हे राजन् ! मां विशल्यं कुरु | निशितस्ते शरः मर्मलग्नः सन् मे
मर्म रुणाद्धि-पीडयतीति यावत् । किमिव ? मृदु-सिकताप्रायं सोत्सेधं-
उच्छ्रायवत् तीरं- नदीतीरं अम्बुरयः- नदीपूरवेग इवेत्यर्थः ॥ ४६ ॥
सशल्यः क्लिश्यते प्राणैः [१] विशल्यो विनशिष्यति ।
॥ इति मामाविशत् चिन्ता तस्य शल्यापकर्षणे ॥ ४७ ॥
हे कौसल्ये ! एवं तेनोक्ते मां चिन्ता आविशत् । कीदृशीत्यतः - सशल्य इत्यादि । प्राणैः अस्वस्थैः निरुद्धगमनैश्चेति शेषः ॥ ४७ ॥
दुःखितस्य च दीनस्य मम शोकातुरस्य च ।
लक्षयामास हृदये चिन्तां मुनिसुतस्तदा ॥४८॥
मुनिसुतो लक्षयामासेति । इदानीमस्मदुक्तचिन्तया, अयं मदीयं शल्यं नोद्धरतीति ज्ञातवानित्यर्थः ॥ ४८ ॥
ताम्यमानः स मां कृच्छ्रात् उवाच [२] परमार्तवत् ।
सीदमानो विवृत्ताङ्गः वेष्टमानो गतः क्षयम् ॥ ४९ ।।
परमार्तवत्-परमार्तः सन्। क्षयं-शक्तिक्षयम् ॥ ४९ ॥
किमुवाचेत्यतः - संस्तभ्येति । संस्तंभ्येति यावत् । शोकं- ब्रह्महत्याप्तिजम् । कथं मे स्थिरचित्ततालाभ इत्यतः - ब्रह्महत्येत्यादि ।