"अग्निपुराणम्/अध्यायः २९४" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
No edit summary |
||
| पङ्क्तिः १: | पङ्क्तिः १: | ||
===नागलक्षणानि=== |
|||
===मन्त्रपरिभाषा=== |
|||
<poem> |
<poem> |
||
अग्निरुवाच |
अग्निरुवाच |
||
नागादयोऽथ भावादिदशस्थानानि कर्म्म च । |
|||
मन्त्रविद्याहरिं वक्ष्ये भूक्तिमुक्तिप्रदं श्रृणु । |
|||
सूतकं दष्टचेष्टेति सप्तलक्षणमुच्यते ।। २९४.१ ।। |
|||
विंशत्यर्णाधिका मन्त्रा मालामन्त्राः स्मृता द्विज ।। २९३.१ ।। |
|||
शेषवासुकितक्षाख्याः कर्कटोऽब्जो महाम्बुजः । |
|||
दशाक्षराधिका मन्त्रास्तदर्वाग्वीजसंज्ञिताः । |
|||
शङ्खपालश्च कुलिक इत्याष्टौ नागवर्य्यकाः ।। २९४.२ ।। |
|||
वार्द्धक्ये सिद्धिदा ह्येते मालामन्त्रास्तु यौवने ।। २९३.२ ।। |
|||
दशाष्टपञ्चत्रिगुणशतमूर्द्धान्वितौ क्रमात् । |
|||
पञ्चाक्षराधिका मन्त्राः सिद्धिदाः सर्वदापरे । |
|||
विप्रौ नृपो विशौ शूद्रौ द्वौ द्वौ नागेषु कीर्त्तितौ ।। २९४.३ ।। |
|||
स्त्रीपुंनपुसकत्वेन त्रिधाः स्युर्मन्त्रजातयः ।। २९३.३ ।। |
|||
तदन्वयाः पञ्चशतं तेभ्यो जाता असंख्यकाः । |
|||
स्त्रीमन्त्रा वह्निजायान्ता नमोन्ताश्च नपुंसकाः । |
|||
फणिमण्डलिराजीलवातपित्तकफात्मकाः ।। २९४.४ ।। |
|||
शेषाः पुमांसस्ते शस्ता वश्योच्चाटविषेषु च ।। २९३.४ ।। |
|||
व्यन्तरा दोषमिश्रास्ते सर्पा दर्व्वीकराः समृताः । |
|||
क्षुद्रक्रियामयध्वंसे स्त्रियोऽन्यत्र नपुंसकाः । |
|||
रथाङ्गलाङ्गलच्छत्रस्वस्तिकाङ्कुशधारिणः ।। २९४.५ ।। |
|||
मन्त्रावाग्नेयसौम्याख्यौ ताराद्यन्तार्द्वयोर्जपेत् ।। २९३.५ ।। |
|||
गोनसा मन्दगा दीर्घा मण्डलैर्विविधैस्चिताः । |
|||
तारान्त्याग्निवियत्प्रायो मन्त्र आग्नेय इष्यते । |
|||
राजिलाश्चित्रिताः स्निग्धास्तिर्य्यगूद्र्ध्वञ्च वाजिभिः ।। २९४.६ ।। |
|||
शिष्टः सौम्यः प्रशस्तौ तौ कर्म्मणोः क्रूरसौम्ययोः ।। २९३.६ ।। |
|||
व्यन्तरा मिश्रचिह्नाश्च भूवर्षाग्नेयवायवः । |
|||
आग्नेयमन्त्रः सौम्यः स्यात्प्रायशोऽन्ते नमोऽन्वितः । |
|||
चतुर्विधास्ते षड्विंशभेदाः षोड़श गोनसाः ।। २९४.७ ।। |
|||
सौम्यमन्त्रस्तथाग्नेयः फट्कारेणान्ततो युतः ।। २९३.७ ।। |
|||
त्रयोदश च राजीला व्यन्तरा एकविशतिः । |
|||
सुप्तः प्रवुद्धमात्रो वा मन्त्रः सिद्धिं न यच्छति । |
