नद्वितीयावियोगविपिनावासादिभिरसाधारणैर्नलिप्येरन् । यदि प्रतीकार्याः ईश्वरपर- मानुग्रहपात्राणां स्वोचितधर्मानुष्ठानधुरीणानां नलरामादीनां तत्प्रतीकारः सुलभ एव स्यात् । अतो विवेकिनामपि निषिद्धक्रियाप्रवृत्तिरनिवार्यप्रारब्धलब्धेति भावः॥१५६॥
ननु प्रारब्धानामनिवार्यत्वे सर्वशक्तेरीश्वरस्येशता परिहीयत एवेत्या शंक्याह, नेति ।
न चेश्वरत्वमीशस्य हीयते तावता यतः । |
यतः एषां दुःखादीनामवश्यं भाविभाविता पूर्वकर्मगुणानुसारतयाऽनिवार्यताऽपीश्वरेणैव निर्मिता । तावता प्रारब्धस्यानिवार्यत्वमात्रेणेशस्य सर्वसमर्धस्येश्वरत्वं प्रभुता न हीयते निजमर्यादापरिपालनमेव राज्ञां स्वभावो न तु तत्प्रतीकारः ॥ १५७ ॥
अनिच्छाप्रारब्धं विवृणोति, प्रश्नेति ।
प्रश्नोत्तराभ्यामेवैतद्गम्यतेऽर्जुनकृष्णयोः । |
स्पष्टोऽर्थः ॥ १५८ ॥
अर्जुनप्रश्नमाह, अथेति । (गी. ३. ३६)
अथ केन प्रयुक्तोऽयं पापं चरति पूरुषः। |
हे वार्ष्णेय ! वृष्णेर्यादववंशीयनृपतेरपत्यं पुमान् तत्कुलप्रसूतः। बलान्नि योजित इव राजाज्ञया नियोजितो भूत्य इव । स्पष्टमन्यत् ॥ १५९॥
श्रीकृष्णस्योत्तरमाह, काम इति ।
काम एष क्रोध एष रजोगुणसमुद्भवः । |