མི་མཉ་བ་ར་▫ mi many ba ra▪ {C}ayatna▪ {C}without any exertion/effort
མི་དམན་པ་ཉིད་▫ mi dman pa nyid▪ {MSA}ahīnatva▪ non-inferiority
མི་དམའ་བ་▫ mi dma' ba▪ {MSA}anavanatā▪ not low; non-inferiority
མི་དམིགས་▫ mi dmigs▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}anupalabdha; {MV} anupalabdhi; {MV}anupalambha; {MV}nopalabdhi ▪ not observed{BJ 50.6}; non-observation▫ non-apprehension
མི་དམིགས་ཉིད་▫ mi dmigs nyid▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}alabdhatā▪ non-observation▫ {C}absence of grasping
མི་དམིགས་པ་▫ mi dmigs pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་ ▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}anupalabdha; {MV}anupalabdhi; {MSA,MV}anupalambha; {MV} nopalabdhi; {MSA}nopalambha▪ not observed; non-observation▫ {C}non-apprehension
མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་▫ mi dmigs pa stong pa nyid ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}anupalambha-śūnyatā▪ non-observed emptiness▫ {C}unascertainable emptiness
མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་▫ mi dmigs pa'i tshul gyis ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}anupalambha-yogena; {C}advaya-yogena▪ through the mode of non-observation ▫ {C}on account of the fact that it is not got at; by way of non-observation; in accordance with non-duality; in consequence of non-duality
མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་▫ mi dmigs par spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C} anupalambha-cārin▪ non-observed activity; non-observed performance▫ {C}one who courses in the Baseless
མི་སྨོད་▫ mi smod▪ {C}anavasādana▪ {C}not deprecatory
མི་སྨྲ་ན་▫ mi smra na▪ {C}tūṣṇībhāve▪ when not propounding▫ {C}when keeping silent
མི་སྨྲ་བ་▫ mi smra ba▪ {MV}apravyāhāra▪ non-propounding; not propound
མི་གཙང་▫ mi gtsang▪ aśuci▪ [not-clean]; unclean; excrement; filth; the unclean
མི་གཙང་བ་▫ mi gtsang ba▪ {C}aśuci; {C}(a?)medhya ▪ [not-clean]; unclean; excrement; filth; the unclean▫ {C}repulsive མི་གཙང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་▫ mi gtsang ba dang sdug bsngal ba dang mi rtag pa dang bdag med pa'i 'du shes▪ {MSA}aśuci-duḥkhānityānātma-saṃjñā▪ conception of the unclean, suffering, impermanence, and selflessness Tenses: future, present, past, imperative
མི་རྩུབ་པ་▫ mi rtsub pa▪ {MSA}akarkaśā▪ not rough; non-roughness
མི་ཚུགས་པ་▫ mi tshugs pa▪ {MSA}anelā▪ non-established; not established
མི་འཚེ་▫ mi 'tshe▪ {MSA}aheṭha▪ non-harm; non-harming
མི་མཛའ་བ་▫ mi mdza' ba▪ {C}praty-amitra▪ unfriendly; enemy; foe▫ {C}inimical force
མི་འཛིན་▫ mi 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {C}aparigraha▪ non-apprehension; (do) not conceive; non-conception▫ {C}non-appropriation; not upheld; not gaining; not taken hold of
མི་འཛིན་པ་▫ mi 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {C}agṛhṇamāno; {C}anudgraha; {C}niravagrahatā▪ non-apprehension; (do) not conceive{BJ 30.2}; non-conception▫ {C}non-appropriation; not get hold of; not seize upon; not upheld; not gaining; not taken hold of; freedom
མི་རྫི་བ་▫ mi rdzi ba▪ unsuppressibility
མི་བརྫི་བ་▫ mi brdzi ba▪ {C}anavamṛdya▪ {C}what cannot be crushed
མི་བརྫུན་པ་▫ mi brdzun pa▪ {C}amithyatva▪ non-counterfeit; not false; non-falsity▫ {C}nothing can go wrong
མི་ཞིག་པོ་▫ mi zhig po▪ {C}utsada (=udgatā)▪ non-disintegrated; not destroyed; not perish▫ {C} (over) crowded; with prominences
མི་ཞིམ་▫ mi zhim▪ {C} hīna▪ {PH}unfragrant
མི་ཞིམ་པ་▫ mi zhim pa▪ {C}hīna▪ non-fragrant; low; inferior; lesser▫ {C}left behind; disagreeable; mean
མི་ཞིམ་པའི་དྲི་མི་མཉམ་པ་▫ mi zhim pa'i dri mi mnyam pa ▪ visama-durgandha▪ unequal unfragrant odor
མི་ཞིམ་པའི་སྦྱར་བྱུང་གི་དྲི་▫ mi zhim pa'i sbyar byung gi dri▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ sāṃyogika-durgandha▪ unfragrant manufactured odor
མི་ཞིམ་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་དྲི་▫ mi zhim pa'i lhan skyes kyi dri▪ sahaja-durgandha▪ unfragrant natural odor མི་ཞུམ་ / མི་ཞུམ་པ་▫ mi zhum / mi zhum pa▪ འཇུམ་འཇུམས་ཞུམ་ཞུམས་▫ 'jum 'jums zhum zhums▪ {C} avalīyate; {C}asaṃsīdanatā▪ non-depression; non-slackness; non-discouragement▫ {C} become cowed; hide despondently in; be cast down; does (not) despond; the not losing heart
མི་ཟད་▫ mi zad▪ {MV}akṣayatva; {MV}akṣayātmatā▪ [not-exhaust]; not only; inexhaustible
མི་ཟད་པ་▫ mi zad pa▪ {C,MSA}akṣaya; {MSA}akṣayin; {MV}akṣayatva; {MV}akṣayātmatā; {MSA}bhṛśa ▪ [not-exhaust]; not only; inexhaustible▫ {C} unfailing; non-extinction
མི་ཟད་པ་ཉིད་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་བ་▫ mi zad pa nyid 'byung ba dang sbyar ba▪ {MSA}akṣa-gatānusāra▪ joined with the arising of inexhaustibility {T}
མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་▫ mi zad pa'i rnam pa▪ aspect of inexhaustibility
མི་ཟད་པའི་སྤོབས་པ་▫ mi zad pa'i spobs pa▪ inexhaustible prowess
མི་ཟད་པའི་སྤོབས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་▫ mi zad pa'i spobs pa phun sum tshogs pa▪ excellent inexhaustible prowess
མི་ཟད་པའི་ཚིག་སྡུད་▫ mi zad pa'i tshig sdud▪ བསྡུ་སྡུད་བསྡུས་སྡུས་▫ bsdu sdud bsdus sdus▪ akśayasamāsa▪ participial construction
མི་ཟད་པར་བྱེད་▫ mi zad par byed▪ {MV}akṣayān karoti▪ inexhaustibly do/make {T}
མི་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་▫ mi zin pa'i Tenses: future, present, past, imperative 'byung ba las gyur pa'i sgra▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ upātta-mahābhūta-hetukaśabda▪ sound arisen from elements not conjoined with consciousness
མི་ཟློས་པ་▫ mi zlos pa▪ {MSA}apunar-uktatva▪ not repeat again
མི་བཟང་▫ mi bzang▪ {MSA}gāḍha▪ not good; not right; not nice
མི་བཟད་▫ mi bzad▪ {MSA}bhṛśa▪ frightful; awful; horrible
མི་བཟོད་པ་▫ mi bzod pa▪ བཟོད་བཟོད་བཟོད་བཟོད་▫ bzod bzod bzod bzod▪ {MSA}akṣānti; {MSA}tīvra; {C} asahamāna▪ not allowable; unendurable; non-forbearance/patience/tolerance/endurance▫ {C} unable to endure
མི་འོག་པ་▫ mi 'og pa▪ {C}anupalipta▪ not below; not under; unstained
མི་ཡི་ཁྱུ་མཆོག་▫ mi yi khyu mchog▪ {C}puruṣarṣabha▪ {C}the mightiest among men; a bull among men
མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་▫ mi yi 'jig rten▪ {C}martya-loka▪ world of men; world of mortals
མི་གཡེང་བ▫ mi g.yeng ba▪ {MV}avikṣipta; {MV} avikṣepa▪ non-distraction; not distraction; not wander (mentally)
མི་གཡོ་▫ mi g.yo▪ {C}iñjyati; {MSA}acala▪ immovable; not move; unfluctuating; unwavering▫ {C}waver
མི་གཡོ་བ་▫ mi g.yo ba▪ {LCh,C,MSA}acala; {MSA}acalā; {C}niścalatā; {MSA}avicalana; {MSA}niścala; {MSA}avikampana; {MSA} niṣkampatva; {C}aniñja; {MSA}āniṅkṣya; āniñjya ▪ nonfluctuation; immovable; unshakeable; not move; unfluctuating; unwavering; Acala [p.n. of a wrathful deity]; Immovable (eighth bodhisattva ground)▫ {C}immobile; unshakeable
མི་གཡོ་བ་རབ་ཏུ་གནས་▫ mi g.yo ba rab tu gnas▪ {MSA} acaleṣu ... pratiṣṭhitāḥ▪ thoroughly abide in the immovable
མི་གཡོ་བའི་གནས་སྐབས་▫ mi g.yo ba'i gnas skabs▪ {MSA}niścalāvasthā▪ state of immovability
མི་གཡོ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་▫ mi g.yo zhing shin tu brtan pa▪ {C}akampanīyatā▪ immovable and stable▫ {C}unshakeable
མི་རིག་འཁྲུལ་སྣང་▫ mi rig 'khrul snang▪ {PH}deluded ignorance
མི་རིག་པ་▫ mi rig pa▪ {C}avidita▪ ignorant; ignorance; non-awareness; unaware▫ {C}not known; not felt
མི་རིགས་▫ mi rigs▪ ayukta▪ (1) unreasonable; not reasonable; not definite{LG}. (2) race (of humans)
མི་རིགས་པ་▫ mi rigs pa▪ {MSA,N}ayukta; {N} anupapatti▪ (1) unreasonable{N}; not reasonable; not definite; (2) race (of humans)
མི་རུང་▫ mi rung▪ {C,MV 113d; 5.22}na yujyate; {MSA} ayoga▪ unsuitable▫ {C}it is not tenable (to say); it does not follow; not logical
མི་རུང་བ་▫ mi rung ba▪ {MV}ayoga; {N}na yujyate▪ unsuitable{N}
མི་རེག་པར་▫ mi reg par▪ {C}aspṛśan▪ not contacting; non-contact▫ {C}not touching
མི་རོ་▫ mi ro▪ {C}mṛtakaṃ manuṣya (=mṛta-śarīra)▪ {C}corpse
མི་བརླང་པ་▫ mi brlang pa▪ {MSA}aparuṣa▪ not rough Tenses: future, present, past, imperative
མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་▫ mi lus rin po che▪ precious human body
མི་ལེན་པ་▫ mi len pa▪ {C}anudgraha; anutpādana (=anutpādāna?)▪ not take; non-obtainment; non-appropriated; not accept▫ {C}non-arising
མི་ཤིགས་▫ mi shigs▪ {PH}indestructible; uninterruptedly
མི་ཤིགས་པ་▫ mi shigs pa▪ {MV}abhedyatva▪ indestructible▫ {PH}indestructible; uninterrupted
མི་ཤིགས་པ་ཉིད་▫ mi shigs pa nyid▪ {MSA}abhedyatā▪ indestructibility
མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་▫ mi shigs pa'i thig le▪ {PH} indestructible drop
མི་ཤེས་▫ mi shes▪ {C}avijñāna; {C}ajānan; {C} ajānanā▪ uncognized; not conscious; unconscious; non-consciousness▫ {C}ignorant; not knowing; non-knowledge
མི་ཤེས་པ་▫ mi shes pa▪ {C}ajñātvā; {C}ajānamāna; {MSA,MV}ajñāna; {C}avijānan; avidyā▪ uncognized; not conscious; unconscious; non-consciousness; ignorance; nescience▫ {C} ignorant; be ignorant; not knowing; non-knowledge; non-cognition; ignorance; without probing into
མི་ཤེས་མོད་▫ mi shes mod▪ {C}ānamāna; {C}ajānaka▪ {C}be ignorant; cannot be known; does not know
མི་ཤེས་བཞིན་དུ་▫ mi shes bzhin du▪ {C}aprajānamāno▪ {C}not considering wisely
མི་གཤོར་▫ mi gshor▪ {C}aparuṣa▪ {C}not rough
མི་སོགས་པ་▫ mi sogs pa▪ {C}upacaya▪ {C}accumulation
མི་སྲིད་པ་▫ mi srid pa▪ {MV}asambhava▪ not not occur{BJ 20.7}; impossible
མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན་▫ mi srid pa'i skyon▪ fallacy of non-occurrence
མི་སླུ་བའི་རིག་པ་▫ mi slu ba'i rig pa▪ incontrovertible knower{BR}▫ {GD:666} reliable cognition, which [according to Go-ram-pa] has three criterion: agent (byed pa po gang gis mi slu ba), object (las la mi slu ba) and way (tshul ji ltar mi slu ba)
མི་སློབ་▫ mi slob▪ {C}aśaikṣa▪ no more learning; non-learner▫ {C}adept
མི་སློབ་པ་▫ mi slob pa▪ {C,MV}aśaikṣa▪ no more learning; non-learner▫ {C}adept
མི་སློབ་པའི་འབྲས་བུ་▫ mi slob pa'i 'bras bu▪ {MSA} aśaikṣa ... phala▪ fruit of a non-learner; {T} fruit of no more learning
མི་སློབ་ལམ་▫ mi slob lam▪ {LCh}aśaikṣa-mārga▪ path of no more learning▫ Definitions: མཚན་ ཉིད། ཉོན་སྒྲིབ་སྤངས་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པའི་མཁྱེན་པ་▫ mtshan nyid/ nyon sgrib spangs pa'i cha nas bzhag pa'i mkhyen pa/▫ Definition: an exalted knower that is posited from the viewpoint of having abandoned the afflictive obstructions
མི་གསལ་བ་▫ mi gsal ba▪ {C}apaṭu; {MSA}avyakta ▪ unclear▫ {C}confused; not clever; awkward; foolish
མིག་གི་ཁམས་▫ mig gi khams▪ cakṣur-dhātu▪ eye-constituent
མིག་གི་སྒོར་རྒྱུ་བའི་རླུང་▫ mig gi sgor rgyu ba'i rlung▪ {PH}wind that moves through the door of the eyes
མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་▫ mig gi 'dus te reg pa▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}cakṣu-saṃsparśa▪ {C}eye-contact
མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་▫ mig gi 'dus te reg pa'i rkyen las 'byung ba▪ འདུ་འདུ། འདུད་འདུས་འདུས་ ▫ 'du 'du/'dud 'dus 'dus▪ {C}cakṣu-saṃsparśa-ja▪ arisen from the condition of eye-contact
མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་▫ mig gi rnam par shes pa▪ {MSA}cakṣur-vijñāna▪ eye (main) consciousness▫ Divisions: སེམས་ཁོ་ན་▫ sems kho na▫ mind only མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་▫ mig gi rnam par shes pa; mig gi rnam shes▪ cakṣurvijñāna▪ eye consciousness
མིག་གི་རྣམ་ཤེས་▫ mig gi rnam shes▪ cakṣur-vijñāna▪ eye (main) consciousness▫ Divisions: སེམས་ཁོ་ན་▫ sems kho na▫ mind only
མིག་གི་བྱེད་▫ mig gi byed▪ eye activity{LG}
མིག་གི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་▫ mig gi byed pa dang ldan pa'i tshe▪ at the time of having eye activity{LG}
མིག་གི་བྱེད་པ་འདས་པ་དེའི་ཚེ་▫ mig gi byed pa 'das pa de'i tshe▪ when this eye activity is past{LG}
མིག་གི་དབང་པོ་▫ mig gi dbang po▪ caksur-indriya ; cakṣurindriya▪ eye sense power▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་འབྲས་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ པའི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པའི་ནང་གི་གཟུགས་ཅན་དྭངས་བ་▫ mtshan nyid/ rang 'bras mig shes kyi thun mong ma yin pa'i bdag rkyen byed pa'i cha nas bzhag pa'i nang gi gzugs can dwangs ba/▫ Definition: clear inner form qualified by acting as the uncommon empowering condition of its own effect, an eye consciousness
མིག་གི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ་▫ mig gi dbang po'i spyod yul du snang bar gyur to▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}cakṣuṣā-ābhāsam āgacchati▪ appear within the range of the eye sense power▫ {C}come within the range of the eye
མིག་གིས་མི་རྩོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་▫ mig gis mi rtsol bar bya ba'i phyir▪ {C}vicakṣuḥ-karaṇa (=vighna-karaṇa)▪ {C}to blind
མིག་མཐོང་▫ mig mthong▪ {Amara} īkṣaṇikā▪ {PH} foreteller; a looker into the future
མིག་ནད་▫ mig nad▪ {PH}diseases of the eye
མིག་འཕྲུལ་▫ mig 'phrul▪ magic
མིག་བྱེད་▫ mig byed▪ eye activity; functioning of the eye{LG}
མིག་དབང་▫ mig dbang▪ cakṣur-indriya▪ eye sense power
མིག་འབྱེད་▫ mig 'byed▪ opener of the eye; open the eye
མིག་མི་འཛུམ་པས་▫ mig mi 'dzum pas▪ {C} animiṣābhyāṃ cakṣurbhyāṃ prekṣamāṇā▪ {C}with their wide-open eyes firmly fixed on
མིག་མེད་▫ mig med▪ {C}acakṣus▪ {C}eyeless; blind
མིག་མེད་པ་▫ mig med pa▪ {C}cakṣuhīno▪ {C}eyeless; blind; except for the eye
མིག་དམར་▫ mig dmar▪ Tuesday
མིག་ཡོར་▫ mig yor▪ {C,MSA}pratibhāsa; {MSA} prodbhāsa▪ image; reflection▫ {C}reflection of an object in a mirror/water; or of the moon in water; reflected image; apparition
མིག་ལ་སོགས་པ་▫ mig la sogs pa▪ {MV}cakṣurādi▪ eye, etc.
མིག་ལམ་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་▫ mig lam du snang ba yin te ▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {C} Tenses: future, present, past, imperative cakṣuṣā ābhāsam āgacchati▪ appears in the path of the eye▫ {C}comes within range of the eye
མིག་ལམ་དུ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ་▫ mig lam du snang bar gyur to▪ སྣང་སྣང་སྣང་སྣང་▫ snang snang snang snang▪ {C} cakṣuṣā ābhāsam āgacchati▪ appears in the path of the eye▫ {C}comes within range of the eye
མིག་ལམ་དུའང་གདའ་ལགས་སོ་▫ mig lam du'ang gda' lags so▪ {C}cakṣuṣā ābhāsam āgacchati▪ appears in the path of the eye▫ {C}comes within range of the eye
མིག་ཤེལ་▫ mig shel▪ eyeglasses
མིག་ཤེས་▫ mig shes▪ cakṣur-jñāna▪ eye consciousness; eye cognition▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་རྐྱེན་མིག་དབང་དང་དམིགས་རྐྱེན་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་རིག་པ་▫ mtshan nyid/ rang gi thun mong ma yin pa'i bdag rkyen mig dbang dang dmigs rkyen gzugs la brten nas skye ba'i rig pa/▫ Definition: an awareness which arises in dependence on its own uncommon empowering conditions, an eye sense power, and an observed object condition, a form Divisions: དབྱེ་བ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གཉིས་ཀ་▫ dbye ba/ sems dang sems byung gnyis ka▫ Divisions: both mind and mental factors
མིག་ཤེས་ཀྱི་བཟུང་བྱ་▫ mig shes kyi bzung bya▪ apprehended object of an eye-consciousness
མིག་སླུ་བར་བྱེད་པ་▫ mig slu bar byed pa▪ eye-deception; deceive the eyes
མིག་སླེ་▫ mig sle▪ {PH}cross-eyed
མིང་▫ ming▪ {LCh,MSA}nāman; {C,MV}nāma(n); {C}nāma-dheya; {C}nāmena; {MSA}ākhyā; {C} vyañjana; {L}samjñā; saṃjñā▪ name; designation; term {GD:419}▫ {PH}word (free morpheme)▫ {C}named; word; mere word; perception; notion; called; named; what is designated; letter; verbal expression; minor characteristic; method
མིང་རྐྱང་▫ ming rkyang▪ {PH}nominally
མིང་གང་ལགས་▫ ming gang lags▪ {PH}any such designated
མིང་གི་བརྗོད་པ་▫ ming gi brjod pa▪ བརྗོད་རྗོད་བརྗོད་རྗོད་▫ brjod rjod brjod rjod▪ nominal expression
མིང་གི་བརྡས་▫ ming gi brdas▪ nominal terminology{S}
མིང་གི་རྣམ་གྲངས་▫ ming gi rnam grangs▪ {MSA}nāma-paryāya▪ synonymous; synonym
མིང་གི་བྱིན་གྱི་རླབས་▫ ming gi byin gyi rlabs▪ {C}nāma-adhiṣṭhāna▪ empowerment of names; nominal empowerment▫ the other details connected with the annunciation of his name; power of the name; prediction of his name
མིང་གི་ཚོགས་▫ ming gi tshogs▪ {LCh}nāma-kāya▪ group of stems
མིང་གི་ཚོགས་བཏགས་▫ ming gi tshogs btags▪ {PH} nam མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ནི་▫ ming gi tshogs dang tshig gi tshogs dang yi ge'i tshogs rnams la ni▪ {C}nāma-kāya-pada-kāya-vyañjana-kāyā▪ groups of stems, groups of words, and groups of letters▫ {C}the sum total of words (contained in this Sūtra)
མིང་གི་གཞི་ལས་▫ ming gi gzhi las▪ {C}nāma-adhiṣṭhāna (=mātṛ ādi-nāma-vyapadeśa)▪ from the nominal basis; empowerment of names; nominal empowerment▫ {C}the other details connected with the annunciation of his name; power of the name; prediction of his name
མིང་གི་ལྷག་མ་ཙམ་དུ་མེད་པ་▫ ming gi lhag ma tsam du med pa▪ without even a nominal remainder
མིང་གིས་▫ ming gis▪ {C}nāmena▪ by names▫ {C}by words; it is called
མིང་ཆེ་ཆེ་▫ ming che che▪ {PH}famous; great fame▫ བཀའ་གདམས་པའི་གདན་ས་མིང་ཆེ་ཆེ་ཕལ་ཆེར་ལུང་པ་དེའི་མགོ་མཇུག་ཙམ་ལ་འདུག▫ The majority of the monastic centers of great fame of the Kadampa lineage are at the two ends of this valley.▫ {GCG} མིང་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་▫ ming ji lta ba de bzhin du don du mngon par zhen pa'i rnam par rtog pa▪ {MSA}yathā-nāmārthābhiniveśa-vikalpa▪ conception which adheres to the literal meaning of the names {T}
མིང་འཇུག་པའི་གཞི་▫ ming 'jug pa'i gzhi▪ basis of affixing names
མིང་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་▫ ming nyid thob par 'gyur▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {C}nāmatayā bhavanti▪ obtain a name▫ {C}have their name from
མིང་བཏགས་པ་ཙམ་▫ ming btags pa tsam▪ གདགས་འདོགས་ བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs ▪ mere imputation of a name; mere nominal imputation
མིང་བསྟན་པ་▫ ming bstan pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་ ▫ bstan ston bstand stond▪ {C}nāma-apadeśa (=kathana)▪ indicate his/her name; state his/her name▫ {C}annunciation of his name
མིང་དང་རྟོག་པས་བཏགས་ཙམ་▫ ming dang rtog pas btags tsam▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ merely posited by names and thought{N}▫ {PH}merely posited by names and concepts མིང་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་བྱེད་པ་▫ ming dang 'du shes dang 'dogs pa dang rjes su tha snyad 'dogs pa byed pa▪ གདགས་འདོགས་ བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {C}nāma saṃjñā prajñaptir anuvyavahāra ▪ impute name, conception, imputation, and conventionalities▫ {C}name; perception; concept and conventional expression
མིང་དང་བརྡས་བཞག་པ་▫ ming dang brdas bzhag pa▪ posited by names and terminology [e.g. imputations as entity and attribute]{BJ 25.4}
མིང་དང་ཚིག་ཏུ་བཏགས་པ་▫ ming dang tshig tu btags pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {C}nāma-pada-prajñapti▪ imputed as names and words▫ {C}the merely nominal existence
མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་གྲངས་▫ ming dang tshig dang yi ge'i grangs▪ {MSA}nāma-pada-vyañjana-saṃkhyā ▪ enumeration of names, words, and letters
མིང་དང་མཚན་མ་▫ ming dang mtshan ma▪ {C}nāma-nimitta▪ {C}name and sign
མིང་དང་གཟུགས་▫ ming dang gzugs▪ {C,MSA}nāma-rāpa; {C}nāmeva rūpi▪ name and form
མིང་དུ་▫ ming du▪ {L}nāma; {C}saṃjñāta (=saṃkhyāta) ▪ named; nominal; as name▫ {C}perception; notion; reckoned as; be called
མིང་དུ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་▫ ming du kun tu rtog pa▪ {MSA} nāma-parikalpa▪ imputation as name; nominal imputation
མིང་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་▫ ming du mngon par zhen pa ▪ {MSA}nāmābhiniveśa▪ adherence to the name {T}
མིང་དུ་བཏགས་▫ ming du btags▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ nominally designate{S 1}
མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་▫ ming du btags pa tsam▪ གདགས་ འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ just nominally imputed
མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་▫ ming du btags pa tsam du zad pa▪ reduced to only nominally imputed
མིང་དུ་གདགས་སུ་ཡོད་པ་▫ ming du gdags su yod pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ {C}saṃjñā-gata▪ exist as nominally imputed/designated▫ {C}formed a notion
མིང་དུ་བརྡར་བཏགས་པ་གང་ཡིན་▫ ming du brdar btags pa gang yin▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ whatever is a designation as nominal terminology{BJ 70.1}
མིང་དུ་བྱ་བ་▫ ming du bya ba▪ {L}saṃjñāpya▪ named; called; reckoned as Tenses: future, present, past, imperative
མིང་དོན་འབྲེལ་བའི་རྟོག་པ་▫ ming don 'brel ba'i rtog pa▪ conceptual consciousnesses associating name and meaning
མིང་དོན་འབྲེལ་བར་དྲན་པའི་རྟོག་པ་▫ ming don 'brel bar dran pa'i rtog pa▪ conceptual consciousness mindful of associating name and object
མིང་བརྡ་ཙམ་གྱིས་བཞག་པ་▫ ming brda tsam gyis bzhag pa▪ posited by only names and terminology
མིང་བརྡའ་▫ ming brda'▪ name and terminology▫
མིང་བརྡས་བཞག་ཙམ་▫ ming brdas bzhag tsam▫ only posited by names and terminology▫ མིང་བརྡ་ཙམ་གྱིས་བཞག་པ་▫ ming brda tsam gyis bzhag pa▫ posited by only name and terminology
མིང་བརྡའ་ཙམ་གྱིས་བཞག་པ་▫ ming brda' tsam gyis bzhag pa▪ posited by only name and terminology
མིང་བརྡས་བཞག་ཙམ་▫ ming brdas bzhag tsam▪ only posited by name and terminology
མིང་ནས་སྨོས་པ་▫ ming nas smos pa▪ {C}nāma-grahaṇa ▪ {C}taking on a name; assumption of a name
མིང་ནི་གང་དང་གང་གིས་སུ་▫ ming ni gang dang gang gis su▪ in whatever phenomenon, expressed by whatever name{BJ 66.3}
མིང་ཕར་བརྗོད་པ་▫ ming phar brjod pa▪ བརྗོད་རྗོད་བརྗོད་རྗོད་ ▫ brjod rjod brjod rjod▪ the expression of names out there{BJ 54.7}
མིང་མ་མཆིས་པ་▫ ming ma mchis pa▪ {C}anāma▪ nameless
མིང་མ་མཆིས་ཤིང་ལུས་མ་མཆིས་པ་▫ ming ma mchis shing lus ma mchis pa▪ {C}anāma-aśarīratā▪ nameless and bodyless▫ {C}both body and mind are absent
མིང་མེད་▫ ming med▪ {VM} ring finger
མིང་མེད་▫ ming med▪ སྲིན་ལག་སྲིན་མཛུབ།▫ srin lag srin mdzub/▪ ring finger
མིང་སྨོས་པ་▫ ming smos pa▪ {C}nāma-grahaṇa▪ {C} taking on a name; assumption of a name
མིང་ཙམ་▫ ming tsam▪ {N}nāma-mātraka; {C,MSA} nāma-mātra; {C}nāma-mātra(ka)m▪ mere name; merely nominal{N}▫ name only; {C}mere words; mere name;
མིང་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་▫ ming tsam du yod pa▪ mere nominal existence