|||
येऽनुक्तकाले जायन्ते सर्पास्ते व्यन्तराः स्मृताः ।। २९४.८ ।। |
|||
स्वापकालो महावाहो जागरो दक्षिणावहः ।। २९३.८ ।। |
|||
आषाढादित्रिमासैः स्याद् गर्भो माषटतुष्टये । |
|||
आग्नेयस्य मनोः सौम्यभन्त्रस्यैतद्विपर्य्ययात् । |
|||
अण्डकानां शते द्वे च तत्वारिंशत् प्रसूयते ।। २९४.९ ।। |
|||
प्रबोधकालं जानीयादुभयोरुभयोहहः ।। २९३.९ ।। |
|||
सर्पा ग्रसन्ति सूतौघान् विना स्त्रीपुन्नपुंसकान् । |
|||
दुष्टर्क्षराशिविद्वेषिवर्णादीन् वर्ज्जयेन्मनून् । |
|||
उन्मीलतेऽक्षि सप्ताहात् कृष्णो मासाद्भवेद्वहिः ।। २९४.१० ।। |
|||
राज्यलाभोपकाराय प्रारभ्यारिः स्वरः कुरून् ।। २९३.१० ।। |
|||
द्वादशाहात् सुबोधः स्यात् दन्ताः स्युः सूर्य्यदर्शनात् । |
|||
गोपालककुटीं प्रायात् पूर्णामित्युदिता लिपिः । |
|||
द्वात्रिंशद्दिनविंशत्या चतुस्रस्तेषु दंष्ट्रिकाः ।। २९४.११ ।। |
|||
नक्षत्रेक्षक्रमाद्योज्या स्वरान्त्यौ रेवतीयुजौ ।। २९३.११ ।। |
|||
कराली मकरी कालरात्री च यमदूतिका । |
|||
वेला गुरुः स्वराः शोणः कर्म्मणैवेतिभेदिताः । |
|||
एतास्तीः सविषा दंष्ट्रा वामदक्षिणपार्श्वगाः ।। २९४.१२ ।। |
|||
लिप्यर्णा वशिषु ज्ञेया षष्ठेशादींश्च योजयेत् ।। २९३.१२ ।। |
|||
षण्मासान्मुच्यते कृत्तिं जीवेत्षष्टिसमाद्वयं । |
|||
लिपौ चतुष्पथस्थायामाख्यवर्णपदान्तराः । |
|||
नागाः सूर्य्यादिवारेशाः सप्त उक्ता दिवा निशि ।। २९४.१३ ।। |
|||
सिद्धाः साध्या द्वितीयस्थाः सुसिद्धा वैरिणः परे ।। २९३.१३ ।। |
|||
स्वेषां षट् प्रतिवारेषु कुलिकः सर्व्वसन्धिषु । |
|||
सिद्धादीन् कल्पयेदेवं सिद्धात्यन्तगुणैरपि । |
|||
शङ्खेन वा महाव्जेन सह तस्योदयोऽथवा ।। २९४. १४ ।। |
|||
सिद्दे सिद्धो जपात् साध्यो जपपूजाहुतादिना ।। २९३.१४ ।। |
|||
द्वयोर्व्वा नाड़िकामन्त्रमन्त्रकं कुलिकोदयः । |
|||
सुसिद्धो द्यानमात्रेण साधकं नाशयेदरिः । |
|||
दुष्टः स कालः सर्व्वत्र सर्पदंशे विशेषतः ।। २९४.१५ ।। |
|||
दुष्टार्णप्रचुरो यः स्यान्मन्त्रः सर्व्वविनिन्दितः ।। २९३.१५ ।। |
|||
कृत्तिका भरणी स्वाती मूलं पूर्व्वत्रयाश्विनी । |
|||
प्रविश्य विधिवद्दीक्षामभिषेकावसानिकाम् । |
|||
विशाखार्द्रा मघाश्लेषा श्रवणरोहिणो ।। २९४.१६ ।। |
|||
