एतत् पृष्ठम् परिष्कृतम् अस्ति
198
[अयोध्याकाण्ड:
सेनाप्रस्थानम्
ननु महता प्रयासेन राज्यं संपादितमित्यस्मदादिभिः राजा भवेत्युच्यत इत्याशङ्कां निरस्यति – यद्धीत्यादि । वनरूपं दुर्गं वनदुर्गम् ।। १५ ।।
राममेवा[३]नुगच्छामि राजा स द्विपदां वरः ।
त्रयाणामपि लोकानां राज्यमर्हति राघवः ॥ १६ ॥
द्विपदामिति । द्वौ पादौ येषां ते तथा, ततः 'सङ्ख्या सुपूर्वस्य' इति लोपः समासान्तः द्विपादिति, तत: 'पाद: पत्’ इति भस्थले पदादेशः, पुरुषाणामिति यावत् ॥ १६ ॥
[४] तद्वाक्यं धर्मसंयुक्तं श्रुत्वा सर्वे सभासद: । हर्षान्मुमुचुरश्रूणि [५]रामे निहितचेतसः ॥ १७ ॥ यदि त्वार्यं न शक्ष्यामि विनिवर्तयितुं वनात् । वने तत्रैव वत्स्यामि यथाऽऽर्यो [६] लक्ष्मणस्तथा ॥ १८ ॥ सर्वथैव स्वराज्यचिन्ता नास्तीति स्पष्टयति – यदि त्वित्यादि ।
- ↑ अनेन अप्राप्तभाषणश्रवणपापस्य प्रायश्चित्तमनुश्रितम्- गो.
- ↑ यदि - ङ.
- ↑ भिगच्छामि-ङ.
- ↑ मध्येऽयमेकः श्लोकः कविवाक्यम् ।
- ↑ तदा विस्मितमानसाः-ङ.
- ↑ कनिष्ठे लक्ष्मणे आर्यशब्दप्रयोगः ज्येष्ठानुवर्तनरूपधर्मनिरतत्वात् - गो.
- ↑ सर्वोपायमिति क्रियाविशेषणम्, सर्वोपायं यत्नैः करिष्ये इत्यर्थः । आर्यमिश्राणां सदस्यानाम्, ’आर्यमिश्रा: पारिषदाः सदस्या: सामवायिका: ' इति
सज्जनाः । भवद्भिरप्यागन्तव्यमित्यर्थादुक्तं भवति - गो. - ↑ सर्वोपायै-येतिष्ये तं-ङ.
- ↑ बलात्- ङ.