"रामायणम्/युद्धकाण्डम्/सर्गः १६" इत्यस्य संस्करणे भेदः
< रामायणम् | युद्धकाण्डम्
Content deleted Content added
→बाहरी कडियाँ: वाल्मीकिरामायणम्, removed: वर्गः:काव्यम् using AWB |
→बाहरी कडियाँ: वाल्मीकिरामायणम्, removed: वर्गः:Hinduism using AWB |
||
| पङ्क्तिः १०२: | पङ्क्तिः १०२: | ||
==बाहरी कडियाँ== |
==बाहरी कडियाँ== |
||
[[वर्गः:Hinduism]] |
|||
[[वर्गः:रामायणम्/युद्धकाण्डम्]] |
[[वर्गः:रामायणम्/युद्धकाण्डम्]] |
||
०५:४४, २० जनवरी २०१६ इत्यस्य संस्करणं
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे युद्धकाण्डे षोडशः सर्गः ॥६-१६॥
सुनिविष्टम् हितम् वाक्यम् उक्तवन्तम् विभीषणम् । अब्रवीत् परुषम् वाक्यम् रावणः काल चोदितः ॥६-१६-१॥ वसेत् सह सपत्नेन क्रुद्धेन आशी विषेण च । न तु मित्र प्रवादेन सम्वस्च्चत्रुणा सह ॥६-१६-२॥ जानामि शीलम् ज्ञातीनाम् सर्व लोकेषु राक्षस । हृष्यन्ति व्यसनेष्वेते ज्ञातीनाम् ज्ञातयः सदा ॥६-१६-३॥ प्रधानम् साधकम् वैद्यम् धर्म शीलम् च राक्षस । ज्ञातयो ह्यनमन्यन्ते शूरम् परिभवन्ति च ॥६-१६-४॥ नित्यम् अन्योन्य सम्हृष्टा व्यसनेष्वाततायिनः । प्रच्चन्न हृदया घोरा ज्ञातयस् तु भय आवहाः ॥६-१६-५॥ श्रूयन्ते हस्तिभिर् गीताः श्लोकाः पद्म वने पुरा । पाश हस्तान् नरान् दृष्ट्वा शृणु तान् गदतो मम ॥६-१६-६॥ नाग्निर्नान्यानि शस्त्राणि न नः पाशा भयावहाः । घोराः स्वार्थप्रयुक्तास्तु ज्ञातयो नो भयावहाः ॥६-१६-७॥ उपायमेते वक्ष्यन्ति ग्रहणे नात्रसम्शयः । कृत्स्नाद् भयाज्ज्ञातिभयम् सुकष्टम् विदितम् च नः ॥६-१६-८॥ विद्यते गोषु सम्पन्नम् विद्यते ज्ञातितो भयम् । विद्यते स्त्रीषु चापल्यम् विद्यते ज्ञातितो भयम् ॥६-१६-९॥ ततो नेष्टम् इदम् सौम्य यदहम् लोक सत्कृतः । ऐश्वर्यम् अभिजातः च रिपूणाम् मूर्ध्नि च स्थितः ॥६-१६-१०॥ यथा पुष्करपत्रेषु पतितास्तोयबिन्दवः । न श्लेषमभिगच्चन्ति तथानार्येषु सौहृदम् ॥६-१६-११॥ यथा शरदि मेघानाम् सिञ्चातामपि गर्जताम् । न भवत्यमुबसम्क्लेदस्तथानार्येषु सौहृदम् ॥६-१६-१२॥ यथा मधुकरस्तर्षाद्रासम् विन्दन्न तिष्ठति । तथा त्वमपि तत्रैव तथानार्येषु सौहृदम् ॥६-१६-१३॥ यथा मधुकर्स्तराषात्काशपुष्पम् पिबन्नपि । रसमत्र न विन्देत तथानार्येषु सौहृदम् ॥६-१६-१४॥ यथा पूर्वम् गजः स्नात्वा गृह्य हस्तेन वै रजः । दूषयत्यात्मनो देहम् तथानार्येषु सौहृदम् ॥६-१६-१५॥ योऽन्यस्त्वेवम्विधम् ब्रूयाद् वाक्यमेतन्निशाचर । अस्मिन् मुहूर्ते न भवेत् त्वाम् तु धिक् कुलपाम्सनम् ॥६-१६-१६॥ इतिउक्तः परुषम् वाक्यम् न्यायवादी विभीषणः । उत्पपात गदापाणिःचतुर्भिः सह राक्षसैः ॥६-१६-१७॥ अब्रवीच्च तदा वाक्यम् जातक्रोधो विभीषणः । अन्तरिक्षगतः श्रीमान् भ्रातरम् राक्षस अधिपम् ॥६-१६-१८॥ स त्वम् भ्राता असि मे राजन् ब्रूहि माम् यद् यद् इच्चसि । ज्येष्ठो मान्यः पितृसमो न च धर्मपथे स्थितः ॥६-१६-१९॥ इदम् तु परुषम् वाक्यम् न क्षमामि अनृतम् तव । सुनीतम् हित कामेन वाक्यम् उक्तम् दश आनन ॥६-१६-२०॥ न गृह्णन्ति अकृत आत्मानः कालस्य वशमागताः । सुलभाः पुरुषा राजन् सततम् प्रिय वादिनः ॥६-१६-२१॥ अप्रियस्य तु पथ्यस्य वक्ता श्रोता च दुर्लभः । बद्धम् कालस्य पाशेन सर्व भूत अपहारिणा ॥६-१६-२२॥ न नश्यन्तम् उपेक्षेयम् प्रदीप्तम् शरणम् यथा । दीप्त पावक सम्काशैः शितैः कान्चन भूषणैः ॥६-१६-२३॥ न त्वाम् इच्चामि अहम् द्रष्टुम् रामेण निहतम् शरैः । शूराः च बलवन्तः च कृत अस्त्राः च नर आजिरे ॥६-१६-२४॥ काल अभिपन्ना सीदन्ति यथा वालुक सेतवः । तनर्षयतु यच्चोक्तम् गुरुत्वाद्धितमिच्चता ॥६-१६-२५॥ आत्मानम् सर्वथा रक्ष पुरीम् च इमाम् सराक्षसाम् । स्वस्ति ते अस्तु गमिष्यामि सुखी भव मया विना ॥६-१६-२६॥ निवार्यमाणस्य मया हित एषिणा । न रोचते ते वचनम् निशा चर । परीत काला हि गत आयुषो नरा । हितम् न गृह्णन्ति सुहृद्भिर् ईरितम् ॥६-१६-२७॥
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये युद्धकाण्डे षोडशः सर्गः ॥६-१६॥