"रामायणम्/युद्धकाण्डम्/सर्गः ३७" इत्यस्य संस्करणे भेदः
< रामायणम् | युद्धकाण्डम्
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः १: | पङ्क्तिः १: | ||
{{Ramayana|युद्धकाण्ड}} |
|||
'''श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे युद्धकाण्डे सप्तत्रिंशः सर्गः ॥६-३७॥'''<BR><BR> |
|||
'''श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे युद्धकाण्डे सप्तत्रिंशः सर्गः ॥६-३७॥''' |
|||
नर वानर राजौ तौ स च वायु सुतः कपिः ।<BR> |
|||
जाम्बवान् ऋक्ष राजसः च राक्षससः च विभीषणः ॥६-३७-१॥<BR> |
|||
अन्गदो वालि पुत्रसः च सौमित्रिः शरभः कपिः ।<BR> |
|||
सुषेणः सह दायादो मैन्दो द्विविद;एव च ॥६-३७-२॥<BR> |
|||
गजो गव अक्षो कुमुदो नलो अथ पनसस् तथा ।<BR> |
|||
अमित्र विषयम् प्राप्ताः समवेताः समर्थयन् ॥६-३७-३॥<BR><BR> |
|||
<div class="verse"> |
|||
इयम् सा लक्ष्यते लन्का पुरी रावण पालिता ।<BR> |
|||
<pre> |
|||
सासुर उरग गन्धर्वैर् अमरैर् अपि दुर्जया ॥६-३७-४॥<BR><BR> |
|||
नर वानर राजौ तौ स च वायु सुतः कपिः । |
|||
जाम्बवान् ऋक्ष राजसः च राक्षससः च विभीषणः ॥६-३७-१॥ |
|||
अन्गदो वालि पुत्रसः च सौमित्रिः शरभः कपिः । |
|||
कार्य सिद्धिम् पुरस् क्Rत्य मन्त्रयध्वम् विनिर्णये ।<BR> |
|||
सुषेणः सह दायादो मैन्दो द्विविद;एव च ॥६-३७-२॥ |
|||
नित्यम् सम्निहितो ह्य् अत्र रावणो राक्षस अधिपः ॥६-३७-५॥<BR><BR> |
|||
गजो गव अक्षो कुमुदो नलो अथ पनसस् तथा । |
|||
तथा तेषु ब्रुवाणेषु रावण अवरजो अब्रवीत् ।<BR> |
|||
अमित्र विषयम् प्राप्ताः समवेताः समर्थयन् ॥६-३७-३॥ |
|||
वाक्यम् अग्राम्य पदवत् पुष्कल अर्थम् विभीषणः ॥६-३७-६॥<BR><BR> |
|||
इयम् सा लक्ष्यते लन्का पुरी रावण पालिता । |
|||
अनलः शरभसः चैव सम्पातिः प्रघसस् तथा ।<BR> |
|||
सासुर उरग गन्धर्वैर् अमरैर् अपि दुर्जया ॥६-३७-४॥ |
|||
गत्वा लन्काम् मम अमात्याः पुरीम् पुनर् इह आगताः ॥६-३७-७॥<BR><BR> |
|||
कार्य सिद्धिम् पुरस् क्Rत्य मन्त्रयध्वम् विनिर्णये । |
|||
भूत्वा शकुनयः सर्वे प्रविष्टासः च रिपोर् बलम् ।<BR> |
|||
नित्यम् सम्निहितो ह्य् अत्र रावणो राक्षस अधिपः ॥६-३७-५॥ |
|||
विधानम् विहितम् यच् च तद् द्Rष्ट्वा समुपस्थिताः ॥६-३७-८॥<BR><BR> |
