वाक्याभ्यासशतकम्
१। मोहन दौड़ता है ।
• मोहनः धावति ।
२। बालक पढ़ता है ।
• बालकः पठति ।
३। राधा भोजन पकाती है ।
• राधा भोजनं पचति ।
४। छात्र देखता है ।
• छात्रः पश्यति ।
५। गीदड़ आता है ।
• शृगालः आगच्छति ।
६। वह प्रश्न पूछता है ।
• सः प्रश्नं पृच्छति ।
७। बन्दर फल खाता है ।
• कपिः फलं भक्षयति ।
८। दो बच्चे पढ़ते है ।
• शिशू पठतः ।
९। वे सब दौड़ते है ।
• ते धावन्ति ।
१०। बालक चित्र देखते हैं ।
• बालकाः चित्रं पश्यन्ति ।
११। तुम पाठ पढ़ते हो ।
• त्वं पाठं पठसि ।
१२। तुम क्या देखते हो ।
• त्वं किं पश्यसि ।
१३। तुम कब जाते हो ।
• त्वं कदा गच्छसि ।
१४। तुम दोनों चित्र देखते हो ।
• युवां चित्रं पश्यथः ।
१५। तुम दोनों पत्र लिखते हो ।
• युवां पत्रं लिखथः ।
१६। तुम सब यहाँ आते हो ।
• यूयम् अत्र आगच्छथ ।
१७। तुम सब प्रातः दौड़ते हो ।
• यूयं प्रातः धावथ ।
१८। तुम दोनों फल खाते हो ।
• युवां फलं भक्षयथः ।
१९। तुम यहाँ आते हो ।
• त्वम् अत्र आगच्छसि ।
२०। तुम सब कहाँ जाते हो ।
• यूयं कुत्र गच्छथ ।
२१। वह गाँव को गया ।
• सः ग्रामम् अगच्छत् ।
२२। ब्राह्मण घर गया ।
• विप्रः गृहम् अगच्छत् ।
२३। उसने स्नान किया ।
• सः स्नानम् अकरोत् ।
२४। राम और मोहन पढ़े ।
• रामः मोहनः च अपठताम् ।
२५। वे दोनों बाग को गए ।
• तौ उद्यानम् अगच्छताम् ।
२६। सीता पानी लायी ।
• सीता जलम् आनयत् ।
२७। लड़की ने खाना खाया ।
• बालिका भोजनम् अभक्षयत् ।
२८। क्या तुम्हारा भाई यहाँ आया ।
• किं तव सहोदरः अत्र आगच्छत् ।
२९। तुम लोग कहाँ गए ।
• यूयं कुत्र अगच्छत ।
३०। सीता ने एक पत्र लिखा ।
• सीता एकं पत्रम् अलिखत् ।
३१। उसका मित्र आया ।
• तस्य मित्रम् आगच्छत् ।
३२। कृष्ण ने अर्जुन से कहा
• कृष्णः अर्जुनम् अकथयत् ।
३३। मुनि ने तप किया ।
• मुनिः तपः अकरोत् ।
३४। राम ने पत्र लिखा ।
• रामः पत्रम् अलिखत् ।
३५। मैनें चोरों को देखा ।
• अहं चौरान् अपश्यम् ।
३६। राम ने सदा सत्य बोला ।
• रामः सदा सत्यम् अवदत् ।
३७। सेवक ने अपना कार्य किया ।
• सेवकः स्वकार्यम् अकरोत् ।
३८। धनिक ने धन दिया ।
• धनिकः धनम् अयच्छत् ।
३९। अध्यापक क्रुद्ध हुआ ।
• अध्यापकः क्रुद्धः अभवत् ।
४०। तुमने कल क्या किया ।
• त्वं ह्यः किम् अकरोः ।
४१। ब्रह्मादत्त जाएगा ।
• ब्रह्मादत्तः गमिष्यति ।
४२। मोहनश्याम पत्र लिखेगा ।
• मोहनश्यामः पत्रं लेखिष्यति ।
४३। लड़के पाठ पढ़ेगें ।
• बालकाः पाठं पठिष्यन्ति ।
४४। तुम पाठ याद करोगे ।
• त्वं पाठं स्मरिष्यसि ।
४५। सीता वन को जाएगी ।
• सीता वनं गमिष्यति ।
४६। वे सब चित्र देखेंगे ।
• ते चित्रं द्रक्ष्यन्ति ।
४७। प्रमिला खाना पकाएगी ।
• प्रमिला भोजनं पक्ष्यति ।
४८। तुम दोनों दूध पियोगे ।
• युवां दुग्धं पास्यथः ।
४९। छात्र खेल के मैदान में दौड़ेंगे ।
• छात्राः क्रीड़ा क्षेत्रे धाविष्यन्ति ।
५०। मैं क्या करूँगा ।
• अहं किं करिष्यामि ।
५१। तुम प्रसन्न होंगे ।
• त्वं प्रसन्नः भविष्यसि ।
५२। हम क्या चाहेंगे ।
• वयं किम् एषिष्यामः ।
