पृष्ठम्:श्रीमद्वाल्मीकिरामायणम् (अमृतकतकव्याख्यायुतम्) (तृतीयः भागः – अयोध्याकाण्डः-२).pdf/२३६

८३ सर्ग:]

205

ततो गङ्गां समासेदुः शृङ्गवेरपुरे तु ते

 तुन्नवायाः - सौचिकाः । घोषः -- आमीरपल्ली, ग्राममहत्तराः घोषमहत्तराश्च तथा – परिबृढाः । कैवर्तः - घीवरः - दाशः -वलधरः । कारवः - कर्मकरा: ॥ १५ ॥

^[१]समाहिता वेदविदः ब्राह्मणा ^[२]वृत्तसम्मताः ।
गोरथैर्भरतं यान्तं अनुजग्मुः सहस्रशः ॥ १६ ॥
सुवेषाः शुद्धवसनाः ताम्रमृष्टानुलेपनाः ।
सर्वे ते ^[३] विविधैर्यानैः ^[४] शनैर्भरतमन्वयुः ॥ १७ ॥

 गोरोचनाकुङ्कुमादिवस्तुसम्बन्धतः ताम्रवर्णं मृष्टं संपूर्ण अनुलेपनं येषां ते तथा ॥ १७ ॥

^[५] प्रहृष्टमुदिता सेना साऽन्वयात् कैकयीसुतम् ।
भ्रातुरानयने यान्तं भरतं भ्रातृवत्सलम् ॥ १८ ॥
ते गत्वा दूरमध्वानं रथयानाश्चकुञ्जरैः ।
^[६] समासेदुस्ततो गङ्गां शृङ्गिवेरपुरं प्रति ॥ १९ ॥
यत्र रामसखो वीरः गुहो ज्ञातिगणैर्वृतः ।
^[७] निवसत्यप्रमादेन देशं तं परिपालयन् ॥ २० ॥

 शृङ्गिबेरपुरं प्रतीति । लक्षणे प्रतिः कर्मप्रवचनीयः, शृङ्गिबेरपुर इत्यर्थः । अप्रमादेन अटवीं देशं-रामाश्रितं स्वीयं देशं सावधानतया रक्षन् ॥ २० ॥

---

1. समाहिता: – योगिनः- गो.
2. व्रतसम्मताः - ङ.
3. विमलै-च.
4. वाहनादिसम्मर्दात्-शनैरिति ।
5. प्रहर्ष:-कायिको रोमाञ्चादिः, मोद: – मानसो हर्ष:- गो. ती.
6. शृङ्गिबेरपुरं प्रति दूरमध्वानं गत्वा गङ्गां समासेदुरिति सम्बन्ध:- गो.
7. अप्रमादेन - सावधानतया, रामविरोध्यागमनवारणपर इत्यर्थ:- गो. अथ वा गुहस्य निषादराजत्वात् स्वं देशं सावधानं पालयन्निवसतीति वाऽर्थः ।