सामवेदः/कौथुमीया/संहिता/उत्तरार्चिकः/2.5 पञ्चमप्रपाठकः/2.5.2 द्वितीयोऽर्द्धः

१
अक्रान्त्समुद्रः प्रथमे विधर्मं जनयन्प्रजा भुवनस्य गोपाः | वृषा पवित्रे अधि सानो अव्ये बृहत्सोमो वावृधे स्वानो अद्रिः || १२५३ ||	१अ १छ्
मत्सि वायुमिष्टये राधसे च मत्सि मित्रावरुणा पूयमानः | मत्सि शर्धो मारुतं मत्सि देवान्मत्सि द्यावापृथिवी देव सोम || १२५४ ||	२अ २छ्
महत्तत्सोमो महिषश्चकारापां यद्गर्भोऽवृणीत देवान् | अदधादिन्द्रे पवमान ओजोऽजनयत्सूर्ये ज्योतिरिन्दुः || १२५५ ||	३अ ३छ्
२
एष देवो अमर्त्यः पर्णवीरिव दीयते | अभि द्रोणान्यासदं || १२५६ ||	१अ १छ्
एष विप्रैरभिष्टुतोऽपो देवो वि गाहते | दधद्रत्नानि दाशुषे || १२५७ ||	२अ २छ्
एष विश्वानि वार्या शूरो यन्निव सत्वभिः | पवमानः सिषासति || १२५८ ||	३अ ३छ्
एष देवो रथर्यति पवमानो दिशस्यति | आविष्कृणोति वग्वनुं || १२५९ ||	४अ ४छ्
एष देवो विपन्युभिः पवमान ऋतायुभिः | हरिर्वाजाय मृज्यते || १२६० ||	५अ ५छ्
एष देवो विपा कृतोऽति ह्वरांसि धावति | पवमानो अदाभ्यः || १२६१ ||	६अ ६छ्
एष दिवं वि धावति तिरो रजांसि धारया | पवमानः कनिक्रदत् ||१२६२ ||	७अ ७छ्
एष दिवं व्यासरत्तिरो रजांस्यस्पृतः | पवमानः स्वध्वरः || १२६३ ||	८अ ८छ्
एष प्रत्नेन जन्मना देवो देवेभ्यः सुतः | हरिः पवित्रे अर्षति || १२६४ ||	९अ ९छ्
एष उ स्य पुरुव्रतो जज्ञानो जनयन्निषः | धारया पवते सुतः || १२६५ ||	१०अ १०छ्
३
एष धिया यात्यण्व्य शूरो रथेभिराशुभिः | गच्छन्निन्द्रस्य निष्कृतं || १२६६ ||	१अ १छ्
एष पुरू धियायते बृहते देवतातये | यत्रामृतास आशत || १२६७ ||	२अ २छ्
एतं मृजन्ति मर्ज्यमुप द्रोणेष्वायवः | प्रचक्राणं महीरिषः || १२६८ ||	३अ ३छ्
एष हितो वि नीयतेऽन्तः शुन्ध्यावता पथा | यदी तुञ्जन्ति भूर्णयः || १२६९ ||	४अ ४छ्
एष रुक्मिभिरीयते वाजि शुभ्रेभिरंशुभिः | पतिः सिन्धूनां भवन् ||१२७० ||	५अ ५छ्
एष शृङ्गाणि दोधुवच्छिशीते यूथ्यो३ वृषा | नृम्णा दधान ओजसा || १२७१ ||	६अ ६छ्
एष वसूनि पिब्दनः परुषा ययिवां अति | अव शादेषु गच्छति || १२७२ ||	७अ ७छ्
एतमु त्यं दश क्षिपो हरिं हिवन्ति यातवे | स्वायुधं मदिन्तमं || १२७३ ||	८अ ८छ्
४
एष उ स्य वृषा रथोऽव्या वारेभिरव्यत | गच्छन्वाजं सहस्रिणं || १२७४ ||	१अ १छ्
एतं त्रितस्य योषणो हरिं हिन्वन्त्यद्रिभिः | इन्दुमिन्द्राय पीतये || १२७५ ||	२अ २छ्
एष स्य मानुषीष्वा श्येनो न विक्षु सीदति | गच्छं जारो न योषितं || १२७६ ||	३अ ३छ्
