"रामायणम्/युद्धकाण्डम्/सर्गः ३१" इत्यस्य संस्करणे भेदः
< रामायणम् | युद्धकाण्डम्
Content deleted Content added
→बाहरी कडियाँ: वाल्मीकिरामायणम्, removed: वर्गः:काव्यम् using AWB |
→बाहरी कडियाँ: वाल्मीकिरामायणम्, removed: वर्गः:Hinduism using AWB |
||
| पङ्क्तिः १५८: | पङ्क्तिः १५८: | ||
==बाहरी कडियाँ== |
==बाहरी कडियाँ== |
||
[[वर्गः:Hinduism]] |
|||
[[वर्गः:रामायणम्/युद्धकाण्डम्]] |
[[वर्गः:रामायणम्/युद्धकाण्डम्]] |
||
०५:४८, २० जनवरी २०१६ इत्यस्य संस्करणं
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे युद्धकाण्डे एकत्रिंशः सर्गः ॥६-३१॥
ततस्तमक्षोभ्यबलम् लङ्कायां नृपतेश्चराः । सुवेले राघवं शैले निविष्टं प्रत्यवेदयन् ॥६-३१-१॥ चाराणाम् रावणः श्रुत्वा प्राप्तम् रामम् महाबलम् । जातोद्वेगोऽभवत्किंचित्सचिवानिदमब्रवीत् ॥६-३१-२॥ मन्त्रिणः शीघ्रमायान्तु सर्वे वै सु समाहिताः । अयम् नो मन्त्रकालो हि सम्प्रास्त इति राक्षसाः ॥६-३१-३॥ तस्य तच्चासनम् श्रुत्वा मन्त्रिणोऽभ्यागमन् द्रुतम् । ततः स मन्त्रयामास राक्षसैः सचिवैः सह ॥६-३१-४॥ मन्त्रयित्वा तु दुर्धर्षः क्षमं यत्तदन्न्तरम् । विसर्जयित्वा सचिवान् प्रविवेश स्वमालयम् ॥६-३१-५॥ ततो राक्षसमादाय विद्युज्जिह्वम् महाबलम् । मायाविदम् महामायः प्रविशद्यत्र मैथिली ॥६-३१-६॥ विद्युज्जिह्वम् च मायाज्ञ्मब्रवीद्राक्षसाधिपः । मोहयिष्यावहे सीताम् मायया जनकात्मजाम् ॥६-३१-७॥ शिरो मायामयम् गृह्य राघवस्य विशाचर । मां त्वं समुपतिष्ठस्व महच्च सशरम् धनुः ॥६-३१-८॥ एवमुक्त स्तथेत्याह विद्युज्जिह्वो निशाचतः । दर्शयामास ताम् मायाम् सुप्रयुक्ताम् स रावणे ॥६-३१-९॥ तस्य तुष्टोऽभवद्राजा प्रददौ च विभूषणम् । अशोकवनिकायाम् च सीतादर्शनलालसः ॥६-३१-१०॥ नैरृतानामधिपतिः सम्विवेश महाबलः । ततो दीनामदैन्यार्हाम् ददर्श धनदामजः ॥६-३१-११॥ अधोमुखीं शोकपरामुपविष्टाम् महीतले । भर्तारमेव ध्यायन्तीमशोकवनिकाम् गताम् ॥६-३१-१२॥ उपास्यमानाम् घोराभी राक्षसीभिरदूरतः । उपसृत्य ततः सीताम् प्रहर्षं नाम कीर्तयन् ॥६-३१-१३॥ इदम् च वचनम् धृष्टमुवाच जनकात्मजाम् । सान्त्व्यमाना मया भद्रे यमाश्रित्य विमन्यसे ॥६-३१-१४॥ खरहन्ता स ते भर्ता राघवः समरे हतः । चिन्नम् ते सर्वथा मूलम् दर्पश्च विहतो मया ॥६-३१-१५॥ व्यसनेनात्मनः सीते मम भार्या भविष्यसि । विसृजैतां मतिं मूढे किं मृतेन करिष्यसि ॥६-३१-१६॥ भवस्व भद्रे भार्याणां सर्वासामीश्वरी मम । अल्पपुण्ये निवृत्तार्थे मूढे पण्डितमानिनि ॥६-३१-१७॥ सृणु भर्तृनधम् सीते घोरं वृत्रवधं यथा । समायातः समुद्रान्तं हन्तुं मां किल राघवः ॥६-३१-१८॥ वानरेन्द्रप्रणीतेन बलेव महता वृतः । सम्निविष्टः समुद्रस्य पीड्य तीरमथोत्तरम् ॥६-३१-१९॥ बलेन महता रामो व्रजत्यस्तम् दिवाकरे । अथाध्वनि परिश्रान्तमर्धरात्रे स्थितम् बलम् ॥६-३१-२०॥ सुखसुप्तं समासाद्य चरितम् प्रथमं चरैः । तत्प्रहस्तप्रणीतेन बलेन महता मम ॥