"पराशरस्मृतिः/षष्ठोध्यायः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
fix |
||
पङ्क्तिः ११: | पङ्क्तिः ११: | ||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
अतः परं प्रवक्ष्यामि प्राणिहत्यासु निष्कृतिम् ।<br>पराशरेन पूर्वोक्ता मन्वर्थेऽपि च विस्तृतां |
अतः परं प्रवक्ष्यामि प्राणिहत्यासु निष्कृतिम् ।<br>पराशरेन पूर्वोक्ता मन्वर्थेऽपि च विस्तृतां ।। ६.१ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
क्रौञ्चसारसहंसांश्च चक्रवाकं च कुक्कुटम् ।<br>जालपादं च शरभं अहोरात्रेण शुध्यति |
क्रौञ्चसारसहंसांश्च चक्रवाकं च कुक्कुटम् ।<br>जालपादं च शरभं अहोरात्रेण शुध्यति ।। ६.२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
बलाकाटिट्टिभौ वापि शुकपारावतावपि ।<br>अहिनक्रविघाती च शुध्यते नक्तभोजनात् |
बलाकाटिट्टिभौ वापि शुकपारावतावपि ।<br>अहिनक्रविघाती च शुध्यते नक्तभोजनात् ।। ६.३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
वृककाककपोतानां शारितित्तिरिघातकः ।<br>अन्तर्जल उभे संध्ये प्राणायामेन शुध्यति |
वृककाककपोतानां शारितित्तिरिघातकः ।<br>अन्तर्जल उभे संध्ये प्राणायामेन शुध्यति ।। ६.४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
गृध्रश्येनशशादानां उलूकस्य च घातकः ।<br>अपक्वाशी दिनं तिष्ठेत्त्रिकालं मारुताशनः |
गृध्रश्येनशशादानां उलूकस्य च घातकः ।<br>अपक्वाशी दिनं तिष्ठेत्त्रिकालं मारुताशनः ।। ६.५ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
वल्गुणीटिट्टिभानां च कोकिलाखञ्जरीटके ।<br>लाविकारक्तपक्षेषु शुध्यते नक्तभोजनात् |
वल्गुणीटिट्टिभानां च कोकिलाखञ्जरीटके ।<br>लाविकारक्तपक्षेषु शुध्यते नक्तभोजनात् ।। ६.६ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
कारण्डवचकोराणां पिङ्गलाकुररस्य च ।<br>भारद्वाजादिकं हत्वा शिवं पूज्य विशुध्यति |
कारण्डवचकोराणां पिङ्गलाकुररस्य च ।<br>भारद्वाजादिकं हत्वा शिवं पूज्य विशुध्यति ।। ६.७ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
भेरुण्डचाषभासांश्च पारावतकपिञ्जलौ ।<br>पक्षिणां चैव सर्वेषां अहोरात्रं अभोजनम् |
भेरुण्डचाषभासांश्च पारावतकपिञ्जलौ ।<br>पक्षिणां चैव सर्वेषां अहोरात्रं अभोजनम् ।। ६.८ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
हत्वा मूषकमार्जार सर्पाजगरडुण्डुभान् ।<br>कृसरं भोजयेद्विप्रान्लोहदण्डश्च दक्षिणा |
हत्वा मूषकमार्जार सर्पाजगरडुण्डुभान् ।<br>कृसरं भोजयेद्विप्रान्लोहदण्डश्च दक्षिणा ।। ६.९ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
शिशुमारं तथा गोधां हत्वा कूर्मं च शल्यकम् ।<br>वृन्ताकफलभक्षी चाप्यहोरात्रेण शुध्यति |
शिशुमारं तथा गोधां हत्वा कूर्मं च शल्यकम् ।<br>वृन्ताकफलभक्षी चाप्यहोरात्रेण शुध्यति ।। ६.१० ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
वृकजम्बूकऋक्षाणां तरक्षुश्वानघातकः ।<br>तिलप्रस्थं द्विजे दद्याद्वायुभक्षो दिनत्रयं |
वृकजम्बूकऋक्षाणां तरक्षुश्वानघातकः ।<br>तिलप्रस्थं द्विजे दद्याद्वायुभक्षो दिनत्रयं ।। ६.११ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
गजस्य च तुरङ्गस्य महिषोष्ट्रनिपातने ।<br>प्रायश्चित्तं अहोरात्रं त्रिसंध्यं अवगाहनं |