མིང་འཛིན་པ་▫ ming 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA}nāma-grahaṇa▪ grasping a name; apprehension of a name
མིང་གཞི་▫ ming gzhi▪ name basis
མིང་གཞི་ནང་ཚན་གྱི་ཚོར་བ་▫ ming gzhi nang tshan gyi tshor ba▪ feeling within the four “name” [or mental] aggregates
མིང་གཟུགས་▫ ming gzugs▪ {LCh}nāma-rūpa▪ name and form
མིང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་▫ ming yongs su tshol ba▪ བཙལ་ འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold ▪ {MSA}nāma-paryeṣaṇā▪ thoroughly seek/ investigate/examine/research names
མིང་ལ་བརྟེན་པ་▫ ming la brten pa▪ {C}nāma-adhiṣṭhāna▪ in dependence upon names▫ {C}the other details connected with the annunciation of his name; power of the name; prediction of his name
མིང་ལ་དམིགས་པ་▫ ming la dmigs pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA} nāmālambana▪ observation of a name {T}
མིན་▫ min▪ {MSA}na▪ is not; non-; not
མིན་གྱུར་▫ min gyur▪ what something is not
མིན་འགྲོ་▫ min 'gro▪ probably not
མིན་འགྲོའམ་▫ min 'gro'am▪ maybe
མིན་པ་▫ min pa▪ na▪ is not; non-; not
མིན་པ་འདྲ་▫ min pa 'dra▪ it does not seem
མིན་ལོག་▫ min log▪ opposite-from-not-being-something
མིའམ་ཅི་▫ mi'am ci▪ {C}kiṃnara▪ a mythical being with a human body and the head of a horse or vice versa (Monier-Williams) {T} Tenses: future, present, past, imperative
མིའི་རྟེན་▫ mi'i rten▪ {PH}a human body
མིའི་རྟེན་ཅན་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་▫ mi'i rten can gyi so so'i skye bo▪ ordinary beings with the basis of men; common being having the basis of a human
མིའི་རུས་པའི་ཕུར་བུ་▫ mi'i rus pa'i phur bu▪ {PH}human bone dagger
མིའི་ལུས་དང་ལྡན་▫ mi'i lus dang ldan▪ {C}(manuṣya-kāya-)upeta▪ having a human body▫ {C} endowed; possessed of
མིར་གྱུར་པ་▫ mir gyur pa▪ {C}manuṣya-bhūta▪ be a man; man
མིར་འགྱུར་བ་▫ mir 'gyur ba▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {MSA}manuṣya-bhūta▪ be a man; man
མུ་ཁྱུད་ཅན་▫ mu khyud can▪ {C}sanemika▪ {C}with rims
མུ་གེ་▫ mu ge▪ {C}durbhikṣa; {C}durabhikṣi▪ contagion▫ {C}famine; short of food; full of famine
མུ་གེ་འབྱུང་བ་▫ mu ge 'byung ba▪ contagion; arising of contagion
མུ་ཅོར་▫ mu cor▪ foolishness
མུ་ཅོར་མི་སྨྲ་བ་▫ mu cor mi smra ba▪ {C}amukharatā▪ not propound foolishness▫ {C}not talk non-sense
མུ་ཏིག་▫ mu tig▪ {LCh}muktā▪ pearl
མུ་སྟེག་ཅན་▫ mu steg can▪ {MSA}tīrthya▪ Forder [a non-Buddhist]▫ heretic; heretical
མུ་སྟེག་བྱིས་པ་▫ mu steg byis pa▪ {PH}the child-like Forders
མུ་སྟེགས་▫ mu stegs▪ {LCh}tīrthika▪ Forder [a non-Buddhist]▫ heretic; heretical
མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཐར་པ་▫ mu stegs can gyi thar pa▪ {MSA}tīrthika-mokṣa▪ liberation of a Forder
མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་མཐའ་▫ mu stegs can gyi mtha'▪ {MV} tīrthikānta▪ extreme [view] of a Forder; Forder-limit
མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་▫ mu stegs can gyi rnal 'byor▪ {PH}yogic practice of a non-Buddhist
མུ་སྟེགས་ཅན་ཐར་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཞུགས་པ་▫ mu stegs can thar pa la kun tu zhugs pa▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་ ▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ {MSA}tīrthya-mokṣa-saṃprasthita▪ enter into a Forder's liberation
མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པ་▫ mu stegs can dang thun mongs ma yin pa▪ {MSA} tīrthyāsādharaṇa▪ concordant with Forders
མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་▫ mu stegs can rnams kyi bstan bcos▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}tīrthika-śāstra▪ Forder treatises
མུ་སྟེགས་ཅན་བློ་གྲོས་ངན་པའི་ལྟ་བ་▫ mu stegs can blo gros ngan pa'i lta ba▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {MSA}tīrthya-kumati-dṛṣṭi▪ view of a Forder of bad intelligence
མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་▫ mu stegs can gzhan▪ {C}tīrthyā▪ other Forders▫ {C}of other sects མུ་སྟེགས་ཅན། མུ་སྟེགས་པ་▫ mu stegs can; mu stegs pa ▪ {L,MSA}tīrthika; {MSA}tīrthya▪ Forder [a non-Buddhist]; [non-Buddhist] Forders▫ heretic; heretical
མུ་སྟེགས་གཅེར་བུ་པ་▫ mu stegs gcer bu pa▪ {N}tīrthika nirgrantha▪ Tīrthika Nirgrantha{N}
མུ་སྟེགས་པ་▫ mu stegs pa▪ {N}tīrthika▪ Forder{N}▫ heretic; heretical
མུ་ཐུག་▫ mu thug▪ {PH}limit▫ ཡུན་ནི་ཤིན་ཏུ་རིང་པོས་ཀྱང་ ། །ཡུལ་ལ་མུ་ཐུག་ཡོད་མིན།▫ Even over a long period of time, there is no limit to objects [of desire].▫ {A4C-C}
མུ་མེད་▫ mu med▪ {LCh}ananta▪ [end-not exist]; limitless; boundless; endless
མུ་མེད་པ་▫ mu med pa▪ {C}aparyanta▪ [end-not exist]; limitless; boundless; endless Tenses: future, present, past, imperative
མུ་མེད་པ་ཐུག་པ་མེད་པ་▫ mu med pa thug pa med pa▪ {C}ananta-aparyanta▪ endless and boundless
མུ་གཞི་▫ mu gzhi▪ {N}catuṣkoṭi▪ four possibilities; tetralemna; four permutations
མུ་བཞི་▫ mu bzhi▪ four possibilities
མུ་ཟི་▫ mu zi▪ match; sulphur{D1}
མུ་ཟེ་▫ mu ze▪ match
མུ་གསུམ་▫ mu gsum▪ tri-koṭi▪ three possibilities/ permutations
མུན་ཁུང་▫ mun khung▪ {MSA}tamas; {C}andha-kāra▪ darkness; obscurity; gloom
མུན་ནག་▫ mun nag▪ {MSA}tamaḥ-prakāra▪ black darkness{D1}
མུན་ནག་འཐིབས་པའི་མུན་པ་▫ mun nag 'thibs pa'i mun pa ▪ {C}tamasākulam andhakāram▪ {C}blinding and confusing darkness
མུན་པ་▫ mun pa▪ {LCh,MSA,C}andhakāra; {LCh,MSA,C}tamas; {C}andha▪ darkness; obscurity; gloom▫ {C}blind; region of darkness; {GD:594}mass
མུན་པ་ཅན་གྱི་ང་རྒྱལ་▫ mun pa can gyi nga rgyal▪ {Larson} bhūtādi; tamasa ahaṃkāra▪ {PH} darkness-dominated I-principle
མུན་པ་མ་མཆིས་པ་▫ mun pa ma mchis pa▪ {C} anandhakāratā▪ non-darkness▫ {C}non-blindness
མུན་པ་མེད་▫ mun pa med▪ {MSA}nirandhakāra (e.g.: dharma-nirandhakāra)▪ non-darkness▫ {C}non-blindness
མུན་པ་སེལ་བ་▫ mun pa sel ba▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་ ▫ bsal sel bsald seld▪ {C}vidhama▪ elimination/ removal/eradication/avoidance/exclusion/ clearing away of darkness▫ {C}dispersal of gloom
མུན་པས་བསྒྲིབས་པ་▫ mun pas bsgribs pa▪ {MSA}tamo-vṛta▪ obscured by darkness
མུན་སྤྲུལ་གང་ཅིའང་རུང་སྨྲ་བ་▫ mun sprul gang ci'ang rung smra ba▪ those who propound any and all creations of darkness
མུན་ཚོགས་▫ mun tshogs▪ {PH}gloom; mass of darkness
མེ་ལྔ་▫ me lnga▪ five fires▫ Comment: fires on all four sides and the sun above
མེ་ལྔ་བརྟེན་པ་▫ me lnga brten pa▪ {PH}relying on the five fires [fires in front; back; on both sides; and the sun above]
མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་▫ me lnga bsten pa▪ resorting to the five fires (fires on all four sides and the sun above)
མེ་ལྕེ་▫ me lce▪ {C}arci(s); {C}dīpa▪ tongue of flame {T}▫ {C}flame; light; ray; lamp
མེ་ཆར་▫ me char▪ flint
མེ་ཏོག་▫ me tog▪ {LCh,C,MSA}puṣpa; {LCh}kusuma; {C}phulla▪ flower▫ {C}full-blown flower
མེ་ཏོག་ཀུན་ད་▫ me tog kun da▪ {C}kunda▪ {C}jasmine flower
མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་▫ me tog bkram pa▪ {C} avakīrṇakusuma▪ Avakīrṇakusuma [p.n. of a future Buddha]
མེ་ཏོག་གང་ལ་ཕོག་པ་▫ me tog gang la phog pa▪ on which the flower hits ...
མེ་ཏོག་གཏོར་ན་▫ me tog gtor na▪ གཏོར་འཐོརད་གཏོརད་གཏོརད་ ▫ gtor 'thord gtord gtord▪ {C}avakīrṇakusuma▪ Avakīrṇakusuma [p.n. of a future Buddha]; when/if flowers are strewn
མེ་ཏོག་ལྡན་▫ me tog ldan▪ {C}phulla▪ having a flower ▫ {C}full-blown flower
མེ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་▫ me lta bu'i sems bskyed▪ mind-generation like fire Tenses: future, present, past, imperative
མེ་འཐོར་བ་ལྟ་བུ་དག་▫ me 'thor ba lta bu dag▪ {C}dig-dāha▪ {C}the horizon all aflame
མེ་དང་འདྲ་▫ me dang 'dra▪ {MSA}vahni-prakhya; {MSA}vahni-sadṛśa▪ similar to fire; like fire
མེ་དང་ཕྲད་པ་▫ me dang phrad pa▪ {MSA}agni-saṃbandha▪ meet with fire
མེ་དྲོད་▫ me drod▪ {PH}warmth▫ སྦྱོར་ལམ་དྲོད་རྩེ་མོ་བཟོད་པ་ཆོས་མཆོག་དང་བཞི་▫ sbyor lam drod rtse mo bzod pa chos mchog dang bzhi▫ heat, peak, forbearance, and supreme mundane quality paths of preparation ▫ {PGP 69}
མེ་མདག་▫ me mdag▪ {L}agni▪ fire; live coals
མེ་མདའ་▫ me mda'▪ gun
མེ་གནས་ཀྱི་བསམ་གཏན་▫ me gnas kyi bsam gtan▪ concentration of abiding in fire
མེ་འབར་བའི་འོབས་▫ me 'bar ba'i 'obs▪ whirlwind of fire
མེ་འབར་བའི་རླབས་▫ me 'bar ba'i rlabs▪ {PH} whirlwind of blazing fire
མེ་འབར་བའི་རླུབས་▫ me 'bar ba'i rlubs▪ {PH}pit of blazing fire
མེ་འབྲེལ་པ་▫ me 'brel pa▪ {MSA}agni-saṃbandha▪ connection with fire; connected with fire
མེ་མར་▫ me mar▪ {MSA}agni▪ fire
མེ་བཙའ་▫ me btsa'▪ {PH}moxibustion; acupuncture
མེ་ལོང་▫ me long▪ {LCh,C,MSA}ādarśa▪ mirror
མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་▫ me long gi dkhyil 'khor▪ {C} ādarśa-maṇḍala▪ round mirror
མེ་ལོང་ངོས་གཉིས་པ་▫ me long ngos gnyis pa▪ {PH}a two-sided mirror
མེ་ལོང་ལྟ་བུ་▫ me long lta bu▪ {MSA}ādarśa▪ mirror-like
མེ་ལྟ་བུ་▫ me lta bu▪ {PH}like fire
མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་▫ me long lta bu'i ye shes▪ {LCh} ādarśa-jñāna▪ mirror-like wisdom
མེ་ཤེལ་▫ me shel▪ {L}sūrya-kānta▪ sunlight; sunstone
མེད་▫ med▪ {LCh,MV}asat; {C,MV}abhāva; {C} avidyamāna; {C}apanīta; {C}varjana; {C}vigata; {C}vina; {MSA}na; {MV}asattva; {MSA}nāsti; {MV 5.19}na vidyate; {MV 5.daśa-vaj}na saṃvidyante; {C}apratyākhyāna; {MSA}'dod pa med = gata-spṛha▪ does not exist; not exist; not be▫ {C} absence; free from; left behind; departed; removed; without; turning away from; removal; free; freed; separated; non-refusalགང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་▫ gang zag gi bdag med pa'i phyir▫ ... because a self of persons does not exist▫ མེད་ན་དགག་མི་དགོས་▫ med na dgag mi dgos▫ if [something] does not exist, there is no need to negate it▫ མ་མི་མིན་མེད་དགག་པའི་སྒྲ་ ▫ ma mi min med dgag pa'i sgra▫ ma, mi, min, and med are the negative terms{Y}
མེད་དགག་▫ med dgag▪ {LCh}prasajya-pratiṣedha; niṣedha {GD:371}▪ non-affirming negation; non-affirming negative; non-affirming negative phenomenon▫ ཐོགས་རེག་གཅིག་པོ་བཀག་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་▫ thogs reg gcig po bkag tsam gyi med dgag▫ a non-affirming negative which is the mere negation of one type of obstructive contact Divisions: དབྱེ་བ་༡་རང་གི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱ་ལ་སྲིད་པའི་མེད་དགག་༢་རང་གི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱ་ལ་མི་སྲིད་པའི་མེད་དགག་▫ dbye ba/ 1 rang gi dgag bya shes bya la srid pa'i med dgag 2 rang gi dgag bya shes bya la mi srid pa'i med dgag▫ Divisions: (1) non-affirming negative whose object of negation occurs among objects of knowledge; (2) non-affirming negative whose object of negation does not occur among objects of knowledge
མེད་དགག་གི་གཞན་སེལ་▫ med dgag gi gzhan sel▪
བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ prasajya-pratiṣedhānyāpoha▪ other-eliminator that is a non-affirming negative
མེད་རྒྱུའི་ཀུན་བཏགས་▫ med rgyu'i kun btags▪ non-existent imputational nature
མེད་རྒྱུའི་ངོ་བོ་▫ med rgyu'i ngo bo▪ non-existent nature; nature that is non-existent Tenses: future, present, past, imperative
མེད་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་▫ med thabs med pa'i phyir▪ because there is no way without a method ...
མེད་མཐའ་▫ med mtha'▪ abhāvānta▪ [non-existence-limit]; the extreme of non-existence
མེད་དུ་མི་རུང་བ་▫ med du mi rung ba▪ indispensible{N} ▫ རྒྱུའི་ཚོགས་མེད་དུ་མི་རུང་བ་▫ rgyu'i tshogs med du mi rung ba▫ indispensible prerequisites{LRC}
མེད་ན་མི་འབྱུང་▫ med na mi 'byung▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ indispensable
མེད་པ་▫ med pa▪ {C,MSA,MV}abhāva; {C} avidyamāna; {MSA}avidyamānatā; {C} asaṃvidyamānatā; {C}apagata; {MSA}vigata; (e.g.: apa-śabda-vigata); {C}vigatatva; {C}vina; {C}avidya; {MV}nāsti; {C}nāstitā; {C,MSA}asat; {MV}asattva; {MSA}apeta (e.g.: malāpeta); {MSA} jaha (e.g.: pun▪ non-existence; non-existent; does not exist; not exist; not be; without▫ {C} all gone; without; vanished; free from; left behind; departed; has departed; ignorance; fact of its non-existence; absent; what is not (there); is not; 'there is not'; not-is-ness; non-beingness; 'it is not'དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་▫ de ni rang gi ngo bos yod pa ma yin pa med pa yang ma yin no▫ Such a nature is not existent by way of its own entity and is not [utterly] non-existent either. (na tadasti na cāpi nāsti svarūpataḥ) [PP, 264.3]
མེད་པ་ཉིད་▫ med pa nyid▪ {C}asattā; {MSA}abhāvatā; {MSA}nāstitva▪ non-existence▫ {C}not being; has no existence; no real being
མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་▫ med pa nyid du mi 'dod▪ {MV} abhāva eva neṣyate▪ does not assert/desire non-existence {T}
མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་▫ med pa nyid yin pa▪ {C}asattva▪ is non-existent; non-existent▫ {C}(it) is not; non-beingness
མེད་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་▫ med pa dang 'dra ba yin▪ {C} asat-saṃkalpa▪ is similar to non-existence▫ {C}a false representation (of what is not)
མེད་པ་པ་▫ med pa pa▪ {N}nāstika▪ Nihilist{N}
མེད་པ་སྤངས་པ་▫ med pa spangs pa▪ སྤང་སྤོང་སྤངས་སྤོངས་ ▫ spang spong spangs spongs▪ {MV}asattvena varjitaḥ▪ abandon non-existence
མེད་པ་མ་ཡིན་▫ med pa ma yin▪ not non-existent{N}
མེད་པ་མིན་▫ med pa min▪ {MSA}na ... abhāvaḥ▪ not non-existent མེད་པ་གཞལ་སྣང་ཅན་བཟུང་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་ཤེས་▫ med pa gzhal snang can bzung yul du byed pa'i rtog med 'khrul shes▪ non-conceptual mistaken consciousness that takes a clearly appearing non-existent as its apprehended object
མེད་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་▫ med pa yang dag pa nyid▪ {C} asad-bhūtatā▪ non-existence▫ {C}unreality
མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་▫ med pa yang ma yin▪ {MV 1.13c vc}nāpi cābhāvaḥ▪ and is not non-existent
མེད་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་▫ med pa la kun brtags pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ {C}saṃkalpita▪ inputation with respect to what is non-existent▫ {C}represent what is not really there
མེད་པ་ལ་འཛིན་པ་▫ med pa la 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MV}asad-grāha▪ apprehend what is non-existent
མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་▫ med pa la yod par 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs ▪ {MSA}asati sad-grāhaḥ▪ apprehend the non-existent as existent
མེད་པའང་མིན་▫ med pa'ang min▪ {MV 1.13c vc}nāpi cābhāvaḥ▪ and is not non-existent
མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་▫ med pa'i stong pa nyid▪ {MSA} abhāva-śūnyatā▪ non-existent emptiness; emptiness of the non-existent
མེད་པའི་མཐའ་▫ med pa'i mtha'▪ abhāvānta▪ extreme of non-existence{N}
མེད་པའི་དོན་▫ med pa'i don▪ {MSA}asad-artha▪ non-existent object/meaning; meaning of non-existence {T} Tenses: future, present, past, imperative
མེད་པར་▫ med par▪ {C}asatā; {MSA}gzo med par = vinābhogam▪ non-existent; as non-existent▫ {C} when it is not there
མེད་པར་གྱུར་▫ med par gyur▪ {C}astaṃ gacchati▪ is non-existent▫ {C}is extinguished
མེད་པར་ལྟ་བ་▫ med par lta ba▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་▫ blta lta bltas ltos▪ {N}nāstitva-darśana▪ view of nihilism{N}
མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་▫ med par rnam par rtog pa▪ {MSA}abhāva-vikalpa▪ conceive as non-existent
མེད་པར་མི་འགྱུར་▫ med par mi 'gyur▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་ ▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {MSA}antareṇa ... na syāt▪ is not non-existent
མེད་པར་མི་རུང་▫ med par mi rung▪ {MSA}antareṇa ... na yujyate▪ not suitable as non-existent
མེད་པར་སྨྲ་བ་▫ med par smra ba▪ {N}nāsti-vāda; {N} nāsti-vādin▪ nihilism; nihilist{N}
མེད་མི་རུང་▫ med mi rung▪ {PH}indispensible▫ མེད་མི་རུང་དུ་འདོད་པའི་བཤད་རྒྱུད་▫ tantras that are asserted as indispensible.▫ {A-myes 9b.2}
མེད་མིན་▫ med min▪ {MSA}na ... asan▪ not non-existent{BJ 38.1}
མེད་མཐ་▫ med math▪ nāstyanta▪ nihilism
མེད་བཞིན་དུ་▫ med bzhin du▪ {C}sadṛśa; {MSA}prakhya (e.g.: kūrma-prakhya)▪ {PH}not actually
མེའི་ཁམས་▫ me'i khams▪ {C,MSA}tejo-dhātu▪ fire-constituent; realm of fire
མེའི་དཔེ་▫ me'i dpe▪ {MSA}agni-dṛṣṭānta▪ example of fire
མེའི་ཕུང་པོ་▫ me'i phung po▪ མེ་ཡི་ཕུང་པོ།▫ me yi phung po/▪ {C}agni-skandha▪ {C}mass of fire
མེའི་འོབས་▫ me'i 'obs▪ {MV}agni-khadā▪ whirlwind of fire {T}
མེས་▫ mes▪ {PH}ancestor; patriarch
མེས་འཇིག་པ་འི་བསྐལ་པ་▫ mes 'jig pa 'i bskal pa▪ {C} tejaḥ-saṃvartanī▪ (aeon of) disintegration by fire ▫ {C}when the world is consumed by fire
མེས་དབོན་▫ mes dbon▪ {PH}ancestor and grandchild
མེས་དབོན་▫ mes dbon▪ {PH}ancestral; ancient [kings]
མེས་བཙོ་▫ mes btso▪ cooking [lit.: refining by fire] {BR}
མེས་ཚིག་པ་▫ mes tshig pa▪ {C}agni-dāha▪ {C}(huge) conflagration
མེས་ཤོར་བ་▫ mes shor ba▪ {C}agni-dāha▪ {C}(huge) conflagration
མེས་བསྲོས་པ་▫ mes bsros pa▪ {MSA}agni-saṃtāpana▪ tormented by fire
མོ་▫ mo▪ {LCh,MSA}strī▪ (1) female; woman; wife; feminine particle; she; (2) particle indicating the end of a statement
མོ་ཁབ་▫ mo khab▪ needle
མོ་ཊ་▫ mo ṭa▪ car
མི་དྲེད་▫ mi dred▪ {PH}yeti
མོ་མོག་▫ mo mog▪ momo
མོ་གཤམ་གྱི་བུ་▫ mo gsham gyi bu▪ {LCh}vandhyā-putra▪ son of a barren woman; child of a barren woman
མོག་མོག་པོ་▫ mog mog po▪ lusterless
མོག་མོག་པོར་བྱེད་▫ mog mog por byed▪ {C}dhyāmī-karaṇatā▪ make lusterless▫ {C}eclipsing
མོག་མོར་པོར་མཛད་▫ mog mor por mdzad▪ {C}dhyāmī-karaṇatā▪ {C}eclipsing
མོང་རྟུལ་བ་ཉིད་▫ mong rtul ba nyid▪ {PH}utterly deluded
མོད་▫ mod▪ {C}sulabha▪ [verb + mod] indeed; although; but; though▫ {PH}moment; the very moment; the same time▫ {C}to be; 'how good it is'; how fortunate
མོན་སྣེ་དམར་པོ་▫ mon sne dmar po▪ a red leaved plant Tenses: future, present, past, imperative about two feet high, commonly called the "new year flower" (lo gsar me tog)
མོན་ལམ་ཆེན་མོ་▫ mon lam chen mo▪ Great Prayer Festival
མོའུ་གལ་གྱི་བུ་▫ mo'u gal gyi bu▪ {LCh}maudgalyāyana ▪ Maudgalyāyana [p.n. of one of the Buddha's main disciples]
མོས་▫ mos▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C} adhimukta (=adhimuktyeḥ); (adhi √muc): {MSA} adhimokṣa; {L}adhimuc-; {L,MSA}adhimukti; {MSA}arthika▪ belief; imagination; faith; interest; inclined towards; prefer; zeal; imagine; keen for▫ {C}one who (always) resolutely believes; one who believes; resolutely believed; a resolute believer; resolved on; intent on; resolutely intent on; firm; firmly believe; resolve; conviction
མོས་པ་▫ mos pa▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos ▪ {LCh,C,MSA,MV}adhimokṣa; {C,MV,MSA} adhimukti; {C}adhimucyate; {C}abhilāṣa; {C}rocanā; {C}ārāmatā; {C}utsāha; {C} chandas (=kartu-kāmatā); {C}spṛhā; {MSA} adhimukta; {MSA}adhimucyanā▪ belief; interest; imagination; faith; inclined towards; prefer; zeal; imagine; keen for; devoted▫ {C}devotion; resolute faith; firm belief; resolve; resoluteness; firm conviction; believes resolutely; resolutely intent on; is resolved (upon); is intent on; eagerness; willingness to find pleasure in; fondness; will-power; fortitude; energies; determina
མོས་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་▫ mos pa rgya che ba▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}udūra-adhimuktika ▪ extensive belief/faith/interest/inclination towards/zeal▫ {C}so much confirmed in their faith; resolutely intent on the sublime; have sublime aspirations
མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་▫ mos pa rgya chen po▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}adhimukti ... vipulā▪ extensive belief/faith/interest/inclination towards/zeal
མོས་པ་རྒྱས་པ་▫ mos pa rgyas pa▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}adhimukti-puṣṭi▪ extensive/ increased belief/faith/interest/inclination towards/zeal མོས་པ་སྒོམ་ལམ་/ མོས་པའི་སྒོམ་ལམ་▫ mos pa sgom lam / mos pa'i sgom lam▪ adhimuktalakṣaṇo bhāvanāmārgaḥ▪ [Great Vehicle] path of meditation of belief མོས་པ་སྒོམ་ལམ་/ མོས་པའི་སྒོམ་ལམ་▫ mos pa sgom lam / mos pa'i sgom lam▪ (adhimuktalakṣaṇo bhāvanāmārgaḥ)▪ [Great Vehicle] path of meditation of belief
མོས་པ་ཆེ་▫ mos pa che▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}mahādhimukti▪ great belief/faith/ interest/inclination towards/zeal
མོས་པ་ཉིད་▫ mos pa nyid▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}adhimukti▪ belief/faith/interest/ inclination towards/zeal/keenness
མོས་པ་འཐོབ་པ་▫ mos pa 'thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA} adhimukti-lābha▪ obtain belief
མོས་པ་དང་ལྡན་པ་▫ mos pa dang ldan pa▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}dhṛtimat; {MSA} ādhimokṣika▪ faithful; having belief/faith/ interest/inclination towards/zeal/keenness▫ {C} steady; steadfast
མོས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བྱེད་པ་▫ mos pa rnam par 'phel byed pa▪ {MSA}adhimuktiṃ vivardhayan▪ cause belief to increase {T}
མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་▫ mos pa sna tshogs mkhyen pa'i stobs▪ power of exalted knowledge of the varieties of interests
མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་▫ mos pa spyod pa'i sems bskyed▪ mind-generation of engagement through belief
མོས་པ་མང་བ་ཉིད་▫ mos pa mang ba nyid▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}adhimukter bahulatā▪ much belief/faith/interest/inclination towards/zeal/keenness; greatness of belief/faith/ interest/inclination towards/zeal/keenness
མོས་པ་ཡིད་བྱེད་▫ mos pa yid byed▪ adhimukti- Tenses: future, present, past, imperative manaskāra▪ mental contemplation of belief
མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ mos pa yid la byed pa▪ {MSA} adhimukti-manaskāra▪ mental contemplation of belief{Lati}
མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་བྱེད་▫ mos pa las byung ba'i yid byed▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ adhimokṣikamanaskāra▪ mental contemplation arisen from belief
མོས་པའི་སྐབས་▫ mos pa'i skabs▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}adhimukty-adhikāra ▪ occasion of belief/faith/interest/inclination towards/zeal/keenness
མོས་པའི་གོ་རིམ་པ་▫ mos pa'i go rim pa▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}adhimukty-anukrama▪ stages of belief/faith/interest/inclination towards/ zeal/keenness; that which has stages of belief/ faith/interest/inclination towards/zeal/keenness▫ {C}resolute gradual action
