पृष्ठम्:रुद्राष्टाध्यायी (IA in.ernet.dli.2015.345690).pdf/११६

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति

ऽध्यायः ५० ] नाष्यसहिता | (१०७ आयसायुस्वाहा॑ प्यायासाय॒ स्वाहा॑ सं- ब्वासापुस्वाहा॑धिया॒साय॒स्वाहा॑या॒ासायु स्वाहा॑ ॥ शुचेस्वाहाशोच॑ते॒स्वाहाशोच- मानाय॒स्वाहाशोकका॑यु॒स्वाहा॑ ॥ ५ ॥ -ॐ आयासायेत्यस्य विनियोगः पूर्ववत् ॥ ५ ॥ भाष्यम् - ( आयासाय ) खायासादयो देवविशेषाः प्रायासाय संयासाय विया साथ उद्यासाय सुचे, शोचते, शोचमानाय, शोकाय, देवाविशेषाय ( स्वाद्दा ) सुहुत • मस्तु । [ यजु० ३९/११ ] ॥ ५ ॥ मा पार्थ-आयासदेवता के निमित्त सुहुत हो १, प्रायासके निमित्त बहुत हो २, संयासदे बताके निमित्त सुहुत हो ३, वियासदेवताके निमित्त सुहुत हो ४, उद्यासदेवता के निमित बहुत हो ५, शुचदेवताके निमित्त सुहुत हो ६, शोषत्देषता के निमित्त सहुत हो ७, शोष आपके निमित्त सहुत हो ८, शोकके निमित्त सुहुत हो ९ ॥ ५ ॥ विशेष - चेहपरिश्रमको भोग हो, इन्द्रियपरिश्रमको भोग हो, मानसपरिश्रमको भोग हो, शुद्धिपरिश्रमको भोग हो, प्राणपरिश्रमको भोग हो, यह सायासादि पाचौका अर्थ है ॥ ५ ॥ मन्त्रः | तप॑सेस्वाहा तप्प्य॑ते॒स्वाहातप्प्य॑माना- यु॒स्वाहा॑तुप्तायु॒स्वाहा॑घुर्म्मायु॒त्वाहा॑ । निष्कृ॑त्यै॒स्वाहा प्यायश्चित्त्यै॒स्वाहा॑मेष॒जा- यु॒स्वाहा॑ ॥ ६ ॥ ॐ तपस इत्यस्य विनियोगः पूर्ववत् ॥ ६ ॥ माध्यम् - (तपसे) तप्यते, तप्यमानाय, तप्ताय, धर्माय' 'निष्कृत्यै, प्रायश्चित्य,- वजाय स्वाहा । [ यजु० ३९।१२] ॥ ६ भाषार्थ-तपके निमित्त सुहुत हो १, तप्यत् के निमित्त सुहुत हो २, तप्यमानके निमित्त बहुत हो ३, तप्तके निमित्त सुहुत हो ४, धर्मके निमित्त सुहुत हो ५, निष्कृति निमित