श्रुत्वा तन्त्रं गुरोर्ल्लब्धं साधयेदीप्सितं मनुम् ।। २९३.१६ ।। |
|||
हस्ता मन्दकुजौ वारौ पञ्चमी चाष्टमी तिथिः । |
|||
धीरो दक्षः शुचिर्भक्तो जपध्यानादितत्परः । |
|||
षष्ठी रिक्ता शिवा निन्द्या पञ्चमी च चतुर्द्दशी ।। २९४.१७ ।। |
|||
सिद्धस्तपस्वी कुशलस्तन्तज्ञः सत्यभाषणः ।। २९३.१७ ।। |
|||
सन्ध्याचतुष्टयं दुष्टं दग्धयोगाश्च राशयः । |
|||
निग्रहानुग्रहे शक्तो गुरुरित्यभिधीयते । |
|||
एकद्विबहवो दंशा दष्टविद्धञ्च खण्डितम् ।। २९४.१८ ।। |
|||
शान्तो दान्तः पटुश्चीर्णब्रह्मचर्य्यो हविष्यभुक् ।। २९३.१८ ।। |
|||
अदंशमवगुप्तं स्याद्दंशमेवं चतुर्विधम् । |
|||
कुर्वन्नाचार्य्यशुश्रूषां सिद्धोत्साही स शिष्यकः । |
|||
त्रयो द्व्येकक्षता दंशा वेदना रुधिरोल्वणा ।। २९४.१९ ।। |
|||
स तूपदेश्यः पुत्रश्च विनयी वसुदस्तथा ।। २९३.१९ ।। |
|||
नक्तन्त्वेकाङ्घ्रिकूर्म्माबा दंशाश्च यमचोदिताः । |
|||
मन्त्रन्दद्यात् सुमिद्धौ तु सहस्रं देशिकं जपेत् । |
|||
दीहीपिपीलिकास्पर्शी कण्ठशोथरुजान्वितः ।। २९४.२० ।। |
|||
यद्दच्छया श्रुतं मन्त्रं छलेनाथ बलेन वा ।। २९३.२० ।। |
|||
सतोदो ग्रन्थितो दंशः सविषो न्यस्तनिर्व्विषः । |
|||
पत्रे स्थितञ्च गाथाञ्च जजयेद्यद्यनर्थकम् । |
|||
देवालये शून्यगृहे वल्मीकोद्यानकोटरे ।। २९४.२१ ।। |
|||
मनत्रं यः साधयेदेकं जपहोमार्च्चनादिभिः ।। २९३.२१ ।। |
|||
रथ्यासन्धौ श्मशाने च नद्याञ्च सिन्धुसङ्गमे । |
|||
क्रियाभिर्भूरिभिस्तस्य सिध्यन्ते स्वल्पसाधनात् । |
|||
द्वीपे चतुष्पथे सौधे गृहेऽब्जे पर्व्वताग्रतः ।। २९४.२२ ।। |
|||
सम्यक्सिद्धैकमन्त्रस्य नासाध्यमिह किञ्चन ।। २९३.२२ ।। |
|||
विलद्वारे जीर्णकूपे जीर्णवेश्मनि कुड्यके । |
|||
बहुमन्त्रवतः पुंसः का कथा शिव एव सः । |
|||
शिग्रुश्लेष्मातकाक्षेषु जम्बू डुम्बरणेषु च ।। २९४.२३ ।। |
|||
दशलक्षजपादेकवर्णो मन्त्रः प्रसिध्यति ।। २९३.२३ ।। |
|||
वटे च जीर्णप्राकारे खास्यहृत्कक्षजत्रुणि । |
|||
वर्णवृद्ध्या जपह्नासस्तेनान्येषां समूहयेत् । |
|||
तालौ शङ्खे गले मूद्र्ध्नि चिवुके नाभिपादयोः ।। २९४.२४ ।। |
|||
वीजाद् द्वित्रिगुणान्मन्त्रान्मालामन्त्रे जपक्रिया ।। २९३.२४ ।। |
|||
दंशोऽशुभः शुभो दूनः पुष्पहस्तः सुवाक् सुधीः । |
|||
सङ्ख्यानुक्तौ शतं साष्टं सहस्रं वा जपादिषु । |
|||
