"रामायणम्/सुन्दरकाण्डम्/सर्गः ४२" इत्यस्य संस्करणे भेदः
< रामायणम् | सुन्दरकाण्डम्
Content deleted Content added
{{header | title = ../../ | author = वाल्मीकिः | translator = | section = सर्ग... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती |
No edit summary |
||
| पङ्क्तिः १: | पङ्क्तिः १: | ||
{{header |
{{header |
||
| title = [[ |
| title = [[../]] |
||
| author = वाल्मीकिः |
| author = वाल्मीकिः |
||
| translator = |
| translator = |
||
| section = |
| section = सुन्दरकाण्डम् |
||
| previous = [[ |
| previous = [[रामायणम्/सुन्दरकाण्डम्/सर्गः ४१|सर्गः ४१]] |
||
| next = [[ |
| next = [[रामायणम्/सुन्दरकाण्डम्/सर्गः ४३|सर्गः ४३]] |
||
| notes = |
| notes = |
||
}} |
}} |
||
{{रामायणम्/सुन्दरकाण्डम्}} |
|||
<poem> |
|||
'''श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे सुन्दरकाण्डे द्वितीयः सर्गः ॥५-२॥''' |
|||
<div class="verse"> |
|||
<pre> |
|||
ततः पक्षिनिनादेन वृक्षभङ्गस्वनेन च । |
ततः पक्षिनिनादेन वृक्षभङ्गस्वनेन च । |
||
बभूवुस्त्राससंभ्रान्ताः सर्वे लङ्कानिवासिनः ।। ५.४२.१।। |
बभूवुस्त्राससंभ्रान्ताः सर्वे लङ्कानिवासिनः ।। ५.४२.१।। |
||
०७:४६, ७ जनवरी २०१६ इत्यस्य संस्करणं
| ← सर्गः ४१ | रामायणम्/सुन्दरकाण्डम् सुन्दरकाण्डम् वाल्मीकिः |
सर्गः ४३ → |
श्रीमद्वाल्मीकियरामायणे सुन्दरकाण्डे द्वितीयः सर्गः ॥५-२॥
ततः पक्षिनिनादेन वृक्षभङ्गस्वनेन च । बभूवुस्त्राससंभ्रान्ताः सर्वे लङ्कानिवासिनः ।। ५.४२.१।। विद्रुताश्च भयत्रस्ता विनेदुर्मृगपक्षिणः । रक्षसां च निमित्तानि क्रूराणि प्रतिपेदिरे ।। ५.४२.२।। ततो गतायां निद्रायां राक्षस्यो विकृताननाः । तद्वनं ददृशुर्भग्नं तं च वीरं महाकपिम् ।। ५.४२.३।। स ता दृष्ट्वा महाबाहूर्महासत्त्वो महाबलः । चकार सुमहद्रूपं राक्षसीनां भयावहम् ।। ५.४२.४।। ततस्तं गिरिसङ्काशमतिकायं महाबलम् । राक्षस्यो वानरं दृष्ट्वा पप्रच्छुर्जनकात्मजाम् ।। ५.४२.५।। को ऽयं कस्य कुतो वा ऽयं किंनिमित्तमिहागतः । कथं त्वया सहानेन संवादः कृत इत्युत ।। ५.४२.६।। आचक्ष्व नो विशालाक्षि मा भूत्ते सुभगे भयम् । संवादमसितापाङ्गे त्वया किं कृतवानयम् ।। ५.४२.७।। अथाब्रवीत्तदा साध्वी सीता सर्वाङ्गसुन्दरी । रक्षसां भीमरूपाणां विज्ञाने मम का गतिः ।। ५.४२.८।। यूयमेवाभिजानीत यो ऽयं यद्वा करिष्यति । अहिरेव ह्यहेः पादान् विजानाति न संशयः ।। ५.४२.९।। अहमप्यस्य भीता ऽस्मि नैनं जानामि कोन्वयम् । वेद्मि राक्षसमेवैनं कामरूपिणमागतम् ।। ५.४२.१०।। वैदेह्या वचनं श्रुत्वा राक्षस्यो विद्रुता दिशः । स्थिताः काश्चिद्गताः काश्चिद्रावणाय निवेदितुम् ।। ५.४२.११।। रावणस्य समीपे तु राक्षस्यो विकृताननाः । विरूपं वानरं भीममाख्यातुमुपचक्रमुः ।। ५.४२.१२।। अशोकवनिकामध्ये राजन् भीमवपुः कपिः । सीतया कृतसंवादस्तदिष्ठत्यमितविक्रमः ।। ५.४२.१३।। न च तं जानकी सीता हरिं हरिणलोचना । अस्माभिर्बहुधा पृष्टा निवेदयितुमिच्छिति ।। ५.४२.१४।। वासवस्य भवेद्दूतो दूतो वैश्रवणस्य वा । प्रेषितो वा ऽपि रामेण सीतान्वेषणकाङ्क्षया ।। ५.४२.१५।। तेन त्वद्भुतरूपेण यत्तत्तव मनोहरम् । नानामृगगणाकीर्णं प्रमृष्टं प्रमदावनम् ।। ५.