गजस्य च तुरङ्गस्य महिषोष्ट्रनिपातने ।<br>प्रायश्चित्तं अहोरात्रं त्रिसंध्यं अवगाहनं ।। ६.१२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
कुरङ्गं वानरं सिंहं चित्रं व्याघ्रं तु घातयन् ।<br>शुध्यते स त्रिरात्रेण विप्राणां तर्पणेन च |
कुरङ्गं वानरं सिंहं चित्रं व्याघ्रं तु घातयन् ।<br>शुध्यते स त्रिरात्रेण विप्राणां तर्पणेन च ।। ६.१३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
मृगरोहिद्वराहाणां अवेर्बस्तस्य घातकः ।<br>अफालकृष्टं अश्नीयादहोरात्रं उपोष्य सः |
मृगरोहिद्वराहाणां अवेर्बस्तस्य घातकः ।<br>अफालकृष्टं अश्नीयादहोरात्रं उपोष्य सः ।। ६.१४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
एवं चतुष्पदानां च सर्वेषां वनचारिणाम् ।<br>अहोरात्रोषितस्तिष्ठेज्जपेद्वै जातवेदसं |
एवं चतुष्पदानां च सर्वेषां वनचारिणाम् ।<br>अहोरात्रोषितस्तिष्ठेज्जपेद्वै जातवेदसं ।। ६.१५ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
शिल्पिनं कारुकं शूद्रं स्त्रियं वा यस्तु घातयेत् ।<br>प्राजापत्यद्वयं कृत्वा वृषैकादशदक्षिणा |
शिल्पिनं कारुकं शूद्रं स्त्रियं वा यस्तु घातयेत् ।<br>प्राजापत्यद्वयं कृत्वा वृषैकादशदक्षिणा ।। ६.१६ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
वैश्यं वा क्षत्रियं वापि निर्दोषं योऽभिघातयेत् ।<br>सोऽपि कृच्छ्रद्वयं कुर्याद्गोविंशद्दक्षिणां ददेत् |
वैश्यं वा क्षत्रियं वापि निर्दोषं योऽभिघातयेत् ।<br>सोऽपि कृच्छ्रद्वयं कुर्याद्गोविंशद्दक्षिणां ददेत् ।। ६.१७ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
वैश्यं शूद्रं क्रियासक्तं विकर्मस्थं द्विजोत्तमम् ।<br>हत्वा चान्द्रायणं तस्य त्रिंशद्गोश्चैव दक्षिणां |
वैश्यं शूद्रं क्रियासक्तं विकर्मस्थं द्विजोत्तमम् ।<br>हत्वा चान्द्रायणं तस्य त्रिंशद्गोश्चैव दक्षिणां ।। ६.१८ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चण्डालं हतवान्कश्चिद्ब्राह्मणे यदि कंचन ।<br>प्राजापत्यं चरेत्कृच्छ्रं गोद्वयं दक्षिणां ददत् |
चण्डालं हतवान्कश्चिद्ब्राह्मणे यदि कंचन ।<br>प्राजापत्यं चरेत्कृच्छ्रं गोद्वयं दक्षिणां ददत् ।। ६.१९ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
क्षत्रियेणापि वैश्येन शूद्रेणैवेतरेण वा ।<br>चण्डालस्य वधे प्राप्ते कृच्छ्रार्धेन विशुध्यति |
क्षत्रियेणापि वैश्येन शूद्रेणैवेतरेण वा ।<br>चण्डालस्य वधे प्राप्ते कृच्छ्रार्धेन विशुध्यति ।। ६.२० ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चोरौ श्वपाकचण्डालौ विप्रेणाभिहतौ यदि ।<br>अहोरात्रोषितः स्नात्वा पञ्चगव्येन शुध्यति |
चोरौ श्वपाकचण्डालौ विप्रेणाभिहतौ यदि ।<br>अहोरात्रोषितः स्नात्वा पञ्चगव्येन शुध्यति ।। ६.२१ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
श्वपाकं वापि चण्डालं विप्रः संभाषते यदि ।<br>दिव्जसंभाषणं कुर्यात्सावित्रीं तु सकृज्जपेत् |
श्वपाकं वापि चण्डालं विप्रः संभाषते यदि ।<br>दिव्जसंभाषणं कुर्यात्सावित्रीं तु सकृज्जपेत् ।। ६.२२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चण्डालैः सह सुप्तं तु त्रिरात्रं उपवासयेत् ।<br>चण्डालैकपथं गत्वा गायत्रीस्मरणाच्छुचिः |