མོས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་▫ mos pa'i stobs bskyed pa ▪ བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed ▪ {MSA}adhimukti-balādhānatā▪ generate the power of belief
མོས་པའི་སྤྱོད་པའི་ས་▫ mos pa'i spyod pa'i sa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MSA}adhimukti-caryā-bhūmi▪ ground of engagement through belief
མོས་པའི་ཕན་ཡོན་▫ mos pa'i phan yon▪ མོས་མོས་མོས་མོས་ ▫ mos mos mos mos▪ {MSA}adhimuktāv anuśaṃse ▪ benefit of belief/faith/interest/inclination towards/zeal/keenness
མོས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་▫ mos pa'i bar du gcod pa▪ {MSA}adhimukti-paripantha▪ interruption of belief {T}
མོས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་▫ mos pa'i 'bras bu yongs su bsdu ba▪ {MSA}adhimukti-phala-parigraha▪ collect the fruits of belief
མོས་པའི་རིམ་པ་▫ mos pa'i rim pa▪ {C}adhimukty-anukrama▪ {C}resolute gradual action
མོས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་▫ mos pa'i bsod nams kyi khyad par▪ {MSA}adhimukti-puṇya-viśeṣaṇa▪ feature of the merit of belief {T}
མོས་པར་དཀའོ་▫ mos par dka'o▪ {C}duradhimoc(y)a▪ difficult to believe▫ {C}hard to gain confidence
མོས་པར་འགྱུར་▫ mos par 'gyur▪ {C}spṛhayate; {C} spṛhet▪ believe; belief▫ {C}long for; aspire to be
མོས་པར་བྱ་བ་▫ mos par bya ba▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}utsahāna▪ object of belief/faith/ interest/inclination towards/zeal/keenness; will/ should believe▫ {C}energies
མོས་པར་བྱའོ་▫ mos par bya'o▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}ārocayati▪ should/will believe/ have belief/faith/interest/inclination towards/ zeal/keenness▫ {C}(solemnly) declare; announce
མོས་པས་ཐོབ་པ་▫ mos pas thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MSA} adhimukti-lābha▪ attain/obtain through belief
མོས་པས་སྤྱོད་པ་▫ mos pas spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་ ▫ spyad spyod spyad spyod▪ adhimukti-caryā▪ engagement through belief
མོས་པས་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ▫ mos pas spyod pa la gnas pa'i byang chub sems dpa'▪
སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MSA} adhimukti-caryā-bhūmau bodhisattvasya▪ the Bodhisattva's ground of engagement through belief
མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་▫ mos pas spyod pa'i sa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C,MSA,MV} adhimukti-caryā-bhūmi▪ ground of engagement through belief▫ {C}stage of firm resolve
མོས་སྤྱོད་▫ mos spyod▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ adhimukti-caryā▪ engagement through belief
མོས་སྤྱོད་ཀྱི་སས་བསྡུས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་▫ mos spyod kyi sas bsdus pa'i byang sems kyi mkhyen pa ▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ exalted knower of a Bodhisattva that is included within the ground of engagement through belief
མོས་སྤྱོད་པའི་ས་▫ mos spyod pa'i sa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ Tenses: future, present, past, imperative spyad spyod spyad spyod▪ adhimukti-caryā-bhūmi▪ ground of engagement through belief
མོས་བྱར་མེད་པ་▫ mos byar med pa▪ not exist as objects to be believed
མོས་མིན་▫ mos min▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}anadhimukti▪ non-belief/faith/interest/ inclination towards/zeal/keenness
མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་▫ mya ngan gyi zug rngu khong du chud par▪ {C}śoka-śalya-parigata▪ {C} the dart of sorrow vexes him
མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་ལྡན་པ་▫ mya ngan gyi zug rngu dang ldan pa▪ {C}śoka-śalya-samarpita▪ {C}afflicted with the dart of sorrow
མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་པར་འགྱུར་རོ་▫ mya ngan gyi zug rngus zug par 'gyur ro▪ {C}śoka-śalya-viddha▪ {C}pierced by the dart of sorrow
མྱ་ངན་ཉམ་ཐག་▫ mya ngan nyam thag▪ {C}śokārtu▪ {C}afflicted with sorrow
མྱ་ངན་འདའ་བ་▫ mya ngan 'da' ba▪ {MSA}nirvṛti▪ liberation; liberated
མྱ་ངན་འདས་▫ mya ngan 'das▪ {C,MSA}nirvāṇa; {C}nirvṛt; {C}nirvṛta; {MSA}nirvṛti▪ nirvāṇa; liberation; liberated▫ {C}disgust; gone to rest
མྱ་ངན་འདས་པ་སྟོན་པ་▫ mya ngan 'das pa ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA} nirvāṇa-darśana▪ teach nirvāṇa
མྱ་ངན་འདས་ལ་འཁོར་ཞི་རོ་གཅིག་པ་▫ mya ngan 'das la 'khor zhi ro gcig pa▪ {MSA}nirvāṇe saṃsṛti-śānty-ekarasaḥ▪ in nirvāṇa the world and peace are of one taste {T}
མྱ་ངན་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་▫ mya ngan sdug bsngal chos▪ {C}duḥkha-dharma-śoka▪ phenomena of sorrow and suffering▫ {C}dharmas making for sorrow and ill
མྱ་ངན་མི་འདའ་▫ mya ngan mi 'da'▪ {C}anirvṛta▪ non-liberation▫ {C}they do not escape into the Blessed Rest
མྱ་ངན་ཟློ་▫ mya ngan zlo▪ {C}nirvāpayi▪ {C}lead to nirvāṇa
མྱ་ངན་ལམ་གོལ་▫ mya ngan lam gol▪ {PH}deviant path of suffering
མྱ་ངན་ལམ་གོལ་འཁྱམས་པ་▫ mya ngan lam gol 'khyams pa▪ {PH}wanderer on the deviant path of suffering
མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་▫ mya ngan las 'da' ba▪ {MSA} nirvāṇa; {MSA}parinirvāṇa▪ nirvāṇa; liberation
མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་▫ mya ngan las 'da' ba'i don du rab tu sbyor ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {MSA}parinirvāṇārtha-prayukta▪ practice for the sake of nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་འདུ་ཤེས་▫ mya ngan las 'da' ba'i 'du shes▪ {MSA}nirvāṇa-saṃjñā▪ conception of nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་ཆེན་པོའི་མཐར་ཕྱིན་ནོ་▫ mya ngan las 'das chen po'i mthar phyin no▪ {C}niṣṭhā-nirvāṇaḥ ▪ at the end which is great nirvāṇa▫ {C}in the end sustained by nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་▫ mya ngan las 'das pa▪ མྱང་འདས་▫ myang 'das▪ {C,L,MSA,MV}nirvāṇa; {C,MSA}nirvṛti▪ [sorrow-from-passed]; nirvāṇa; liberation; nirvana▫ {C}The Blessed Rest
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཆོས་▫ mya ngan las 'das pa mngon du phyogs pa'i chos▪ {MSA} nirvāṇābhimukha ... dharma▪ phenomena of the approach to nirvāṇa {T}
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་▫ mya ngan las 'das pa chen po kun tu ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}mahā-parinirvāṇa-saṃdarśana▪ teach the great nirvāṇa མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འཁོར་བ་དག་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་▫ mya ngan las 'das pa dang 'khor ba dag la mi gnas pa'i phyir▪ {MSA}nirvāṇa-saṃsārayor apratiṣṭhānāt▪ due to not abiding in either nirvāṇa or cyclic existence Tenses: future, present, past, imperative
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་▫ mya ngan las 'das pa dang ldan pa'i sems bskyed pa▪
བསྐྱེད་སྐྱེད་བསྐྱེད་སྐྱེད་▫ bskyed skyed bskyed skyed▪ {C} nirvṛti-sahagata(ś)-cittotpāda▪ generate a mind that is connected with nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་▫ mya ngan las 'das pa ni zhi ba'o▪ {MSA}śāntaṃ nirvāṇam▪ nirvāṇa is peaceful
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་ཡིན་པ་▫ mya ngan las 'das pa zhi ba yin pa▪ śāntaṃ nirvāṇam▪ nirvāṇa is peaceful
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་ཞིང་དགེ་བ་▫ mya ngan las 'das pa zhi zhing dge ba▪ nirvāṇa is peaceful and auspicious
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་▫ mya ngan las 'das pa la mi gnas pa▪ {MSA}nirvāṇāpratiṣṭhitatva▪ not abide in nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡིད་གནས་སོ་▫ mya ngan las 'das pa la yid gnas so▪ {MSA}nirvāṇe pratiṣṭhitaṃ manaḥ▪ mental abiding in nirvāṇa {T}
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ལྷག་པར་དགའ་བ་▫ mya ngan las 'das pa la lhag par dga' ba▪ {MSA} nirvāṇābhiratatva▪ special joy with respect to nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་▫ mya ngan las 'das pa'i che ba nyid▪ {MSA}nirvṛti-māhātmya▪ greatness of nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆེད་▫ mya ngan las 'das pa'i ched ▪ {MSA}nirvāṇādhikāratā▪ intent on nirvāṇa; for the sake of nirvāṇa {T}
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་▫ mya ngan las 'das pa'i bde ba▪ {MSA}nirvṛti-sukha▪ the bliss of nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པ་▫ mya ngan las 'das pa'i bsam pa▪ {MSA}nirvāṇābhiprāya▪ thought of nirvāṇa
མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་པ་▫ mya ngan las 'das par 'dod pa▪ {MSA}nirvāṇecchā▪ wish for nirvāṇa; desire for nirvāṇa
དམན་པ་ཉིད་▫ dman pa nyid▪ {C}nyūnatva; {MSA} hīnatva▪ smallness; inferiority; deficiency
དམན་པ་དང་འབྲིན་དང་ཁྱད་པར་ཅན་▫ dman pa dang 'brin dang khyad par can▪ {MSA}hīna-madhya-viśiṣṭa▪ inferior, middling, and special
དམན་པ་ལ་མོས་པ་▫ dman pa la mos pa▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {C}hīna-adhimuktika; {MSA}hīna ... adhikamuktiḥ▪ belief/faith/interest/ inclination/zeal/keenness in/toward/for the inferior▫ {C}those who have an interest in the low; those of inferior resolve/intentions
དམན་པའི་ང་རྒྱལ་▫ dman pa'i nga rgyal▪ pride of inferiority
དམན་པའི་ལམ་▫ dman pa'i lam▪ low path
དམན་པའི་ས་དང་པོ་བདུན་▫ dman pa'i sa dang po bdun▪ {PH}the first seven Lesser Vehicle grounds
དམན་པའི་ས་པ་▫ dman pa'i sa pa▪ {MSA}hīna-bhūmika ▪ person on a Hīnayāna ground▫ Divisions: དབྱེ་བ་༡་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་པའི་ས་༢་རིགས་ཀྱི་ས་༣་ བརྒྱད་པའི་ས་༤་མཐོང་བའི་ས་༥་བསྲབ་པའི་ས་༦་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་༧་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་༧་རང་སང་རྒྱས་ཀྱི་ས་▫ dbye ba/ 1 dkar po rnam par mthong pa'i sa/ 2 rigs kyi sa/ 3 brgyad pa'i sa/ 4 mthong ba'i sa/ 5 bsrab pa'i sa/ 6 'dod chags dang bral ba'i sa/ 7 byas pa rtogs pa'i sa/ 7 rang sang rgyas kyi sa/▫ Divisions: (1) ground of seeing the wholesome; (2) ground of lineage; (3) ground of the eighth; (4) ground of seeing; (5) ground of dimishment; (6) ground free from desire; (7) ground of realizing completion; (8) ground of the Solitary Realizer {T}
དམན་པའི་སེམས་▫ dman pa'i sems▪ {MSA}nihīna-citta; {MV}hīna-cittatva▪ inferior mind
དམན་པར་མོས་▫ dman par mos▪ མོས་མོས་མོས་མོས་▫ mos mos mos mos▪ {MSA}hīnādhimukti▪ belief/faith/ interest/inclination/zeal/keenness in/toward/for the inferior དམན་པ། འབྲིང། མཆོག་▫ dman pa/ 'bring/ mchog ▪ {MSA}hīna ... madhya ... uttama▪ inferior, middling, and superior
དམན་ལམ་གྱི་ས་▫ dman lam gyi sa▪ grounds of Lesser [Vehicle] paths
དམར་སེར་▫ dmar ser▪ [red-yellow]; orange; reddish-yellow▫ {PH}orange; reddish-yellow▫ སིང་ག་ལ་པ་རྣམས་ནི་དམར་སེར་ཤ་སྟག་གྱོན།▫ sing ga la pa rnams ni dmar ser sha stag gyon,▫ The Singhalese wear only orange.▫ {GCC}
དམིགས་▫ dmigs▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}ālambati; {C}ālambate; (upa √labh): {MSA}upalabhate; {C}upalabdhi; {C} upalambha; {C}labhati; {C}upagacchati; {MV} ālambana; {MSA}upapadyate (=upalabhyate); {C} prajñāpayati▪ observe; apprehend; be aware of; object of observation (=dmigs pa)▫ {C}make into an object; come (to); go to; be overpowered; approach; take to; undergo; with negative: remain unaware; apprehension; can be apprehended in actual reality; gain; get to/at; seize on; basic; basic fact; basis of apprehension; apprehension as b
དམིགས་རྐྱེན་བཏགས་པ་པ་▫ dmigs rkyen btags pa pa▪ imputed object-of-observation-condition
དམིགས་རྐྱེན་བཏགས་པ་བ་▫ dmigs rkyen btags pa ba ▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ imputed observed-object-conditions
དམིགས་འགྱུར་▫ dmigs 'gyur▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}labhati▪ to observe; apprehend; be aware of▫ {C}gain; get at/to; seize on
དམིགས་སྒོ་ནས་▫ dmigs sgo nas▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}upalambha ▪ from the point of view of observation/ apprehension▫ {C}gain; get at/to; seize on
དམིགས་ཅན་▫ dmigs can▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་ ▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}upalambhika▪ having observation; having apprehension▫ {C} one who leans on a basis
དམིགས་རྟེན་▫ dmigs rten▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ object-of-observation support
དམིགས་རྣམ་▫ dmigs rnam▪ {PH}object of observation and [subjective] aspect
དམིགས་རྣམ་སྐྱོང་བའི་སྐབས་▫ dmigs rnam skyong ba'i skabs▪ occasions of sustaining objects of observation and subjective aspects
དམིགས་པ་▫ dmigs pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {LCh,C,MSA,MV} ālambana; {C,MV,MSA}upalambha; {C,MV,MSA} upalabdhi; {C}ārambaṇa; {C}adhyālambate; {C} upalabhate; {C}upaiti; {MSA}upalabhyamāna ▪ object of observation; object of awareness; object; imagination; visualization; apprehension; observed; observed object▫ {C}objective support; be aware of; perceive; opinion; imagine; construe; basic fact; basic; basis of apprehension; take as a basis; can be apprehended in actual reality; uphold; look for support in; hangs on to; seek (for) rebirth in; base rebirth (in/on)
དམིགས་པ་ཅན་▫ dmigs pa can▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C} aupalambhika▪ having an object of observation▫ {C}one who leans on/observes a basis; one who is based on something
དམིགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་▫ dmigs pa che ba nyid▪ {MSA} ālambanamahatvaṃ▪ {PH}greatness of object of observation
དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་▫ dmigs pa chen po nyid▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs ▪ {MSA}ālambana-mahattva▪ greatness of the object of observation
དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་▫ dmigs pa brjed par ma gyur▪ {MV}ālambane 'saṃmoṣaḥ▪ not to forget the object of observation {T}
དམིགས་པ་གཉིས་རྙེད་པ་▫ dmigs pa gnyis rnyed pa▪ {MSA}dvayālambana-lābha▪ obtain two objects of observation {T}
དམིགས་པ་དག་▫ dmigs pa dag▪ objects of observation
དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་▫ dmigs pa dang bcas pa ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}aupalambhika▪ having an object of observation▫ {C}one who leans on/observes a basis; one who is based on something
དམིགས་པ་དང་བཅས་མ་ཡིན་▫ dmigs pa dang bcas ma yin▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}sa-ārambaṇa▪ not having an object of observation▫ {C}with an objective support
དམིགས་པ་དང་བྲལ་བ་▫ dmigs pa dang bral ba▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs ▪ {MSA}upalambhasya vigamaḥ▪ free from apprehension
དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་▫ dmigs pa dang mi dmigs ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MV}nopalambhopalambha▪ observation and non-observation {T}
དམིགས་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཐོབ་པ་▫ dmigs pa dang yid la byed pa dang thob pa▪ ཐོབ། འཐོབ་འཐོབ་ཐོབ་འཐོབས་▫ thob/'thob 'thob thob 'thobs▪ {MV} Tenses: future, present, past, imperative ālambana-manaskāra-prāpti▪ observation, mental application, and attainment {T}
དམིགས་པ་ནི་སེམས་ཡིན་ཏེ་▫ dmigs pa ni sems yin te ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA}cittam evalāmbanaṃ▪ the object of observation is the mind {T}
དམིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་འཇུག་▫ dmigs pa rnam pa gsum la 'jug▪ {MSA}trividhālambana-vṛtta▪ engage three types of object of observation {T}
དམིགས་པ་མི་དམིགས་པ་▫ dmigs pa mi dmigs pa▪
དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA}ālambanānupalambha▪ not observation the object of observation {T}
དམིགས་པ་མི་རུང་བ་▫ dmigs pa mi rung ba▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs ▪ {MV}upalabdhy-ayoga▪ unsuitable object of observation {T}
དམིགས་པ་མེད་▫ dmigs pa med▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C} nirūpalambho▪ unobservability; boundlessness; non-observation; non-apprehension▫ {C} without apprehending anything
དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་པ་▫ dmigs pa med dang ldan pa ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}gatopalambhayoga▪ together with non-observation; having non-apprehension▫ {C}absence of devotion to a basis
དམིགས་པ་མེད་པ་▫ dmigs pa med pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C} anaupalambhika; {C}nirālambana; {MSA} anālambana▪ unobservable; unobservability; boundlessness; non-observation; non-apprehension; no object of observation▫ {PH} without reservation▫ {C}without apprehending anything; one who observes no basis; without objective support
དམིགས་པ་མེད་པ་དང་དམིགས་པ་ཡ་མ་བརླད་དག་▫ dmigs pa med pa dang dmigs pa ya ma brlad dag▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C} niralāmbana-vaśikatā▪ {C}absence of an objective support and voidness
དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་▫ dmigs pa med pa la gnas pa▪ {C}anupalambha-vihārin▪ abide in unobservability; abiding in no object of observation▫ {C}one who dwells in the Baseless
དམིགས་པ་གཟུང་བ་▫ dmigs pa gzung ba▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA}ālambana ... grāhya▪ apprehend an object of observation; apprehended object of observation
དམིགས་པ་བཟང་▫ dmigs pa bzang▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA}sv-ālambana▪ good object of observation {T}
དམིགས་པ་ཡི་ནི་མཆོག་▫ dmigs pa yi ni mchog▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA}upalambhaḥ paraḥ▪ supreme object of observation {T}
དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་▫ dmigs pa yongs su dag pa ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA}ālambana-pariśuddhi▪ pure object of observation; purify the object of observation
དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་▫ dmigs pa yongs su tshol ba ▪ བཙལ་འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold▪ {MSA}ālambana-paryeṣṭi▪ thoroughly investigate/examine/research/seek for the object of observation
དམིགས་པ་ཤེས་པ་▫ dmigs pa shes pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA} ālambana-jñāna▪ cognition of an object of observation
དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཟག་བཅས་▫ dmigs pa'i sgo nas zag bcas▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ contaminated by way of being an object of observation [i.e. when taken as an object of observation, it is suitable to increase the afflictions]{Lati}
དམིགས་པའི་ཆོས་▫ dmigs pa'i chos▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MSA} ālambana-dharma▪ phenomenon that is an object of observation
དམིགས་པའི་རྟེན་▫ dmigs pa'i rten▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ basis of the object of observation; support that is the object of observation
དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་▫ dmigs pa'i tshul gyis▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}ārambaṇa-yogena▪ through the mode of the object of observation▫ {C}through making into an objective support
དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་▫ dmigs pa'i rab tu dbye ba▪ {MSA}ālambana-prabheda▪ division of the object of observation
དམིགས་པར་འགྱུར་▫ dmigs par 'gyur▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C} labhate; (upa √labh): {MV}upalabhyante▪ observe; apprehend; observation; apprehension▫ {C}get; gain; receive; get hold of
དམིགས་པར་འཆད་དོ་▫ dmigs par 'chad do▪ {MSA} ucchidyate ālambanam▪ divide the object of observation; division of the object of observation; divided object of observation
དམིགས་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་▫ dmigs par bya ba'i don med ▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {MV}upalabhyārthābhāva▪ meaningless to observe {T}
དམིགས་པར་བྱས་པའི་ཀུན་བརྟགས་པ་▫ dmigs par byas pa'i kun brtags pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་ ▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {MSA}ālambanī-kṛtaṃ parikalpitaṃ▪ imputation made into an object of observation {T}
དམིགས་པར་བྱེད་དེ་▫ dmigs par byed de▪ {C}ālambanī-karoti▪ makes into an object of observation
དམིགས་པར་མི་བྱེད་པ་▫ dmigs par mi byed pa▪ {MSA} anupalambha▪ unobservability; boundlessness; does not make into an object of observation; does not observe; does not apprehend
དམིགས་པས་འབྱུང་བ་▫ dmigs pas 'byung ba▪ འབྱུང་འབྱུང་བྱུང་བྱུང་▫ 'byung 'byung byung byung▪ {MV} ālambana-prabhavatva▪ arising of the object of observation; arise due to the object of observation
དམིགས་བུ་མེད་པ་▫ dmigs bu med pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C} avināyaka▪ {C}without a guide
དམིགས་མེད་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་▫ dmigs med la dmigs pa'i snying rje▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ anālambanā-karuṇā▪ compassion observing the unapprehendable
དམིགས་མེད་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་▫ dmigs med la dmigs pa'i byams pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ *anālaṃbanā maitri▪ love observing the unapprehendable
དམིགས་ཡུལ་བདེན་བཞི་ལ་འདོམས་པ་▫ dmigs yul bden bzhi la 'doms pa▪ guidance concerning the objects of observation which are the four truths
དམིགས་སུ་མེད་▫ dmigs su med▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C}na labhyate; {C}anupalabhamāna▪ not observed; not apprehended▫ {C}cannot be apprehended; not seized; not getting at; who does not apprehend; since I do not get at; since I fail to apprehend; not apprehending; unable to get at; when one cannot apprehend
དམིགས་སུ་མེད་པ་▫ dmigs su med pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ {C} anārambaṇa; {C}nirupalepatā (=nirupalambhatā) ▪ does not exist as an object of observation; does not exist as observed/apprehended▫ {PH} unapprehendability; unobservability▫ {C}without objective support; free from stains; untainted Tenses: future, present, past, imperative
དམིགས་བསལ་▫ dmigs bsal▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ exception▫ དམིགས་བསལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་▫ dmigs bsal du shes par bya rgyu yin▫ [these] should be known as exceptions
དམུས་ལོང་▫ dmus long▪ {C}jāty-andha▪ blind person ▫ {C}born blind
དམུས་ལོང་ལོང་▫ dmus long long▪ blind person{LRC}
དམྱལ་▫ dmyal▪ {C}naraka▪ hell
