वत्सु भास्करकिरणेषु, गगनावतारविश्रामलालसानां रविरथवाजिनां हर्षहेपारवप्रति केन सह विशति मेरुगिरिगह्वरं वासरे, मुकुलितरक्तपङ्कजपुटप्रविष्ट मैधुकर्यावलीषु वि कन्धकारिहृदयाविव प्रारब्धनिमीलनासु पद्मिनीषु ग्रासीकृतसामान्यमृणाललता संक्रामितानीच परस्परहृदयान्यादाय विघटमानेषु रथाङ्गनाम्नां युगलेषु सा छत्रग्राहि त्याकथयत्——'भर्तृदारिके, तयोर्मुनिकुमारयोरन्यतरो द्वारि तिष्ठति । कथयति चाक्ष मुपयाचितुमागतोऽस्मि' इति । अहं तु मुनिकुमारनामग्रहणादेव स्थानस्थितानि गतेवद्व समुपजाततदागमनाशङ्का समाहूयान्यतमं कञ्चुकिनम् 'गच्छ | प्रवेश्यताम्' इत्यादिश्य णवम् । अथ मुहूर्तादिव तं तस्य रूपस्येव यौवनम्, यौवनस्येव मकरकेतनम, मकरकेत १ । - कस्याम् । आतपलक्ष्म्याम् | किंविशिष्टायाम् | सरागेति । राग आरुण्यं रतिश्च तेन सहवर्तमानो क सकरः सूर्यस्तस्य दर्शनेनावलोकनेन तम्मिन्वानुरक्ता तस्यामत एव कृतं कमलानां शयनं कमलेषु श यत्रा सा तस्याम् | आरुण्यवशादाह - अनङ्गेति । अनङ्गेन कंदर्पणातुरामिव पीडितामिव पाण्डुतां व्रजन्त्यामिव । पुनः केषु । भास्करकिरणेषु रविभानुषु सत्सु | तानेव विशेषयन्नाह — गैरिको धातुमयो वैतस्तस्य सलिलमम्भस्तस्मिन्प्रपातः पतनं तेन पाटलेषु श्वेतरक्तेषु | कमलवनेभ्यो नलिनखण्डेभ्य उत्था कृत्वा वनगजयूथेष्विवारण्य हरितसमूहेष्विव पुज्जीभवत्व की भवत्सु । पुनः कस्मिन्सति । वासरे दिवसे में गहरं निकुञ्ज विशति प्रविशति सति । कथं सह । केनेत्यभियेणाह – गगनेति । गगन आकाशेऽवतारः मणं तम्मायो विश्रामो विश्रान्तिस्तस्मिल्लालसानां सस्पृहाणां रविरथवाजिनां सूर्यस्यन्दनाश्वानां हर्षः प्रम हेषारवस्तस्य प्रतिशब्दः प्रतिच्छन्दस्तेन सह | सार्धमित्यर्थः । तथा च रविकिरणानामवःस्थलं परित्यज्य नान्मध्यावस्थाचरणमाह - पद्मिनीष्विति । मुकुलितानि कुङ्मलितानि यानि रक्तपङ्कजानि को तेषां पुटानि तत्र प्रविष्टाः कृतप्रवेशा मधुकरीणां भ्रमरीणामावल्यः श्रेण्यो यास्वेवंविधासु पद्मिनीषु सत्सु | कृष्णत्वसाम्यादाह - विरहेति | विरहो वियोगः | रवेरिति शेषः । तेन या मूर्च्छा तयान संजातान्धकारं हृदयं यासामेवंविधाविव । अत एव प्रारब्धं निमीलनं याभिस्तासु । पुनः केषु । रथ चक्रवाकानां युगलेषु घटमानेषु भिन्नतां प्राप्यमाणेषु । किं कृत्वा । परस्परहृदयान्यान्योन्यानुरागल दाय गृहीत्वेत्यर्थः । रक्तत्वसाम्या दुत्प्रेक्षामाह - ग्रासीति । ग्रासीकृतार्धजग्धा याः सामान्यमृ बिसलतास्तासां विवराणि छिद्राणि तेषु संक्रामितानीव क्षिप्तानीव । किं कथितवतीत्याशयेनाह - भर्तृ हे भर्तृदारिके हे राजसुते, तयोर्मुनिकुमारयोरिति निर्धारणे षष्टी | अन्यतर एकः कश्चिद्वारि प्रतोत्य स्थितोऽस्तीति । कथयति वक्ति च । तदेवाह - अक्षमालेति । अक्षमालां जपमालामुपयाचितुं प्रार्थि प्राप्तोऽस्मि | अर्हत्विति । मुनिकुमारस्य नामग्रहणादेवाभिधानमात्रश्रवणादेव | उत्कण्ठातिशयमाह- नेति । स्थानस्थितापि स्वस्थानस्थापि द्वारदेशं गतेव प्रतोली प्रदेश प्राप्तेव समुपजाता समुत्पन्ना तस्य सागमने आशङ्कारेका यस्या एवंभूता सत्यन्यतमं कञ्चुकिनं सौविदहं समाहूयाहानं कृत्वा गच्छ व्रज, श्यतां मध्ये प्रवेशं कार्यतामिति शेषः । इति पूर्वोक्तमादिश्य कथयित्वा प्राहिणवं प्रेषितवती । अथेति षणानन्तरं मुहूर्तादिव । अत्रेवशब्दः सदृशार्थः | मुहूर्तसदृशादित्यर्थः । तदुक्तमलंकारशेखरे – 'इवाद्यैः 1 ra fit: The Defi •Led