चण्डालैः सह सुप्तं तु त्रिरात्रं उपवासयेत् ।<br>चण्डालैकपथं गत्वा गायत्रीस्मरणाच्छुचिः ।। ६.२३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चण्डालदर्शने सद्य आदित्यं अवलोकयेत् ।<br>चण्डालस्पर्शने चैव सचैलं स्नानं आचरेत् |
चण्डालदर्शने सद्य आदित्यं अवलोकयेत् ।<br>चण्डालस्पर्शने चैव सचैलं स्नानं आचरेत् ।। ६.२४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चण्डालखातवापीषु पीत्वा सलिलं अग्रजः ।<br>अज्ञानाच्चैकभक्तेन त्वहोरात्रेण शुध्यति |
चण्डालखातवापीषु पीत्वा सलिलं अग्रजः ।<br>अज्ञानाच्चैकभक्तेन त्वहोरात्रेण शुध्यति ।। ६.२५ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चण्डालभाण्डसंस्पृष्टं पीत्वा कूपगतं जलम् ।<br>गोमूत्रयावकाहारस्त्रिरात्राच्छुद्धिं आप्नुयात् |
चण्डालभाण्डसंस्पृष्टं पीत्वा कूपगतं जलम् ।<br>गोमूत्रयावकाहारस्त्रिरात्राच्छुद्धिं आप्नुयात् ।। ६.२६ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चण्डालघटसंस्थं तु यत्तोयं पिबति द्विजः ।<br>तत्क्षणात्क्षिपते यस्तु प्राजापत्यं समाचरेत् |
चण्डालघटसंस्थं तु यत्तोयं पिबति द्विजः ।<br>तत्क्षणात्क्षिपते यस्तु प्राजापत्यं समाचरेत् ।। ६.२७ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
यदि न क्षिपते तोयं शरीरे यस्य जीर्यति ।<br>प्राजापत्यं न दातव्यं कृच्छ्रं सांतपनं चरेत् |
यदि न क्षिपते तोयं शरीरे यस्य जीर्यति ।<br>प्राजापत्यं न दातव्यं कृच्छ्रं सांतपनं चरेत् ।। ६.२८ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चरेत्सांतपनं विप्रः प्राजापत्यं अनन्तरः ।<br>तदर्धं तु चरेद्वैश्यः पादं शूद्रस्तदाचरेत् |
चरेत्सांतपनं विप्रः प्राजापत्यं अनन्तरः ।<br>तदर्धं तु चरेद्वैश्यः पादं शूद्रस्तदाचरेत् ।। ६.२९ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
भाण्डस्थं अन्त्यजानां तु जलं दधि पयः पिबेत् ।<br>ब्राह्मणः क्षत्रियो वैश्यः शूद्रश्चैव प्रमादतः |
भाण्डस्थं अन्त्यजानां तु जलं दधि पयः पिबेत् ।<br>ब्राह्मणः क्षत्रियो वैश्यः शूद्रश्चैव प्रमादतः ।। ६.३० ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
ब्रह्मकूर्चोपवासेन द्विजातीनां तु निष्कृतिः ।<br>शूद्रस्य चोपवासेन तथा दानेन शक्तितः |
ब्रह्मकूर्चोपवासेन द्विजातीनां तु निष्कृतिः ।<br>शूद्रस्य चोपवासेन तथा दानेन शक्तितः ।। ६.३१ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
भुङ्क्तेऽज्ञानाद्द्विजश्रेष्ठश्चण्डालान्नं कथंचन ।<br>गोमूत्रयावकाहारो दशरात्रेण शुध्यति |
भुङ्क्तेऽज्ञानाद्द्विजश्रेष्ठश्चण्डालान्नं कथंचन ।<br>गोमूत्रयावकाहारो दशरात्रेण शुध्यति ।। ६.३२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
एकैकं ग्रासं अश्नीयाद्गोमूत्रयावकस्य च ।<br>दशाहं नियमस्थस्य व्रतं तत्तु विनिर्दिशेत् |
एकैकं ग्रासं अश्नीयाद्गोमूत्रयावकस्य च ।<br>दशाहं नियमस्थस्य व्रतं तत्तु विनिर्दिशेत् ।। ६.३३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
अविज्ञातस्तु चण्डालो यत्र वेश्मनि तिष्ठति ।<br>विज्ञाते तु७पसन्नस्य द्विजाः कुर्वन्त्यनुग्रहं |