|||
तथा तेषु ब्रुवाणेषु रावण अवरजो अब्रवीत् । |
|||
सम्विधानम् यथा आहुस् ते रावणस्य दुरात्मनः ।<BR> |
|||
वाक्यम् अग्राम्य पदवत् पुष्कल अर्थम् विभीषणः ॥६-३७-६॥ |
|||
राम तद् ब्रुवतः सर्वम् यथातथ्येन मे शृणु ॥६-३७-९॥<BR><BR> |
|||
अनलः शरभसः चैव सम्पातिः प्रघसस् तथा । |
|||
पूर्वम् प्रहस्तः सबलो द्वारम् आसाद्य तिष्ठति ।<BR> |
|||
गत्वा लन्काम् मम अमात्याः पुरीम् पुनर् इह आगताः ॥६-३७-७॥ |
|||
दक्षिणम् च महा वीर्यौ महा पार्श्व महा उदरौ ॥६-३७-१०॥<BR><BR> |
|||
भूत्वा शकुनयः सर्वे प्रविष्टासः च रिपोर् बलम् । |
|||
इन्द्रजित् पश्चिम द्वारम् राक्षसैर् बहुभिर् वृतः ।<BR> |
|||
विधानम् विहितम् यच् च तद् द्Rष्ट्वा समुपस्थिताः ॥६-३७-८॥ |
|||
पट्टस असि धनुष्मद्भिः शूल मुद्गर पाणिभिः ॥६-३७-११॥<BR> |
|||
नाना प्रहरणैः शूरैर् आवृतो रावण आत्मजः ।<BR><BR> |
|||
सम्विधानम् यथा आहुस् ते रावणस्य दुरात्मनः । |
|||
राक्षसानाम् सहस्रैस् तु बहुभिः शस्त्र पाणिभिः ॥६-३७-१२॥<BR> |
|||
राम तद् ब्रुवतः सर्वम् यथातथ्येन मे शृणु ॥६-३७-९॥ |
|||
युक्तः परम सम्विग्नो राक्षसैर् बहुभिर् व्Rतः ।<BR> |
|||
उत्तरम् नगर द्वारम् रावणः स्वयम् आस्थितः ॥६-३७-१३॥<BR><BR> |
|||
पूर्वम् प्रहस्तः सबलो द्वारम् आसाद्य तिष्ठति । |
|||
विरूप अक्षस् तु महता शूल खड्ग धनुष्मता ।<BR> |
|||
दक्षिणम् च महा वीर्यौ महा पार्श्व महा उदरौ ॥६-३७-१०॥ |
|||
बलेन राक्षसैः सार्धम् मध्यमम् गुल्मम् आस्थितः ॥६-३७-१४॥<BR><BR> |
|||
इन्द्रजित् पश्चिम द्वारम् राक्षसैर् बहुभिर् वृतः । |
|||
एतान् एवम् विधान् गुल्माम्ल् लन्कायाम् समुदीक्ष्य ते ।<BR> |
|||
पट्टस असि धनुष्मद्भिः शूल मुद्गर पाणिभिः ॥६-३७-११॥ |
|||
मामकाः सचिवाः सर्वे शीघ्रम् पुनर् इह आगताः ॥६-३७-१५॥<BR><BR> |
|||
नाना प्रहरणैः शूरैर् आवृतो रावण आत्मजः । |
|||
गजानाम् च सहस्रम् च रथानाम् अयुतम् पुरे ।<BR> |
|||
राक्षसानाम् सहस्रैस् तु बहुभिः शस्त्र पाणिभिः ॥६-३७-१२॥ |
|||
हयानाम् अयुते द्वे च साग्र कोटी च रक्षसाम् ॥६-३७-१६॥<BR> |
|||
विक्रान्ता बलवन्तसः च सम्युगेष्व् आततायिनः ।<BR> |
|||
इष्टा राक्षस राजस्य नित्यम् एते निशा चराः ॥६-३७-१७॥<BR><BR> |
|||
युक्तः परम सम्विग्नो राक्षसैर् बहुभिर् व्Rतः । |