एष स्य मद्यो रसोऽव चष्टे दिवः शिशुः | य इन्दुर्वारमाविशत् ||१२७७ ||	४अ ४छ्
एष स्य पीतये सुतो हरिरर्षति धर्णसिः | क्रन्दन्योनिमभि प्रियं || १२७८ ||	५अ ५छ्
एतं त्यं हरितो दश मर्मृज्यन्ते अपस्युवः | याभिर्मदाय शुम्भते || १२७९ ||	६अ ६छ्
५
एष वाजी हितो नृभिर्विश्वविन्मनसस्पतिः | अव्यो वारं वि धावति || १२८० ||	१अ १छ्
एष पवित्रे अक्षरत्सोमो देवेभ्यः सुतः | विश्वा धामान्याविशन् ||१२८१ ||	२अ २छ्
एष देवः शुभायतेऽधि योनावमर्त्यः | वृत्रहा देववीतमः || १२८२ ||	३अ ३छ्
एष वृषा कनिक्रदद्दशभिर्जामिभिर्यतः | अभि द्रोणानि धावति || १२८३ ||	४अ ४छ्
एष सूर्यमरोचयत्पवमानो अधि द्यवि | पवित्रे मत्सरो मदः || १२८४ ||	५अ ५छ्
एष सूर्येण हासते संवसानो विवस्वता | पतिर्वाचो अदाभ्यः || १२८५ ||	६अ ६छ्
६
एष कविरभिष्टुतः पवित्रे अधि तोशते | पुनानो घ्नन्नप द्विषः || १२८६ ||	१अ १छ्
एष इन्द्राय वायवे स्वर्जित्परि षिच्यते | पवित्रे दक्षसाधनः || १२८७ ||	२अ २छ्
एष नृभिर्वि नीयते दिवो मूर्धा वृषा सुतः | सोमो वनेषु विश्ववित् ||१२८८ ||	३अ ३छ्
एष गव्युरचिक्रदत्पवमानो हिरण्ययुः | इन्दुः सत्राजिदस्तृतः || १२८९ ||	४अ ४छ्
एष शुष्म्यसिष्यददन्तरिक्षे वृषा हरिः | पुनान इन्दुरिन्द्रमा || १२९० ||	५अ ५छ्
एष शुष्म्यदाभ्यः सोमः पुनानो अर्षति | देवावीरघशंसहा || १२९१ ||	६अ ६छ्
७
स सुतः पीतये वृषा सोमः पवित्रे अर्षति | विघ्नन्रक्षांसि देवयुः || १२९२ ||	१अ १छ्
स पवित्रे विचक्षणो हरिरर्षति धर्णसिः | अभि योनिं कनिक्रदत् ||१२९३ ||	२अ २छ्
स वाजी रोचना दिवः पवमानो वि धावति | रक्षोहा वारमव्ययं || १२९४ ||	३अ ३छ्
स त्रितस्याधि सानवि पवमानो अरोचयत् | जामिभिः सूर्यं सह || १२९५ ||	४अ ४छ्
स वृत्रहा वृषा सुतो वरिवोविददाभ्यः | सोमो वाजमिवासरत् ||१२९६ ||	५अ ५छ्
स देवः कविनेषितो३ऽभि द्रोणानि धावति | इन्दुरिन्द्राय मंहयन् ||१२९७ ||	६अ ६छ्
८
यः पावमानीरध्येत्यृषिभिः सम्भृतं रसं | सर्वं स पूतमश्नाति स्वदितं मातरिश्वना || १२९८ ||	१अ १छ्
पावमानीर्यो अध्येत्यृषिभिः सम्भृतं रसं | तस्मै सरस्वती दुहे क्षीरं सर्पिर्मधूदकं || १२९९ ||	२अ २छ्
पावमानीः स्वस्त्ययनीः सुदुघा हि घृतश्चुतः | ऋषिभिः संभृतो रसो ब्राह्मणेष्वमृतं हितं || १३०० ||	३अ ३छ्
पावमानीर्दधन्तु न इमं लोकमथो अमुं | कामान्त्समर्धयन्तु नो देवीर्देवैः समाहृताः || १३०१ ||	४अ ४छ्
येन देवाः पवित्रेणात्मानं पुनते सदा | तेन सहस्रधारेण पावमानीः पुनन्तु नः || १३०२ ||	५अ ५छ्
