"ईशावास्योपनिषद्" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः १: | पङ्क्तिः १: | ||
==मूल पाठ== |
==मूल पाठ== |
||
ईशोपनिषत्</br> |
ईशोपनिषत्</br> |
||
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात् |
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात् पूर्णमुदच्यते ।</br> |
||
पूर्णस्य पूर्णमादाय |
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ॥</br> |
||
ॐ शांतिः शांतिः शांतिः॥</br> |
ॐ शांतिः शांतिः शांतिः॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
पङ्क्तिः ८: | पङ्क्तिः ८: | ||
</br> |
</br> |
||
ॐ ईशा वास्यमिदँ सर्वं यत्किञ्च जगत्यां जगत्।</br> |
ॐ ईशा वास्यमिदँ सर्वं यत्किञ्च जगत्यां जगत्।</br> |
||
तेन त्यक्तेन |
तेन त्यक्तेन भुञ्जीथाः मा गृधः कस्यस्विद्धनम्॥१॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
कुर्वन्नेवेह कर्माणि जिजीविषेच्छतँ समाः।</br> |
कुर्वन्नेवेह कर्माणि जिजीविषेच्छतँ समाः।</br> |
||
पङ्क्तिः १६: | पङ्क्तिः १६: | ||
ताँस्ते प्रेत्याभिगच्छन्ति ये के चात्महनो जनाः॥३॥</br> |
ताँस्ते प्रेत्याभिगच्छन्ति ये के चात्महनो जनाः॥३॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
अनेजदेकं मनसो जवीयो नैनद्देवा |
अनेजदेकं मनसो जवीयो नैनद्देवा आप्नुवन्पूर्वमर्षत् ।</br> |
||
तद्धावतोऽन्यानत्येति तिष्ठत्तस्मिन्नपो मातरिश्वा दधाति॥४॥</br> |
तद्धावतोऽन्यानत्येति तिष्ठत्तस्मिन्नपो मातरिश्वा दधाति॥४॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
तदेजति तन्नैजति तद्दूरे |
तदेजति तन्नैजति तद्दूरे तद्वन्तिके ।</br> |
||
तदन्तरस्य सर्वस्य तदु सर्वस्यास्य बाह्यतः॥५॥</br> |
तदन्तरस्य सर्वस्य तदु सर्वस्यास्य बाह्यतः॥५॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
यस्तु सर्वाणि |
यस्तु सर्वाणि भूतान्यात्मन्येवानुपश्यति ।</br> |
||
सर्वभूतेषु चात्मानं ततो न |
सर्वभूतेषु चात्मानं ततो न विजुगुप्सते ॥६॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
यस्मिन्सर्वाणि |
यस्मिन्सर्वाणि भूतान्यात्मैवाभूद्विजानतः ।</br> |
||
तत्र को मोहः कः शोक |
तत्र को मोहः कः शोक एकत्वमनुपश्यतः ॥७॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
स पर्यगाच्छुक्रमकायमव्रणम् अस्नाविरँ शुद्धमपापविद्धम् ।</br> |
|||
स पर्यगाच्छुक्रमकायमव्रण-मस्नाविरँ शुद्धमपापविद्धम्।</br> |
|||
कविर्मनीषी परिभूः |
कविर्मनीषी परिभूः स्वयम्भूःयाथातथ्यतोऽर्थान् व्यदधाच्छाश्वतीभ्यः समाभ्यः ॥८॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
अन्धं तमः प्रविशन्ति |
अन्धं तमः प्रविशन्ति येऽविद्यामुपासते ।</br> |
||
ततो भूय इव ते तमो य उ विद्यायाँ |
ततो भूय इव ते तमो य उ विद्यायाँ रताः ॥९॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
अन्यदेवाहुर्विद्ययाऽन्यदाहुरविद्यया ।</br> |
|||
अन्यदेवाहुर्विद्ययाऽन्यदाहुरविद्यया।</br> |
|||
इति शुश्रुम धीराणां ये |
इति शुश्रुम धीराणां ये नस्तद्विचचक्षिरे ॥१०॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
विद्यां चाविद्यां च यस्तद्वेदोभयँ |
विद्यां चाविद्यां च यस्तद्वेदोभयँ सह ।</br> |
||
अविद्यया मृत्युं तीर्त्वा |
अविद्यया मृत्युं तीर्त्वा विद्ययाऽमृतमश्नुते ॥११॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
अन्धं तमः प्रविशन्ति |
अन्धं तमः प्रविशन्ति येऽसम्भूतिमुपासते ।</br> |
||
ततो भूय इव ते तमो य उ सम्भूत्याँ |
ततो भूय इव ते तमो य उ सम्भूत्याँ रताः ॥१२॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
अन्यदेवाहुः |
अन्यदेवाहुः सम्भवादन्यदाहुरसम्भवात् ।</br> |
||
इति शुश्रुम धीराणां ये |
इति शुश्रुम धीराणां ये नस्तद्विचचक्षिरे ॥१३॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
सम्भूतिं च विनाशं च यस्तद्वेदोभयँ |