अविज्ञातस्तु चण्डालो यत्र वेश्मनि तिष्ठति ।<br>विज्ञाते तु७पसन्नस्य द्विजाः कुर्वन्त्यनुग्रहं ।। ६.३४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
मुनिवक्त्रोद्गतान्धर्मान्गायन्तो वेदपारगाः ।<br>पतन्तं उद्धरेयुस्तं धर्मज्ञाः पापसंकरात् |
मुनिवक्त्रोद्गतान्धर्मान्गायन्तो वेदपारगाः ।<br>पतन्तं उद्धरेयुस्तं धर्मज्ञाः पापसंकरात् ।। ६.३५ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
दध्ना च सर्पिषा चैव क्षीरगोमूत्रयावकम् ।<br>भुञ्जीत सह सर्वैश्च त्रिसंध्यं अवगाहनं |
दध्ना च सर्पिषा चैव क्षीरगोमूत्रयावकम् ।<br>भुञ्जीत सह सर्वैश्च त्रिसंध्यं अवगाहनं ।। ६.३६ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
त्र्यहं भुञ्जीत दध्ना च त्र्यहं भुञ्जीत सर्पिषा ।<br>त्र्यहं क्षीरेण भुञ्जीत एकैकेन दिनत्रयम् |
त्र्यहं भुञ्जीत दध्ना च त्र्यहं भुञ्जीत सर्पिषा ।<br>त्र्यहं क्षीरेण भुञ्जीत एकैकेन दिनत्रयम् ।। ६.३७ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
भावदुष्टं न भुञ्जीत नोच्छिष्टं कृमिदूषितम् ।<br>दधिक्षीरस्य त्रिपलं पलं एकं घृतस्य तु |
भावदुष्टं न भुञ्जीत नोच्छिष्टं कृमिदूषितम् ।<br>दधिक्षीरस्य त्रिपलं पलं एकं घृतस्य तु ।। ६.३८ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
भस्मना तु भवेच्छुद्धिरुभयोस्ताम्रकांस्ययोः ।<br>जलशौचेन वस्त्राणां परित्यागेन मृण्मयम् |
भस्मना तु भवेच्छुद्धिरुभयोस्ताम्रकांस्ययोः ।<br>जलशौचेन वस्त्राणां परित्यागेन मृण्मयम् ।। ६.३९ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
कुसुम्भगुडकार्पास लवणं तैलसर्पिषी ।<br>द्वारे कृत्वा तु धान्यानि दद्याद्वेश्मनि पावकम् |
कुसुम्भगुडकार्पास लवणं तैलसर्पिषी ।<br>द्वारे कृत्वा तु धान्यानि दद्याद्वेश्मनि पावकम् ।। ६.४० ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
एवं शुद्धस्ततः पश्चात्कुर्याद्ब्राह्मणतर्पणम् ।<br>त्रिंशतं गोवृषं चैकं दद्याद्विप्रेषु दक्षिणां |
एवं शुद्धस्ततः पश्चात्कुर्याद्ब्राह्मणतर्पणम् ।<br>त्रिंशतं गोवृषं चैकं दद्याद्विप्रेषु दक्षिणां ।। ६.४१ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
पुनर्लेपनखातेन होमजप्येन शुध्यति ।<br>आधारेण च विप्राणां भूमिदोषो न विद्यते |
पुनर्लेपनखातेन होमजप्येन शुध्यति ।<br>आधारेण च विप्राणां भूमिदोषो न विद्यते ।। ६.४२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
चण्डालैः सह संपर्कं मासं मासार्धं एव वा ।<br>गोमूत्रयावकाहारो मासार्धेन विशुध्यति |
चण्डालैः सह संपर्कं मासं मासार्धं एव वा ।<br>गोमूत्रयावकाहारो मासार्धेन विशुध्यति ।। ६.४३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
रजकी चर्मकारी च लुब्धकी वेणुजीविनी ।<br>चातुर्वर्ण्यस्य च गृहे त्वविज्ञाता तु तिष्ठति |
रजकी चर्मकारी च लुब्धकी वेणुजीविनी ।<br>चातुर्वर्ण्यस्य च गृहे त्वविज्ञाता तु तिष्ठति ।। ६.४४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
ज्ञात्वा तु निष्कृतिं कुर्यात्पूर्वोक्तस्यार्धं एव च ।<br>गृहदाहं न कुर्वीत शेषं सर्वं च कारयेत् |
ज्ञात्वा तु निष्कृतिं कुर्यात्पूर्वोक्तस्यार्धं एव च ।<br>गृहदाहं न कुर्वीत शेषं सर्वं च कारयेत् ।। ६.४५ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