लिङ्गवर्णंसमानश्च शुक्लवस्त्रोऽमलः शुचिः ।। २९४.२५ ।। |
|||
जपाद्दशांशं सर्व्वत्र साभिषेकं हुतं विदुः ।। २९३.२५ ।। |
|||
अपद्वारगतः शस्त्री प्रमादी भूगतेक्ष्णः । |
|||
द्रव्यानुक्तौ घृतं होमे जपोऽशक्तस्य सर्व्वतः । |
|||
विवर्णवासाः पाशादिहस्तो गदगदवर्णभाक् ।। २९४.२६ ।। |
|||
मूलमन्त्राद्दशांशः स्यादह्गादीनां जपादिकम् ।। २९३.२६ ।। |
|||
शुष्ककाष्ठाश्रितः खिन्नस्तिलाक्तककरांशुकः । |
|||
जपात्सशक्तिमन्त्रस्य कामदा मन्त्रदेवताः । |
|||
आर्द्रवासाः कृष्णारक्तपुष्पयुक्तशिरोरुहः ।। २९४.२७ ।। |
|||
साधकस्य भवेत् तृप्ता ध्यानहोमार्च्चनादिना ।। २९३.२७ ।। |
|||
कुचमर्दीं नखच्छेदी गुदस्पृक् पादलेखकः । |
|||
उच्चैर्ज्जपाद्विशिष्टः स्यादुपांशुर्द्दशभिर्गुणैः । |
|||
केशमुञ्ची तृणच्छेदी दुष्टा दूतास्तथैकशः ।। २९४.२८ ।। |
|||
जिह्वाजपे शतगुणः सहस्रो मानसः स्मृतः ।। २९३.२८ ।। |
|||
इड़ान्या वा वहेद्द्वेधा यदि दूतस्य चात्मनः । |
|||
प्राङ्मुखोऽवाङ्मुखो वापि मन्त्रकर्म्म समारभेत् । |
|||
आभ्यां द्वाभ्यां पुष्टयास्मान् विद्यास्त्रीपुन्नपुंसकान् ।। २९४.२९ ।। |
|||
प्रणवाद्याः सर्व्वमन्त्रा वाग्यतो विहिताशनः ।। २९३.२९ ।। |
|||
दूतः स्पृशति यद्गात्रं तस्मिन् दंशमुदाहरेत् । |
|||
आसीनस्तु जपेन्मन्त्रान्देवताचार्य्यतुल्यदृक् । |
|||
दूताङ्घ्रिचलनं दुष्टमुत्थितिर्निश्चला शुभा ।। २९४.३० ।। |
|||
कुटीविविक्ता देशाः स्युर्देवालयनदीह्नदाः ।। २९३.३० ।। |
|||
जीवपार्श्वे शुभो दूतो दुष्टोऽन्यत्र समागतः । |
|||
सिद्धौ यवागूपूपैर्व्वा पयो भक्ष्य हविष्यकम् । |
|||
जीवो गतागतैर्दुष्टः शुभो दूतनिवेदने ।। २९४.३१ ।। |
|||
मन्त्रस्य देवता तावत् तिथिवारेषु वै जपेत् ।। २९३.३१ ।। |
|||
द्तस्य वाक् प्रदुष्टा सा पूर्व्वामजार्द्धनिन्दिता । |
|||
कृष्णाष्टमीचतुर्द्दश्योर्ग्रहणादौ च साधकः । |
|||
विभक्तैस्तस्य वाक्यान्तैर्विषैर्निर्व्विषकालता ।। २९४.३२ ।। |
|||
दस्रो यमोऽनलो धाता शशो रुद्रो गुरुर्दितिः ।। २९३.३२ ।। |
|||
आद्यैः स्वरैश्च काद्यैश्च वर्गैर्भिन्नलिपिर्द्विधा । |
|||
सर्पाः पितरोऽथ भगोऽर्यमा शीतेतरद्युतिः । |
|||
स्वरजो वसुमान्वर्गी इतिक्षेपा च मातृका ।। २९४.३३ ।। |
|||
त्वष्टा मरुत इन्द्राग्नी मित्रेन्द्रौ निर्ऋतिर्ज्जलम् ।। २९३.३३ ।। |