དམྱལ་བ་▫ dmyal ba▪ {C,MSA}naraka; {C}niraya; nāraka▪ hell; hell-being▫ Divisions: དབྱེ་བ་༡་ཚ་དམྱལ་བ་༢་གྲང་དམྱལ་བ་༣་ཉེ་འཁོར་དམྱལ་བ་༤་ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་▫ dbye ba/ 1 tsha dmyal ba/ 2 grang dmyal ba/ 3 nye 'khor dmyal ba/ 4 nyi tshe ba'i dmyal ba▫ Divisions: (1) [eight] hot hells (dāha-naraka); (2) [eight] cold hells (śīta-naraka); (3) the hells of preliminary or lighter punishment which are situated in the neighborhood of the greater hells (pratya 'kanaraka); (4) hell of temporary punishment which
དམྱལ་བ་པ་▫ dmyal ba pa▪ {LCh}nāraka; nairayika▪ hell being▫ {C}in the hells; infernal
དམྱལ་བའི་རྟེན་ཅན་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་▫ dmyal ba'i rten can gyi so so'i skye bo▪ ordinary beings with the basis of hell-dwellers; common being having the basis of a hell-being
དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་▫ dmyal ba'i sdug bsngal▪ suffering of hells
རྨི་ལྟས་སུ་མཐོང་བ་▫ rmi ltas su mthong ba▪ svapna-darśana▪ dream seeing
རྨི་འདྲ་▫ rmi 'dra▪ svapna-vat▪ as in a dream
རྨི་ལམ་▫ rmi lam▪ {C,MV}svapna; {C}supina; {C} supināntare; {C}svapnāntara▪ dream{BJ 59.6} ▫ {C}in his dreams; in a dreamརྨི་ལམ་གྱི་སྔོན་པོ་སྔོན་པོར་གསལ་བར་སྣང་བའི་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་▫ rmi lam gyi sngon po sngon por gsal bar snang ba'i rmi lam gyi shes pa▫ a dream-consciousness to which a dream-blue clearly appears as blue
རྨི་ལམ་▫ rmi lam gyi shes pa▪ {PH}a dream consciousness▫ རྨི་ལམ་གྱི་སྔོན་པོ་སྔོན་པོར་གསལ་བར་སྣང་བའི་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་▫ rmi lam gyi sngon po sngon por gsal bar snang ba'i rmi lam gyi shes pa▫ a dream-consciousness to which a dream-blue clearly appears as blue
རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཉིད་▫ rmi lam lta bu nyid▪ {MSA} svapnopamatva▪ dream-like
རྨི་ལམ་དུ་རྨིས་པ་▫ rmi lam du rmis pa▪ རྨི་ལམ་རྨིས་པ།▫ rmi lam rmis pa/▪ {C}svapna-darśin▪ to dream; have a dream{Ship 65b.4}▫ {C}one who sees a dream
རྨི་ལམ་འདྲ་བ་▫ rmi lam 'dra ba▪ {C}svapnopama▪ dream-like; like a dream; similar to a dream
རྨི་ལམ་རྨིས་པ་▫ rmi lam rmis pa▪ རྨི་ལམ་དུ་རྨིས་པ།▫ rmi lam du rmis pa/▪ {C}svapna-darśin▪ to dream; have a dream{Ship 65b.4}▫ {C}one who sees a dream
རྨི་ལམ་ལུས་▫ rmi lam lus▪ {PH}dream-body
རྨིགས་པ་▫ rmigs pa▪ lizards
རྨིས་པ་དང་མཚུང་པ་▫ rmis pa dang mtshung pa▪ svapna-iva▪ similar to a dream
སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུའི་ཕྲག་▫ smin mtshams kyi mdzod spu'i phrag▪ {C}ūrṇā-kośa▪ hair-treasure between the eyebrows; hair-tuft between the eyebrows▫ {C}hair-tuft between the eyebrows
སྨེ་བ་▫ sme ba▪ mole
སྨེ་བ་གནག་བག་▫ sme ba gnag bag▪ {C}kālatilaka▪ {C}mole
སྨེ་ཤ་ཅན་▫ sme sha can▪ * śmaśāka▪ {PH}Followers of Durgā
སྨོད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་▫ smod par byed par 'gyur te▪ {C}paṃsayati▪ {C}deprecates
སྨོན་▫ smon▪ {MSA}praṇidhāna▪ wish; admire; pray; aspire སྨོན་མཁྱེན་ / སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་▫ smon mkhyen / smon nas mkhyen pa▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend▪ {C}praṇidhi-jñāna▪ exalted knowledge upon wishing▫ {C}cognition which results from resolve
སྨོན་མཁྱེན་པ་ཉིད་▫ smon mkhyen pa nyid▪ མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེནད་མཁྱེནད་▫ mkhyen mkhyen mkhyend mkhyend ▪ {C}praṇidhi-jñāna▪ {C}cognition which results from resolve
སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་▫ smon 'jug gi sems▪ aspirational and practical mind-generations
སྨོན་ནས་ཤེས་པ་▫ smon nas shes pa▪ {C,MSA}praṇidhi-jñāna▪ {C}cognition which results from resolve
སྨོན་པ་▫ smon pa▪ {C}praṇidadhāti (e.g.: mā cittaṃ praṇidhāḥ); {C,MV,MSA}praṇidhāna; {MV} praṇihita; {MSA}nidhāna; {MSA}āśaṃsana; {MSA} āśāsti; {MSA}samāśāsti▪ wish; admire; pray; aspire▫ {C}resolves; vow; plans for the future; resolve; desire for the future
སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་▫ smon pa rnam par spangs pa▪ exclusion of wish
སྨོན་པ་མེད་པ་▫ smon pa med pa▪ {C,MSA}apraṇihita; {C}apraṇidhāna▪ wishlessness; wishless▫ {C} not hopeful; no plans made for the future; no lack of vows
སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ smon pa med pa'i ting nge 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA}apraṇihita-samādhi▪ meditative stabilization of wishlessness; wishless meditative stabilization
སྨོན་པ་མེད་པའི་གཞི་▫ smon pa med pa'i gzhi▪ {MSA} apraṇidhānasya padam▪ basis of wishlessness; wishless basis
སྨོན་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་▫ smon pa med pa'i shes pa▪ {MV}jñānāpraṇihita▪ cognition of wishlessness; wishless consciousness
སྨོན་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་▫ smon pa med par gyur pa▪ {MSA}apraṇihita▪ wishlessness; wishless
སྨོན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་▫ smon pa yid la byed pa▪ {MSA}āśāsti-manaskāra▪ aspirational mental contemplation; mental contemplation of wishing
སྨོན་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་▫ smon pa lhun gyis grub pas▪ {MSA}anābhogenāpraṇidhāya (praṇi √dhā)▪ due to a spontaneous wish {T}
སྨོན་པའི་ཤུགས་▫ smon pa'i shugs▪ power of wishes; power of aspirations
སྨོན་པའི་སེམས་▫ smon pa'i sems▪ {MSA}āśāsti-citta▪ attitude of aspiration; wishing mind; aspirational mind
སྨོན་པར་མེད་པ་▫ smon par med pa▪ {C}apraṇihita; {C} apraṇidhāna▪ wishlessness; non-aspiration
སྨོན་མེད་▫ smon med▪ wishlessness; wishless
སྨོན་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་སྒོ་▫ smon med kyi rnam thar sgo▪ wishlessness door of liberation
སྨོན་ལམ་▫ smon lam▪ {LCh,MV,MSA,C}praṇidhāna; {L}praṇidhā; {C,MSA}praṇidhi▪ [wish-path]; prayer-wish; aspirational prayer; wishes; prayer-wishes; prayer; supplication; prayer petition▫ {PH}aspirational prayers; wishes; prayer-wishes; prayer▫ {C}vow; resolve; plans for the future; desire for the future
སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་▫ smon lam khyad par can▪ {MSA} praṇidhāna-vaiśeṣikatā▪ having the feature of prayer-wishes {T} Tenses: future, present, past, imperative
སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་▫ smon lam khyad par blo gros ▪ *praṇidhāna-vaiśeṣika-mati▪ {PH}Praṇidhāna-vaiśeṣika-mati [pn. of a bodhisattva-mahāsattva]
སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་▫ smon lam gyi stobs can▪ {MSA} praṇidhāna-balika▪ having the power of wishing▫ {PH}having the power of wishing
སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་▫ smon lam gyi pha rol tu phyin pa▪ {MSA}praṇidhāna-pāramitā▪ perfection of wishing
སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་▫ smon lam gyi dbang▪ {MSA} praṇidhāna-vaśa▪ the force of wishing
སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་▫ smon lam chen po bcu▪ {PH} ten great aspirational prayers [of a first ground bodhisattva]
སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་▫ smon lam chen po bcu mngon par sgrub pa▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་ ▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {MSA}daśa-mahā-praṇidhānābhinirhāra▪ manifestly establish the ten great wishes
སྨོན་ལམ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་▫ smon lam dang sgrub pa'i khyad par▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {MSA}praṇidhāna-pratipatti-viśeṣa▪ features of wishing and achievement {T}
སྨོན་ལམ་དང་ལྡན་པ་▫ smon lam dang ldan pa▪ {MSA} praṇidhānavat▪ having wishes
སྨོན་ལམ་འདེབས་▫ smon lam 'debs▪ གདབ་འདེབས་བཏབ་ཐོབས་▫ gdab 'debs btab thobs▪ {C}praṇidheti▪ offer a wish▫ {C}he makes the vow
སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་▫ smon lam 'debs pa▪ གདབ་འདེབས་བཏབ་ཐོབས་▫ gdab 'debs btab thobs▪ (pra-ṇi dhā): {MSA}praṇidadhāti; {MSA}praṇidhānaṃ kariṣyanti ▪ offer a wish▫ {C}he makes the vow
སྨོན་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་▫ smon lam phun sum tshogs pa▪ excellent wish-path; fulfillment of wish-paths
སྨོན་ལམ་མི་གཏོང་བ་▫ smon lam mi gtong ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C} anirākṛta-praṇidhi▪ not give up prayer-wishes▫ {C}unobstructed vow/resolve
སྨྱིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་▫ smyig rgyu lta bu▪ {C}marīci-sama▪ mirage-like; like a mirage▫ {C}mirage-like; like Tenses: future, present, past, imperative a mirage; a mere mirage
སྨྱིག་མ་མཁན་▫ smyig ma mkhan▪ {GST} veṇukāra; {LCh} vaṃśa[-kṛt]▪ {PH}founder of a lineage
སྨྱིག་ཚལ་▫ smyig tshal▪ {TTS} vīraṇa▪ {PH}reed
སྨྱུ་གུ་▫ smyu gu▪ pen
སྨྱུག་སྟག་▫ smyug stag▪ tiger that stays in bamboo groves
སྨྱུག་པོ་▫ smyug po▪ {PH}brown▫ ནག་ཚོས་ཇོ་བོ་མཇལ་ཚེ་ན་བཟའ་སྨྱུག་པོ་ཅན་གསུངས་པ་་་་▫ nag tshos jo bo mjal tshe na bza' smyug po can gsungs pa ...▫ Nak-tsho's statement that when he met Atiśa, [he] had brown clothes ...▫ {GCC} p.14
སྨྱུང་གནས་▫ smyung gnas▪ fasting
སྨྱོ་▫ smyo▪ སྨྱོ། སྨྱོ། སྨྱོས། སྨྱོ།▫ smyo/ smyo/ smyos/ smyo/▪ to be mad; insane; crazy; be crazed
སྨྱོན་ཐབས་▫ smyon thabs▪ {C}tuṇda▪ {C}frantic
སྨྱོན་པའི་གར་▫ smyon pa'i gar▪ dance of the insane{LWT 232}
སྨྱོས་▫ smyos▪ སྨྱོ། སྨྱོ། སྨྱོས། སྨྱོ།▫ smyo/ smyo/ smyos/ smyo/▪ to be mad; insane; crazy; be crazed
སྨྲ་བ་ཉུང་བ་▫ smra ba nyung ba▪ {C}alpa-bhāṣya; {C} manda-bhāṣya▪ speaks little▫ {C}soft in his speech
སྨྲ་བ་པོ་▫ smra ba po▪ {A4C} bruvan▪ {PH}speaker ▫ གལ་ཏེ་སྨྲ་ཞིང་སྒྲ་འགྲོ་ན། །གང་གིས་སྨྲ་བ་པོར་མི་འགྱུར།▫ If the sound making the noise reaches [the ear] why isn't it [considered] the speaker?▫ {A4C} §14.18ab
སྨྲ་བ་བླ་ན་མེད་པ་▫ smra ba bla na med pa▪ unsurpassed proponent (an epithet of Shākyamuni Buddha)
སྨྲ་བ་ཟླ་མེད་▫ smra ba zla med▪ unmatched proponents [of doctrine] (Buddhas)
སྨྲ་བ་ལ་ཡང་སློབ་པར་བྱེད་▫ smra ba la yang slob par byed▪ {MSA}abhilāpaṃ ... śikṣayati▪ learn to propound {T}
ཙོང་ཁ་པ་▫ tsong kha pa▪ Tsong-kha-pa (1357-1419); founder of the Ge-luk-pa (dge lugs pa) school of Tibetan Buddhism [also known as Lo-sang-drag-ba (blo bzang grags pa)]
གཙང་བདེ་རྟག་བདག་▫ gtsang bde rtag bdag▪ pure, happy, permanent, and self
གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་▫ gtsang bde rtag bdag tu kun tu rtog pa▪ conceptualizations as Tenses: future, present, past, imperative pure, happy, permanent, and self [in the sense of substantial existence, that is, self-sufficiency]
གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་མེད་པ་▫ gtsang bde rtag bdag tu med pa▪ not existing as pure, blissful, permanent, or self{BJ 57.2}
གཙོ་པོ་▫ gtso po▪ {AK} pradhāna▪ {PH}general principal [in Sāmkhya]
གཙོ་བོ་▫ gtso bo▪ {LCh,MSA}pradhāna; {MSA} prādhānya; {C,MSA}śreṣṭha; {MSA}pramukha; {MSA}prāmukhya; {C}śauṭīra▪ main; chief; principal▫ {PH}best; primordial substance▫ {C} valiant; best; a person of authorityགལ་ཏེ་ཡང་དོན་དུ་ན་ ནགས་སུ་འགྲོ་བ་གཙོ་བོ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ་་་▫ gal te yang don du na nags su 'gro ba gtso bo yin mod kyi, ...▫ Even if, for this reason, going to the forest is best, ...▫ {A4C-C}
གཙོ་བོ་རྟག་པ་▫ gtso bo rtag pa▪ {PH}permanent principle
གཙོ་བོའི་དོན་ལ་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་▫ Because [it is established by common inference that the Buddha's word] is not mistaken with regard to the principle meaning [of the four noble truths]▫ {Dharmkirti; Pramanavartika; I.217c} == gtso bo'i don la mi bslu ba'i phyir
གཙོ་བོའི་དོན་▫ gtso bo'i don▪ {PH}primary objective ▫ སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཙོ་བོའི་དོན་བཅུ་གཅིག་བསྡུས་པ་རྫོགས་སོ།▫ spyod pa la 'jug pa'i gtso bo'i don bcu gcig bsdus pa rdzogs so;▫ [This] completes the summary of the eleven primary objectives [found in Śāntideva's] 'Guide to the Bodhisattva Way of Life.'▫ Toh. 3879 གཙོ་བོར་/གཙོ་བོར་གྱུར་པ་▫ gtso bor / gtso bor gyur pa▪ mainly; chiefly; principally གཙོ་བོར་/གཙོ་བོར་གྱུར་པ་▫ gtso bor / gtso bor gyur pa▪ mainly; chiefly; principally
རྒྱུར་འདུག▫ me tog phreng rgyud du; ngur smrig btsag dang sngon po zhes rung tshon gsum gsungs pa'i btsag mdog de yin rgyur 'dug;▫ That would seem to be the red ochre hue that is spoken of [as one of] three suitable colors "saffron, red ochre, and blue" in the Flower Garland Tantra.▫ {GCC} p.14
བཙུན་པ་▫ btsun pa▪ monastic; monk▫ {PH}practical application▫ ཆོས་པ་ལ་བཙུན་པ་དང་བཟང་པོ་དགོས།▫ Dharma practitioners need a sense of practical application and goodness.▫ HHDL, Key to the Middle = {KMW}
བཙུན་པ་གྲོལ་སྡེ་▫ btsun pa grol sde▪ Bhadanta Vimuktasena
བཙུན་པར་བྱས་པ་▫ btsun par byas pa▪ {C}niveśana▪ {C}house; entering on; show respect to
བཙུན་མོ་▫ btsun mo▪ {LCh}devī▪ queen; a woman of rank; wife; goddess
བཙུན་མོ་རོལ་པ་▫ btsun mo rol pa▪ sporting with queens
བཙེགས་པ་▫ btsegs pa▪ piled up [past of rtseg, to pile up]
རྩ་བ་དྲུག་པ་▫ rtsa ba drug pa▪ {MSA}ṣaṭ-pāda▪ the six/sixth fundamental {T}
རྩ་བ་བཟང་པོ་▫ rtsa ba bzang po▪ {MSA}su-mūla▪ good roots
རྩ་བ་ཤེས་རབ་▫ rtsa ba shes rab▪ Prajñā-nāma-mūla-madhyamaka-śāstra▪ Nāgārjuna's Fundamental Treatise on the Middle Way, Called "Wisdom"; P5224, Vol. 95
རྩ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་འགྲེལ་པ་▫ rtsa ba shes rab kyi 'grel pa ▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld ▪ commentary on (Nāgārjuna's) Fundamental Treatise on the Middle Called "Wisdom"
རྩ་བའི་སྟོང་གཞི་▫ rtsa ba'i stong gzhi▪ root basis of emptiness
རྩ་བའི་སྟོབས་▫ rtsa ba'i stobs▪ {MSA}mūla-bala▪ fundamental force
རྩ་བའི་དེ་ཁོ་ན་▫ rtsa ba'i de kho na▪ {MV}mūla-tattva▪ fundamental reality Tenses: future, present, past, imperative
རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་▫ rtsa ba'i rnam shes▪ {TN}mūla-vijñāna▪ fundamental consciousness
རྩ་བའི་རང་བཞིན་▫ rtsa ba'i rang bzhin▪ mūlaprakṛti▪ fundamental nature
རྩ་བའི་རླུང་▫ rtsa ba'i rlung▪ basic winds
རྩ་བའི་སེམས་▫ rtsa ba'i sems▪ {MSA}mūla-citta▪ fundamental mind
རྩ་བར་▫ rtsa bar▪ in the root text{BJ 48.2}
རྩ་བར་འདོད་ན་▫ rtsa bar 'dod na▪ if one accepts the basic [consequence]
རྩ་དབུ་མ་▫ rtsa dbu ma▪ avadhūtī▪ central channel
རྩ་མི་མངོན་པ་▫ rtsa mi mngon pa▪ veins not manifest
རྩ་ཚིག་▫ rtsa tshig▪ root text; basic text
རྩ་ཚིག་གིས་མ་ཟིན་པ་▫ rtsa tshig gis ma zin pa▪ not in the verbal reading of the root text; not in the verbal rendering of the root text
རྩ་རོ་མ་▫ rtsa ro ma▪ rasanā▪ right channel
རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་གསུམ་▫ rtsa rlung thig le gsum▪ the three channels, winds, and drops
རྩ་ལག་▫ rtsa lag▪ {MSA}bandhu▪ kinsman
རྩ་ཤེས་▫ rtsa shes▪ prajñā-nāma-mūla-madhyamaka-śāstra▪ Nāgārjuna's Fundamental Treatise on the Middle Way Called "Wisdom"
རྩ་ཤེས་ཏཱི་ཀ་ཆེན་▫ rtsa shes tī ka chen▪ Dzong-ka-ba's Great Commentary on (Nāgārjuna's) 'Treatise on the Middle Way'
རྩྭ་▫ rtswa▪ {MSA}tṛṇa▪ grass
རྩྭ་དང་སྡོང་དུམ་དང་ཚེར་མ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་བ་▫ rtswa dang sdong dum dang tsher ma sna tshogs kyis gang ba▪ {C}vividha-tṛṇa-khāṇḍa-kaṇṭaka-ādhānāḥ▪ {C}places covered with grass, or thorns, or deep chasms
རྩི་▫ rtsi▪ བརྩི། རྩི། བརྩིས། རྩིས།▫ brtsi/ rtsi/ brtsis/ rtsis/▪ {C}oṣadhī; {C}bhaiṣajya▪ to reckon; to calculate; to hold as important▫ {PH}elixir; remedy▫ {C} herb; remedy; (healing) medicine; medical incantationརྩིར་གྱུར་པ་▫ that which servers as an elixir▫ {BCA}
རྩི་བཅུད་▫ rtsi bcud▪ nourishment
རྩི་བ་▫ rtsi ba▪ བརྩི། རྩི། བརྩིས། རྩིས།▫ brtsi/ rtsi/ brtsis/ rtsis/▪ emumeration; to reckon; to calculate; to hold as important
རྩི་ཤིང་▫ rtsi shing▪ orchard; vegetation▫ {PH}a board or slate for counting and writing figures upon
རྩིག་▫ rtsig▪ {PH}wall
རྩིག་པ་▫ rtsig pa▪ wall
རྩིག་པ་སྣ་ལྔ་▫ rtsig pa sna lnga▪ {PH}variegated five-fold wall Tenses: future, present, past, imperative
རྩིག་པའི་འགྲམ་▫ rtsig pa'i 'gram▪ {PH}foot of the wall
རྩིག་ཕུག་▫ rtsig phug▪ hole in the wall
རྩིབ་ལོགས་སྐྱེས་▫ rtsib logs skyes▪ {PH}'born fron the side of the torso'
རྩིབས་▫ rtsibs▪ {C}ara▪ {C}spoke
རྩིབས་སྟོང་▫ rtsibs stong▪ {PH}thousand spokes
རྩིའོ་▫ rtsi'o▪ {MSA}(vi √gaṇ): vigaṇayati▪ to reckon; to calculate; to hold as important
རྩིས་▫ rtsis▪ བརྩི། རྩི། བརྩིས། རྩིས།▫ brtsi/ rtsi/ brtsis/ rtsis/▪ calculation; computation; to reckon; calculate; to hold as important; enumeration
རྩིས་པ་▫ rtsis pa▪ accountant; astrologer
རྩིས་ཟིན་པ་▫ rtsis zin pa▪ affected by the force [perhaps from rtsi, "sap"]
རྩོད་པ་དང་རྒོལ་བར་སྨྲ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་▫ rtsod pa dang rgol bar smra ba'i ngang tshul can▪ {C} vigraha-vivāda-śīlaḥ▪ having a nature which is disputatious and argumentative▫ {C}his character is neither quarrelsome nor disputatious
རྩོད་པ་འདོད་པ་▫ rtsod pa 'dod pa▪ {C}vivāditu-kāma ▪ wish to debate; desire to dispute▫ fond of arguing; {C}want to dispute with
སྩལ་མ་ཐག་ཏུ་▫ stsal ma thag tu▪ སྩལ་སྩོལ་སྩལྡ་སྩོལྡ་ ▫ stsal stsol stsald stsold▪ {C}praveśita-mātre ▪ immediately/right/just after bestowing/ conferring/granting/giving/speaking▫ {C}one would only have to introduce
བརྩད་པའི་གཞི་▫ brtsad pa'i gzhi▪ {MSA}adhikaraṇa▪ basis of dispute
བརྩམ་བྱ་གཞུང་▫ brtsam bya gzhung▪ composed text
བརྩམས་▫ brtsams▪ {C}ārabhya▪ based; beginning; composition{BJ 9.4}; to be based [on]
བརྩམས་ཏེ་▫ brtsams te▪ {C}ārabhya; {MV}ārabdha ▪ beginning; composition▫ {C}begin; take hold of; about; with reference to; regarding; relevant to, beginning from/with; starting from; having turned his mind to; concerning; stimulated by; initially founded on; if I take into consideration; following on; concerning
བརྩམས་ནས་▫ brtsams nas▪ {C}samārabhya;{MV} brtsams nas ... gsungs so (... las-) = ārabhyāha▪ beginning with; stemming from{BJ 29.2}▫ {C} when one has undertaken
བརྩམས་པ་▫ brtsams pa▪ {MSA,MV}ārabdha; {C} ārabhya; {C}ārapsyante▪ beginning; begin; composition▫ {C}(deed) they may do
བརྩམས་གཞི་▫ brtsams gzhi▪ bases of composition
བརྩལ་བ་▫ brtsal ba▪ {C}paryeṣṭi▪ {C}search
བརྩི་▫ brtsi▪ བརྩི། རྩི། བརྩིས། རྩིས།▫ brtsi/ rtsi/ brtsis/ rtsis/▪ to reckon; calculate; to hold as important
བརྩིས་▫ brtsis▪ བརྩི། རྩི། བརྩིས། རྩིས།▫ brtsi/ rtsi/ brtsis/ rtsis/▪ to reckon; calculate; to hold as important
བརྩུན་པ་▫ brtsun pa▪ {C}gaurava▪ {C}respect; dignity; a title to be respected
བརྩུམས་པ་▫ brtsums pa▪ {C}nimiñjita▪ {C}tendency to make negative statements about objects Tenses: future, present, past, imperative
བརྩེ་བའི་ཡོན་ཏན་▫ brtse ba'i yon tan▪ quality of empathy
བརྩེ་བས་སྡུག་བསྔལ་ཁས་ལེན་པ་▫ brtse bas sdug bsngal khas len pa▪ {MSA}kṛpayā duḥkhābhyupagamaḥ▪ assert suffering with mercy {T}
བརྩེ་བས་བྱམས་པ་▫ brtse bas byams pa▪ {MSA}kṛpā-sneha▪ love due to mercy {T}
བརྩེ་བས་སྦྱིན་པ་▫ brtse bas sbyin pa▪ {MSA}kṛpā-dāna ▪ mercifully giving {T}
བརྩེ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་▫ brtse bas sbyin pa la rjes su ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}kṛpayā dāna-samanuśāstiḥ▪ teaching of merciful giving {T}
བརྩེགས་▫ brtsegs▪ kūṭa▪ piled up▫ སེམས་དཔའི་གསུམ་བརྩེགས་▫ sems dpa'i gsum brtsegs▫ piled up three beings
བརྩེགས་པ་▫ brtsegs pa▪ {MV,MSA}kūṭa (e.g.: Ratnakūṭa)▪ piled up
བརྩེགས་མ་▫ brtsegs ma▪ {PH}piled up; piled one on top of the other
བརྩོད་▫ brtsod▪ dzö (crossbreed of a yak and a cow) which has long, narrow straight horns
བརྩོན་▫ brtson▪ {C}yukta; {C}yujyate; {MSA}yoga; {C} abhiyukta; {C}abhiyuktaka; {L}vīrya; {MSA}para ▪ verb: to endeavor; make effort; strive; exert oneself7 noun: effort; endeavor; exertion▫ {C} suitable; associated with; in possession of; joined to; devoted; endowed with; junction with; practiced; interested in; one who practices; diligence; energy; zeal; enthusiasm; vigor; applies oneself; be engaged in; be joined to; practice; [with negativ
བརྩོན་གྱུར་▫ brtson gyur▪ {C}abhiyukta; {C} abhiyuktaka▪ endeavor; effort▫ {C}practiced; interested (in); one who practices
བརྩོན་འགྲུས་▫ brtson 'grus▪ {LCh,MV,C,MSA}vīrya {C} (=kuśala-utsāhaḥ); {MSA}yatna▪ effort; diligence; zeal; industry▫ {C}energy; enthusiasm; vigor Definitions: དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བ་▫ dge ba la spro ba▫ enthusiasm for virtue
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གོ་སྒྲུབ་▫ brtson 'grus kyi go sgrub▪ achieving through the armor of effort
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་▫ brtson 'grus kyi pha rol tu phyin pa dang ldan pa▪ {MSA}vīrya- Tenses: future, present, past, imperative pāramitā-sahagata▪ having the perfection of effort; with the perfection of effort
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་▫ brtson 'grus kyi phar phyin▪ perfection of effort
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་▫ brtson 'grus kyi dbang po▪ {MSA}vīryendriya▪ faculty of effort; power of effort
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་▫ brtson 'grus kyi tshogs sgrub▪ achieving through the collection of effort
བརྩོན་འགྲུས་ཅན་▫ brtson 'grus can▪ {C}ātāpin▪ having effort; dillegent▫ {C}ardent
བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་རྩོམ་པ་▫ brtson 'grus chen po rtsom pa▪ {MSA}vīryārambho mahān▪ the great effort of composition ? {T}
བརྩོན་འགྲུས་ན་་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་▫ brtson 'grus na grogs su gyur pa▪ {MSA}vīrya-sahāyatva▪ effort assists ... {T}
བརྩོན་འགྲུས་པ་▫ brtson 'grus pa▪ {MSA}vīrya▪ effort; diligence; zeal; industry
བརྩོན་འགྲུས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་▫ brtson 'grus pha rol phyin▪ {C}vīrya-pāramitā▪ perfection of effort
བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་▫ brtson 'grus rtsom pa▪ {MSA} vīryārambha▪ initiate effort; begin making effort
བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་▫ brtson 'grus brtsams pa▪ {C,MSA,MV}ārabdha-vīrya; {C}ārambha-vīrya▪ initiate effort; begin making effort▫ {C}one who has exerted/exerts energy/vigor; one who has put forth energy/vigor
བརྩོན་འགྲུས་ཞན་པ་▫ brtson 'grus zhan pa▪ {C}hīna-vīrya▪ small effort; inferior effort
བརྩོན་འགྲུས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་▫ brtson 'grus yongs su shes par bya▪ {MSA}vīryaṃ parijñeyaṃ▪ one should know this through effort {T}
བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྟེན་ནས་▫ brtson 'grus la brten nas▪ {MSA}vīryāśrita▪ in dependence upon effort
བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྟེན་པ་▫ brtson 'grus la brten pa▪ {MSA}vīrya-pratiṣṭhita▪ in dependence upon effort
བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་▫ brtson 'grus la sogs pa la sbyor ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {MSA}vīryādi-prayoga▪ application/ engagement in effort, etc.
