"रामायणम्/युद्धकाण्डम्/सर्गः ३" इत्यस्य संस्करणे भेदः
< रामायणम् | युद्धकाण्डम्
Content deleted Content added
(लघु) युद्धकाण्डे तृतीयः सर्गः ॥६-३॥ इत्येतद् रामायणम्/युद्धकाण्डम्/सर्गः ३ इत्येतद् प्रति चालि... |
→बाहरी कडियाँ: काव्य using AWB |
||
पङ्क्तिः १२०: | पङ्क्तिः १२०: | ||
**[[रामायण उत्तरकाण्ड]] |
**[[रामायण उत्तरकाण्ड]] |
||
==बाहरी कडियाँ== |
==बाहरी कडियाँ== |
||
[[वर्गः: |
[[वर्गः:काव्यम्]] |
||
[[वर्गः:Hinduism]] |
[[वर्गः:Hinduism]] |
१२:२१, १६ जनवरी २०१६ इत्यस्य संस्करणं
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे युद्धकाण्डे तृतीयः सर्गः ॥६-३॥
सुग्रीवस्य वचः श्रुत्वा हेतुमत् परम अर्थवित् । प्रतिजग्राह काकुत्स्थो हनूमन्तम् अथ अब्रवीत् ॥६-३-१॥ तरसा सेतु बन्धेन सागर उच्चोषणेन वा । सर्वथा सुसमर्थो अस्मि सागरस्य अस्य लन्घने ॥६-३-२॥ कति दुर्गाणि दुर्गाया लंकायास् तद् ब्रवीहि मे । ज्ञातुम् इच्चामि तत् सर्वम् दर्शनाद् इव वानर ॥६-३-३॥ बलस्य परिमाणम् च द्वार दुर्ग क्रियाम् अपि । गुप्ति कर्म च लंकाया रक्षसाम् सदनानि च ॥६-३-४॥ यथा सुखम् यथावच् च लंकायाम् असि दृष्टवान् । सरम् आचक्ष्व तत्त्वेन सर्वथा कुशलो हि असि ॥६-३-५॥ श्रुत्वा रामस्य वचनम् हनूमान् मारुत आत्मजः । वाक्यम् वाक्यविदाम् श्रेष्ठो रामम् पुनर् अथ अब्रवीत् ॥६-३-६॥ श्रूयताम् सर्वम् आख्यास्ये दुर्ग कर्म विधानतः । गुप्ता पुरी यथा लंका रक्षिता च यथा बलैः ॥६-३-७॥ राक्षसाश्च यथा स्निग्धा रावणस्य च तेजसा । पराम् समृद्धिम् लंकायाः सागरस्य च भीमताम् ॥६-३-८॥ विभागम् च बल ओघस्य निर्देशम् वाहनस्य च । एवमुक्त्वा कपिश्रेष्ठः कथयामास तत्ववित् ॥६-३-९॥ प्रहृष्टा मुदिता लंका मत्त द्विप समाकुला । महती रथ सम्पूर्णा रक्षो गण समाकुला ॥६-३-१०॥ दृढ बद्ध कवाटानि महापरिघवन्ति च । चत्वारि विपुलान्यस्या द्वाराणि सुमहान्ति ॥६-३-११॥ तत्रेषूपयन्त्राणि बलवन्ति महान्ति च । आगतम् पर सैन्यम् तैस् तत्र प्रतिनिवार्यते ॥६-३-१२॥ द्वारेषु सम्स्कृता भीमाः काल आयस मयाः शिताः । शतशो रोचिता वीरैः शतघ्न्यो रक्षसाम् गणैः ॥६-३-१३॥ सौवर्णः च महाम्स् तस्याः प्राकारो दुष्प्रधर्षणः । मणि विद्रुम वैदूर्य मुक्ता विचरित अन्तरः ॥६-३-१४॥ सर्वतः च महाभीमाः शीत तोया महाशुभाः । अगाधा ग्राहवत्यः च परिखा मीन सेविताः ॥