पावमानीः स्वस्त्ययनीस्ताभिर्गच्छति नान्दनं | पुण्यांश्च भक्षान्भक्षयत्यमृतत्वं च गच्छति || १३०३ ||	६अ ६छ्
९
अगन्म महा नमसा यविष्ठं यो दीदाय समिद्धः स्वे दुरोणे | चित्रभानुं रोदसी अन्तरुर्वी स्वाहुतं विश्वतः प्रत्यञ्चं || १३०४ ||	१अ १छ्
स मह्ना विश्वा दुरितानि साह्वानग्नि ष्टवे दम आ जातवेदाः | स नो रक्षिषद्दुरितादवद्यादस्मान्गृणत उत नो मघोनः || १३०५ ||	२अ २छ्
त्वं वरुण उत मित्रो अग्ने त्वां वर्धन्ति मतिभिर्वसिष्ठाः | त्वे वसु सुषणनानि सन्तु यूयं पात स्वस्तिभिः सदा नः || १३०६ ||	३अ ३छ्
१०
महां इन्द्रो य ओजसा पर्जन्यो वृष्टिमां इव | स्तोमैर्वत्सस्य वावृधे || १३०७ ||	१अ १छ्
कण्वा इन्द्रं यदक्रत स्तोमैर्यज्ञस्य साधनं | जामि ब्रुवत आयुधा || १३०८ ||	१अ १छ्
प्रजामृतस्य पिप्रतः प्र यद्भरन्त वह्नयः | विप्रा ऋतस्य वाहसा || १३०९ ||	१अ १छ्
११
पवमानस्य जिघ्नतो हरेश्चन्द्रा असृक्षत | जीरा अजिरशोचिषः || १३१० ||	१अ १छ्
पवमानो रथीतमः शुभ्रेभिः शुभ्रशस्तमः | हरिश्चन्द्रो मरुद्गणः || १३११ ||	२अ २छ्
पवमान्व्यश्नुहि रश्मिभिर्वाजसातमः | दधत्स्तोत्रे सुवीर्यं || १३१२ ||	३अ ३छ्
१२
परीतो षिञ्चता सुतं सोमो य उत्तमं हविः | दधन्वां यो नर्यो अप्स्वा३न्तरा सुषाव सोममद्रिभिः || १३१३ ||	१अ १छ्
नूनं पुनानोऽविभिः परि स्रवादब्धः सुरभिन्तरः | सुते चित्वाप्सु मदामो अन्धसा श्रीणन्तो गोभिरुत्तरं || १३१४ ||	२अ २छ्
१३
असावि सोमो अरुषो वृषा हरी राजेव दस्मो अभि गा अचिक्रदत् | पुनानो वारमत्येष्यव्ययं श्येनो न योनिं घृतवन्तमासदत् ||१३१६ ||	१अ १छ्
पर्जन्यः पिता महिषस्य पर्णिनो नाभा पृथिव्या गिरिषु क्षयं दधे | स्वसार आपो अभि गा उदासरन्त्सं ग्रावभिर्वसते वीते अध्वरे || १३१७ ||	२अ २छ्
कविर्वेधस्या पर्येषि माहिनमत्यो न मृष्टो अभि वाजमर्षसि | अपसेधन्दुरिता सोम नो मृड घृता वसानः परि यासि निर्णिजं || १३१८ ||	३अ ३छ्
१४
श्रायन्त इव सूर्यं विश्वेदिन्द्रस्य भक्षत | वसूनि जातो जनिमान्योजसा प्रति भागं न दीधिमः || १३१९ ||	१अ १छ्
अलर्षिरातिं वसुदामुप स्तुहि भद्रा इन्द्रस्य रातयः | यो अस्य कामं विधतो न रोषति मनो दानाय चोदयन् ||१३२० ||	२अ २छ्
१५
यत इन्द्र भयामहे ततो नो अभ्यं कृधि | मघवन्छग्धि तव तन्न ऊतये वि द्विषो वि मृधो जहि || १३२१ ||	१अ १छ्
त्वं हि राधस्पते राधसो महः क्षयस्यासि विध्रत्ता | तं त्वा वयं मघवन्निन्द्र गिर्वणः सुतावन्तो हवामहे || १३२२ ||	२अ २छ्
१६