|||
वाताग्नीन्द्रजलात्मानो वर्गेषु च चतुष्टयम् । |
|||
विश्वेदेवा हृषीकेशो वायवः सलिलाधिपः । |
|||
नपुंसकाः पञ्चमाः स्युः स्वराः शक्राम्बुयोनयः ।। २९४.३४ ।। |
|||
अजैकपादहिर्व्रध्नः पूषाश्विन्यादिदेवताः ।। २९३.३४ । |
|||
दुष्टौ दूतस्य वाक्पादौ वातग्नी मध्यमो हरिः । |
|||
अग्निदस्रावुमा निघ्नो नागश्चन्द्रो दिवाकरः । |
|||
प्रशस्ता वारुणा वर्णा अतिदुष्टा नपुंसकाः ।। २९४.३५ ।। |
|||
मातृदुर्गा दिशामीशः कृष्णो वैवस्वतः शिवः ।। २९३.३५ ।। |
|||
प्रस्थाने मङ्गलं वाक्यं गर्ज्जितं मेघहस्तिनोः । |
|||
पञ्चदश्याः शशाङ्कस्तु पितरस्तिथिदेवताः । |
|||
प्रदक्षिणं फले वृक्षे वामस्य च रुतं जितं ।। २९४.३६ ।। |
|||
हरो दुर्गा गुरुर्विष्णुर्ब्रह्मा लक्ष्मीर्धनेश्वरः ।। २९३.३६ ।। |
|||
शुभा गीतादिशब्दाः स्युरीदृशं स्यादसिद्धये । |
|||
एते सूर्य्यादिवारेशा लिपिन्यासोऽथ कथ्यते । |
|||
अनर्थगीरथाक्रन्दो दक्षिणे विरुतं क्षुतम् ।। २९४.३७ ।। |
|||
केशान्तेषु च वृत्तेषु चक्षुषोः श्रवणद्वये ।। २९३.३७ ।। |
|||
वेश्या क्षुतो नृपः कन्या गौर्द्दन्ती मुरजध्वजौ । |
|||
नासागण्डौष्ठदन्तानां द्वे द्वे मूर्द्धास्ययोः क्रमात् । |
|||
क्षीराज्यदधिङ्खाम्बु छत्रं भेरी फलं सुराः ।। २९४.३८ ।। |
|||
वर्णान् पञ्चसुवर्णानां वाहुचरणसन्धिषु ।। २९३.३८ ।। |
|||
तण्डुला हेम रूप्यञ्च सिद्धयेऽभिमुखा अमी । |
|||
पार्श्वयोः पृष्ठतो नाभौ हृदये च क्रमान्नयसेत् । |
|||
सकाष्ठः सानलः कारुर्म्मलिनाम्बरभावभृत् ।। २९४.३९ ।। |
|||
यादींश्च हृदये न्यस्येदेषां स्युः सप्तधातवः ।। २९३.३९ ।। |
|||
गलस्थटङ्को गोमायुगृध्रोलूककपर्द्दिकाः । |
|||
त्वगसृङ्मांसकस्नायुमेदोमज्जाशुक्राणि धातवः । |
|||
तैलं कपालकार्पासा निषेधे भस्म नष्टये ।। २९४.४० ।। |
|||
वसाः पयो वासको लिख्यन्ते चैव लिपीश्वराः ।। २९३.४० ।। |
|||
विषरोगाश्च सप्त स्युर्धातोर्धात्वन्तराप्तितः । |
|||
श्रीकण्ठोऽनन्तसूक्ष्मौ च त्रिमूर्त्तिरमरेश्वरः । |
|||
विषदंशो ललाटं यात्यतो नेत्रं ततो मुखम् । |
|||
अग्निशो भावभूतिश्च तिथीशः स्थानुको हरः ।। २९३.४१ ।। |
|||
आस्याच्च वचनीनाड्यौ धातून् प्राप्नोति हि क्रमात् ।। २९४.४१ ।। |
|||
दण्डीशो भौतिकः सद्योजातश्चानुग्रहेश्वरः । |
|||
अक्रूरश्च महासेनः शरण्या देवता अमूः ।। २९३.४२ ।। |