|||
एक एकस्य अत्र युद्ध अर्थे राक्षसस्य विशाम् पते ।<BR> |
|||
उत्तरम् नगर द्वारम् रावणः स्वयम् आस्थितः ॥६-३७-१३॥ |
|||
परिवारः सहस्राणाम् सहस्रम् उपतिष्ठते ॥६-३७-१८॥<BR><BR> |
|||
विरूप अक्षस् तु महता शूल खड्ग धनुष्मता । |
|||
एताम् प्रवृत्तिम् लन्कायाम् मन्त्रि प्रोक्तम् विभीषणः ।<BR> |
|||
बलेन राक्षसैः सार्धम् मध्यमम् गुल्मम् आस्थितः ॥६-३७-१४॥ |
|||
रामम् कमल पत्र अक्षम् इदम् उत्तरम् अब्रवीत् ॥६-३७-१९॥<BR><BR> |
|||
एतान् एवम् विधान् गुल्माम्ल् लन्कायाम् समुदीक्ष्य ते । |
|||
लङ्कायाम् सचिवैः रामाय प्रत्यवेदयत् ।<BR> |
|||
मामकाः सचिवाः सर्वे शीघ्रम् पुनर् इह आगताः ॥६-३७-१५॥ |
|||
रामं कमलपत्राक्षमिदमुत्तरमब्रवीत् ॥६-३७-२०॥<BR> |
|||
रावणावरजः श्रीमान् रामप्रियचिकीर्षया ।<BR><BR> |
|||
गजानाम् च सहस्रम् च रथानाम् अयुतम् पुरे । |
|||
कुबेरम् तु यदा राम रावणः प्रत्ययुध्यत ॥६-३७-२१॥<BR> |
|||
हयानाम् अयुते द्वे च साग्र कोटी च रक्षसाम् ॥६-३७-१६॥ |
|||
षष्टिः शत सहस्राणि तदा निर्यान्ति राक्षसाः ।<BR> |
|||
पराक्रमेण वीर्येण तेजसा सत्त्व गौरवात् ॥६-३७-२२॥<BR> |
|||
सदृशा यो अत्र दर्पेण रावणस्य दुरात्मनः ।<BR><BR> |
|||
विक्रान्ता बलवन्तसः च सम्युगेष्व् आततायिनः । |
|||
अत्र मन्युर् न कर्तव्यो रोषये त्वाम् न भीषये ॥६-३७-२३॥<BR> |
|||
इष्टा राक्षस राजस्य नित्यम् एते निशा चराः ॥६-३७-१७॥ |
|||
समर्थो ह्य् असि वीर्येण सुराणाम् अपि निग्रहे ।<BR><BR> |
|||
एक एकस्य अत्र युद्ध अर्थे राक्षसस्य विशाम् पते । |
|||
तद् भवाम्सः चतुर् अन्गेण बलेन महता वृतः ॥६-३७-२४॥<BR> |
|||
परिवारः सहस्राणाम् सहस्रम् उपतिष्ठते ॥६-३७-१८॥ |
|||
व्यूह्य इदम् वानर अनीकम् निर्मथिष्यसि रावणम् ।<BR><BR> |
|||
एताम् प्रवृत्तिम् लन्कायाम् मन्त्रि प्रोक्तम् विभीषणः । |
|||
रावण अवरजे वाक्यम् एवम् ब्रुवति राघवः ॥६-३७-२५॥<BR> |
|||
रामम् कमल पत्र अक्षम् इदम् उत्तरम् अब्रवीत् ॥६-३७-१९॥ |
|||
लङ्कायाम् सचिवैः रामाय प्रत्यवेदयत् । |
|||
पूर्व द्वारे तु लन्काया नीलो वानर पुम्गवः ॥६-३७-२६॥<BR> |
|||
रामं कमलपत्राक्षमिदमुत्तरमब्रवीत् ॥६-३७-२०॥ |
|||
प्रहस्तम् प्रतियोद्धा स्याद् वानरैर् बहुभिर् वृतः ।<BR><BR> |
|||