गृहस्याभ्यन्तरं गच्छेच्चण्डालो यदि कस्यचित् ।<br>तं अगाराद्विनिर्वास्य मृद्भाण्डं तु विसर्जयेत् |
गृहस्याभ्यन्तरं गच्छेच्चण्डालो यदि कस्यचित् ।<br>तं अगाराद्विनिर्वास्य मृद्भाण्डं तु विसर्जयेत् ।। ६.४६ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
रसपूर्णं तु यद्भाण्डं न त्यजेत्तु कदाचन ।<br>गोमयेन तु संमिश्रैर्जलैः प्रोक्षेद्गृहं तथा |
रसपूर्णं तु यद्भाण्डं न त्यजेत्तु कदाचन ।<br>गोमयेन तु संमिश्रैर्जलैः प्रोक्षेद्गृहं तथा ।। ६.४७ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
ब्राह्मणस्य व्रणद्वारे पूयशोणितसंभवे ।<br>कृमिरुत्पद्यते यस्य प्रायश्चित्तं कथं भवेत् |
ब्राह्मणस्य व्रणद्वारे पूयशोणितसंभवे ।<br>कृमिरुत्पद्यते यस्य प्रायश्चित्तं कथं भवेत् ।। ६.४८ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
गवां मूत्रपुरीषेण दध्ना क्षीरेण सर्पिषा ।<br>त्र्यहं स्नात्वा च पीत्वा च कृमिदुष्टः शुचिर्भवेत् |
गवां मूत्रपुरीषेण दध्ना क्षीरेण सर्पिषा ।<br>त्र्यहं स्नात्वा च पीत्वा च कृमिदुष्टः शुचिर्भवेत् ।। ६.४९ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
क्षत्रियोऽपि सुवर्णस्य पञ्चमाषान्प्रदाय तु ।<br>गोदक्षिणां तु वैश्यस्याप्युपवासं विनिर्दिशेत् |
क्षत्रियोऽपि सुवर्णस्य पञ्चमाषान्प्रदाय तु ।<br>गोदक्षिणां तु वैश्यस्याप्युपवासं विनिर्दिशेत् ।। ६.५० ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
शूद्राणां नोपवासः स्याच्छूद्रो दानेन शुध्यति ।<br>अच्छिद्रं इति यद्वाक्यं वदन्ति क्षितिदेवताः |
शूद्राणां नोपवासः स्याच्छूद्रो दानेन शुध्यति ।<br>अच्छिद्रं इति यद्वाक्यं वदन्ति क्षितिदेवताः ।। ६.५१ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
प्रणम्य शिरसा ग्राह्यं अग्निष्टोमफलं हि तत् ।<br>जपच्छिद्रं तपच्छिद्रं यच्छिद्रं यज्ञकर्मणि |
प्रणम्य शिरसा ग्राह्यं अग्निष्टोमफलं हि तत् ।<br>जपच्छिद्रं तपच्छिद्रं यच्छिद्रं यज्ञकर्मणि ।। ६.५२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
सर्वं भवति निश्छिद्रं ब्राह्मणैरुपपादितम् ।<br>व्याधिव्यसनिनि.श्रान्ते दुर्भिक्षे डामरे तथा |
सर्वं भवति निश्छिद्रं ब्राह्मणैरुपपादितम् ।<br>व्याधिव्यसनिनि.श्रान्ते दुर्भिक्षे डामरे तथा ।। ६.५३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
उपवासो व्रतं होमो द्विजसंपादितानि वै ।<br>अथवा ब्राह्मणास्तुष्टाः सर्वं कुर्वन्त्यनुग्रहं |
उपवासो व्रतं होमो द्विजसंपादितानि वै ।<br>अथवा ब्राह्मणास्तुष्टाः सर्वं कुर्वन्त्यनुग्रहं ।। ६.५४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
सर्वान्कामानवाप्नोति द्विजसंपादितैरिह ।<br>दुर्बलेऽनुग्रहः प्रोक्तस्तथा वै बालवृद्धयोः |
सर्वान्कामानवाप्नोति द्विजसंपादितैरिह ।<br>दुर्बलेऽनुग्रहः प्रोक्तस्तथा वै बालवृद्धयोः ।। ६.५५ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
अतोऽन्यथा भवेद्दोषस्तस्मान्नानुग्रहः स्मृतः ।<br>स्नेहाद्वा यदि वा लोभाद्भयादज्ञानतोऽपि वा |
अतोऽन्यथा भवेद्दोषस्तस्मान्नानुग्रहः स्मृतः ।<br>स्नेहाद्वा यदि वा लोभाद्भयादज्ञानतोऽपि वा ।। ६.५६ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