བརྩོན་ཏེ་▫ brtson te▪ {C}ghaṭamāna▪ making effort▫ striving; when he strives
བརྩོན་ལྡན་▫ brtson ldan▪ {MSA}udyoga-vat▪ having effort; dilligent
བརྩོན་པ་▫ brtson pa▪ {C,MSA}yukta; {C,MSA} abhiyoga; {C}udyukta; {C}niyukta; {C}dhyūta; {C} parākramati; {MSA}utsaha; {MSA}udyama; {MSA} yatna; {C}vyāyacchamāna▪ verb: to endeavor; make effort; strive; exert oneself7 noun: effort; endeavor; exertion▫ {C}devotedness; effort; exerted; labor zealously; energetic; have exerted themselves; duties; engaged (in); heroically advances; when he struggles
བརྩོན་པ་བགྱིད་པར་འགྱུར་རོ་▫ brtson pa bgyid par 'gyur ro▪ བགྱི་བགྱིད་བགྱིས་གྱིས་▫ bgyi bgyid bgyis gyis▪ {C} udyogaṃ karoti▪ endeavor; make effort; strive; exert oneself
བརྩོན་པ་ཆེར་བྱེད་▫ brtson pa cher byed▪ {C}udyogam āpadyate▪ to endeavor; make effort; strive; exert oneself▫ {C}make a (great) effort Tenses: future, present, past, imperative
བརྩོན་པ་ཆེར་མཛད་དོ་▫ brtson pa cher mdzad do▪ {C} udyogam āpadyate▪ to endeavor; make effort; strive; exert oneself▫ {C}make a (great) effort
བརྩོན་པ་དང་བཅས་པ་▫ brtson pa dang bcas pa▪ {MSA} sodyama▪ having effort; dilligent
བརྩོན་པ་བྱེད་▫ brtson pa byed▪ {C}udyogam āpadyate▪ to endeavor; make effort; strive; exert oneself▫ {C}make a (great) effort
བརྩོན་པ་མ་གཏང་བ་▫ brtson pa ma gtang ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {MSA} anikṣipta-dhura▪ non-abandoned effort; p.n. of a Buddha
བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་▫ brtson pa mi gtong ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C}anikṣipta-dhura▪ non-abandoned effort; p.n. of a Buddha▫ {C}persistently; perserveres
བརྩོན་པ་མི་བཏང་བ་▫ brtson pa mi btang ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C}anikṣipta-dhura▪ non-abandoned effort; p.n. of a Buddha▫ {C}persistently; perserveres
བརྩོན་པ་མཛད་དོ་▫ brtson pa mdzad do▪ {C}udyogam āpadyate▪ to endeavor; make effort; strive; exert oneself▫ {C}make a (great) effort
བརྩོན་པའི་དགོས་པ་ཡིན་▫ brtson pa'i dgos pa yin▪ {C} ārambha-prayojanam▪ the necessity for effort▫ {C}but effort is necessary (for that)
བརྩོན་པའི་སྟོབས་▫ brtson pa'i stobs▪ {C}bala-vyūha (=balavīrya)▪ force of effort▫ {C}array of power
བརྩོན་པའི་མཐུ་▫ brtson pa'i mthu▪ {C}bala-vyūha (=balavīrya)▪ force of effort▫ {C}array of power
བརྩོན་པའི་རང་བཞིན་▫ brtson pa'i rang bzhin▪ {MSA} udyama-svabhāva▪ nature of effort
བརྩོན་པར་འགྱུར་▫ brtson par 'gyur▪ {MSA}udyato bhavati▪ make effort; exert oneself; endeavor
བརྩོན་པར་བྱ་▫ brtson par bya▪ {C}yukta▪ will endeavor; will make effort; will exert oneself
བརྩོན་པར་བྱའོ་▫ brtson par bya'o▪ {C,MSA}yogaḥ karaṇīyaḥ▪ should endeavor; should make effort
བརྩོན་པར་བྱས་པ་▫ brtson par byas pa▪ {C}yujyate▪ to endeavor; make effort; strive; exert oneself ▫ {C}suitable; associated with; in possession of; joined to; devoted; endowed with; junction with; practiced; interested in
བརྩོན་པར་བྱེད་དོ་▫ brtson par byed do▪ {C}autsukyam āpadyate▪ to endeavor; make effort; strive; exert oneself▫ {C}makes great efforts; show/put forth zeal; tries; eagerly try to; suitable; associated with; in possession of; joined to; devoted; endowed with; junction with; practiced; interested in
བརྩོན་པར་རུང་▫ brtson par rung▪ {MSA}yatna-yogyatā▪ suitable as effort; suitable effort
ཚངས་ཆེན་▫ tshangs chen▪ mahābrahmāṇa▪ Great Brahmā
ཚངས་བདུན་▫ tshangs bdun▪ brahmapurohita▪ In Front of Brahmā
ཚངས་མདུན་▫ tshangs mdun▪ brahmapurohita▪ In Front of Brahmā; Brahmā Presence
ཚངས་པ་དང་བཅས་པ་▫ tshangs pa dang bcas pa▪ {C} sabrahmaka▪ {C}round Brahma(n)
ཚངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་▫ tshangs pa dang bcas pa'i lha rnams▪ {C}sabrahmakā-devā▪ {C}the gods around Brahma(n)
ཚངས་པ་གནས་པ་▫ tshangs pa gnas pa▪ {MSA}brāhma ... vihāra▪ land of Brahmā ?? {T}
ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་▫ tshangs pa mtshungs par spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod ▪ {MSA}sabrahmacārin▪ practitioner of celibacy; practice celibacy
ཚངས་པའི་ལྟ་བ་▫ tshangs pa'i lta ba▪ བལྟ་ལྟ་བལྟས་ལྟོས་ ▫ blta lta bltas ltos▪ {C}brahma-dṛṣṭi▪ view of Brahmā▫ {C}vision of Brahma
ཚངས་པའི་ལྷ་▫ tshangs pa'i lha▪ {PH}god of the Brahma abodes
ཚངས་པར་གྱུར་པ་▫ tshangs par gyur pa▪ {C}brahma-bhūta▪ is (like) Brahma▫ {PH}being [like] Brahma▫ {C}identified with the supreme universal spirit
ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་▫ tshangs par spyod nyid▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}brahma-caritva ▪ clean behavior; practice celibacy▫ {C}one leads a chaste life
ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་▫ tshangs par spyod pa▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MSA}brahma-carya; {MSA}brahma-caryā; {MSA}brahma-cārin; {C}brahma-caryā-vāsa (=brahma-carya)▪ clean behavior; practice celibacy▫ {C}the practice of the religious life
ཚངས་རིས་▫ tshangs ris▪ brahmakāyika▪ Brahmā Type ▫ {PH}Brahma abodes
ཚངས་རིས་པ་▫ tshangs ris pa▪ {PH}one in the Brahma abodes
ཚད་▫ tshad▪ {N,C,MSA}pramāṇa; {C,MSA}parimāṇa; {MSA}māna▪ size; measure▫ {PH}measure; extent; certain amount▫ {C}valid cognizer; valid cognition; valid means of knowledge; measurement; extent; as large as; which has the dimensions of; limitation
ཚད་འབྲས▫ tshad 'bras▪ {GD:622} pramāṇa-phala▪ valid cognition's effect▫ {GD:622} "means and result (knowledge)", a topic in the logico-epistemological tradition concerning the grammatical distinction between pramāṇa and pramiti
ཚད་མ་▫ tshad ma▪ {C,MSA,MV}pramāṇa▪ valid cognition; epistemology and logic; logic-epistemology; valid cognizer; prime cognition; prime cognizer▫ {C}valid means of knowledge; measure; measurement; extent; as large as; size; which has the dimensions of Definitions: མཚན་ ཉིད། ༡་གསར་དུ་མི་སླུ་བའི་རིག་པ་༢་སྔར་མ་རྟོགས་པའི་དོན་བདེན་པ་ལ་ མི་འཀྲུལ་བའི་འཛིན་སྟངས་ཀྱིས་བཟློག་པའི་སྒྲོ་འདོགས་དང་འགལ་བའོ་ ▫ mtshan nyid/ 1 gsar du mi slu ba'i rig pa/ 2 sngar ma rtogs pa'i don bden pa la mi 'krul ba'i 'dzin stangs kyis bzlog pa'i sgro 'dogs dang 'gal ba'o/▫ Definition: 1) a new and incontrovertible knower{GCT}, 2) that which contradicts and eliminates a false super-imposition by an unmistaken mode of apprehension with respect to a previously unrealized true thing {Cha-ba, GD:640} Divisions: དབྱེ་བ་༡་མངོན་སུམ་ཚད་མ་༢་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ ▫ dbye ba/ 1 mngon sum tshad ma/ 2 rjes dpag tshad ma/▫ Divisions: (1) direct valid cognizer; (2) inferential valid cognizer
ཚད་མ་ཀུན་བཏུས་▫ tshad ma kun btus▪ བཏུ་འཐུ་བཏུས་འཐུ་▫ btu 'thu btus 'thu▪ pramāṇa-samuccaya▪ Dignāga's Compendium of Valid Cognition (P. 5700, vol. 130)
ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་▫ tshad ma kun las btus pa ▪ བཏུ་འཐུ་བཏུས་འཐུ་▫ btu 'thu btus 'thu▪ pramāṇa-samuccaya▪ Dignāga's Compendium of Valid Cognition (P. 5700, vol. 130, Ce)▫ {PH} [Dignāga's] Compendium of Valid Cognition
ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་པ་▫ tshad ma kun las btus pa'i 'grel pa▪ བཏུ་འཐུ་བཏུས་འཐུ་▫ btu 'thu btus 'thu▪ pramāṇa-samuccaya-vṛtti▪ Dignāga's Auto-Commentary on the "Compilation of Prime Cognition (P5701, vol. 130)"
ཚད་མ་ཀུན་ལས་བསྟུས་པའི་འགྲེལ་བཤད་▫ tshad ma kun las bstus pa'i 'grel bshad▪ བཏུ་འཐུ་བཏུས་འཐུ་▫ btu 'thu btus 'thu▪ pramāṇa-samuccaya-ṭīkā▪ Jinendrabuddhi's Commentarial Explanation of [Dignāga's] "Compilation of Prime Cognition" [P5766]
ཚད་མ་ཀུན་ལས་བསྟུས་པའི་འགྲེལ་བཤད་▫ tshad ma kun las bstus pa'i 'grel bshad▪ pramāṇa-samuccaya-ṭīkā▪ {PH}[Jinendrabuddhi's] Explanation of [Dignāga's] Compendium on Valid Cognition
ཚད་མ་མཆིས་པ་▫ tshad ma mchis pa▪ {L}apramāṇa▪ immeasurable; not valid
ཚད་མ་འཇུག་ཡུལ་▫ tshad ma 'jug yul▪ {GD:673} object of application of Valid Cognition
ཚད་མ་བརྟགས་པ་▫ tshad ma brtags pa▪ བརྟག་རྟོག་བརྟགས་རྟགས་▫ brtag rtog brtags rtags▪ pramāṇa-parīkṣā ▪ {GD:841} Dharmottara's Examination of Valid Cognition II. P:5747, Ze Tenses: future, present, past, imperative
ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་▫ tshad ma dang ldan pa▪ {C} pramāṇavatī▪ measureable; having size; valid▫ {C}subject to limitations
ཚད་མ་དང་འབྲེལ་བ་▫ tshad ma dang 'brel ba▪ {C} pramāṇa-baddha▪ {C}bound by measure; has its limits
ཚད་མ་མདོའི་རྣམ་བཤད་▫ tshad ma mdo'i rnam bshad ▪ {GD:843} Gyel-tsap's (rgyal tshab dar ma rin chen) Complete Explanation of the Sūtra on Valid Cognition Collected Works XI. Delhi: Ngawang Gelek.
ཚད་མ་ལྡན་པ་▫ tshad ma ldan pa▪ {MSA}prāmāṇika ▪ measureable; having size; valid▫ subject to limitations
ཚད་མ་སྡེ་བདུན་གྱི་རྒྱན་ཡིད་ཀྱི་མུན་སེལ་▫ tshad ma sde bdun gyi rgyan yid kyi mun sel▪ བསལ་སེལ་བསལད་སེལད་▫ bsal sel bsald seld▪ {GD:844} Kay-drup's (mkhas grub rje) Ornament of the Seven Treatises Clearing Mental Obscurity. Collected Works X. Lha-sa: Zhol blocks, 1897. New Delhi: Guru Deva, 1982.
ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་▫ tshad ma rnam 'grel▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ pramāṇavarttika▪ [Dharmakīrti's] Commentary on (Dignāga's) "Compilation of Prime Cognition"
ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་དཀའ་འགྲེལ་▫ tshad ma rnam 'grel gyi dka' 'grel▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ pramāṇavārttika-pañjikā▪ Devendrabuddhi's Commentary on the Difficult Points of (Dharmakīrti's) "Commentary on (Dignāga's) 'Compilation of Prime Cognition'" [P5717] ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་མཐའ་གཅོད་ཐར་ལམ་རབ་གསལ་ཚད་ མའི་འོད་བརྒྱ་འབར་བ། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་མཐའ་དཔྱོད་▫ tshad ma rnam 'grel gyi mtha' gcod thar lam rab gsal tshad ma'i 'od brgya 'bar ba; tshad ma rnam 'grel gyi mtha' dpyod▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ {GD:844} Jam-y#ang-shay-b#a's ('jam dbyangs bzhad pa) The Blaze of Hundred Lights on Valid Cognition Clarifying the Path to Liberation, a Final Analysis of [Dharmakīrti's] Commentary on [Dignāga's] Valid Cognition [Collected Works XIII. Delhi: Ngawang Gel ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་བསྡུས་གཞུང་ཞེས་བྱའི་སྒོ་འབྱེད་རྒོལ་ ངན་གླང་པོ་འཇོམས་པ་གདོང་ངའི་གད་རྒྱངས་རྒྱུ་རིག་ལྡེ་མིག་▫ tshad ma rnam 'grel gyi bsdus gzhung zhes bya'i sgo 'byed rgol ngan glang po 'joms pa gdong nga'i gad rgyangs rgyu rig lde mig▪ {GD:844} Jam-y#ang-chok-hla-ö-s#er's ('jam dbyangs phyogs lha od zer) The Key to Knowledge, Cause of the Roar of the Five-Faced Lion that Destroys the Elephant of Faulty Adversaries, [and] Opens the Door to the Knowledge of the Collected Texts of the Comm
ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་▫ tshad ma rnam 'grel gyi tshig le'ur byas pa▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་ ▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ pramāṇavartikakārikā ▪ [Dharmakīrti's] Commentary on (Dignāga's) "Compilation of Prime Cognition" ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་བཤད་ཐར་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་▫ tshad ma rnam 'grel gyi tshig le'ur byas pa'i rnam bshad thar lam phyin ci ma log par gsal bar byed pa ▪ {GD:843} Gyel-tsap's (rgyal tshab dar ma rin chen) Complete Explanation of the Stanzas of the Commentary on Prime Cognition, the Faultless Revealer of the Path to Liberation [Varanasi: Ge-luk-ba Press. 1975]
ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལེགས་པར་བཤད་པ་▫ tshad ma rnam 'grel legs par bshad pa▪ {GD:842} Ge-dun-drup's (dge 'dun grub, 1st Dalai Lama) Good Sayings on [Dharmakīrti's] Commentary on Valid Cognition [Collected Works vol. 5 (Gangtok: Dodrup Lama, 1978-1981)]
ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པ་▫ tshad ma rnam par nges pa▪ pramāṇa-viniścaya▪ Dharmakīrti's Ascertainment of Valid Cognition (P. 5710, vol. 130; D:4229, Dze)
ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད་▫ tshad ma rnam par nges pa'i 'grel bshad▪ pramāṇa-viniścaya-ṭīkā ▪ [Dharmottara's] Explanatory Commentary of Tenses: future, present, past, imperative [Dharmakīrti's] "Ascertainment of Prime/Valid Cognition"
ཚད་མ་པ་▫ tshad ma pa▪ prāmāṇika▪ Epistemologists
ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་▫ tshad ma ma yin pa▪ {N}apramāṇa▪ {N} not valid
ཚད་མ་མེད་▫ tshad ma med▪ {C}apramāṇatā▪ not valid; measureless; measurelessness▫ {C} unlimitedness
ཚད་མ་ཡིན་པ་▫ tshad ma yin pa▪ {N} pramāṇa▪ {PH} being a valid cognition
ཚད་མ་རང་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་▫ tshad ma rang nyid kyis grub pa▪ འགྲུབ་འགྲུབ་འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ svataḥ-pramāṇa▪ {GD:722} internal validity; self-validity ཚད་མ་རིགས་ཐིགས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་སྙིང་པོའི་གཏེར་▫ tshad ma rigs thigs kyi 'grel pa legs bshad snying po'i gter▪ བཀྲལ་འགྲེལ་བཀྲལད་འགྲེལད་▫ bkral 'grel bkrald 'greld▪ {GD:843} Gyel-tsap's (rgyal tshab dar ma rin chen) Treasure of the Essence of Good Sayings, a Commentary on [Dharmakīrti's Treatise on] Valid Cognition, the Drop of Reasoning [Collected Works vol. 8 (Delhi: Guru Deva)]
ཚད་མ་གསུམ་▫ tshad ma gsum▪ {MV}pramāṇa-traya▪ three valid cognitions {T}
ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་▫ tshad ma'i skyes bu▪ {LCh}pramāṇa puruṣa {GD} pramāṇa bhūta; pramāṇabhuta▪ authoritative being; valid person; authoritative person▫ {GD:812} person of authority; {GD:829} reliable person
ཚད་མའི་ཆོད་པའི་འབྲས་བུ་▫ tshad ma'i chod pa'i 'bras bu▪ {GD:702} the interrupted results of valid cognition
ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་རིགས་པའི་རྒྱན་▫ tshad ma'i bstan bcos chen po rigs pa'i rgyan▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {GD:842} Ge-dun-drup's (dge 'dun grub, 1st Dalai Lama) Ornament of Reasoning, a Great Treatise on Valid Cognition. Mundgod, India: Loling Press, 1985.
ཚད་མའི་སྡུས་དོན་▫ tshad ma'i sdus don▪ {GD:308} Cha-ba's (phya pa chos kyi seng ge) Summaries on Valid Cognition
ཚད་མའི་བློ་▫ tshad ma'i blo▪ pramāṇabuddhi▪ prime consciousness
ཚད་མའི་མ་ཆོད་པའི་འབྲས་བུ་▫ tshad ma'i ma chod pa'i 'bras bu▪ {GD:702} the non-interrupted (immediate) results of valid cognition ཚད་མའི་རིགས་གཏེར་གྱི་དཀའ་གནས་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྡེ་བདུན་རབ་གསལ་▫ tshad ma'i rigs gter gyi dka' gnas rnam par bshad pa sde bdun rab gsal ▪ {GD:842} Go-ram-b#a's (go rams pa bsod nams sen ge) Explanation of the Difficult Points of [S#a-g#ya Paṇḍita's] "Treasure on the Science of Valid Cognition": Illumination of the Seven Texts. (Complete Works of the Great Masters of the Sa sKya Sect, XII.1.
ཚད་མའི་ལམ་ཁྲིད་▫ tshad ma'i lam khrid▪ {GD:843} Gyel-tsap's (rgyal tshab dar ma rin chen) Teaching on the Path of Valid Cognition. Collected Works V. Delhi: Guru Deva.