त्वं सोमासि धारयुर्मन्द्र ओजिष्ठो अध्वरे | पवस्व मंहयद्रयिः || १३२३ ||	१अ १छ्
त्वं सुतो मदिन्तमो दधन्वान्मत्सरिन्तमः | इन्दुः सत्राजिदस्तृतः || १३२४ ||	२अ २छ्
त्वं सुष्वाणो अद्रिभिरभ्यर्ष कनिक्रदत् | द्युमन्तं शुष्मा भर || १३२५ ||	३अ ३छ्
१७
पवस्व देववीतय इन्दो धाराभिरोजसा | आ कलशं मधुमान्त्सोम नः सदः || १३२६ ||	१अ १छ्
तव द्रप्सा उदप्रुत इन्द्रं मदाय वावृधुः | त्वां देवासो अमृताय कं पपुः || १३२७ ||	२अ २छ्
आ नः सुतास इन्दवः पुनाना धावता रयिं | वृष्टिद्यावो रीत्यापः स्वर्विदः || १३२८ ||	३अ ३छ्
१८
परि त्यं हर्यतं हरिं बभ्रुं पुनन्ति वारेण | यो देवान्विश्वां इत्परि मदेन सह गच्छति || १३२९ ||	१अ १छ्
द्विर्यं पञ्च स्वयशसं सखायो अद्रिसंहतं | प्रियमिन्द्रस्य काम्यं प्रस्नापयन्त ऊर्मयः || १३३० ||	२अ २छ्
इन्द्राय सोम पातवे वृत्रघ्ने परि षिच्यसे | नरे च दक्षिणावते वीराय सदनासदे || १३३१ ||	३अ ३छ्
१९
पवस्व सोम महे दक्षायाश्वो न निक्तो वाजी धनाय || १३३२ ||	१अ
प्र ते सोतारो रसं मदाय पुनन्ति सोमं महे द्युम्नाय || १३३३ ||	२अ
शिशुं जज्ञानं हरिं मृजन्ति पवित्रे सोमं देवेभ्य इन्दुं || १३३४ ||	३अ
२०
उषो षु जातमप्तुरं गोभिर्भङ्गं परिष्कृतं | इन्दुं देवा अयासिषुः || १३३५ ||	१अ १छ्
तमिद्वर्धन्तु नो गिरो वत्सं संशिश्वरीरिव | य इन्द्रस्य हृदंसनिः || १३३६ ||	२अ २छ्
अर्षा नः सोम शं गवे धुक्षस्व पिप्युषीमिषं | वर्धा समुद्रमुक्थ्यं || १३३७ ||	३अ ३छ्
२१
आ घा ये अग्निमिन्धते स्तृणन्ति बर्हिरानुषक् | येषामिन्द्रो युवा सखा || १३३८ ||	१अ १छ्
बृहन्निदिध्म एषां भूरि शस्त्रं पृथुः स्वरुः | येषामिन्द्रो युवा सखा || १३३९ ||	२अ २छ्
अयुद्ध इद्युधा वृतं शूर आजति सत्वभिः | येषामिन्द्रो युवा सखा || १३४० ||	३अ ३छ्
२२
य एक इद्विदयते वसु मर्त्ताय दाशुषे | ईशानो अप्रतिष्कुत इन्द्रो अङ्ग || १३४१ ||	१अ १छ्
यश्चिद्धि त्वा बहुभ्य आ सुतावां आविवासति | उग्रं तत्पत्यते शव इन्द्रो अङ्ग || १३४२ ||	२अ २छ्
कदा मर्त्तमराधसं पदा क्षुम्पमिव स्फुरत् | कदा नः शुश्रवद्गिर इन्द्रो अङ्ग || १३४३ ||	३अ ३छ्
२३
गायन्ति त्वा गायत्रिणोऽर्चन्त्यर्कमर्किणः | ब्रह्माणस्त्वा शतक्रत उद्वंशमिव येमिरे || १३४४ ||	१अ १छ्
यत्सानोः सान्वारुहो भूर्यस्पष्ट कर्त्त्वं | तदिन्द्रो अर्थं चेतति यूथेन वृष्णिरेजति || १३४५ ||	२अ २छ्
युङ्क्ष्वा हि केशिना हरी वृषणा कक्ष्यप्रा | अथा न इन्द्र सोमपा गिरामुपश्रुतिं चर || १३४६ ||	३अ ३छ्