रावणावरजः श्रीमान् रामप्रियचिकीर्षया । |
|||
अन्गदो वालि पुत्रस् तु बलेन महता वृतः ॥६-३७-२७॥<BR> |
|||
कुबेरम् तु यदा राम रावणः प्रत्ययुध्यत ॥६-३७-२१॥ |
|||
दक्षिणे बाधताम् द्वारे महा पार्श्व महा उदरौ ।<BR><BR> |
|||
षष्टिः शत सहस्राणि तदा निर्यान्ति राक्षसाः । |
|||
हनूमान् पश्चिम द्वारम् निपीड्य पवन आत्मजः ॥६-३७-२८॥<BR> |
|||
पराक्रमेण वीर्येण तेजसा सत्त्व गौरवात् ॥६-३७-२२॥ |
|||
प्रविशत्व् अप्रमेय आत्मा बहुभिः कपिभिर् वृतः ।<BR><BR> |
|||
सदृशा यो अत्र दर्पेण रावणस्य दुरात्मनः । |
|||
दैत्य दानव सम्घानाम् ऋषीणाम् च महात्मनाम् ॥६-३७-२९॥<BR> |
|||
अत्र मन्युर् न कर्तव्यो रोषये त्वाम् न भीषये ॥६-३७-२३॥ |
|||
विप्रकार प्रियः क्षुद्रो वर दान बल अन्वितः ।<BR> |
|||
परिक्रामति यः सर्वाम्ल् लोकान् सम्तापयन् प्रजाः ॥६-३७-३०॥<BR> |
|||
तस्य अहम् राक्षस इन्द्रस्य स्वयम् एव वधे धृतः ।<BR> |
|||
उत्तरम् नगर द्वारम् अहम् सौमित्रिणा सह ॥६-३७-३१॥<BR> |
|||
निपीड्य अभिप्रवेक्ष्यामि सबलो यत्र रावणः ।<BR><BR> |
|||
समर्थो ह्य् असि वीर्येण सुराणाम् अपि निग्रहे । |
|||
वानर इन्द्रसः च बलवान् ऋक्ष राजसः च जाम्बवान् ॥६-३७-३२॥<BR> |
|||
तद् भवाम्सः चतुर् अन्गेण बलेन महता वृतः ॥६-३७-२४॥ |
|||
राक्षस इन्द्र अनुजसः चैव गुल्मे भवतु मध्यमे ।<BR><BR> |
|||
व्यूह्य इदम् वानर अनीकम् निर्मथिष्यसि रावणम् । |
|||
न च एव मानुषम् रूपम् कार्यम् हरिभिर् आहवे ॥६-३७-३३॥<BR> |
|||
रावण अवरजे वाक्यम् एवम् ब्रुवति राघवः ॥६-३७-२५॥ |
|||
एषा भवतु नः सम्ज्ना युद्धे अस्मिन् वानरे बले ।<BR><BR> |
|||
शत्रूणाम् प्रतिघात अर्थम् इदम् वचनम् अब्रवीत् । |
|||
वानरा;एव निश्चिह्नम् स्व जने अस्मिन् भविष्यति ॥६-३७-३४॥<BR> |
|||
पूर्व द्वारे तु लन्काया नीलो वानर पुम्गवः ॥६-३७-२६॥ |
|||
वयम् तु मानुषेण एव सप्त योत्स्यामहे परान् ।<BR> |
|||
अहम् एव सह भ्रात्रा लक्ष्मणेन महा ओजसा ॥६-३७-३५॥<BR> |
|||
आत्मना पन्चमसः च अयम् सखा मम विभीषणः ।<BR><BR> |
|||
प्रहस्तम् प्रतियोद्धा स्याद् वानरैर् बहुभिर् वृतः । |
|||
स रामः कार्य सिद्ध्य् अर्थम् एवम् उक्त्वा विभीषणम् ॥६-३७-३६॥<BR> |
|||
अन्गदो वालि पुत्रस् तु बलेन महता वृतः ॥६-३७-२७॥ |
|||
