NOTES 169 ११ this sense. His concluding words are “तस्मादधिष्ठात्रन्तरा भावादात्मनः कर्तृत्वमुपादानान्तराभावाच्च प्रकृतित्वम्. Page 96. Line 25. प्रत्यनुमान ‘contrary conclusion. The term is thus defined in the Vachaspatyam-—‘‘प्रतीपानुमाने। यथा पर्वतो वह्निमान्धूमवत्त्वादिति वादिनोक्ते पर्वतो वह्न्यभाववान्पा षाणमयत्वादिति प्रतिवादिनः प्रतिपक्षानुमानम् ” ॥ Line 26 &c. आश्रयासिद्ध, स्वरूपासिद्ध, and व्याप्यत्वासिद्ध- These three forms of fallacy are thus explained in the Tarkasangraha:–‘असिद्धस्त्रिविध आश्रयासिद्धः स्वरूपासिद्धो व्याप्यत्वासिद्धश्चेति । आश्रयासिद्धो यथा । गगनारविन्दं सुरभ्यरवि न्दत्वासरोजारविन्दवत् । अत्र गगनारविन्दमाश्रयः स च नास्त्येव । स्वरूपासिद्धो यथा । शब्दो गुणश्चाक्षुषत्वात् । अत्र चाक्षुषत्वं शब्दे नास्ति शब्दस्य श्रावणत्वात्। सोपाधिको हेतुर्व्याप्यत्वासिद्धः। साध्यव्यापकत्वे सति साधनाव्यापक उपाधि:” ॥ For 'Translation, see Dr Ballantyne's second edition (1852). See also Tarka bhasa, pp. 168-174 with Dr. Ganganath Jha's translation, p. 69 &c.; and Aptes Sanskrit Dictionary S. V. असिद्ध , १६ Page 98. विशेषास्तावत्सामान्ये कल्पिताः In Bahmasutra bhasya 2. 3. 9 we read “सामान्याद्विशेषा उत्पद्यमाना दृश्यन्ते मृदादेर्घटादयो न तु विशेषेभ्यः सामान्यम्’’। Compare Tantra- vartika, p. 794 :–सामान्यप्राप्त्यपेक्षश्च विशेषो नित्यमिष्यते' । and p.1027, line15- न तु निःसामान्यः कश्चिद्विशेष उपपद्यते । -प्रत्यनुमानबाधिकाः । For प्रत्यनुमान see above, Page 99. Line 5. वियदधिकरण is Brahmasutra 2. 3. 1-7. It discusses the question as to whether akasa is eternal or produced; and decides in favour of the latter. प्रधानाण्वादिवादा निरस्ताः । For the confutation of the Sankhya and atomic theories, see Brahmasutrabhasya 2. 2. 1-17, from which (and from 2. 1. 29 ) many of the expressions on this page have been taken. ‘‘यदस्ति यद्भाति &c.” I looked through the Yogavasistha, and elsewhere, for this quotation, but failed to trace it. Page 100 पुर्यष्टकं । This signifies the eight constituents of the elementary or subtle body which envelops the soul 15