कुर्वन्त्यनुग्रहं ये तु तत्पापं तेषु गच्छति ।<br>शरीरस्यात्यये प्राप्ते वदन्ति नियमं तु ये |
कुर्वन्त्यनुग्रहं ये तु तत्पापं तेषु गच्छति ।<br>शरीरस्यात्यये प्राप्ते वदन्ति नियमं तु ये ।। ६.५७ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
महत्कार्योपरोधेन न स्वस्थस्य कदाचन ।<br>स्वस्थस्य मूढाः कुर्वन्ति वदन्त्यनियमं तु ये |
महत्कार्योपरोधेन न स्वस्थस्य कदाचन ।<br>स्वस्थस्य मूढाः कुर्वन्ति वदन्त्यनियमं तु ये ।। ६.५८ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
ते तस्य विघ्नकर्तारः पतन्ति नरकेऽशुचौ ।<br>स्वयं एव व्रतं कृत्वा ब्राह्मणं योऽवमन्यते |
ते तस्य विघ्नकर्तारः पतन्ति नरकेऽशुचौ ।<br>स्वयं एव व्रतं कृत्वा ब्राह्मणं योऽवमन्यते ।। ६.५९ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
वृथा तस्योपवासः स्यान्न स पुण्येन युज्यते ।<br>स एव नियमो ग्राह्यो यद्येकोऽपि वदेद्द्विजः |
वृथा तस्योपवासः स्यान्न स पुण्येन युज्यते ।<br>स एव नियमो ग्राह्यो यद्येकोऽपि वदेद्द्विजः ।। ६.६० ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
कुर्याद्वाक्यं द्विजानां तु अन्यथा भ्रूणहा भवेत् ।<br>ब्राह्मणा जङ्गमं तीर्थं तीर्थभूता हि साधवः |
कुर्याद्वाक्यं द्विजानां तु अन्यथा भ्रूणहा भवेत् ।<br>ब्राह्मणा जङ्गमं तीर्थं तीर्थभूता हि साधवः ।। ६.६१ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
तेदां वाक्योदकेनैव शुध्यन्ति मलिना जनाः ।<br>ब्राह्मणा यानि भाषन्ते मन्यन्ते तानि देवताः |
तेदां वाक्योदकेनैव शुध्यन्ति मलिना जनाः ।<br>ब्राह्मणा यानि भाषन्ते मन्यन्ते तानि देवताः ।। ६.६२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
सर्वदेवमयो विप्रो न तद्वचनं अन्यथा ।<br>उपवासो व्रतं चैव स्नानं तीर्थं जपस्तपः |
सर्वदेवमयो विप्रो न तद्वचनं अन्यथा ।<br>उपवासो व्रतं चैव स्नानं तीर्थं जपस्तपः ।। ६.६३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
विप्रसंपादितं यस्य संपूर्णं तस्य तत्फलम् ।<br>अन्नाद्ये कीटसम्युक्ते मक्षिकाकेशदूषिते |
विप्रसंपादितं यस्य संपूर्णं तस्य तत्फलम् ।<br>अन्नाद्ये कीटसम्युक्ते मक्षिकाकेशदूषिते ।। ६.६४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
तदन्तरा स्पृशेच्चापस्तदन्नं भस्मना स्पृशेत् ।<br>भुञ्जानश्चैव यो विप्रः पादं हस्तेन संस्पृशेत् |
तदन्तरा स्पृशेच्चापस्तदन्नं भस्मना स्पृशेत् ।<br>भुञ्जानश्चैव यो विप्रः पादं हस्तेन संस्पृशेत् ।। ६.६५ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
स्वं उच्छिष्टं असौ भुङ्क्ते पाणिना मुक्तभाजने ।<br>पादुकास्थो न भुञ्जीत पर्यङ्के संस्थितोऽपि वा |
स्वं उच्छिष्टं असौ भुङ्क्ते पाणिना मुक्तभाजने ।<br>पादुकास्थो न भुञ्जीत पर्यङ्के संस्थितोऽपि वा ।। ६.६६ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
श्वानचण्डालदृष्टौ च भोजनं परिवर्जयेत् ।<br>यदन्नं प्रतिषिद्धं स्यादन्नशुद्धिस्तथैव च |
श्वानचण्डालदृष्टौ च भोजनं परिवर्जयेत् ।<br>यदन्नं प्रतिषिद्धं स्यादन्नशुद्धिस्तथैव च ।। ६.६७ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