सुवेल आरोहणे बुद्धिम् चकार मतिमान् मतिम् ।<BR> |
|||
रमणीयतरम् दृष्ट्वा सुवेलस्य गिरेस्तट्म् ॥६-३७-३७॥<BR><BR> |
|||
दक्षिणे बाधताम् द्वारे महा पार्श्व महा उदरौ । |
|||
ततस् तु रामो महता बलेन ।<BR> |
|||
हनूमान् पश्चिम द्वारम् निपीड्य पवन आत्मजः ॥६-३७-२८॥ |
|||
प्रच्चाद्य सर्वाम् पृथिवीम् महात्मा ।<BR> |
|||
प्रहृष्ट रूपो अभिजगाम लन्काम् ।<BR> |
|||
कृत्वा मतिम् सो अरि वधे महात्मा ॥६-३७-३८॥<BR><BR> |
|||
प्रविशत्व् अप्रमेय आत्मा बहुभिः कपिभिर् वृतः । |
|||
दैत्य दानव सम्घानाम् ऋषीणाम् च महात्मनाम् ॥६-३७-२९॥ |
|||
विप्रकार प्रियः क्षुद्रो वर दान बल अन्वितः । |
|||
परिक्रामति यः सर्वाम्ल् लोकान् सम्तापयन् प्रजाः ॥६-३७-३०॥ |
|||
तस्य अहम् राक्षस इन्द्रस्य स्वयम् एव वधे धृतः । |
|||
'''इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये युद्धकाण्डे सप्तत्रिंशः सर्गः ॥६-३७॥'''<BR><BR> |
|||
उत्तरम् नगर द्वारम् अहम् सौमित्रिणा सह ॥६-३७-३१॥ |
|||
निपीड्य अभिप्रवेक्ष्यामि सबलो यत्र रावणः । |
|||
वानर इन्द्रसः च बलवान् ऋक्ष राजसः च जाम्बवान् ॥६-३७-३२॥ |
|||
राक्षस इन्द्र अनुजसः चैव गुल्मे भवतु मध्यमे । |
|||
न च एव मानुषम् रूपम् कार्यम् हरिभिर् आहवे ॥६-३७-३३॥ |
|||
एषा भवतु नः सम्ज्ना युद्धे अस्मिन् वानरे बले । |
|||
वानरा;एव निश्चिह्नम् स्व जने अस्मिन् भविष्यति ॥६-३७-३४॥ |
|||
वयम् तु मानुषेण एव सप्त योत्स्यामहे परान् । |
|||
अहम् एव सह भ्रात्रा लक्ष्मणेन महा ओजसा ॥६-३७-३५॥ |
|||
आत्मना पन्चमसः च अयम् सखा मम विभीषणः । |
|||
स रामः कार्य सिद्ध्य् अर्थम् एवम् उक्त्वा विभीषणम् ॥६-३७-३६॥ |
|||
सुवेल आरोहणे बुद्धिम् चकार मतिमान् मतिम् । |
|||
रमणीयतरम् दृष्ट्वा सुवेलस्य गिरेस्तट्म् ॥६-३७-३७॥ |
|||
ततस् तु रामो महता बलेन । |
|||
प्रच्चाद्य सर्वाम् पृथिवीम् महात्मा । |
|||
प्रहृष्ट रूपो अभिजगाम लन्काम् । |
|||
कृत्वा मतिम् सो अरि वधे महात्मा ॥६-३७-३८॥ |
|||
</pre> |
|||
</div> |
|||
'''इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये युद्धकाण्डे सप्तत्रिंशः सर्गः ॥६-३७॥''' |
२२:१०, १८ सेप्टेम्बर् २००५ इत्यस्य संस्करणं
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे युद्धकाण्डे सप्तत्रिंशः सर्गः ॥६-३७॥