|||
इत्यादिमहापुराणे आग्नेये नागलक्षणादिर्नाम चतुर्नवत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः ।। |
|||
ततः क्रोधीशचण्डौ च पञ्चान्तकशिवोत्तमौ । |
|||
तथैव रुद्रकूर्म्मौ च त्रिनेत्रौ चतुराननः ।। २९३.४३ ।। |
|||
अजेशः शर्म्मसोमेशौ तथा लाङ्गलिदारुकौ । |
|||
अर्द्धनारीश्वरश्चोमा कान्तश्चाषाढिदण्डिनौ ।। २९३.४४ ।। |
|||
अत्रिर्म्मीनश्च मेषश्च लोहितश्च शिखी तथा । |
|||
छगलण्डद्विरणअडौ द्वौ समहाकालवालिनौ ।। २९३.४५ ।। |
|||
भुजङ्गश्च पिनाकी च खड्गीशश्च वकः पुनः । |
|||
स्वेतो भृगुर्लगुडीशाक्षश्च सम्बर्त्तकः स्मृतः ।। २९३.४६ ।। |
|||
रुद्रात्मशक्तान् लिखयादीन् नमोन्तान् विन्यसेत् क्रमात् । |
|||
अङ्गनि विन्यसेत्सर्व्वे मन्त्राः साङ्गास्तु सिद्धिदाः ।। २९३.४७ ।। |
|||
हृल्लेखाव्योमसपूर्व्वाण्येतान्यङ्गानि विन्यसेत् । |
|||
हृदादीन्यङ्गमन्त्रान्तैर्यो जपेद्धृदये नमः ।। २९३.४८ ।। |
|||
स्वाहा शिरस्यथ वषट्शिखायां कवचे च हूं । |
|||
वौष्ट नेत्रेऽस्त्राय फट्स्यात् पञ्चाङ्गं नेत्रवर्जितम् ।। २९३.४९ ।। |
|||
निरङ्गस्यात्मना चाङ्गं न्यस्येमान्नियुतं जपेत् । |
|||
क्रमाभ्यां देवीं वागीशीं यथोक्तांस्तु तिलान् हुनेत् ।। २९३.५० ।। |
|||
लिपिदेवी साक्षसूत्रकुम्भपुस्तकपद्मधृक् । |
|||
कवित्वादि प्रयच्छेत् कर्म्मदौ सिद्धये न्यसेत् ।। २९३.५१ ।। |
|||
निष्कविर्निर्म्मलः सर्व्वे मन्त्राः सिध्यन्ति मातृभिः ।। २९३.५२ ।। |
|||
इत्यादिमहापुराणे आग्नेये मन्त्रपरिभाषा नाम त्रिनवत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः ।। |
|||
</poem> |
</poem> |
||
०५:१९, १९ डिसेम्बर् २०११ इत्यस्य संस्करणं
नागलक्षणानि
अग्निरुवाच
नागादयोऽथ भावादिदशस्थानानि कर्म्म च ।
सूतकं दष्टचेष्टेति सप्तलक्षणमुच्यते ।। २९४.१ ।।
शेषवासुकितक्षाख्याः कर्कटोऽब्जो महाम्बुजः ।
शङ्खपालश्च कुलिक इत्याष्टौ नागवर्य्यकाः ।। २९४.२ ।।
दशाष्टपञ्चत्रिगुणशतमूर्द्धान्वितौ क्रमात् ।
विप्रौ नृपो विशौ शूद्रौ द्वौ द्वौ नागेषु कीर्त्तितौ ।। २९४.३ ।।
तदन्वयाः पञ्चशतं तेभ्यो जाता असंख्यकाः ।
फणिमण्डलिराजीलवातपित्तकफात्मकाः ।। २९४.४ ।।
व्यन्तरा दोषमिश्रास्ते सर्पा दर्व्वीकराः समृताः ।
रथाङ्गलाङ्गलच्छत्रस्वस्तिकाङ्कुशधारिणः ।। २९४.५ ।।