यथा पराशरेणोक्तं तथैवाहं वदामि वः ।<br>शृतं द्रोणाढकस्यान्नं काकश्वानोपघातितं |
यथा पराशरेणोक्तं तथैवाहं वदामि वः ।<br>शृतं द्रोणाढकस्यान्नं काकश्वानोपघातितं ।। ६.६८ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
केनेदं शुध्यते चेति ब्राह्मणेभ्यो निवेदयेत् ।<br>काकश्वानावलीढं तु द्रोणान्नं न परित्यजेत् |
केनेदं शुध्यते चेति ब्राह्मणेभ्यो निवेदयेत् ।<br>काकश्वानावलीढं तु द्रोणान्नं न परित्यजेत् ।। ६.६९ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
वेदवेदाङ्गविद्विप्रैर्धर्मशास्त्रानुपालकैः ।<br>प्रस्था द्वात्रिंशतिर्द्रोणः स्मृतो द्विप्रस्थ आढकः |
वेदवेदाङ्गविद्विप्रैर्धर्मशास्त्रानुपालकैः ।<br>प्रस्था द्वात्रिंशतिर्द्रोणः स्मृतो द्विप्रस्थ आढकः ।। ६.७० ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
ततो द्रोणाढकस्यान्नं श्रुतिस्मृतिविदो विदुः ।<br>काकश्वानावलीढं तु गवाघ्रातं खरेण वा |
ततो द्रोणाढकस्यान्नं श्रुतिस्मृतिविदो विदुः ।<br>काकश्वानावलीढं तु गवाघ्रातं खरेण वा ।। ६.७१ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
स्वल्पं अन्नं त्यजेद्विप्रः शुद्धिर्द्रोणाढके भवेत् ।<br>अन्नस्योद्धृत्य तन्.मात्रं यच्च लालाहतं भवेत् |
स्वल्पं अन्नं त्यजेद्विप्रः शुद्धिर्द्रोणाढके भवेत् ।<br>अन्नस्योद्धृत्य तन्.मात्रं यच्च लालाहतं भवेत् ।। ६.७२ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
सुवर्णोदकं अभ्युक्ष्य हुताशेनैव तापयेत् ।<br>हुताशनेन संस्पृष्टं सुवर्णसलिलेन च |
सुवर्णोदकं अभ्युक्ष्य हुताशेनैव तापयेत् ।<br>हुताशनेन संस्पृष्टं सुवर्णसलिलेन च ।। ६.७३ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
विप्राणां ब्रह्मघोषेण भोज्यं भवति तत्क्षणात् ।<br>स्नेहो वा गोरसो वापि तत्रशुद्धिः कथं भवेत् |
विप्राणां ब्रह्मघोषेण भोज्यं भवति तत्क्षणात् ।<br>स्नेहो वा गोरसो वापि तत्रशुद्धिः कथं भवेत् ।। ६.७४ ।। </tr></p> |
||
<tr><td><p> |
<tr><td><p> |
||
अल्पं परित्यजेत्तत्र स्नेहस्योत्पवनेन च ।<br>अनलज्वालया शुद्धिर्गोरसस्य विधीयते |
अल्पं परित्यजेत्तत्र स्नेहस्योत्पवनेन च ।<br>अनलज्वालया शुद्धिर्गोरसस्य विधीयते ।। ६.७५ ।। </tr></p> |
||
</table> |
</table> |
१०:३४, १७ जुलै २०१२ समयस्य संस्करणम्
← पञ्चमोध्यायः | पराशरस्मृतिः षष्ठोध्यायः पराशरः |
सप्तमोध्यायः → |
अतः परं प्रवक्ष्यामि प्राणिहत्यासु निष्कृतिम् । |
क्रौञ्चसारसहंसांश्च चक्रवाकं च कुक्कुटम् । |
बलाकाटिट्टिभौ वापि शुकपारावतावपि । |
वृककाककपोतानां शारितित्तिरिघातकः । |
गृध्रश्येनशशादानां उलूकस्य च घातकः । |
वल्गुणीटिट्टिभानां च कोकिलाखञ्जरीटके । |
कारण्डवचकोराणां पिङ्गलाकुररस्य च । |
भेरुण्डचाषभासांश्च पारावतकपिञ्जलौ । |
हत्वा मूषकमार्जार सर्पाजगरडुण्डुभान् । |
शिशुमारं तथा गोधां हत्वा कूर्मं च शल्यकम् । |
वृकजम्बूकऋक्षाणां तरक्षुश्वानघातकः । |
गजस्य च तुरङ्गस्य महिषोष्ट्रनिपातने । |
कुरङ्गं वानरं सिंहं चित्रं व्याघ्रं तु घातयन् । |
मृगरोहिद्वराहाणां अवेर्बस्तस्य घातकः । |
एवं चतुष्पदानां च सर्वेषां वनचारिणाम् । |
शिल्पिनं कारुकं शूद्रं स्त्रियं वा यस्तु घातयेत् । |