४२.१६।। न तत्र कश्चिदुद्देशो यस्तेन न विनाशितः । यत्र सा जानकी सीता स तेन न विनाशितः ।। ५.४२.१७।। जानकीरक्षणार्थं वा श्रमाद्वा नोपलभ्यते । अथवा कः श्रमस्तस्य सैव तेनाभिरक्षिता ।। ५.४२.१८।। चारुपल्लवपुष्पाढ्यं यं सीता स्वयमास्थिता । प्रवृद्धः शिंशुपावृक्षः स च तेनाभिरक्षितः ।। ५.४२.१९।। तस्योग्ररूपस्योग्र त्वं दण्डमाज्ञातुमर्हसि । सीता संभाषिता येन तद्वनं च विनाशितम् ।। ५.४२.२०।। मनःपरिगृहीतां तां तव रक्षोगणेश्वर । कः सीतामभिभाषेत यो न स्यात्त्यक्तजीवितः ।। ५.४२.२१।। राक्षसीनां वचः श्रुत्वा रावणो राक्षसेश्वरः । हुताग्निरिव जज्वाल कोपसंवर्तितेक्षणः ।। ५.४२.२२।। तस्य क्रुद्धस्य नेत्राभ्यां प्रापतन्नास्रबिन्दवः । दीप्ताभ्यामिव दीपाभ्यां सार्चिषः स्नेहबिन्दवः ।। ५.४२.२३।। आत्मनः सदृशाञ्छूरान् किङ्करान्नाम राक्षसान् । व्यादिदेश महातेजा निग्रहार्थं हनूमतः ।। ५.४२.२४।। तेषामशीतिसाहस्रं किङ्कराणां तरस्विनाम् ।। ५.४२.२५।। निर्ययुर्भवनात् तस्मात्कूटमुद्गरपाणयः । महोदरा महादंष्ट्रा घोररूपा महाबलाः । युद्धाभिमनसः सर्वे हनुमद्ग्रहणोन्मुखाः ।। ५.४२.२६।। ते कपीन्द्रं समासाद्य तोरणस्थमवस्थितम् । अभिपेतुर्महावेगाः पतङ्गा इव पावकम् ।। ५.४२.२७।। ते गदाभिर्विचित्राभिः परिघैः काञ्चनाङ्गदैः । आजघ्नुर्वानरश्रेष्ठं शरैश्चादित्यसन्निभैः ।। ५.४२.२८।। मुद्गरैः पट्टिशैः शूलैः प्रासतोमरशक्तिभिः । परिवार्य हनूमन्तं सहसा तस्थुरग्रतः ।। ५.४२.२९।। हनुमानपि तेजस्वी श्रीमान् पर्वतसन्निभिः । क्षितावाविध्य लांगूलं ननाद च महास्वनम् ।। ५.४२.३०।। स भूत्वा सुमहाकायो हनुमान् मारुतात्मजः । धृष्टमास्फोटयामास लङ्कां शब्देन पूरयन् ।। ५.४२.३१।। तस्यास्फोटितशब्देन महता सानुनादिना । पेतुर्विहङ्गा गगनादुच्चैश्चेदमघोषयत् ।। ५.४२.३२।। जयत्यतिबलो रामो लक्ष्मणश्च महाबलः । राजा जयति सुग्रीवो राघवेणाभिपालितः ।। ५.४२.३३।। दासो ऽहं कोसलेन्द्रस्य रामस्याक्लिष्टकर्मणः । हनुमान् शत्रुसैन्यानां निहन्ता मारुतात्मजः ।। ५.४२.३४।। न रावणसहस्रं मे युद्धे प्रतिबलं भवेत् । शिलाभिस्तु प्रहरतः पादपैश्च सहस्रशः ।। ५.४२.३५।। अर्दयित्वा पुरीं लङ्कामभिवाद्य च मैथिलीम् । समृद्धार्थो गमिष्यामि मिषतां सर्वरक्षसाम् ।। ५.४२.३६।। तस्य सन्नादशब्देन ते ऽभवन् भयशङ्किताः । ददृशुश्च हनूमन्तं सन्ध्यामेघमिवोन्नतम् ।। ५.४२.३७।। स्वामिसन्देशनिश्शङ्कास्ततस्ते राक्षसाः कपिम् । चित्रैः प्रहरणैर्भीमैरभिपेतुस्ततस्ततः ।। ५.४२.३८।। स तैः परिवृतः शूरैः सर्वतः स महाबलः । आससादायसं भीमं परिघं तोरणाश्रितम् ।। स तं परिघमादय जघान रजनीचरान् ।। ५.४२.३९।। स पन्नगमिवादाय स्फुरन्तं विनतासुतः । विचचाराम्बरे वीरः परिगृह्य च मारुतिः ।। ५.४२.४०।। स हत्वा राक्षसान् वीरान् किङ्करान् मारुतात्मजः । युद्धाकाङ्क्षी पुनर्वीरस्तोरणं समुपाश्रितः ।। ५.४२.४१।। ततस्तस्माद्भयान्मुक्ताः कतिचित्तत्र राक्षसाः । निहतान् किङ्करान् सर्वान् रावणाय न्यवेदयन् ।। ५.४२.४२।। स राक्षसानां निहतं महद्बलं निशम्य राजा परिवृत्तलोचनः । समादिदेशाप्रतिमं पराक्रमे प्रहस्त पुत्रं समरे सुदुर्जयम् ।। ५.४२.४३।। इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये श्रीमत्सुन्दरकाण्डे द्विचत्वारिंशः सर्गः ।। ५.४२।। </poem>