साहाय्यम्:देवनागरीलिप्या कथं लेखनीयम्?
देवनागरीलिप्या उट्टङ्कनार्थं बहवः उपायाः (बरह, श्रीलिपि, ऐलिप्...) विद्यन्ते । एतेषु कस्यचित् उपायस्य प्रयोगं कर्तुम् अर्हति अथवा विकि-अन्तर्भूतायाः व्यवस्थायाः उपयोगं कर्तुम् अर्हति ।
विकि-निवेश-प्रणाली
[सम्पाद्यताम्]संस्कृत विकिपीडिया इति स्थले सम्पादनार्थे अन्तर्निर्मितं सम्पादकोपकरणमपि उपलभ्यते। इदं ध्वन्यात्मक-लिप्यन्तरणमाधारितं अस्ति। तस्य प्रयोगार्थे देवनागरी- लिप्यां 'क' इत्यक्षरं लिखितुं 'ka' टंकणं करोतु। एतस्याः तालिकायाः सहयोगेन देवनागर्या लेखितुं शक्यते -
प्रणवः
[सम्पाद्यताम्]| प्रणवः | English letters to type |
|---|---|
| ॐ | OM |
स्वराः
[सम्पाद्यताम्]| स्वराः | English letter(s) to type |
|---|---|
| अ | a |
| आ | A अथवा aa |
| इ | i |
| ई | I अथवा ii |
| उ | u |
| ऊ | U अथवा uu |
| ऋ | R |
| ॠ | RR |
| लृ | Ll |
| ॡ | Lll |
| ऎ | e |
| ए | E |
| ऐ | ai |
| ऒ | o |
| ओ | O |
| औ | au |
| अं | aM |
| अः | aH |
व्यञ्जनानि
[सम्पाद्यताम्]वर्गीयव्यञ्जनानि
| 'क'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| क | ka |
| ख | kha |
| ग | ga |
| घ | gha |
| ङ | nga |
| 'च'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| च | cha |
| छ | chha |
| ज | ja |
| झ | jhha |
| ञ | nja |
| 'ट'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| ट | Ta |
| ठ | Tha |
| ड | Da |
| ढ | Dha |
| ण | Na |
| 'त'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| त | ta |
| थ | tha |
| द | da |
| ध | dha |
| न | na |
| 'प'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| प | pa |
| फ | pha |
| ब | ba |
| भ | bha |
| म | ma |
अवर्गीयव्यञ्जनानि
| अन्तस्थाः | English letter(s) to type |
|---|---|
| य | ya |
| र | ra |
| ल | la |
| ळ | La |
| ऴ | zha |
| व | va |
| ऊष्माणि | English letter(s) to type |
|---|---|
| श | Sa |
| ष | sha |
| स | sa |
| ह | ha |
गुणिताक्षराणि
[सम्पाद्यताम्]क = ka
का = kaa
कि = ki
की = kI
कु = ku
कू = kU
कृ = kR
कॄ = kRR
कॢ = kLl
कॣ = kLll
कॅ = ke^
कॆ = ke
के = kE
कै = kai
कॉ = ko^
कॊ = ko
को = kO
कौ = kau
कं = kaM
कः = kaH
संयुक्ताक्षराणि
[सम्पाद्यताम्]क्क = kka
ङ्क = ngka
ङ्ङ = ngnga
च्च = chcha
ञ्च = njcha
ञ्ञ = njnja
ट्ट = TTa
ण्ट = NTa
ण्ण = NNa
त्त = tta
न्त = nta
न्न = nna
प्प = ppa
म्प = mpa
म्म = mma
ख्य = khya
ग्ध = gdha
द्य = dya
क्र = kra
त्र = tra
द्ध = ddha
र्क = rka
न्द = nda
न्द्र = ndra
ग्द्ध = gddha
चिह्नानि
[सम्पाद्यताम्]| देवनागरी | English letter(s) to type | Use | |
|---|---|---|---|
| विरामः | ् | ~ | suppresses inherent vowel |
| अनुस्वारः | ं | M | |
| विसर्गः | ः | H | |
| प्रश्लेषः अथवा अवग्रहः | ऽ | // | |
| पूर्णविरामः - अर्धचरणः | । | . | |
| पूर्णविरामः - पूर्णचरणः (दीर्धविरामः) |
॥ | .. | |
| संक्षेपकम् | ॰ | Not defined | Devanagari-specific abbreviations |
| उदात्तः | ॑ | Not defined | vedic tone 'udatta'/'svarita' |
| अनुदात्तः | ॒ | Not defined | vedic tone 'anudatta' |
| ॓ | Not defined | grave accent | |
| ॔ | Not defined | acute accent | |
| ़ | ` | for extending the alphabet to new letters. For example, to produce क़ you can type k`a |
संख्याः
[सम्पाद्यताम्]| संख्या | English numeral to type |
|---|---|
| ० | 0 |
| १ | 1 |
| २ | 2 |
| ३ | 3 |
| ४ | 4 |
| ५ | 5 |
| ६ | 6 |
| ७ | 7 |
| ८ | 8 |
| ९ | 9 |
अन्तर्वर्तिना लिपिपरिवर्तकोपकरणेन देवनागरीटङ्कनसमये आङ्ग्ललिपिना सङ्ख्याङ्कः याथातथ्यम् इष्यते चेत्, आदौ \ इति चिह्नं टङ्कितव्यं, ततः सङ्ख्याङ्कः टङ्कितव्यः। यथा हि, \1 इति टङ्कनेन 1 इत्यागमिष्यति। (en: While typing in Devanagari using the in-built transliteration tool, to get an English numeral as itself, type the \ symbol first, and then type the numeral. For example, typing \1 will give 1.)
Devanagri inscript
[सम्पाद्यताम्]InScript is the standard keyboard for Indian scripts. The image shows Devanagri inscript.
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
[सम्पाद्यताम्]- देवनागरी-उपकरणमञ्जूषा
- माइक्रोसाफ्ट् इण्डिक आइएमई (फोनेटिक, रेमिंगटन तथा इनस्क्रिप्ट् )
- इण्डिक् इनपुट् एक्सटेन्शन् फायरफक्स एक्सटेन्शन् (फोनेटिक् तथा इनस्क्रिप्ट्)
- इन्दीवरदेवनागरीसम्पादनम्
- बरह
- गमभन
- गूगल् देवनागरी लिप्यन्तरणम्