वैश्यं वा क्षत्रियं वापि निर्दोषं योऽभिघातयेत् । |
वैश्यं शूद्रं क्रियासक्तं विकर्मस्थं द्विजोत्तमम् । |
चण्डालं हतवान्कश्चिद्ब्राह्मणे यदि कंचन । |
क्षत्रियेणापि वैश्येन शूद्रेणैवेतरेण वा । |
चोरौ श्वपाकचण्डालौ विप्रेणाभिहतौ यदि । |
श्वपाकं वापि चण्डालं विप्रः संभाषते यदि । |
चण्डालैः सह सुप्तं तु त्रिरात्रं उपवासयेत् । |
चण्डालदर्शने सद्य आदित्यं अवलोकयेत् । |
चण्डालखातवापीषु पीत्वा सलिलं अग्रजः । |
चण्डालभाण्डसंस्पृष्टं पीत्वा कूपगतं जलम् । |
चण्डालघटसंस्थं तु यत्तोयं पिबति द्विजः । |
यदि न क्षिपते तोयं शरीरे यस्य जीर्यति । |
चरेत्सांतपनं विप्रः प्राजापत्यं अनन्तरः । |
भाण्डस्थं अन्त्यजानां तु जलं दधि पयः पिबेत् । |
ब्रह्मकूर्चोपवासेन द्विजातीनां तु निष्कृतिः । |
भुङ्क्तेऽज्ञानाद्द्विजश्रेष्ठश्चण्डालान्नं कथंचन । |
एकैकं ग्रासं अश्नीयाद्गोमूत्रयावकस्य च । |
अविज्ञातस्तु चण्डालो यत्र वेश्मनि तिष्ठति । |
मुनिवक्त्रोद्गतान्धर्मान्गायन्तो वेदपारगाः । |
दध्ना च सर्पिषा चैव क्षीरगोमूत्रयावकम् । |
त्र्यहं भुञ्जीत दध्ना च त्र्यहं भुञ्जीत सर्पिषा । |
भावदुष्टं न भुञ्जीत नोच्छिष्टं कृमिदूषितम् । |
भस्मना तु भवेच्छुद्धिरुभयोस्ताम्रकांस्ययोः । |
कुसुम्भगुडकार्पास लवणं तैलसर्पिषी । |
एवं शुद्धस्ततः पश्चात्कुर्याद्ब्राह्मणतर्पणम् । |
पुनर्लेपनखातेन होमजप्येन शुध्यति । |
चण्डालैः सह संपर्कं मासं मासार्धं एव वा । |
रजकी चर्मकारी च लुब्धकी वेणुजीविनी । |
ज्ञात्वा तु निष्कृतिं कुर्यात्पूर्वोक्तस्यार्धं एव च । |
गृहस्याभ्यन्तरं गच्छेच्चण्डालो यदि कस्यचित् । |
रसपूर्णं तु यद्भाण्डं न त्यजेत्तु कदाचन । |
ब्राह्मणस्य व्रणद्वारे पूयशोणितसंभवे । |
गवां मूत्रपुरीषेण दध्ना क्षीरेण सर्पिषा । |
क्षत्रियोऽपि सुवर्णस्य पञ्चमाषान्प्रदाय तु । |
शूद्राणां नोपवासः स्याच्छूद्रो दानेन शुध्यति । |
प्रणम्य शिरसा ग्राह्यं अग्निष्टोमफलं हि तत् । |
सर्वं भवति निश्छिद्रं ब्राह्मणैरुपपादितम् । |
उपवासो व्रतं होमो द्विजसंपादितानि वै । |
सर्वान्कामानवाप्नोति द्विजसंपादितैरिह । |
अतोऽन्यथा भवेद्दोषस्तस्मान्नानुग्रहः स्मृतः । |
कुर्वन्त्यनुग्रहं ये तु तत्पापं तेषु गच्छति । |
महत्कार्योपरोधेन न स्वस्थस्य कदाचन । |
ते तस्य विघ्नकर्तारः पतन्ति नरकेऽशुचौ । |
वृथा तस्योपवासः स्यान्न स पुण्येन युज्यते । |
कुर्याद्वाक्यं द्विजानां तु अन्यथा भ्रूणहा भवेत् । |
तेदां वाक्योदकेनैव शुध्यन्ति मलिना जनाः । |
सर्वदेवमयो विप्रो न तद्वचनं अन्यथा । |
विप्रसंपादितं यस्य संपूर्णं तस्य तत्फलम् । |
तदन्तरा स्पृशेच्चापस्तदन्नं भस्मना स्पृशेत् । |
स्वं उच्छिष्टं असौ भुङ्क्ते पाणिना मुक्तभाजने । |
श्वानचण्डालदृष्टौ च भोजनं परिवर्जयेत् । |
यथा पराशरेणोक्तं तथैवाहं वदामि वः । |
केनेदं शुध्यते चेति ब्राह्मणेभ्यो निवेदयेत् । |
वेदवेदाङ्गविद्विप्रैर्धर्मशास्त्रानुपालकैः । |
ततो द्रोणाढकस्यान्नं श्रुतिस्मृतिविदो विदुः । |
स्वल्पं अन्नं त्यजेद्विप्रः शुद्धिर्द्रोणाढके भवेत् । |
सुवर्णोदकं अभ्युक्ष्य हुताशेनैव तापयेत् । |
विप्राणां ब्रह्मघोषेण भोज्यं भवति तत्क्षणात् । |
अल्पं परित्यजेत्तत्र स्नेहस्योत्पवनेन च । |