ཚད་མར་གྲུབ་པ་▫ tshad mar grub pa▪ འགྲུབ་འགྲུབ་ འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ pramāṇa-siddhi▪ {GD:589} "Establishment [of Buddha] as Valid", commentary II of Dharmakirti's Pramāṇavārttika
ཚད་མར་འགྱར་པ་▫ tshad mar 'gyar pa▪ pramāṇa-bhūta ▪ {GD:637} "serving as valid cognition" [Dignāga praising the Buddha]; {GD:812} person of authority
ཚད་མར་བྱས་ཏེ་▫ tshad mar byas te▪ {C}pramāṇī-kṛtya ▪ serve as a measure▫ {C}is authoritative; when measured by the standard; when one has taken as a standard; taking as a standard
ཚད་མར་མཛད་པ་▫ tshad mar mdzad pa▪ {MSA} pramāṇī-kṛta▪ serve as a measure Tenses: future, present, past, imperative
ཚད་མས་གྲུབ་པ་▫ tshad mas grub pa▪ འགྲུབ་འགྲུབ་ འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ pramāṇa-siddha; pramāṇa-siddhi▪ established by valid cognition; valid establishment; validly established
ཚད་མས་རྟོགས་པ་▫ tshad mas rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ realize by valid cognition
ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་▫ tshad mas rtogs par bya ba▪
རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ object of comprehension by a valid cognizer
ཚད་མས་དྲང་པ་▫ tshad mas drang pa▪ induced by valid cognition
ཚད་མས་དམིགས་པ་▫ tshad mas dmigs pa▪ དམིགས་དམིགས་དམིགས་དམིགས་▫ dmigs dmigs dmigs dmigs▪ pramāṇālambhita ; *pramāṇa-ālaṃbīta▪ observed by a valid cognizer; observed by valid cognition; that which is observed by valid cognition
ཚད་མས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཡུལ་▫ tshad mas yongs su gcod pa'i yul▪ {GD:674} realized object of valid cognition
ཚད་མིན་▫ tshad min▪ {PH}non-valid [cognition]
ཚད་མིན་གྱི་བློ་▫ tshad min gyi blo▪ apramāṇabuddhi▪ non-prime consciousness
ཚད་མིན་གྱི་ཞེན་རིག་▫ tshad min gyi zhen rig▪ {PH}non-valid [conceptual] determinitive knower
ཚད་མིན་གྱི་ཤེས་པ་▫ tshad min gyi shes pa▪ {LCh} apramāṇa-jñāna; apramāṇya-jñāna▪ non-prime consciousness▫ measureless cognition; limitless cognition Definitions: མཚན་ཉིད། གསར་དུ་མི་སླུ་བ་མ་ཡིན་པའི་རིག་པ་▫ mtshan nyid/ gsar du mi slu ba ma yin pa'i rig pa/▫ Definition: an awareness that is not new and incontrovertible Divisions: དབྱེ་བ། ༡་བཅད་ཤེས་༢་ཡིད་དཔྱོད་༣་སྣང་ལ་མ་ངེས་༤་ཐེ་ཚོམ་༥་ལོག་ཤེས་▫ dbye ba/ 1 bcad shes/ 2 yid dpyod/ 3 snang la ma nges/ 4 the tshom/ 5 log shes/▫ Divisions: (1) subsequent cognizer; (2) mental engagement; (3) awareness to which an object appears but is not ascertained; (4) doubting consciousness; (5) mistaken consciousness
ཚར་བཅད་པའི་གནས་▫ tshar bcad pa'i gnas▪ {VN} nigrahasthāna▪ {PH}condition of defeat▫ སྒྲུབ་ Tenses: future, present, past, imperative པའི་ཡན་ལག་མི་བརྗོད་ཅིང་། །སྐྱོན་མི་བརྗོད་པ་གཉིས་པོ་དག །ཚར་ གཅད་པ་ཡི་གནས་ཡིན་གྱི། ་་་▫ Asādhanāṅgavacana and adoṣodbhāvana are the conditions of defeat [for] the two [debaters, i.e. the proponent and the opponent, respectively].▫ {VN} v.1abc
ཚིག་གི་དོན་▫ tshig gi don▪ {C,MSA}padārtha▪ meaning of the word▫ {C}meaning of a word; what is meant by (a) word; an entity which corresponds to; topic
ཚིག་གི་དོན་དྲུག་▫ tshig gi don drug▪ {PH}six categories [of existents]
ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་▫ tshig gi don med pa▪ {C}apada-artha▪ non-meaning of the word▫ {C}nothing; nothing real
ཚིག་གི་རྣམ་གྲངས་▫ tshig gi rnam grangs▪ {C}pada-paryāya (=paryāyeṇa)▪ enumeration of scripture ▫ {C}scripture passage
ཚིག་གི་ཚོགས་▫ tshig gi tshogs▪ pada-kāya▪ group of words
ཚིག་གི་ཡན་ལག་▫ tshig gi yan lag▪ {C}pada-sāmantaka (=padaikadeśaḥ)▪ {C}part of a verse
ཚིག་གི་ལམ་གྱིས་གདགས་▫ tshig gi lam gyis gdags▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/ brtags thogs▪ {C}vāk-patha-prajñapti▪ designation by the paths of words; designated by the paths of words▫ {C}concept by way of the paths of speech
ཚིག་གིས་སྟོན་པ་▫ tshig gis ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་ ▫ bstan ston bstand stond▪ {MSA}vākyena deśanā▪ indicate by words; teach by words
ཚིག་པ་▫ tshig pa▪ {C}dāha; {MSA}dagdha▪ fire; on fire▫ {C}conflagration
ཚིག་པར་བྱེད་▫ tshig par byed▪ {MV}(√dah): dahati▪ burn; burning
ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་▫ tshig phun sum tshogs pa▪ {MSA}vāk-saṃpatti▪ marvellous words
ཚིག་འཕྲད་གྲངས་སུ་མ་ནོར་བཅེས་▫ tshig 'phrad grangs su ma nor bces▪ cherish not mistaking them for instances of connecting particles
ཚིག་བླ་དགས་▫ tshig bla dags▪ {C}adhivacana▪ {PH} synonym; epithet; appellation▫ {C}synonymརབ་ འབྱོར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ།▫ O Subhuti, this so-called ‘Great vehicle’ is a synonym of unfathomable.▫ {PW8}
ཚིག་བླ་དགས་▫ tshig bla dags▪ {MSA}adhivacana▪ synonym▫ {PH}synonym; epithet; appellation▫ རབ་འབྱོར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ།▫ O Subhuti, this so-called ‘Great vehicle’ is a synonym of unfathomable.▫ {PW8}
ཚིག་བླ་དྭགས་▫ tshig bla dwags▪ {PH}synonym; epithet; appellation
ཚིག་ཤིན་ཏུ་རིགས་པ་▫ tshig shin tu rigs pa▪ {MSA}pada ... su-yukta▪ very suitable words
ཚིག་གསལ་▫ tshig gsal▪ prasannapadā▪ Candrakīrti's Clear Words
ཚིགས་▫ tshigs▪ {PH}verse line; joint; combination ▫ མིང་དང་ཚིག་ཚིགས་ཀྱི་ང་རོ།▫ ming dang tshig tshigs kyi nga ro;▫ The Pronunciation of Words and Combinations of Letters
ཚིགས་▫ tshigs▪ {PH}lineage; connected
ཚིགས་▫ tshigs▪ {PH}chapter▫ དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཚིགས་བཅུ་དྲུག་པ།▫ The sixteenth chapter, teaching the causes and effects of virtue and non-virtue.▫ {D 4087}
ཚིགས་གི་དོན་ནི་གོ་བར་སླའོ་▫ tshigs gi don ni go bar sla'o ▪ {MSA}subodhaḥ padārthaḥ▪ the meaning of the words is easy to understand {T}
ཚིགས་འབྲུ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་▫ tshigs 'bru sgra ji bzhin gyi don▪ {MSA}yathā-rutārtha ... vyañjana▪ literal meaning of letters▫ {PH}literal meaning of letters
ཚུ་རོལ་▫ tshu rol▪ {C}apara; {C}āra(m)▪ near side▫ {C}this side; another; later; others; further; this; the second; the other; this shore
ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་▫ tshu rol mthong ba▪ {PH}one who sees nearby [i.e. an ordinary being]
ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་འགྲོ་▫ tshu rol pha rol 'gro▪ {C}āra-pāra-gamanāya▪ {C}when he moves from this shore to the shore beyond
ཚུ་རོལ་མཛེས་པ་▫ tshu rol mdzes pa▪ cārvāka▪ Hedonist; those [who hold it is] beautiful here; Materialist; Nihilist
ཚུ་རོལ་ཡིན་▫ tshu rol yin▪ {C}nāman▪ {C}name; named; word; mere word
ཚུགས་▫ tshugs▪ {C}kramāti▪ to be able {T}▫ {C} affect Tenses: future, present, past, imperative
ཚུགས་ཐུབ་▫ tshugs thub▪ self-instituting{N}; able to set itself up
ཚུགས་ཐུབ་ཏུ་གྲུབ་པ་▫ tshugs thub tu grub pa▪ able to set itself up
ཚུགས་པ་▫ tshugs pa▪ {MSA}elā▪ sdod tshugs pa = sit still
ཚུད་▫ tshud▪ འཚུད། འཚུད། ཚུད། ཚུད།▫ 'tshud/ 'tshud/ tshud/ tshud/▪ enter; go into; get into
ཚུད་པ་▫ tshud pa▪ འཚུད། འཚུད། ཚུད། ཚུད།▫ 'tshud/ 'tshud/ tshud/ tshud/▪ to enter; go into; get into
ཚུན་ཆད་▫ tshun chad▪ {MV}ūrdhvam▪ within; up to▫ {PH}down to and including▫ སྐྱེ་བ་བདུན་ནམ་བཅུ་དྲུག་ཚུན་ཆད་དུ་་་་▫ skye ba bdun nam bcu drug tshun chad du▫ up to seven or sixteen lifetimes ...
ཚུན་ཆད་དུ་▫ tshun chad du▪ up to; except; so far as; within
ཚུན་ཆད་ནས་▫ tshun chad nas▪ {MV}ūrdhvam▪ up to; except; so far as; within
ཚུར་▫ tshur▪ nearby▫ {PH}nearby
ཚུར་འཁྱེར་▫ tshur 'khyer▪ bring to
ཚུར་མཐོང་▫ tshur mthong▪ one who sees nearby [i.e. an ordinary being]; one who looks nearby▫ {PH}one who sees nearby [i.e. an ordinary being] ▫ ཚུར་མཐོང་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་ ངེས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་▫ tshur mthong rnams kyis nges par rtags la brten nas nges rtogs par bya ba ma yin pa'i chos▫ a phenomenon which ordinary beings does not realize definitely in dependence upon a sign [definition of manifest phenomenon (mngon gyur)] ཚུར་མཐོང་གི་ཤེས་པ་རང་དགའ་བ་ལ་སྣང་ཚོད་ལྟར་གྱི་གཟུགས་སོགས་ཀུན་བཏགས་ཡིན་▫ tshur mthong gi shes pa rang dga' ba la snang tshod ltar gyi gzugs sogs kun btags yin▪ forms and so forth in accordance with how they appear to ordinary consciousnesses of confined beings are imputational
ཚུར་མཐོང་རྒྱུད་ལ་▫ tshur mthong rgyud la▪ in the continuum of a short-sighted being
ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་▫ tshul khrims rjes su dran pa▪ recollection of ethics
ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བ་▫ tshul khrims rjes su dran pa'i mthar gyis sbyor ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ serial training of recollection of ethics
ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་▫ tshul khrims nyams pa▪ {C} chidra-śīlo; {MSA}śīla-khaṇḍana▪ degenerated ethics; corrupted ethics▫ defective in his morality
ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་མེད་པ་▫ tshul khrims nyams pa med pa▪ {MSA}śīlasya na khaṇḍanaiḥ; {MSA} śīlasyākhaṇḍanena▪ non-degenerated ethics; uncorrupted ethics
ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་▫ tshul khrims dag pa▪ {MSA}śīla-śuddhi▪ pure ethics
ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལ་འགོད་པ་▫ tshul khrims dag la 'god pa ▪ དགོད་འགོད་བཀོད་འགོད་▫ dgod 'god bkod 'god▪ {MSA} śīleṣv eva ca ropaṇaṃ▪ set/establish in ethics
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་▫ tshul khrims dang brtul zhugs mchog tu 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {C}śīla-vrata-parāmarśa▪ conception of ethics and modes of conduct as supreme▫ {C}the contagion of mere rule and ritual
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་▫ tshul khrims dang brtul zhugs mchog 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་ ▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ śīla-vrata-parāmarśa ▪ conception of ethics and modes of conduct as supreme▫ {C}the contagion of mere rule and ritual
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་▫ tshul khrims dang ldan pa ▪ {C,MSA}śīlavat; {MSA}śīla-yoga▪ having ethics; ethical▫ {C}gifted with ethics; observer of morality; endowed with morality; one of good conduct
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྡུལ་ཞུགས་▫ tshul khrims dang brdul zhugs▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs ▪ śīlavrataparāmarśa▪ conception of ethics and systems of behavior as supreme
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྡུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་▫ tshul khrims dang brdul zhugs mchog 'dzin▪ conception of ethics & systems of behavior as supreme
ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་▫ tshul khrims yang dag par blangs pa▪ {MSA}śīla-samādāna▪ Tenses: future, present, past, imperative correctly assume ethics; correctly take up a system of ethics {T}
ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་▫ tshul khrims yongs su rdzogs par 'gyur ro▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C}śīleṣu paripūrṇa-kārin ▪ complete perfection of ethics▫ {C}morally perfect; one who observes moral precepts
ཚུལ་ཁྲིམས་རལ་བ་▫ tshul khrims ral ba▪ {L}vipanna-śīla▪ lost ethics; forgotten ethics
ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་▫ tshul khrims la gnas▪ {MSA}śīla-pratiṣṭhita▪ abide in ethics
ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་འཇོག་པ་▫ tshul khrims la sogs pa 'jog pa▪ {MSA}śīlādi-niveśana▪ engage in ethics, etc.
ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་པ་▫ tshul khrims la sogs pa rnam pa drug pa▪ {MSA}śīlādi ... ṣaḍ-vidha▪ the six aspects, ethics and so forth {T}
ཚུལ་ཁྲིམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་▫ tshul khrims shin tu rnam par dag pa▪ {MSA}suviśuddha-śīla▪ very pure ethics
ཚུལ་གྱིས་▫ tshul gyis▪ {C}yogena▪ due to the mode; by the mode; through the way▫ {C}in consequence of; through; in accordance with; by means of; in the manner of
ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་▫ tshul gyis gnas pa▪ {C}yoga-sthāna ▪ abide through the mode▫ {C}take one's stand on; as being
ཚུལ་དངོས་▫ tshul dngos▪ {PH}direct method; actual method
ཚུལ་གཅིག་▫ tshul gcig▪ {C}eka-naya; {C}eka▪ one mode; one way▫ {C}one single principle; one (single); alone; the same as; only one
ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་▫ tshul gcig tu bsgrub pa▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ {C} eka-naya-abhinirhāra▪ established as one mode▫ {C}consummation of the single principle
ཚུལ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་▫ tshul gcig tu rtogs pa▪ རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་རྟོགས་▫ rtogs rtogs rtogs rtogs▪ {C} eka-naya-prativedha▪ realize as one mode; understand in one way▫ {C}penetration to the one principle
ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་▫ tshul gcig tu bstan pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་▫ bstan ston bstand stond▪ {C}eka-naya-nirdeśa▪ indicate as one mode; teach in one way▫ {C}exposition of the one single principle ཚུལ་འཆལ་ / ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་▫ tshul 'chal / tshul khrims 'chal ba▪ errant ethics; degenerated ethics; ethics gone astray; immoral; immorality; faulty ethics
ཚུལ་འཆོས་▫ tshul 'chos▪ {MSA}kuhanā▪ superficial religious performance; hypocritical religious performance [mere outward display of religiosity]
ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན་▫ tshul ji ltar na▪ in what way?{BJ 50.6}
ཚུལ་ཇི་ལྟར་མི་སུལ་བ་▫ tshul ji ltar mi sul ba▪ {GD:666} reliability in a certain way, one of Go-ram-ba's three criterion for a reliable cognition (mi slu ba'i rig pa)
ཚུལ་མཐུན་པ་ཙམ་▫ tshul mthun pa tsam▪ {C}pratirūpa ▪ mere concordant mode▫ {C}fitting; proper; seemly
ཚུལ་དང་འདྲ་བར་▫ tshul dang 'dra bar▪ {C}yathā-anurūpa▪ similar to the mode/way▫ {C}suitably
ཚུལ་དུ་▫ tshul du▪ {C}yogena▪ as the mode; as the way▫ {C}in consequence of; through; in accordance with; by means of; in the manner of
ཚུལ་ནས་▫ tshul nas▪ {C}vyañjanatas▪ from the mode; from the way▫ {C}according to its method
ཚུལ་རྣམ་▫ tshul rnam▪ {PH}mode
ཚུལ་རྣམ་གཉིས་▫ tshul rnam gnyis▪ {PH}two modes
ཚུལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པ་▫ tshul rnam par dag pa'i yon tan ston pa▪ བསྟན་སྟོན་བསྟནད་སྟོནད་ Tenses: future, present, past, imperative ▫ bstan ston bstand stond▪ {C}viśuddha-guṇa-khyāpayitāraḥ▪ teach the qualities of the pure mode▫ {C}they proclaim the virtues of pure conduct
ཚུལ་མ་ལགས་པ་▫ tshul ma lags pa▪ {C}vinaya▪ discipline▫ {C}non-guidance
ཚུལ་མཛད་པ་▫ tshul mdzad pa▪ manifesting the manner; putting on a show
ཚུལ་བཞིན་▫ tshul bzhin▪ {C,L}yoniśa(s)▪ in the right way; proper; properly{S}▫ {PH}properly; proper manner; right way▫ {C}wise(ly)
ཚུལ་བཞིན་ཀུན་འདྲིས་▫ tshul bzhin kun 'dris▪ {L} vidhivatparipṛcchaka▪ Vidhivatparipṛcchaka [p.n. of a Bodhisattva]
ཚུལ་བཞིན་དུ་▫ tshul bzhin du▪ {LCh,MSA}yoniśas; {L}yathānayam; {MSA}vidhivat▪ [way-like]; properly; in the right way; proper▫ {PH} properly; correctly▫ mannerly; one who puts on airsདེ་ཚུལ་བཞིན་དུ་འཆད་པའི་མཁས་པ་▫ de tshul bzhin du 'chad pa'i mkhas pa▫ scholars who explained that properly▫ {T1 6.1}
ཚུལ་བཞིན་དུ་འཇུག་ན་▫ tshul bzhin du 'jug na▪ {MSA} yoniśaḥ pratipadyamānaḥ▪ engage properly; properly enter into
ཚུལ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་▫ tshul bzhin du gnas par 'gyur ba▪ {C}yathā-sthita eva bhavati▪ abide properly▫ {C}acts properly in acordance with circumstances
ཚུལ་བཞིན་དུ་མིན་▫ tshul bzhin du min▪ improperly; not in the right way
ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་▫ tshul bzhin du yid la byed pa las▪ {MSA}yoniśo manaskārāt▪ from proper mental activity
ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་▫ tshul bzhin ma yin pa la sbyor ba▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {MV}ayoniśaḥ-prayoga▪ application/ engagement in that which is improper
ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཉེས་དམིགས་▫ tshul bzhin ma yin par yid la byed pa'i nyes dmigs▪ {MSA}ayoniśo-manasikārādīnava▪ observing the fault of improper mental application {T}
ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་ལ་བྱེད་▫ tshul bzhin ma yin yid la byed▪ {MSA}ayoniśo-manaskriyā▪ improper mental activity
ཚུལ་བཞིན་མ་ལགས་པ་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་▫ tshul bzhin ma lags pa yid la bgyid pa▪ བགྱི་བགྱིད་བགྱིས་གྱིས་▫ bgyi bgyid bgyis gyis▪ {C}ayoniśo-manasikāra▪ improper mental activity/contemplation/taking to mind▫ {C}unwise attention
ཚུལ་བཞིན་མ་ལགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་▫ tshul bzhin ma lags pa la zhugs pa▪ ཞུག་འཇུག་ཞུགས་ཞུགས་▫ zhug 'jug zhugs zhugs▪ not properly oriented{S}
ཚུལ་བཟང་སྤྱད་▫ tshul bzang spyad▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {MSA}suvidhi-caraṇa▪ act in a good manner; act well {T}
ཚུལ་ཤེས་▫ tshul shes▪ {C}vidhi-jña▪ {C}one who knows the method
ཚུལ་གསུམ་▫ tshul gsum▪ trai-rūpya; tri-rūpa▪ three modes [of proof]▫ {GD:324} three-fold criteria Tenses: future, present, past, imperative Divisions: དབྱེ་བ། ༡་ཕྱོགས་ཆོས་༢་རྗེས་ཁྱབ་༣་ལྡོག་ཁྱབ་▫ dbye ba/ 1 phyogs chos/ 2 rjes khyab/ 3 ldog khyab/▫ Divisions: (1) subject-quality (pakṣadharmatvam) [the presence of the reason in the subject, that is to say, the reason applies to the subject: (A) In the case of the subject, the color of a white religious conch, / (B) it follows that it is red / (C) bec
ཚེ་གཅིག་སྡུག་▫ tshe gcig sdug▪ {MSA}janmaika ... duḥkha▪ the suffering of one lifetime
ཚེ་རྗེ་ནས་▫ tshe rje nas▪ {C}jāti-vyativṛtta (=sva-prakṛti-parityāgāj = janma-antara-gata)▪ {C} (after they have) passed through this present birth/ life; after he has died
ཚེ་རྟོག་པ་▫ tshe rtog pa▪ {PH}the thoughts concerning this life
ཚེ་དཔག་མེད་▫ tshe dpag med▪ amitāyus▪ Amitāyus [p.n. of a Buddha, also called Amitābha]
ཚེ་སྤང་བཟའ་▫ tshe spang bza'▪ {PH}Lady from Tsepang [Queen to Tri-song-de-tsen]
ཚེ་ཕྱི་མ་▫ tshe phyi ma▪ {MSA}anāgata; {MSA} saṃparāya; {MSA}saṃparāyika▪ next life; later lifetime
ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་▫ tshe phyi ma la▪ {MSA}āyatyāṃ▪ in the next life; in a later lifetime
ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་▫ tshe phyi ma la phan 'dogs pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {MSA}saṃparāyānugraha▪ benefit in the next lifetime
ཚེ་ཕྱི་མའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་▫ tshe phyi ma'i kha na ma tho ba ▪ {MSA}sāṃparāyika ... avadya▪ fault of (a) later lifetime(s) {T}
ཚེ་ཕྱི་མར་སྲིད་པ་▫ tshe phyi mar srid pa▪ cyclic existence in later lives; mundane existence in later lives
ཚེ་འཕོས་▫ tshe 'phos▪ pass away ཚེ་འཕོས་ནས་ཀྱང་ཡུམ་སྟོན་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་▫ tshe 'phos nas kyang yum ston smra ba'i skyes bu nyid du 'gyur ba'i yon tan▪ quality of being a person who even upon passing away will teach and propound the Mother
ཚེ་ཚིགས་སུ་▫ tshe tshigs su▪ at that time
ཚེ་རབས་▫ tshe rabs▪ {L,MSA}jāti; {MSA}jana; {MV}janman▪ [life-lineage]; series of births; continuum of lives▫ birth; species; different varieties
ཚེ་རབས་སྔ་མ་▫ tshe rabs snga ma▪ earlier succession of lifetimes
ཚེ་རབས་བརྗེས་▫ tshe rabs brjes▪ {C}janma-antara-vyativṛtta (=pūrva-kāya-viharāj)▪ {C}passed through another birth; after two births
ཚེ་རབས་འཕོས་▫ tshe rabs 'phos▪ {C}jāti-vyativṛtta (=sva-prakṛti-parityāgāj = janma-antara-gata)▪ Tenses: future, present, past, imperative move to a rebirth; transmigrate▫ {C}(after they have) passed through this present birth/life; after hes has died
ཚེ་རིག་འཛིན་▫ tshe rig 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ knowledge-fund of life
ཚེ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པ་▫ tshe la sogs pas bsdus pa ▪ བསྡུ་སྡུད་བསྡུས་སྡུས་▫ bsdu sdud bsdus sdus▪ {MSA} āyur-ādi-saṃgṛhīta▪ included within a life and so forth
ཚེ་ལོ་▫ tshe lo▪ {PH}life-span
ཚེ་གསུམ་▫ tshe gsum▪ {MSA}tri ... janma▪ three lifetimes {T}
ཚེགས་▫ tshegs▪ difficulty
ཚེགས་ཆུང་ངུ་▫ tshegs chung ngu▪ {MSA}akṛcchra▪ little difficulty
ཚེགས་ཆུང་ངུའི་ཐབས་▫ tshegs chung ngu'i thabs▪ a method of little difficulty{TSV 68b}
ཚེགས་ཆུང་ངུས་འགྲུབ་པ་▫ tshegs chung ngus 'grub pa▪ འགྲུབ་འགྲུབ་འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ established with little difficulty
ཚེགས་ཆེན་▫ tshegs chen▪ {C}kṛcchrād▪ great difficulty▫ {C}painfully
ཚེགས་ཆེན་པོ་▫ tshegs chen po▪ great difficulty
ཚེགས་ཆེན་པོས་རྙེད་▫ tshegs chen pos rnyed▪ {MSA} kṛcchra-labdha▪ obtained with great difficulty
ཚེགས་ཆེས་རྙེད་▫ tshegs ches rnyed▪ {MSA}kṛcchra-labdha▪ obtained with great difficulty
ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ཆོ་ག་▫ tshogs kyi 'khor lo'i cho ga▪ {PH}gaṇacakra feast ritual
ཚོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་▫ tshogs kyi rab tu dbye ba▪ {MSA}saṃbhāra-prabheda▪ differentiation of the collection(s) {T}
ཚོགས་ཀྱི་ལམ་▫ tshogs kyi lam▪ {MSA}saṃbhāra-mārga ▪ path of accumulation
ཚོགས་འཁོར་▫ tshogs 'khor▪ {PH}gaṇacakra feast▫ ཡན་ལག་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་མཉེ་བ་དང་གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོ་རྣམས་ ཚོགས་འཁོར་སོགས་ཀྱི་སྐབས་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་བླ་མའི་དྲུང་དུ་མི་བྱའོ། ▫ Except in the context of a gaṇacakra feast, etc., [you] should not rub your arms, hands, etc., or sing, or dance, or [play] instrucments, etc. in the presence of your teacher.▫ {AGP-T} comm. to vs. 30ab
ཚོགས་སྒྲུབ་▫ tshogs sgrub▪ བསྒྲུབ་སྒྲུབ་བསྒྲུབས་སྒྲུབས་▫ bsgrub sgrub bsgrubs sgrubs▪ saṃbhārapratipatti ▪ achieving through collections; achieving the collections
ཚོགས་ཇི་ལྟ་བར་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་▫ tshogs ji lta bar byang chub yang dag par 'grub▪ འགྲུབ་འགྲུབ་ འགྲུབས། གྲུབ་གྲུབས་▫ 'grub 'grub 'grubs/grub grubs▪ {MSA}yathā-saṃbhāram bodhi-samudāgamaḥ▪ correctly achieve enlightenment according to the collections {T}
ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱ་བ་▫ tshogs gnyis rdzogs par bya ba▪ རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་▫ rdzogs rdzogs rdzogs rdzogs▪ {MSA}saṃbhāra-dvaya-pūri▪ complete/fulfill the two collections [of merit and wisdom]
ཚོགས་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱེད་▫ tshogs rnams rdzogs par byed▪ རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་▫ rdzogs rdzogs rdzogs rdzogs▪ {MSA}saṃbhārān pūraya(n)ti▪ complete/ fulfill the collections
ཚོགས་པ་▫ tshogs pa▪ {C,N}sāmagrī; {N}saṃgati▪ collections; composite{N}▫ {C}concord; (to possess the) full compliment of conditions
ཚོགས་པ་རྙེད་ནས་▫ tshogs pa rnyed nas▪ {C}sāmagrī-labdhu▪ having gained the collections▫ {C}when conditions are favorable
ཚོགས་པ་དང་ཕྲད་ན་▫ tshogs pa dang phrad na▪ {C} sāmagrī-labhamāna▪ {C}when all conditions are favorable
ཚོགས་པ་དང་བྲལ་བ་▫ tshogs pa dang bral ba▪ {C}visāmagrī; {C}vidhuratā▪ free from the collection(s)▫ {C}discord; dissention
ཚོགས་པ་དང་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་▫ tshogs pa dang mi mthun par 'gyur▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C} visāmagrī▪ discordant with the collection(s)▫ {C}(mutual) discord
ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་▫ tshogs pa dang mi ldan par 'gyur ba▪ འགྱུར་འགྱུརད་གྱུར་གྱུརད་▫ 'gyur 'gyurd gyur gyurd▪ {C}visāmagryāṃ saṃvartate▪ not having the collection(s); without the collection(s) ▫ {C}prevent co-operation
ཚོགས་པའི་ཆོས་སྤྱོད་▫ tshogs pa'i chos spyod▪ religious activities of assembly
ཚོགས་པར་མི་དབྱུང་བ་▫ tshogs par mi dbyung ba▪ དབྱུང་འབྱིན་ཕྱུང་ཕྱུངས་▫ dbyung 'byin phyung phyungs▪ {C} asahya▪ {C}not equal to; insupportable
ཚོགས་སྤྱི་▫ tshogs spyi▪ sāmagrī-sāmānya▪ collection generality; collection-generality▫ collection-universal {GD:176} Definitions: མཚན་ཉིད། རང་ གི་ཆ་ཤས་དུ་མ་འདུས་པའི་གཟུགས་རགས་པ་ཡ་གྱལ་དུ་མ་འདུས་པ་ཆ་ཤས་དུ་མ་དུས་པའི་གཟུགས་རགས་▫ mtshan nyid/ rang gi cha shas du ma 'dus pa'i gzugs rags pa/ ya gyal du ma 'dus pa/ cha shas du ma dus pa'i gzugs rags/▫ Def.: a coarse form which is an aggregation of its many parts {T}; the aggregate of several singles {GD:176}; extended matter that is composed of several parts {GD:176} Tenses: future, present, past, imperative
ཚོགས་འཕེལ་བ་▫ tshogs 'phel ba▪ {MSA}saṃbhāra-prasava▪ increase a collection {T}
ཚོགས་བྲན་▫ tshogs bran▪ {PH}servant of the people
ཚོགས་སྦྱོར་གཉིས་▫ tshogs sbyor gnyis▪ {PH}[paths of] accumulation and preparation
ཚོགས་ཙམ་▫ tshogs tsam▪ {PH}mere collection
ཚོགས་ཞིང་▫ tshogs zhing▪ saṃbhāra-kṣetra▪ [assembly/accumulation-field]; field for accumulating; field of assembly
ཚོགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་▫ tshogs yongs su ma rdzogs pa▪ རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་▫ rdzogs rdzogs rdzogs rdzogs▪ {MV}aparipūrṇa-saṃbhāratā; {MSA} aparipūrṇa-saṃbhāra▪ not complete/fulfill the collections
ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་▫ tshogs yongs su smin pa ▪ {MSA}saṃbhāra-paripāka▪ mature the collection(s)
ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་▫ tshogs yongs su rdzogs par byed pa▪ རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་རྫོགས་▫ rdzogs rdzogs rdzogs rdzogs▪ {MSA}saṃbhāra-paripūri▪ complete/fulfill the collections
ཚོགས་ལམ་▫ tshogs lam▪ saṃbhāra-mārga▪ path of accumulation▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ཆོས་མངོན་རྟོགས་▫ mtshan nyid/ chos mngon rtogs/▫ Definition: clear realization of doctrine
ཚོགས་བསགས་▫ tshogs bsags▪ {MSA}saṃbhṛta ▪ amassing the collection; accumulate the collections▫ accumulate
ཚོགས་བསགས་པ་▫ tshogs bsags pa▪ {N}saṃbhāra; {N}sañcaya▪ amassing the collection; accumulate the collections▫ accumulate
ཚོན་▫ tshon▪ {L,MSA}raṅga; {C}rāga▪ hue▫ {PH} hue; dye; coloring; finger-joint-length▫ {C} greed(y); dye; desireའཕང་དུ་མཐོ་གསུམ་ལ་ཚོན་གང་ཆད་པ། ▫ 'phang du mtho gsum la tshon gang chad pa,▫ In height, [its size is] three spans minus a finger-joint-length.▫ {GCG} p. 17
ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་▫ tshor ba btang snyoms▪ upekṣāvedanā▪ neutral feeling
ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ས་པའི་རིགས་སུ་གནས་པ་▫ tshor ba btang snyoms kyi sa pa'i rigs su gnas pa▪ abiding in the type which is a ground of neutral feelings (?)
ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་▫ tshor ba dran pa nye bar gzhag pa▪ {PH}application of mindfulness based on feelings
ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་▫ tshor ba dran pa nye bar bzhag pa▪ vedanāsmṛtyūpasthāna▪ establishment in mindfulness of feeling Tenses: future, present, past, imperative
ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་▫ tshor ba dran pa nyer gzhag▪ {PH}application of mindfulness based on feelings
ཚོར་བ་པོ་▫ tshor ba po▪ {C}vedaka; {N}vedakā; {C} avedaka▪ feeler{N}▫ {C}one who experiences; unfindable; cannot be known ཚོར་བ་ཡིད་བདེ། ཚོར་བ་སེམས་བདེ་▫ tshor ba yid bde; tshor ba sems bde▪ feeling of mental bliss
ཚོར་བ་སེམས་བདེ་▫ tshor ba sems bde▪ feeling of mental bliss
ཚོར་བའི་རྒྱུ་▫ tshor ba'i rgyu▪ {MV}vedanā-nimitta▪ cause of feeling
ཚོར་བའི་དབང་པོ་▫ tshor ba'i dbang po▪ {MV} vedanendriya▪ power of feeling; faculty of feeling
ཚོར་བར་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་▫ tshor bar byed du 'jug pa▪ {C} vedayitā▪ engage in feeling▫ {C}feeling
ཚོར་བར་བྱེད་པ་པོ་▫ tshor bar byed pa po▪ {C}vedayitṛ▪ feeler▫ {C}one who feels
ཚོལ་བ་མེད་པ་▫ tshol ba med pa▪ བཙལ་འཚོལ། འཚེལ་བཙལ་ཚོལྡ་▫ btsal 'tshol/'tshel btsal tshold▪ {MSA} nirmṛgya▪ not investigate/examine/research/seek/ look for
མཚན་བཅས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་▫ mtshan bcas kyi 'du shes▪ discrimination having signs
མཚན་བཅས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་▫ mtshan bcas kyi rnal 'byor▪ sanimitta-yoga▪ yoga with signs
མཚན་བཅས་རྩོལ་བཅས་▫ mtshan bcas rtsol bcas▪ {PH}having signs and having effort
མཚན་བཅོས་▫ mtshan bcos▪ {PH}having signs
མཚན་ཆ་ཤས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་▫ mtshan cha shas yongs su rdzogs pa▪ the parts of the signs fully complete
མཚན་མཆོག་▫ mtshan mchog▪ {PH}supreme name
མཚན་ཉིད་▫ mtshan nyid▪ {LCh,C,MSA,MV}lakṣaṇa; {MV}lakṣmākhya(?); {MSA}svabhāva▪ definition; characteristic; character; mark; attribute; sign; case; defining characteristics▫ {PH}logical reasoning [literary genre]; distinctive symptom▫ Tenses: future, present, past, imperative {GD:114} object characterized by this property; {GD:431} common defining propertiesརང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་▫ rang gi mtshan nyid kyis grub pa▫ established by way of its own characteristic {T}▫
རང་གི་མཚན་ཉིད་▫ rang gi mtshan nyid▫ (svalakṣaṇa) that which is characterized by a property{GD:114}▫
སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་▫ spyi'i mtshan nyid▫ (sāmānyalakṣaṇa) that which is defined by a general defining property {GD:114}▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རྫས་ཡོད་ཆོས་གསུམ་ཚང་བ་▫ mtshan nyid/ rdzas yod chos gsum tshang ba/▫ Def.: triply qualified substantial existent
མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་▫ mtshan nyid kyi de bzhin nyid ▪ {MSA}lakṣaṇa-tathatā▪ reality of characteristics
མཚན་ཉིད་ངོ་བ་ཉིད་མེད་པ་▫ mtshan nyid ngo ba nyid med pa▪ {N}lakṣaṇa-niḥsvabhāvatā▪ character-non-nature
མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་▫ mtshan nyid ngo bo nyid med pa▪ lakṣaṇaniḥsvabhāvatā▪ natureless in terms of character; character-non-nature; character-naturelessness
མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་▫ mtshan nyid ngo bo nyid med pa nyid▪ lakṣaṇaniḥsvabhāvatā▪ character-non-nature; natureless in terms of character
མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་▫ mtshan nyid gcig pa▪ {C}eka-lakṣaṇa▪ one characteristic; one character▫ {C} with one mark only
མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་བླ་མ་▫ mtshan nyid dang ldan pa'i bla ma▪ {PH}fully-qualified teacher
མཚན་ཉིད་དང་མི་འགལ་བ་▫ mtshan nyid dang mi 'gal ba ▪ {MSA}lakṣaṇāvirodha▪ not contradictory with the character
མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བྱ་▫ mtshan nyid dang mtshon bya▪ lakṣaṇa-lakṣya▪ definition and definiendium
མཚན་ཉིད་ལྡན་▫ mtshan nyid ldan▪ {PH}fully-qualified མཚན་ཉིད་ནི་ཡོད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པ་▫ mtshan nyid ni yod kyang ji ltar kun tu brtags pa bzhin du med pa▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ {MV}asti lakṣaṇaṃ na tu yathā parikalpyate▪ the characteristic does not exist as it is imputed to exist {T}
མཚན་ཉིད་པ་▫ mtshan nyid pa▪ that which has all the characteristics; real; actual; fully qualified{LG}
མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་▫ mtshan nyid mi 'dra▪ {MSA} vilakṣaṇa▪ different characteristics {T}
མཚན་ཉིད་མེད་པ་▫ mtshan nyid med pa▪ {L,MSA,MV} alakṣaṇa▪ non-character; unmarked; characterless
མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་▫ mtshan nyid med pa'i skad cig sbyor▪ characterless momentary training
མཚན་ཉིད་བཞི་▫ mtshan nyid bzhi▪ {MSA}catur-lakṣaṇa ▪ four characteristics; four characters
མཚན་ཉིད་ཟབ་པ་▫ mtshan nyid zab pa▪ {MSA}lakṣaṇa-gāmbhīrya▪ profound character
མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཀུན་བཏགས་▫ mtshan nyid yongs su chad pa'i kun btags▪ imputational natures whose character is thoroughly nihil
མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཀུན་བརྟགས་▫ mtshan nyid yongs su chad pa'i kun brtags▪ འཆད་འཆད་ཆད་ཆད་▫ 'chad 'chad chad chad▪ imputations of which the character is thoroughly cut off{BJ 25.4}
མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པ་▫ mtshan nyid rab tu rig pa▪ thorough knowledge of the character
མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པའི་ཡིད་བྱེད་▫ mtshan nyid rab tu rig pa'i yid byed▪ mental contemplation of thorough knowledge of the character
མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་▫ mtshan nyid la ldem por dgongs pa▪ lakṣaṇābhisaṃdhi▪ indirectly intending the characters; intending the characters
མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་▫ mtshan nyid shes pa▪ {MSA} jñānam ... lakṣaṇe▪ knowledge of the character/ characteristic {T}
མཚན་ཉིད་སོ་སོར་ཡིད་བྱེད་▫ mtshan nyid so sor yid byed▪ individual mental contemplation of the character
མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་▫ mtshan nyid so sor rig pa▪ individual knowledge of the character
མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་ཡིད་བྱེད་▫ mtshan nyid so sor rig pa yid byed▪ individual mental contemplation of the knowledge of characteristics{Lati}
མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པའི་ཡིད་བྱེད་▫ mtshan nyid so sor rig pa'i yid byed▪ lakṣaṇapratisaṃvedī-manaskāra ▪ mental contemplation of individual knowledge of the character; mental contemplation which is knowledge of the individual character
མཚན་ཉིད་གསུམ་▫ mtshan nyid gsum▪ trilakṣaṇa▪ three characters▫ Divisions: དབྱེ་བ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཞན་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་▫ dbye ba/ kun btags kyi mtshan nyid/ gzhan dbang gi mtshan nyid/ yongs grub kyi mtshan nyid/▫ Div.: the other-powered character, the imputational character, and the thoroughly established character
མཚན་དང་ལྡན་པ་▫ mtshan dang ldan pa▪ {PH}fully-qualified; named
མཚན་དང་དཔེ་བྱད་▫ mtshan dang dpe byad▪ མཚན་དཔེ།▫ mtshan dpe/▪ {MV}lakṣaṇa-vyañjana▪ [32] marks and [80] signs [of a Buddha or cakravartin]
མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་▫ mtshan dang dpe byad bzang po▪ {C,MSA}lakṣaṇa-anuvyañjana▪ [32] marks and [80] signs [of a Buddha or cakravartin]▫ {C}marks; minor characteristics
མཚན་དོན་▫ mtshan don▪ {PH}etymology; meaning of the name▫ དེའི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱིས་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཚན་དོན་བཤད། ▫ de'i mchod brjod kyis klu sgrub kyi mtshan don bshad;▫ Its salutation verse explains the etymology of Nāgārjuna's name.▫ {GCG} p.21
མཚན་དོན་དང་མཐུན་པ་▫ mtshan don dang mthun pa ▪ {MSA}anvartha-nāman▪ a name which is concordant with the meaning {T}
མཚན་དཔེ་▫ mtshan dpe▪ lakṣaṇa-vyañjana▪ major and minor marks [of a Buddha]
མཚན་དཔེས་སྤྲས་པའི་རྟག་བརྟན་གྱི་སྙིང་པོ་▫ mtshan dpes spras pa'i rtag brtan gyi snying po▪ a permanent, stable essence that is adorned with the major and minor marks{BJ 35.7}
མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་▫ mtshan phun sum tshogs pa▪ {C}lakṣaṇa-sampad▪ marvellous characteristic(s) ▫ {C}possession of marks
མཚན་མ་མཆིས་པ་▫ mtshan ma mchis pa▪ {C}animitta; {C}alakṣaṇa▪ signless▫ {C}unmarked; without marks Tenses: future, present, past, imperative
མཚན་མ་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པར་མཐོང་▫ mtshan ma nyid mtshan ma med par mthong▪ {MSA}nimittam evānimittaṃ paśyanti▪ see the sign as a signless {T}
མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཞི་གནས་▫ mtshan ma dang bcas pa'i zhi gnas▪ calm abiding with signs
མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་▫ mtshan ma dang bral ba▪ {C} nimitta-apagata▪ free from signs▫ {C}left all signs behind
མཚན་མ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་▫ mtshan ma rnam par mi rtog pa▪ {MSA}nimitta-nirvikalpa; {MSA} nimittānām akalpanā▪ non-conceptual sign
མཚན་མ་མེད་▫ mtshan ma med▪ {MV}animitta; {MV} nimittābhāva; {MV}nirnimittatā▪ signless; signlessness
མཚན་མ་མེད་པ་▫ mtshan ma med pa▪ {C,MSA,MV} ānimitta; {MSA}animitta; {C}nirnimitta(tā); {MV}nirnimittatā; {MV}nimittābhāva▪ signless; signlessness{N}
མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་▫ mtshan ma med pa mngon du bya ba▪ {C}ānimitta-sākṣātkriyā▪ direct realization of signlessness
མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་▫ mtshan ma med pa la rtsol ba'i 'du shes▪ {MSA}ānimittābhoga-saṃjñā ▪ discrimination which strives for signlessness {T}
མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ mtshan ma med pa'i ting nge 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA}ānimitta-samādhi▪ signless meditative stabilization
མཚན་མ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་▫ mtshan ma med pa'i rnal 'byor▪ animittayoga▪ yoga without signs
མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་▫ mtshan ma med pa'i dbyings ▪ {MSA}animitta ... dhātu▪ signless realm
མཚན་མ་མེད་པའི་ཞི་གནས་▫ mtshan ma med pa'i zhi gnas ▪ calm abiding without signs
མཚན་མ་མེད་པའི་གཞི་▫ mtshan ma med pa'i gzhi▪ {MSA}animitta-pada▪ signless basis; basis of signlessness
མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པ་▫ mtshan ma med pa'i shes pa▪ {MV}jñānānimitta▪ signless consciousness; cognition of signlessness
མཚན་མ་མེད་པའི་ལྷག་མཐོང་▫ mtshan ma med pa'i lhag mthong▪ special insight without signs
མཚན་མ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ལམ་▫ mtshan ma med par gcig tu nges pa'i lam▪ {MSA} ānimittakaikāntiko mārgaḥ▪ path which singlely ascertains signlessness ? {T}
མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་▫ mtshan ma med par gnas pa ▪ {MSA}animitta-vihāra; {MSA}nirnimitta-vihāra▪ signless abode; abide in signlessness
མཚན་མ་ཟད་པ་▫ mtshan ma zad pa▪ extinguished signs
མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་▫ mtshan ma'i 'du shes▪ {C}nimitta-saṃjñā▪ conception of a sign▫ {C}notion/ perception of sign
མཚན་མའི་གནས་▫ mtshan ma'i gnas▪ {C}nimitta-pada▪ abode of signs▫ {C}trace of the sign
མཚན་མའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་▫ mtshan ma'i rnam par g.yeng ba▪ {MV}nimitta-vikṣepa▪ distraction of signs
མཚན་མེད་རྩོལ་བཅས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་▫ mtshan med rtsol bcas kyi 'du shes▪ signless discrimination having exertion
མཚན་མོ་▫ mtshan mo▪ {LCh,MSA}rātri; {MSA}tamas ▪ night
མཚན་མོ་ཟླ་བ་▫ mtshan mo zla ba▪ {PH}nighttime moon; the moon at night མཚན་མེད། མཚན་མ་མེད་པ་▫ mtshan med; mtshan ma med pa▪ {L,MSA}animitta▪ signless; signlessness
མཚན་སྨོས་པ་ཙམ་▫ mtshan smos pa tsam▪ {MSA}nāma-dheya-grahaṇa-mātra▪ merely mention the name {T}
མཚན་མཚོན་▫ mtshan mtshon▪ definition and definiendum{D2} མཚན་འཛིན་ / མཚན་མར་འཛིན་པ་▫ mtshan 'dzin / mtshan mar 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {N}nimittodgrahana; nimittagrāha▪ apprehension of signs{N}; conception of signs
མཚམས་སྦྱོར་བ་མ་མཆིས་པ་▫ mtshams sbyor ba ma mchis pa▪ སྦྱར་སྦྱོར་སྦྱརྡ་སྦྱོརྡ་▫ sbyar sbyor sbyard sbyord▪ {C}apratisaṃdhi▪ non-transition▫ {C} not subject to a rebirth
མཚམས་མ་དོད་པའི་ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་▫ mtshams ma dod pa'i tshems thags bzang ba▪ teeth well arranged without gaps
མཚམས་མེད་ལྔ་▫ mtshams med lnga▪ five heinous crimes▫ Divisions: དབྱེ་བ། ༡་ཕ་བསད་པ་༢་མ་བསད་པ་༣་དགྲ་བཅོམ་པ་ བསད་པ་༤་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་༥་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་པ་▫ dbye ba/ 1 pha bsad pa/ 2 ma bsad pa/ 3 dgra bcom pa bsad pa/ 4 de bzhin gshegs pa las ngan sems kyis khrag phyung ba/ 5 dge 'dun gyi dbyen byas pa/▫ Div.: 1) Killing one's father, 2) Killing one's mother, 3) Killing a foe destroyer, 4) With bad intention, causing blood to flow from Tenses: future, present, past, imperative the body of a Buddha, 5) Causing dissension in the spiritual community
མཚམས་མེད་པ་▫ mtshams med pa▪ {C}ānantarya▪ heinous crime; borderless▫ {C}deadly sins
མཚམས་བཟུང་▫ mtshams bzung▪ {C}avadhī-karoti▪ {C}(with this) for his terminus
མཚར་▫ mtshar▪ fantastic
མཚར་དུ་བརྩིས་▫ mtshar du brtsis▪ {C}vismīyate▪ {C} surprise
མཚུང་▫ mtshung▪ {N}tulya▪ similar; alike{N}
མཚུང་ལྡན་▫ mtshung ldan▪ saṃprayukta▪ similar association
མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་▫ mtshungs ldan gyi rgyu▪ saṃprayukta-hetu▪ associational cause▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ཕན་ཚུན་མཚུངས་ལྡན་རྣམ་པ་ལྔ་མཚུངས་ ཀྱང་ཡིན་ཕན་ཚུན་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་དུ་དམིགས་པ་▫ mtshan nyid/ phan tshun mtshungs ldan rnam pa lnga mtshungs kyang yin/ phan tshun skye ba la gegs mi byed pa yang yin pa'i gzhi mthun du dmigs pa/▫ Def.: Those which are observed as common loci of being associated with the five types of mutual association and not acting as an obstacle to the production of each other.
མཚུངས་པ་▫ mtshungs pa▪ {C,MSA}sama; {C,MSA} tulya; {MSA}sa-; {MSA}sāmānya; {MV}samāna; {MV}sādharmya▪ similar; like; equal▫ {C} same as; (self) identical; smooth; even; equal (to); comparableའདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང་མཚུངས་པ་▫ 'du shes med pa'i snyoms 'jug dang mtshungs pa▫ as is the case with non-discriminating meditative absorptions▫ ཆོས་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་▫ chos mtshungs pa'i sgo nas▫ by way of a similar quality{PGP 73} ▫ རང་སྡེ་དང་མི་མཚུངས་པས་▫ rang sde dang mi mtshungs pas▫ since they are not like our schools ... {LWT 18}
མཚུངས་པ་ཉིད་▫ mtshungs pa nyid▪ {C,MSA}samatā▪ similarity; sameness
མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་▫ mtshungs pa de ma thag rkyen ▪ samanantara-pratyaya▪ similar immediately preceeding condition
མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་▫ mtshungs pa de ma thag pa'i rkyen▪ {MSA}samanantara-pratyaya▪ similar immediately preceeding condition
མཚུངས་པ་མ་མཆིས་པ་▫ mtshungs pa ma mchis pa▪ {C} apratirūpa▪ unequalled; dissimilar; unlike▫ {C} does not resemble anything
མཚུངས་པ་མེད་པ་▫ mtshungs pa med pa▪ {MSA}atulya; {MSA}asama; {N}apratima▪ unequalled{N}; dissimilar; unlike▫ {PH}unequalled; incomparable
མཚོན་རྟགས་▫ mtshon rtags▪ {PH}indicating sign ▫ ང་རོའི་རྣམ་པའི་མཚོན་རྟགས་ནི་གཤམ་གསལ་ལྟར་རོ།▫ nga ro'i rnam pa'i mtshon rtags ni gsham gsal ltar ro;▫ The indicating sign of the tone is as clarified below.
མཚོན་དོན་▫ mtshon don▪ exemplicatory meaning{BJ 14.4}▫ {PH}exemplifying meaning
མཚོན་སྦྱོར་▫ mtshon sbyor▪ application of connection
མཚོན་ཙམ་▫ mtshon tsam▪ {PH}merely indicative
མཚོན་ཚུལ་▫ mtshon tshul▪ mode of characterization
མཚོན་ལ་སོགས་པ་▫ mtshon la sogs pa▪ āyudha-ādi▪ weapons and so forth
འཚང་▫ 'tshang▪ āpatti▪ fault; error; offense; complete འཚང་རྒྱ་ / འཚང་རྒྱ་བ་▫ 'tshang rgya / 'tshang rgya ba▪ bodha; budhyate▪ full purification; fully purified; fully enligthened; become fully purified; become Tenses: future, present, past, imperative perfected; become purified
འཚང་རྒྱ་བའི་སྐལ་བ་▫ 'tshang rgya ba'i skal ba▪ lot of full purification
འཚང་རྒྱ་བྱ་▫ 'tshang rgya bya▪ become perfect; become fully purified
འཚང་རྒྱ་བྱ་འདོད་པ་▫ 'tshang rgya bya 'dod pa▪ wish to become fully purified; wish to become perfected
འཚངས་རྒྱ་བའི་ཚུལ་▫ 'tshangs rgya ba'i tshul▪ the mode of becoming completely purified
འཚབ་▫ 'tshab▪ བསབ། འཚབ་ཝ་གསབ། བསབས། འཚོབས་ཝ་གསབས།▫ bsab/ 'tshab wa gsab/ bsabs/ 'tshobs wa gsabs/▪ complete; fill out▫ ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་ཙ་ཙ་གཞན་ལ་འགྱུར་ཆད་བསབས་ཀྱང་▫ phyis kyi lo tstshas gzhan la 'gyur chad bsabs kyang▫ although the latter translator filled in translations cut in other [texts],{GZ 70a.7}
འཚམ་▫ 'tsham▪ proportioned
འཚམ་པ་▫ 'tsham pa▪ conformity
འཚམ་པར་▫ 'tsham par▪ in accordance with
འཚམས་▫ 'tshams▪ case; instance (?)▫ རིགས་པས་འཕུལ་འཚམས་ཙམ་མིན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ལོ་▫ rigs pas 'phul 'tshams tsam min par shin tu gsal lo▫ that this is not merely a case of being forced by reasoning is very clear{T3 81.7}
འཚམས་མེད་པ་ལྔ་▫ 'tshams med pa lnga▪ five non-shinings (?)