सम्भूतिं च विनाशं च यस्तद्वेदोभयँ सह ।</br> |
||
विनाशेन मृत्युं तीर्त्वा |
विनाशेन मृत्युं तीर्त्वा सम्भूत्याऽमृतमश्नुते ॥१४॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
हिरण्मयेन पात्रेण सत्यस्यापिहितं |
हिरण्मयेन पात्रेण सत्यस्यापिहितं मुखम् ।</br> |
||
तत्त्वं पूषन्नपावृणु सत्यधर्माय |
तत्त्वं पूषन्नपावृणु सत्यधर्माय दृष्टये ॥१५॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
पूषन्नेकर्षे यम सूर्य प्राजापत्य व्यूह रश्मीन् समूह |
पूषन्नेकर्षे यम सूर्य प्राजापत्य व्यूह रश्मीन् समूह |</br> |
||
यत्ते रूपं कल्याणतमं तत्ते पश्यामि योऽसावसौ पुरुषः |
तेजः यत्ते रूपं कल्याणतमं तत्ते पश्यामि योऽसावसौ पुरुषः सोऽहमस्मि ॥१६॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
वायुरनिलममृतमथेदं भस्मांतँ |
वायुरनिलममृतमथेदं भस्मांतँ शरीरम् ।</br> |
||
ॐ क्रतो स्मर कृतँ स्मर क्रतो स्मर कृतँ |
ॐ क्रतो स्मर कृतँ स्मर क्रतो स्मर कृतँ स्मर ॥१७॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
अग्ने नय सुपथा राये अस्मान् विश्वानि देव वयुनानि |
अग्ने नय सुपथा राये अस्मान् विश्वानि देव वयुनानि विद्वान् ।</br> |
||
युयोध्यस्मज्जुहुराणमेनो भूयिष्ठां ते |
युयोध्यस्मज्जुहुराणमेनो भूयिष्ठां ते नम उक्तिं विधेम ॥१८॥</br> |
||
</br> |
</br> |
||
॥इति ईशोपनिषत्॥</br> |
॥इति ईशोपनिषत्॥</br> |
१०:०८, २४ जून् २०११ इत्यस्य संस्करणं
मूल पाठ
ईशोपनिषत्
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात् पूर्णमुदच्यते ।
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ॥
ॐ शांतिः शांतिः शांतिः॥
॥अथ ईशोपनिषत्॥
ॐ ईशा वास्यमिदँ सर्वं यत्किञ्च जगत्यां जगत्।
तेन त्यक्तेन भुञ्जीथाः मा गृधः कस्यस्विद्धनम्॥१॥
कुर्वन्नेवेह कर्माणि जिजीविषेच्छतँ समाः।
एवं त्वयि नान्यथेतोऽस्ति न कर्म लिप्यते नरे॥२॥
असुर्या नाम ते लोका अन्धेन तमसाऽऽवृताः।
ताँस्ते प्रेत्याभिगच्छन्ति ये के चात्महनो जनाः॥३॥
अनेजदेकं मनसो जवीयो नैनद्देवा आप्नुवन्पूर्वमर्षत् ।
तद्धावतोऽन्यानत्येति तिष्ठत्तस्मिन्नपो मातरिश्वा दधाति॥४॥
तदेजति तन्नैजति तद्दूरे तद्वन्तिके ।
तदन्तरस्य सर्वस्य तदु सर्वस्यास्य बाह्यतः॥५॥
यस्तु सर्वाणि भूतान्यात्मन्येवानुपश्यति ।
सर्वभूतेषु चात्मानं ततो न विजुगुप्सते ॥६॥
यस्मिन्सर्वाणि भूतान्यात्मैवाभूद्विजानतः ।
तत्र को मोहः कः शोक एकत्वमनुपश्यतः ॥७॥
स पर्यगाच्छुक्रमकायमव्रणम् अस्नाविरँ शुद्धमपापविद्धम् ।
कविर्मनीषी परिभूः स्वयम्भूःयाथातथ्यतोऽर्थान् व्यदधाच्छाश्वतीभ्यः समाभ्यः ॥८॥
अन्धं तमः प्रविशन्ति येऽविद्यामुपासते ।
ततो भूय इव ते तमो य उ विद्यायाँ रताः ॥९॥
अन्यदेवाहुर्विद्ययाऽन्यदाहुरविद्यया ।
इति शुश्रुम धीराणां ये नस्तद्विचचक्षिरे ॥१०॥
विद्यां चाविद्यां च यस्तद्वेदोभयँ सह ।
अविद्यया मृत्युं तीर्त्वा विद्ययाऽमृतमश्नुते ॥११॥
अन्धं तमः प्रविशन्ति येऽसम्भूतिमुपासते ।
ततो भूय इव ते तमो य उ सम्भूत्याँ रताः ॥१२॥
अन्यदेवाहुः सम्भवादन्यदाहुरसम्भवात् ।
इति शुश्रुम धीराणां ये नस्तद्विचचक्षिरे ॥१३॥
सम्भूतिं च विनाशं च यस्तद्वेदोभयँ सह ।
विनाशेन मृत्युं तीर्त्वा सम्भूत्याऽमृतमश्नुते ॥१४॥
हिरण्मयेन पात्रेण सत्यस्यापिहितं मुखम् ।
तत्त्वं पूषन्नपावृणु सत्यधर्माय दृष्टये ॥१५॥
पूषन्नेकर्षे यम सूर्य प्राजापत्य व्यूह रश्मीन् समूह |
तेजः यत्ते रूपं कल्याणतमं तत्ते पश्यामि योऽसावसौ पुरुषः सोऽहमस्मि ॥१६॥
वायुरनिलममृतमथेदं भस्मांतँ शरीरम् ।
ॐ क्रतो स्मर कृतँ स्मर क्रतो स्मर कृतँ स्मर ॥१७॥
अग्ने नय सुपथा राये अस्मान् विश्वानि देव वयुनानि विद्वान् ।
युयोध्यस्मज्जुहुराणमेनो भूयिष्ठां ते नम उक्तिं विधेम ॥१८॥
॥इति ईशोपनिषत्॥
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पूर्णमुदच्यते।
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते॥
ॐ शांतिः शांतिः शांतिः॥