नर वानर राजौ तौ स च वायु सुतः कपिः । जाम्बवान् ऋक्ष राजसः च राक्षससः च विभीषणः ॥६-३७-१॥ अन्गदो वालि पुत्रसः च सौमित्रिः शरभः कपिः । सुषेणः सह दायादो मैन्दो द्विविद;एव च ॥६-३७-२॥ गजो गव अक्षो कुमुदो नलो अथ पनसस् तथा । अमित्र विषयम् प्राप्ताः समवेताः समर्थयन् ॥६-३७-३॥ इयम् सा लक्ष्यते लन्का पुरी रावण पालिता । सासुर उरग गन्धर्वैर् अमरैर् अपि दुर्जया ॥६-३७-४॥ कार्य सिद्धिम् पुरस् क्Rत्य मन्त्रयध्वम् विनिर्णये । नित्यम् सम्निहितो ह्य् अत्र रावणो राक्षस अधिपः ॥६-३७-५॥ तथा तेषु ब्रुवाणेषु रावण अवरजो अब्रवीत् । वाक्यम् अग्राम्य पदवत् पुष्कल अर्थम् विभीषणः ॥६-३७-६॥ अनलः शरभसः चैव सम्पातिः प्रघसस् तथा । गत्वा लन्काम् मम अमात्याः पुरीम् पुनर् इह आगताः ॥६-३७-७॥ भूत्वा शकुनयः सर्वे प्रविष्टासः च रिपोर् बलम् । विधानम् विहितम् यच् च तद् द्Rष्ट्वा समुपस्थिताः ॥६-३७-८॥ सम्विधानम् यथा आहुस् ते रावणस्य दुरात्मनः । राम तद् ब्रुवतः सर्वम् यथातथ्येन मे शृणु ॥६-३७-९॥ पूर्वम् प्रहस्तः सबलो द्वारम् आसाद्य तिष्ठति । दक्षिणम् च महा वीर्यौ महा पार्श्व महा उदरौ ॥६-३७-१०॥ इन्द्रजित् पश्चिम द्वारम् राक्षसैर् बहुभिर् वृतः । पट्टस असि धनुष्मद्भिः शूल मुद्गर पाणिभिः ॥६-३७-११॥ नाना प्रहरणैः शूरैर् आवृतो रावण आत्मजः । राक्षसानाम् सहस्रैस् तु बहुभिः शस्त्र पाणिभिः ॥६-३७-१२॥ युक्तः परम सम्विग्नो राक्षसैर् बहुभिर् व्Rतः । उत्तरम् नगर द्वारम् रावणः स्वयम् आस्थितः ॥६-३७-१३॥ विरूप अक्षस् तु महता शूल खड्ग धनुष्मता । बलेन राक्षसैः सार्धम् मध्यमम् गुल्मम् आस्थितः ॥६-३७-१४॥ एतान् एवम् विधान् गुल्माम्ल् लन्कायाम् समुदीक्ष्य ते । मामकाः सचिवाः सर्वे शीघ्रम् पुनर् इह आगताः ॥६-३७-१५॥ गजानाम् च सहस्रम् च रथानाम् अयुतम् पुरे । हयानाम् अयुते द्वे च साग्र कोटी च रक्षसाम् ॥६-३७-१६॥ विक्रान्ता बलवन्तसः च सम्युगेष्व् आततायिनः । इष्टा राक्षस राजस्य नित्यम् एते निशा चराः ॥६-३७-१७॥ एक एकस्य अत्र युद्ध अर्थे राक्षसस्य विशाम् पते । परिवारः सहस्राणाम् सहस्रम् उपतिष्ठते ॥६-३७-१८॥ एताम् प्रवृत्तिम् लन्कायाम् मन्त्रि प्रोक्तम् विभीषणः । रामम् कमल पत्र अक्षम् इदम् उत्तरम् अब्रवीत् ॥६-३७-१९॥ लङ्कायाम् सचिवैः रामाय प्रत्यवेदयत् । रामं कमलपत्राक्षमिदमुत्तरमब्रवीत् ॥