འཚིག་པ་མེད་པ་▫ 'tshig pa med pa▪ {C}akopanā▪ non-spite▫ {C}immovability; undisturbed
འཚུད་པ་▫ 'tshud pa▪ to be entered; admitted; enter; go into; get into
འཚུབས་ཏེ་འཆི་བ་▫ 'tshubs te 'chi ba▪ {C} marāti▪ {C} dies [lit.: is not drowned]
འཚེ་▫ 'tshe▪ གཙེ། འཚེ། གཙེས། གཙེས།▫ gtse/ 'tshe/ gtses/ gtses/▪ {MSA}heṭha▪ to cause mischief; to cause danger to; permeate; to harm
འཚེ་བ་▫ 'tshe ba▪ གཙེ། འཚེ། གཙེས། གཙེས།▫ gtse/ 'tshe/ gtses/ gtses/▪ {C}pratyarthika; {C}vihiṃsā; {C,MSA}upadrava; {MSA}vihiṃsaka; {MSA} rnam par 'tshe ba = vihiṃsā▪ to cause mischief; to cause danger to; permeate; to harm▫ {C} provokes hostility; enemy; hostile forces; foe; harming; distress; calamity; trouble
འཚེ་བ་མེད་པ་▫ 'tshe ba med pa▪ {C}avihiṃsā; {MSA} avihiṃsaka▪ non-harming▫ {C}avoiding harm
འཚེ་བར་བྱེད་དེ་▫ 'tshe bar byed de▪ {C}viheṭhām upasaṃharati▪ harming; to harm; to cause mischief; to cause danger to; permeate▫ {C} thinks how he can hurt
འཚེ་བར་སེམས་▫ 'tshe bar sems▪ {C}viheṭhanā-abhiprāya▪ harmful mind▫ {C}intent on hurting; attempts to hurt Tenses: future, present, past, imperative
འཚེས་▫ 'tshes▪ to cause mischief or danger to; persecute; harm
འཚོ་བ་▫ 'tsho ba▪ {C,MV,MSA}ājīva; {N}jīvikā; {C} jīvan; (√jīv): {MSA}jīvati; {MSA}jīva; {MSA} jīvaka; {MSA}jīvita; {C}upājīvya▪ liveliness{N}▫ {C}livelihood; living; lives; serve as if they were
འཚོ་བ་ནར་མ་▫ 'tsho ba nar ma▪ {PH}general support [provided by the laity to the ordained sangha of food and so forth]▫ {Karmaśataka} dge 'dun gyi dkor dang; mchod rten gyi dkor dang; 'tsho ba nar ma dang; phyogs bzhi'i dge 'dun gyi dkor . . .
འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་▫ 'tsho ba rnam par dag pa▪ intensely pure livelihood
འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་▫ 'tsho ba yongs su dag pa▪ {C} pariśuddha-ājīvatva▪ pure livelihood
འཚོ་བ་ལེགས་པར་འཚོ་བ་ཡིན་▫ 'tsho ba legs par 'tsho ba yin▪ {C}sujīvitam ... jīvitam▪ {C}how good is the life which they live
འཚོ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཡ་ངས་ལོངས་སྤྱོད་▫ 'tsho ba'i phyir ni ya ngas longs spyod▪ སྤྱད་སྤྱོད་སྤྱད་སྤྱོད་▫ spyad spyod spyad spyod▪ {C}jīvikā-viṣama-bhoga▪ {C}to earn one's livelihood in the wrong way
མཛའ་བ་དང་མི་མཛའ་བ་དང་ལྡན་པ་▫ mdza' ba dang mi mdza' ba dang ldan pa▪ {C}priyāpriya-vyatyasta (=viyoga)▪ having friends and non-friends▫ {C} unsuitable situations
མཛའ་བོ་▫ mdza' bo▪ {PH}friend
མཛའ་བོའི་ཁྱིམ་དང་སློང་མོ་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་ལྷུར་ལེན་པ་▫ mdza' bo'i khyim dang slong mo ster ba'i khyim lhur len pa▪ {C} mitra-kula-bhikṣāda-kula-guruka▪ {C} one who attaches weight to his relations with the friendly families who feed him
མཛའ་མོ་▫ mdza' mo▪ {PH}lover▫ བདེ་བ་གཞན་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་ ན། །དེ་རྒྱུ་མཛའ་མོ་ཉིད་ཡིན་ཞེས། །བླུན་པོ་མིན་པ་སུ་ཞིག་འཛིན།▫ When pleasure arises from other [factors], what sensible person would say it is caused just by his lover?▫ {A4C}
མཛའ་བཤེས་▫ mdza' bshes▪ friend
མཛའ་བཤེས་ཆེན་པོ་▫ mdza' bshes chen po▪ great friend མཛའ་བཤེས་དང་བློན་པོ་དང་ཉེ་དུ་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་▫ mdza' bshes dang blon po dang nye du dang snag gi gnyen mtshams kyi▪ {C} mitrāmātyajñātisālohitā▪ {C}friends, relatives, kinsmen, and relatives མཛའ་བཤེས་དང་བློན་པོ་དང་ཉེ་དུ་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་དག་▫ mdza' bshes dang blon po dang nye du dang snag gi gnyen mtshams dag▪ {C}mitra-jñāti-sālohita▪ {C}those dear to him, his relations and kinsmen
མཛུབ་ཁྲིད་▫ mdzub khrid▪ {PH}instructions
མཛུབ་གུ་▫ mdzub gu▪ {PH}finger
མཛུབ་ཆུང་▫ mdzub chung▪ མཐེའུ་ཆུང།▫ mthe'u chung /▪ little finger
མཛུབ་མོ་▫ mdzub mo▪ སྡིགས་མཛུབ།▫ sdigs mdzub/▪ index finger
མཛེ་པོ་▫ mdze po▪ {PH}leper▫ མཛེ་པོ་འཕྲུག་བཞིན་་་་▫ Just like a leper scratching [himself], ...▫ {A4C} §III.14a
མཛོད་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་▫ mdzod lta bu'i sems bskyed▪ mind-generation like treasury
མཛོད་སྤུ་▫ mdzod spu▪ མཛོད་སྤུས་▫ mdzod spus▪ {C}ūrṇā ▪ hair-tuft; hair-treasure {VM}▫ {C, hair-tuft}ཧཱུཾ་ བཞིས་སྙིང་ག་དང་མཛོད་སྤུ་དང་ལྐོག་མ་དང་སྤྱི་བོར་བྱིང་གྱིས་བརླབ་བར་བྱའོ།▫ hUM bzhis snying ga dang mdzod spu dang lkog ma dang spyi bor bying gyis brlab bar bya'o/ ▫ Transform your heart, hair-tuft, throat, and crown of your head into magnificence with the four hūṃ [syllables] {Dor 26b.1/236.1}
མཛོད་སྤུས་▫ mdzod spus▪ མཛོད་སྤུ་▫ mdzod spu▪ {C} ūrṇā▪ hair-tuft; hair-treasure {VM}▫ {C, hair-tuft}ཧཱུཾ་བཞིས་སྙིང་ག་དང་མཛོད་སྤུ་དང་ལྐོག་མ་དང་སྤྱི་བོར་བྱིང་གྱིས་བརླབ་བར་བྱའོ།▫ hUM bzhis snying ga dang mdzod spu dang lkog ma dang spyi bor bying gyis brlab bar bya'o/▫ Transform your heart, hair-tuft, throat, and crown of your head into magnificence with the four hūṃ [syllables] {Dor 26b.1/236.1}
འཛག་པ་▫ 'dzag pa▪ འཛག་འཛག་ཟག་ཟགས།▫ 'dzag 'dzag zag zags/▪ to drip; trickle▫ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་འབབ་པ་དང་འཛག་པ་▫ byang chub kyi sems kyi rgyun 'bab pa dang 'dzag pa▫ the continuum of the mind of enlightenment descends and drips ...{TGP}
འཛངས་པ་▫ 'dzangs pa▪ {C,L}`vijña▪ wise; the wise▫ {C}discern(ing)
འཛམ་གླིང་▫ 'dzam gling▪ jambudvīpa▪ Jambudvīpa འཛམ་གླིང་། འཛམ་བུ་གླིང་▫ 'dzam gling/ 'dzam bu gling▪ jambu-dvīpa▪ Jambudvīpa; the Indian subcontinent; the world
འཛམ་བུ་གླིང་▫ 'dzam bu gling▪ {LCh}jambu-dvīpa▪ the world; the Indian subcontinent; Jambudvīpa; Land of Jambu
འཛམ་བུའི་གླིང་▫ 'dzam bu'i gling▪ {C}jambu-dvīpa; {C} jāmbudvīpa▪ the world; the Indian subcontinent ▫ {C}of Jambu-dvīpa
འཛམ་བུའི་ཆུ་གསེར་མ་▫ 'dzam bu'i chu gser ma▪ {PH} River Gold of Jambudvīpa
འཛམ་བུའི་གསེར་སྦྱངས་▫ 'dzam bu'i gser sbyangs▪ {PH} pure River Gold of Jambudvīpa
འཛིགས་▫ 'dzigs▪ saṃluḍita▪ shaggy
འཛིངས་▫ 'dzings▪ tangle
འཛིན་▫ 'dzin▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {C}grahīṣyati; {C}gṛhṇāti; {MV}grahaṇa; {MV}grāha; {MV}grāhaka; {C}parigṛhṇāti; {C} upādatta; {MSA}nigūḍha▪ verb: hold; bear; grasp; apprehend; conceive; identify{BJ 10.4}7 noun: apprehension; apprehender; conception; conceiver; object [e; g; bzung 'dzin, subject and object]{BJ 43.1}▫ {C}will take up; to gain; grasps at; graspedབུམ་འཛིན་རྟོག་པ་▫ bum 'dzin rtog pa▫ thought consciousness conceiving "pot"▫ བདག་འཛིན་གྱི་ཞེན་ཡུལ་▫ bdag 'dzin gyi zhen yul▫ referent object of the conception of self▫ གཟུགས་འཛིན་དབང་མངོན་▫ gzugs 'dzin dbang mngon▫ a sense direct perceiver apprehending a form
འཛིན་ཆས་▫ 'dzin chas▪ furniture འཛིན་རྟོག་/ འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་▫ 'dzin rtog / 'dzin pa'i rnam par rtog pa▪ conceptualization of apprehending-subjects
འཛིན་སྟངས་▫ 'dzin stangs▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {N}muṣṭi-bandha; muṣtibandha▪ mode of apprehension; mode of apprehension{N}▫ {PH}tying wrists
འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་▫ 'dzin stangs kyi yul▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ muṣṭi-bandha-viṣaya▪ object of the mode of apprehension ▫ {GD:247} object of the mode of apprehension; apprehended object
འཛིན་སྟངས་མི་མཐུན་པ་▫ 'dzin stangs mi mthun pa ▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ discordant modes of apprehension{N}
འཛིན་དུ་འཇུག་པ་▫ 'dzin du 'jug pa▪ {MSA}grāhaṇa (sic); {C}grāhayati▪ engage in grasping▫ {C} persuade to; catch hold of
འཛིན་རྣམ་▫ 'dzin rnam▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ grāhaka-ākāra; grāhakākāra ▪ that which has the aspect of the apprehender ▫ {GD:602} that which has the aspect of the apprehended; subjectal aspect
འཛིན་པ་▫ 'dzin pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ (√grah): {L,MV}gṛhyate; {C,MSA,MV}grāha; {C}graha; {C}grāhaka; {MSA} grāhika; {MV}grāhakatva; {MSA,C}udgrahaṇa; {MSA,MV,C}grahaṇa; {C}grahaṇatā; {C}gṛhṇāti; {C}udgṛhṇāti; {C}parigṛhṇāti (=mamatvena svīkuryāt); {MSA}parigraha; {C,MSA,MV}udgraha; {C,MV,MSA}d▪ conceive; apprehend; conception; consciousness conceiving; apprehension; consciousness apprehending▫ {C}grasper; receiver; take up; learn; learning; seize; taking hold of; studying; grasp at; take notice; holds; bearing in mind; bear in mind; preserve; carries; seizes; seizure; appropriation; grasping; planet; get hold of; takes hold of; gains; wins; sei
འཛིན་པ་ཀུན་བརྟགས་མངོན་འགྱུར་བ་▫ 'dzin pa kun brtags mngon 'gyur ba▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ manifest artificial conception
འཛིན་པ་འཁྲུལ་པ་▫ 'dzin pa 'khrul pa▪ {MSA}grāha-bhrānti▪ mistaken apprehension {T}
འཛིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་▫ 'dzin pa gnyis dang bral ba ▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ {MSA}dvaya-grāha-visaṃyukta▪ free from the two graspings
འཛིན་པ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་▫ 'dzin pa phyogs gcig pa'i ting nge 'dzin▪ {PH}a meditative stabilization of partiality with respect to apprehenders [of subjects]
རྫ་མཁན་▫ rdza mkhan▪ {Das} kumbhakāra▪ {PH} potter
རྫ་སོ་▫ rdza so▪ {C}ghaṭaka▪ {C}(earthen) jar
རྫས་▫ rdzas▪ {C,MSA}dravya; {C}dravyatas; {C}sva; {MSA}upadhi▪ substantial entity; substantial▫ {C}actual reality; thing in itself; as an actual reality; own; (for) himself; what is his
རྫས་ཀྱི་ཆ་▫ rdzas kyi cha▪ {GD:147} substantial parts
རྫས་གྲུབ་▫ rdzas grub▪ dravya-siddha▪ substantially established
རྫས་རྒྱུན་▫ rdzas rgyun▪ dravya▪ substantial continuum; continuum of the substantial entity
རྫས་རྒྱུན་ཕྱི་མ་▫ rdzas rgyun phyi ma▪ {PH}subsequent continuation of a substantial entity
རྫས་གཅིག▫ rdzas gcig▪ eka-dravya▪ one substantial entity; substantial identity; same substantial entity▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ༡་མངོན་སུམ་ལ་སྣང་ བ་གང་ཞིག་སོ་སོར་མི་སྣང་བ་༢་རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ་སོ་བ་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་པའི་ཆོས་▫ mtshan nyid/ 1 mngon sum la snang ba gang zhig so sor mi snang ba/ 2 rdzas kyi sgo nas so so ba ma yin par skye pa'i chos/▫ Definitions: (1) they appear to direct perception; and they do not appear as separate; (2) phenomena that are produced as not separate by way of entity
གྲུབ་བདེ་རྫས་གཅིག▫ grub bde rdzas gcig▫ simultaneous substantial identity▫ {GD:241} = A thing which is distinct from ″substantial entity″ in the Ge-luk-ba system based on the existence of permanent real entities (rtag dngos).
རྫས་ཆོས་▫ rdzas chos▪ dravya-dharma▪ substantial phenomenon▫ Definitions: མཚན་ཉིད་ཁྱོད་གཞི་ གྲུབ་ཁྱོད་ཁྱོད་རང་ཡིན་ཁྱོད་མ་ཡིན་པ་ཁྱོད་མ་ཡིན་ཁྱོད་ཀྱི་ལྡོག་པ་རྫས་ཆོས་དང་མི་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་▫ mtshan nyid/ khyod gzhi grub/ khyod khyod rang yin/ khyod ma yin pa khyod ma yin/ khyod kyi ldog pa rdzas chos dang mi 'gal ba yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa/▫ Definition: an observed common locus between: its being an established base; its being itself; not-its not being it; and its isolate not being contradictory with substantial phenomenon
རྫས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་མཐུན་▫ rdzas chos kyi rjes mthun▪ concordance with substantial phenomenon; similitude-of-substantial-phenomenon▫ Definitions: མཚན་ཉིད། ཁྱོད་གཞི་གྲུབ་ཁྱོད་ཁྱོད་རང་ཡིན་ཁྱོད་ མ་ཡིན་པ་ཁྱོད་མ་ཡིན་ཁྱོད་ཀྱི་ལྡོག་པ་རྫས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་མཐུན་དང་མི་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་དམིགས་པ་▫ mtshan nyid/ khyod gzhi grub/ khyod khyod rang yin/ khyod ma yin pa khyod ma yin/ khyod kyi ldog pa rdzas chos kyi rjes mthun dang mi 'gal ba yang yin pa'i gzhi mthun par dmigs pa/ ▫ Definition: that which is observed as a common locus of: it is an established base; it is itself; non-it is not it; and its isolate is not contradictory with concordance with substantial phenomenon
རྫས་བཏགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་▫ rdzas btags kyi khyad par▪ གདགས་འདོགས་བཏགས། བརྟགས་ཐོགས་▫ gdags 'dogs btags/brtags thogs▪ difference between the substantially existent and the imputedly existent{BJ 55.1}
རྫས་ཐ་དད་▫ rdzas tha dad▪ different substantial entity; different substantial entities
རྫས་ཐ་དད་པ་▫ rdzas tha dad pa▪ different substantial entities
རྫས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་▫ rdzas thams cad yongs su btang ba▪ གཏང་གཏོང་བཏང་ཐོངས་▫ gtang gtong btang thongs▪ {C}sarvasva-parityāgitā▪ let go of all belongings/wealth/substantial things▫ {C} renunciation of all that is his Tenses: future, present, past, imperative
རྫས་ཐིག་▫ rdzas thig▪ dravyabindu▪ substance drop
རྫས་ལྡོག་▫ rdzas ldog▪ {PH}substantial and isolate [phenomena]
རྫས་མེད་པ་▫ rdzas med pa▪ {C}adravya▪ not substantially existent; non-substantial▫ {C}not actually real
རྫས་འཛིན་རྟོག་པ་▫ rdzas 'dzin rtog pa▪ གཟུང་འཛིན་བཟུང་ཟུངས་▫ gzung 'dzin bzung zungs▪ conception conceiving substantial existence▫ {PH} conception of the true existence of subjects (i.e., persons) as being substantially existent
རྫས་འཛིན་རྟོག་པ་དགུ་▫ rdzas 'dzin rtog pa dgu▪ {PH} conception of the true existence of subjects (i.e.; persons) as being substantially existent
རྫས་གཞན་▫ rdzas gzhan▪ {PH}different substantial entities▫ བཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་▫ bzung 'dzin rdzas gzhan gyis stong pa▫ subject and object are empty of being different substantial entities [a definition of the coarse selflessness of phenomena (chos kyi bdag med rags pa)]
རྫས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་▫ rdzas gzhan gyis stong pa▪ empty of being different substantial entities{BJ 26.6}
རྫས་ཡོད་▫ rdzas yod▪ རྫས་སུ་ཡོད་པ་▫ rdzas su yod pa▪ {MSA}dravya-sat▪ substantially existent; substantial existent▫ Definitions: མཚན་ཉིད། རང་ཉིད་ངོས་གཟུང་བ་ལ་ཆོས་གཞན་ངོས་གཟུང་བ་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པ་ ▫ mtshan nyid/ rang nyid ngos gzung ba la chos gzhan ngos gzung ba la ltos mi dgos pa/▫ Definition: [a phenomena] whose identification need not depend on identifying another phenomena {T}
ཡོད་རྫས་▫ yod rdzas▪ {PH}existent substance
རྫས་ཡོད་ཀྱི་གང་ཟག་▫ rdzas yod kyi gang zag▪ dravyasatpudgala▪ substantially existent person
རྫས་ཡོད་ཆོས་གསུམ་▫ rdzas yod chos gsum▪ tri-dravya-saddharma▪ three properties of a substantial existent
རྫས་རིགས་གཅིག་▫ rdzas rigs gcig▪ one substantial type▫ Definitions: མཚན་ཉིད་རང་གི་ཉེར་ལེན་གཅིག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཐ་དད་པའི་འདུས་བྱས་▫ mtshan nyid/ rang gi nyer len gcig las skyes pa'i tha dad pa'i 'dus byas/▫ Definition: different composed products that are produced from one substantial cause
རྫས་རིགས་གཅིག་པ་▫ rdzas rigs gcig pa▪ same type of substantial entity
རྫས་རིགས་མཐུན་པ་▫ rdzas rigs mthun pa▪ similar substantial type{LG 30.2}
རྫས་རིགས་མི་འདྲ་བ་▫ rdzas rigs mi 'dra ba▪ dissimilar types of substantial entities
རྫས་རེ་རེ་▫ rdzas re re▪ {PH}single substantial entity
རྫས་ལ་དགག་གྲུབ་མི་བྱེད་▫ rdzas la dgag grub mi byed ▪ {GD:247} it is not possible to establish or refute anything in direct reference to a substance
རྫས་སུ་གྲུབ་པ་▫ rdzas su grub pa▪ dravyasiddha▪ substantially established
རྫས་སུ་མཆིས་པ་▫ rdzas su mchis pa▪ {C}dravya▪ substantially existent; substantial
རྫས་སུ་ནི་མེད་▫ rdzas su ni med▪ {MSA}dravyato nāsti▪ not substantially existent
རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པ་▫ rdzas su ma grub pa▪ not substantially established
རྫས་སུ་མ་མཆིས་པ་▫ rdzas su ma mchis pa▪ {C}adravya ▪ not substantially existent
རྫས་སུ་མེད་པ་▫ rdzas su med pa▪ {C}adravya▪ not substantially existent
རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་▫ rdzas su med pa nyid▪ {C} adravyatā▪ non-substantial-existence▫ {C}non-substantiality
རྫས་སུ་ཡོད་པ་▫ rdzas su yod pa▪ {N}dravya-sat▪ substantially existent
རྫི་▫ rdzi▪ {PH}herder; supervisor; one who cares for; one who guides▫ གླང་རྫི་▫ cow-herd▫ {Das} = Abhidharma Tenses: future, present, past, imperative
རྫི་བ་མཆོག་གི་འདྲ་བ་▫ rdzi ba mchog gi 'dra ba▪ {C}go-vṛṣa▪ {C}like those of an excellent cow
རྫི་མ་▫ rdzi ma▪ {C} pakṣma▪ {C}eye-lashes
རྫི་མོ་▫ rdzi mo▪ herdswomen
རྫིག་པོ་▫ rdzig po▪ rich
རྫུ་སྐྱེས་▫ rdzu skyes▪ spontaneous birth
རྫུ་འཕྲུལ་▫ rdzu 'phrul▪ {LCh,C,MSA,MV}ṛddhi▪ [deceive-magic]; magical emanation; magical power; magical illusion; miracle▫ {C}majesty; potency; wonderworking powers; ability to work wonders
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་▫ rdzu 'phrul gyi rkang pa▪ {C,MV} ṛddhi-pada; ṛddhipāda▪ leg of manifestation; bases of magical emanations; legs of magical emanation▫ {C}roads to psychic power; bases of psychic power Divisions: དབྱེ་བ། ༡་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པའི་འདུན་པ་༢་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་ པའི་བརྩོན་འགྲུས་༣་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པའི་སེམས་༤་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པའི་དཔྱོད་པ་▫ dbye ba/ 1 rdzu 'phrul rkang pa'i 'dun pa/ 2 rdzu 'phrul rkang pa'i brtson 'grus/ 3 rdzu 'phrul rkang pa'i sems/ 4 rdzu 'phrul rkang pa'i dpyod pa/ ▫ Divisions: (1) aspiration to the bases of magical emanations (chanda-ṛddhi-pada); (2) effort toward the bases of magical emanations (vīrya-ṛdddhi-pada); (3) mental attention on the bases of magical emanations [involving fixing one's mind in the position r
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་▫ rdzu 'phrul gyi cho 'phrul▪ {C}ṛddhi-prātihārya▪ miraculous magical emanations▫ {C}wonder; wonder-working powers; the miraculous wonderworking power; miracle
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་▫ rdzu 'phrul gyi rnam grangs ▪ {C}viparyāsa▪ enumeration of magical emanations▫ {C}perverted; new; what can upset
རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་▫ rdzu 'phrul mngon par 'du mdzad pa▪ {C}ṛddhy-abhisaṃskāra▪ manifest production of the bases of magical emanations▫ {C}wonderworking power
རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་མངོན་པར་མཛད་དེ་▫ rdzu 'phrul mngon par 'du mdzad pa mngon par mdzad de▪ {C}ṛddhy-abhisaṃskāram abhisaṃskṛtavān▪ manifestly produce the manifest production of the bases of magical emanations▫ {C}exercised his psychic power
རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་▫ rdzu 'phrul can▪ {PH}possessing magical powers▫ རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་དབང་ཕྱུག་ཞེས་བྱའོ།▫ rdzu 'phrul can rnams kyi mchog ni dbang phyug zhes bya'o;▫ The foremost of those possessing magical powers was called Iśvara.▫ W19357 - Kangyur errata; fol. 2a.2
རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་▫ rdzu 'phrul dang ldan pa▪ ṛddhi-vat▪ possessing magical power
རྫུན་▫ rdzun▪ FALSE
རྫུན་མཁན་▫ rdzun mkhan▪ {PH}liar
རྫུན་དང་གཡོ་སྒྱུ་▫ rdzun dang g.yo sgyu▪ {PH}lies and deceit and guile
བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་▫ brdzun du smra ba▪ {C}mṛṣā-vāda▪ lying; lie▫ {C}deceptive speech
བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་ཡོན་ཏན་▫ brdzun du smra ba las ldog pa'i yon tan▪ ལྡོག་ལྡོག་ལྡོགས་ལྡོགས་▫ ldog ldog ldogs ldogs▪ {MSA}mṛṣā-vādād virati-guṇaṃ▪ qualities that are reversed from lying
