|
अतीतकुलकोटीनां सप्तद्वीपनिवासिनाम् । |
प्रकारान्तरमुक्तं विष्णुपुराणे--
|
"आब्रह्मस्तम्बपर्यन्तं जगत्तृप्यत्विति ब्रुवन् । |
यमतर्पणं तु[१] वृद्धमनुनोक्तम्--
|
"दीपोत्सवचतुर्दश्यां कार्यं तु यमतर्पणम् । |
एतत्प्रकारस्तु स्कन्दपुराणे निरूपितः--
|
"दीपोत्सवचतुर्दश्यां सव्येन यमतर्पणम् । |
सव्यपक्षे प्राङ्मुखता देवतीर्थं तण्डुला यवा वा । अपसव्यपक्षे दक्षिणाभिमुखता पितृतीर्थं तिला इति द्रष्टव्यम् । एवं कुर्वतः फलमाह यमः--
|
"यत्र क्वचन नद्यां हि स्नात्वा कृष्णचतुर्दशीम् । |
कृष्णचतुर्दशीमित्यनन्तरं प्राप्येति शेषः । माघशुक्लाष्टम्यां भीष्मतर्पणम् । तदुक्तं व्यासेन--
|
"शुक्लाष्टम्यां तु माघस्य दद्याद्भीष्माय यो जलम् । |
मन्त्रस्तु प्रयोगे वक्ष्यते । एतच्च ब्राह्मणस्य न भवतीति मदनपारिजाते । तर्पणप्रशंसा पुराणे दर्शिता--
|
"एवं यः सर्वभूतानि तर्पयेदन्वहं द्विजः । |