६-३७-२०॥ रावणावरजः श्रीमान् रामप्रियचिकीर्षया । कुबेरम् तु यदा राम रावणः प्रत्ययुध्यत ॥६-३७-२१॥ षष्टिः शत सहस्राणि तदा निर्यान्ति राक्षसाः । पराक्रमेण वीर्येण तेजसा सत्त्व गौरवात् ॥६-३७-२२॥ सदृशा यो अत्र दर्पेण रावणस्य दुरात्मनः । अत्र मन्युर् न कर्तव्यो रोषये त्वाम् न भीषये ॥६-३७-२३॥ समर्थो ह्य् असि वीर्येण सुराणाम् अपि निग्रहे । तद् भवाम्सः चतुर् अन्गेण बलेन महता वृतः ॥६-३७-२४॥ व्यूह्य इदम् वानर अनीकम् निर्मथिष्यसि रावणम् । रावण अवरजे वाक्यम् एवम् ब्रुवति राघवः ॥६-३७-२५॥ शत्रूणाम् प्रतिघात अर्थम् इदम् वचनम् अब्रवीत् । पूर्व द्वारे तु लन्काया नीलो वानर पुम्गवः ॥६-३७-२६॥ प्रहस्तम् प्रतियोद्धा स्याद् वानरैर् बहुभिर् वृतः । अन्गदो वालि पुत्रस् तु बलेन महता वृतः ॥६-३७-२७॥ दक्षिणे बाधताम् द्वारे महा पार्श्व महा उदरौ । हनूमान् पश्चिम द्वारम् निपीड्य पवन आत्मजः ॥६-३७-२८॥ प्रविशत्व् अप्रमेय आत्मा बहुभिः कपिभिर् वृतः । दैत्य दानव सम्घानाम् ऋषीणाम् च महात्मनाम् ॥६-३७-२९॥ विप्रकार प्रियः क्षुद्रो वर दान बल अन्वितः । परिक्रामति यः सर्वाम्ल् लोकान् सम्तापयन् प्रजाः ॥६-३७-३०॥ तस्य अहम् राक्षस इन्द्रस्य स्वयम् एव वधे धृतः । उत्तरम् नगर द्वारम् अहम् सौमित्रिणा सह ॥६-३७-३१॥ निपीड्य अभिप्रवेक्ष्यामि सबलो यत्र रावणः । वानर इन्द्रसः च बलवान् ऋक्ष राजसः च जाम्बवान् ॥६-३७-३२॥ राक्षस इन्द्र अनुजसः चैव गुल्मे भवतु मध्यमे । न च एव मानुषम् रूपम् कार्यम् हरिभिर् आहवे ॥६-३७-३३॥ एषा भवतु नः सम्ज्ना युद्धे अस्मिन् वानरे बले । वानरा;एव निश्चिह्नम् स्व जने अस्मिन् भविष्यति ॥६-३७-३४॥ वयम् तु मानुषेण एव सप्त योत्स्यामहे परान् । अहम् एव सह भ्रात्रा लक्ष्मणेन महा ओजसा ॥६-३७-३५॥ आत्मना पन्चमसः च अयम् सखा मम विभीषणः । स रामः कार्य सिद्ध्य् अर्थम् एवम् उक्त्वा विभीषणम् ॥६-३७-३६॥ सुवेल आरोहणे बुद्धिम् चकार मतिमान् मतिम् । रमणीयतरम् दृष्ट्वा सुवेलस्य गिरेस्तट्म् ॥६-३७-३७॥ ततस् तु रामो महता बलेन । प्रच्चाद्य सर्वाम् पृथिवीम् महात्मा । प्रहृष्ट रूपो अभिजगाम लन्काम् । कृत्वा मतिम् सो अरि वधे महात्मा ॥६-३७-३८॥
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये युद्धकाण्डे सप्तत्रिंशः सर्गः ॥६-३७॥