६-३१-२१॥ बलमस्य हतम् रात्रौ यत्र रामः सलक्ष्मणः । पट्टिशान् परिघांश्चक्रानृष्टीर्दण्डान्महायुधान् ॥६-३१-२२॥ बाणजालानि शूलानि भास्वरान् कूटमुद्गरान् । यष्टीश्च तोमरान् प्रासाम्श्चक्राणि मुसलानि च ॥६-३१-२३॥ उद्यम्योद्यम्य रक्षोभिर्वानरेषु निपातिताः । अथ सुप्तस्य रामस्य प्रहस्तेन प्रमाथिना ॥६-३१-२४॥ असक्तम् कृतहस्तेन शिरश्छिन्नं महासिना । विभीषणः समुत्पत्य निगृहीतो यदृच्छया ॥६-३१-२५॥ दिशम् प्रव्राजितः सैन्यैर्लक्ष्मणः प्लवगैः सह । सुग्रीवो ग्रीवया सीते भग्नया प्लवगाधिपः ॥६-३१-२६॥ निरस्तहनुकः श्रेते हनुमान् राक्षसैःर्हतः । जाम्बवानथ जानुभ्यामुत्पतन्निहतो युधि ॥६-३१-२७॥ पट्टिशैर्बहुभिश्छन्नो विकृत्तः सादपो यथा । मैन्दश्च द्विविदश्चोभौ तौ वानरवरर्षभौ ॥६-३१-२८॥ निःश्वसन्तौ रुदन्तौ च रुधिरेण परीवृतौ । असिना व्यायतौ चिन्नौ मध्ये ह्यरिनिषूदनौ ॥६-३१-२९॥ अनुष्वनति मेदिन्याम् पनसः यथा ॥६-३१-३०॥ वाराचैर्बहुभिश्छन्नः श्रेते दर्याम् दरीमुखः । कुमुदस्तु महातेजा निष्कूजन् सायकैर्हतः ॥६-३१-३१॥ अङ्गदो बहुभिश्छ्न्नः शरैरासाद्य राक्षसैः । परितो रुधिरोद्गारी क्षितौ निपतिताङ्गदः ॥६-३१-३२॥ हरयो मथिता वागैरथ जालैस्तथापरे । शयाना मृदितास्तत्र वायुवेगैरिवाम्बुदाः ॥६-३१-३३॥ प्रसृताश्च परे त्रस्ताः हन्यमाना जघन्यतः । अनुद्रुतास्तु रक्षोBहिः सिम्हैरिव महाद्विपाः ॥६-३१-३४॥ सागरे पतिताः केचित्केचिद्गगनमाश्रिताः । ऋक्षा वृक्षामपारूढा वानरैर्व्यतिमिश्रिताः ॥६-३१-३५॥ सागरस्य च तीरेषु शैलेषु च वनेषु च । पिङ्गलास्ते विरूपाक्षे राक्षसैर्बहवो हताः ॥६-३१-३६॥ एवम् तव हतो भर्ता ससैन्यो मम सेवया । क्षतजार्द्रं रजोध्वस्तमिदं चाप्याहृतम् शिरः ॥६-३१-३७॥ ततः परमदुर्धर्षो रावणो राक्षसेश्वरः । सीतायामुपशृण्वत्यां राक्षसीमिद मब्रवीत् ॥६-३१-३८॥ राक्षसम् क्रूरकर्माणम् विद्युज्जिह्वम् समानय । येन तद्रघनशिरः सङ्ग्रमात्स्वयमाहृतम् ॥६-३१-३९॥ विद्युज्जिह्व स्तदा गृह्य शिरस्तत्सशरासनम् । प्रणामम् शिरसा कृत्वा रावणस्याग्रतः स्थितः ॥६-३१-४०॥ तमब्रवीत्ततो राजा रावणो राक्षसम् स्थितम् । विद्युज्जिह्वम् महाजिह्वम् समीपपरिवर्तिनम् ॥६-३१-४१॥ अग्रतः कुरु सीतायाः श्रीघ्रं दाशरथेः शिरः । अवस्थां पशिचमां भर्तुः कृपणा साधु पश्यतु ॥६-३१-४२॥ एवमुक्तं तु तद्रक्षः शिरस्तत्प्रियदर्शनम् । उपनिक्षिप्य सीतायाः क्षिप्रमन्तरधीयत ॥६-३१-४३॥ रावणश्चापि चिक्षेप भास्वरम् कार्मुकम् महत् । त्रिषु लोकेषु विख्यातम् रामस्यैतदिति ब्रुवन् ॥६-३१-४४॥ इदम् तत्तव रामस्य कार्मुकं ज्यासमाव्R६इतम् । इह प्रहस्तेवानीतम् तम् हत्वा निशि मानुषम् ॥६-३१-४५॥ स विद्युजिह्वेन सहैव तच्छिरो । धमश्च भूमौ विनिकीर्य रावणः । विदेहराजस्य सुताम् यशस्विनीं । ततोऽब्रवीत्ताम् भव मे वशामुगा ॥६-३१-४६॥
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये युद्धकाण्डे एकत्रिंशः सर्गः ॥६-३१॥