एतत् पृष्ठम् परिष्कृतम् अस्ति
७३ सर्ग:]
131
स तु दु:खाभिसन्तप्तः जगर्हे मातरं ततः
एवं सर्वानर्थमपि कैकेयीमूलमिति तन्मुखादेव निस्संशयं श्रुत्वा
तामनेकप्रकारत उपलभते । श्रुत्वेत्यादि । वृत्तं - अतीतम् ॥ १ ॥
किं नु ! कार्यं [१] हतस्येह मम राज्येन शोचतः ।
विहीनस्याथ पित्रा च भ्रात्रा पितृसमेन च ॥ २ ॥
इतस्येति । त्वयाऽपारदुःखनाशितस्येत्यर्थः ॥ २ ॥
दुःखे मे दुःखमकरोः व्रणे [२] क्षारमिवादधाः ।
राजानं प्रेतभावस्थं कृत्वा रामं च तापसम् ॥ ३ ॥
मे दुःखे पुनर्दुःखमकरोः । तत्र दृष्टान्तः - व्रणे क्षारमिवेति । खरमूत्रसहितचूर्णं अदघा इव-दत्तवतीव ॥ ३ ॥
कुलस्य त्वमभावाय कालरात्रिरिवागता ।
अङ्गारमुपगूह्य स्म पिता मे नावबुद्धवान् ॥ ४ ॥
रात्रिः - संहाररात्रिः । उपगूह्य - आलिङ्ग्य । नावबुद्धवानिति । सुखमिति भ्रान्तोऽभूदित्यर्थः ॥ ४ ॥