६-३-१५॥ द्वारेषु तासाम् चत्वारः सम्क्रमाः परम आयताः । यन्त्रैर् उपेता बहुभिर् महद्भिर् दृढ सम्धिभिः ॥६-३-१६॥ त्रायन्ते सम्क्रमास् तत्र पर सैन्य आगमे सति । यन्त्रैस् तैर् अवकीर्यन्ते परिखासु समन्ततः ॥६-३-१७॥ एकस् त्व् अकम्प्यो बलवान् सम्क्रमः सुमहादृढः । काञ्चनैर् बहुभिः स्तम्भैर् वेदिकाभिः च शोभितः ॥६-३-१८॥ स्वयम् प्रकृति सम्पन्नो युयुत्सू राम रावणः । उत्थितः च अप्रमत्तः च बलानाम् अनुदर्शने ॥६-३-१९॥ लंका पुरी निरालम्बा देव दुर्गा भय आवहा । न अदेयम् पार्वतम् वन्यम् कृत्रिमम् च चतुर् विधम् ॥६-३-२०॥ स्थिता पारे समुद्रस्य दूर पारस्य राघव । नौ पथः च अपि न अस्ति अत्र निरादेशः च सर्वतः ॥६-३-२१॥ शैल अग्रे रचिता दुर्गा सा पूर् देव पुर उपमा । वाजि वारण सम्पूर्णा लंका परम दुर्जया ॥६-३-२२॥ परिघाः च शतघ्न्यः च यन्त्राणि विविधानि च । शोभयन्ति पुरीम् लंकाम् रावणस्य दुरात्मनः ॥६-३-२३॥ अयुतम् रक्षसाम् अत्र पश्चिम द्वारम् आश्रितम् । शूल हस्ता दुराधर्षाः सर्वे खड्ग अग्र योधिनः ॥६-३-२४॥ नियुतम् रक्षसाम् अत्र दक्षिण द्वारम् आश्रितम् । चतुर् अन्गेण सैन्येन योधास् तत्र अपि अनुत्तमाः ॥६-३-२५॥ प्रयुतम् रक्षसाम् अत्र पूर्व द्वारम् समाश्रितम् । चर्म खड्ग धराः सर्वे तथा सर्व अस्त्र कोविदाः ॥६-३-२६॥ न्यर्बुदम् रक्षसाम् अत्र उत्तर द्वारम् आश्रितम् । रथिनः च अश्व वाहाः च कुल पुत्राः सुपूजिताः ॥६-३-२७॥ शतम् शत सहस्राणाम् मध्यमम् गुल्मम् आश्रितम् । यातु धाना दुराधर्षाः साग्र कोटिः च रक्षसाम् ॥६-३-२८॥ ते मया सम्क्रमा भग्नाः परिखाः च अवपूरिताः । दग्धा च नगरी लंका प्राकाराः च अवसादिताः ॥६-३-२९॥ बलैकदेशः क्षपितो राक्षसानाम् महात्मनाम् । येन केन तु मार्गेण तराम वरुण आलयम् ॥६-३-३०॥ हता इति नगरी लंकाम् वानरैर् अवधार्यताम् । अङ्गदो द्विविदो मैन्दो जाम्बवान् पनसो नलः ॥६-३-३१॥ नीलः सेना पतिः चैव बल शेषेण किम् तव । प्लवमाना हि गत्वा ताम् रावणस्य महापुरीम् ॥६-३-३२॥ सप्रकाराम् सभवनाम् आनयिष्यन्ति मैथिलीम् । सप्राकाराम् सभवनामानयुष्यन्ति राघव ॥६-३-३३॥ एवम् आज्ञापय क्षिप्रम् बलानाम् सर्व सम्ग्रहम् । मुहूर्तेन तु युक्तेन प्रस्थानमभिरोचय ॥६-३-३४॥
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये युद्धकाण्डे तृतीयः सर्गः ॥६-३॥