५३। राम स्नान करेगा ।
• रामः स्नानं करिष्यति ।
५४। मैं क्रोध करूँगा ।
• अहं क्रोत्स्यामि ।
५५। पुत्र पिता के साथ जाएगा ।
• पुत्रः जनकेन सह गमिष्यति ।
५६। बालक पुस्तकें गिनेगा ।
• बालकः पुस्तकानि गणयिष्यति ।
५७। चोर धन चुराएगा ।
• चौरः धनं चोरयिष्यति ।
५८। मैं तेरे साथ चलूँगा ।
• अहं त्वया सह चलिष्यामि ।
५९। वह पुरस्कार जीतेगा ।
• सः पुरस्कारं जेष्यति ।
६०। शिक्षक छात्र को पीटेगा ।
• शिक्षकः छात्रं ताडयिष्यति ।
६१। राधा पाठ पढ़े ।
• राधा पाठं पठतु ।
६२। छात्र भोजन करें ।
• छात्राः भोजनं कुर्वन्तु ।
६३। राजा धन दे ।
• नृपः धनं यच्छतु ।
६४। ईश्वर जीवन बचाए ।
• ईश्वरः जीवनं रक्षतु ।
६५। हम चित्र देखें ।
• वयं चित्रं पश्याम ।
६६। तुम बाग में दौड़ो ।
• त्वम् उद्याने धाव ।
६७। वे फूल ले जाएँ ।
• ते पुष्पाणि नयन्तु ।
६८। वे दोनों जल पिएँ ।
• तौ जलं पिबताम् ।
६९। राधा खाना पकाए ।
• राधा भोजनं पचतु ।
७०। तुम दोनों पाठ पढ़ो ।
• युवां पाठं पठतम् ।
७१। वह कविता रचे ।
• सः कवितां रचयतु ।
७२। तुम दोनों पत्र लिखो ।
• युवां पत्रं लिखतम् ।
७३। मैं सत्य बोलूँ ।
• अहं सत्य वदानि ।
७४। हम सभी सृजन करें ।
• वयं सर्वे सृजाम ।
७५। मोहन और सोहन पाठ याद करें ।
• मोहनः सोहनः च पाठं स्मरताम् ।
७६। वे फूल स्पर्श नहीं करें ।
• ते पुष्पाणि न स्पृशन्तु ।
७७। तुम मत हंसो ।
• त्वं मा हस ।
७८। हम बाग को जाएँ ।
• वयम् उद्यानं गच्छाम ।
७९। आओ पढ़ो लिखो ।
• आगच्छ पठ लिख ।
८०। वहाँ मत जाओ ।
• तत्र मा गच्छ ।
८१। उसे पाठ पढ़ना चाहिए ।
• सः पाठं पठेत् ।
८२। तुम्हें वहाँ जाना चाहिए ।
• त्वं तत्र गच्छेः ।
८३। सीता को खाना पकाना चाहिए ।
• सीता भोजनं पचेत् ।
८४। उसे पत्र लिखना चाहिए ।
• सः पत्रं लिखेत् ।
८५। तुम्हें क्रोध नहीं करना चाहिए ।
• त्वं क्रोधं न कुर्याः ।
८६। तुम्हें पाठ याद करना चाहिए ।
• त्वं पाठं स्मरेः ।
८७। मुझे तुम्हारे साथ होना चाहिए ।
• अहं त्वया सह भवेयम् ।
८८। माताजी को कहानी कहनी चाहिए ।
• जननी कथां कथयेत् ।
८९। हमें विद्यालय रोजाना जाना चाहिए ।
• वयं प्रतिदिनं विद्यालयं गच्छेम् ।
९०। उन्हें गाँव नहीं जाना चाहिए ।
• ते ग्रामं न गच्छेयुः ।
९१। बच्चो को भयभीत नहीं होना चाहिए ।
• बालकाः भयभीताः न भवेयुः ।
९२। तुम सभी को देश की रक्षा करनी चाहिए ।
• यूयं देशस्य रक्षां कुर्यात ।
९३। लड़की को नहीं हँसना चाहिए।
• बालिका न हसेत् ।
९४। उसे विद्वान् का सम्मान करना चाहिए ।
• सः विदुषः सम्मानं कुर्यात ।
९५। हमें शिक्षकों की आज्ञा माननी चाहिए ।
• वयं शिक्षकानाम् आज्ञापालनं कुर्याम ।
९६। तुम्हें कलह नहीं करना चाहिए ।
• त्वं कलहं न कुर्याः ।
९७। हमें अपनी पुस्तकें पढ़नी चाहिए ।
• वयं स्वपुस्तकानि पठेम् ।
९८। राम को धीरे-धीरे बोलना चाहिए ।
• रामः मन्दं मन्दं वदेत् ।
९९। तुम्हें प्रातः पाठ याद करने चाहिए ।
• त्वं प्रातः पाठान् स्मरेः ।
१००। पुत्र को पिता के साथ होना चाहिए ।
• पुत्रः जनकेन सह भवेत् ।