गोनसा मन्दगा दीर्घा मण्डलैर्विविधैस्चिताः ।
राजिलाश्चित्रिताः स्निग्धास्तिर्य्यगूद्र्ध्वञ्च वाजिभिः ।। २९४.६ ।।
व्यन्तरा मिश्रचिह्नाश्च भूवर्षाग्नेयवायवः ।
चतुर्विधास्ते षड्विंशभेदाः षोड़श गोनसाः ।। २९४.७ ।।
त्रयोदश च राजीला व्यन्तरा एकविशतिः ।
येऽनुक्तकाले जायन्ते सर्पास्ते व्यन्तराः स्मृताः ।। २९४.८ ।।
आषाढादित्रिमासैः स्याद् गर्भो माषटतुष्टये ।
अण्डकानां शते द्वे च तत्वारिंशत् प्रसूयते ।। २९४.९ ।।
सर्पा ग्रसन्ति सूतौघान् विना स्त्रीपुन्नपुंसकान् ।
उन्मीलतेऽक्षि सप्ताहात् कृष्णो मासाद्भवेद्वहिः ।। २९४.१० ।।
द्वादशाहात् सुबोधः स्यात् दन्ताः स्युः सूर्य्यदर्शनात् ।
द्वात्रिंशद्दिनविंशत्या चतुस्रस्तेषु दंष्ट्रिकाः ।। २९४.११ ।।
कराली मकरी कालरात्री च यमदूतिका ।
एतास्तीः सविषा दंष्ट्रा वामदक्षिणपार्श्वगाः ।। २९४.१२ ।।
षण्मासान्मुच्यते कृत्तिं जीवेत्षष्टिसमाद्वयं ।
नागाः सूर्य्यादिवारेशाः सप्त उक्ता दिवा निशि ।। २९४.१३ ।।
स्वेषां षट् प्रतिवारेषु कुलिकः सर्व्वसन्धिषु ।
शङ्खेन वा महाव्जेन सह तस्योदयोऽथवा ।। २९४. १४ ।।
द्वयोर्व्वा नाड़िकामन्त्रमन्त्रकं कुलिकोदयः ।
दुष्टः स कालः सर्व्वत्र सर्पदंशे विशेषतः ।। २९४.१५ ।।
कृत्तिका भरणी स्वाती मूलं पूर्व्वत्रयाश्विनी ।
विशाखार्द्रा मघाश्लेषा श्रवणरोहिणो ।। २९४.१६ ।।
हस्ता मन्दकुजौ वारौ पञ्चमी चाष्टमी तिथिः ।
षष्ठी रिक्ता शिवा निन्द्या पञ्चमी च चतुर्द्दशी ।। २९४.१७ ।।
सन्ध्याचतुष्टयं दुष्टं दग्धयोगाश्च राशयः ।
एकद्विबहवो दंशा दष्टविद्धञ्च खण्डितम् ।। २९४.१८ ।।
अदंशमवगुप्तं स्याद्दंशमेवं चतुर्विधम् ।
त्रयो द्व्येकक्षता दंशा वेदना रुधिरोल्वणा ।। २९४.१९ ।।
नक्तन्त्वेकाङ्घ्रिकूर्म्माबा दंशाश्च यमचोदिताः ।
दीहीपिपीलिकास्पर्शी कण्ठशोथरुजान्वितः ।। २९४.२० ।।
सतोदो ग्रन्थितो दंशः सविषो न्यस्तनिर्व्विषः ।
देवालये शून्यगृहे वल्मीकोद्यानकोटरे ।। २९४.२१ ।।
रथ्यासन्धौ श्मशाने च नद्याञ्च सिन्धुसङ्गमे ।
द्वीपे चतुष्पथे सौधे गृहेऽब्जे पर्व्वताग्रतः ।। २९४.२२ ।।
विलद्वारे जीर्णकूपे जीर्णवेश्मनि कुड्यके ।
शिग्रुश्लेष्मातकाक्षेषु जम्बू डुम्बरणेषु च ।। २९४.२३ ।।
वटे च जीर्णप्राकारे खास्यहृत्कक्षजत्रुणि ।
तालौ शङ्खे गले मूद्र्ध्नि चिवुके नाभिपादयोः ।। २९४.२४ ।।
दंशोऽशुभः शुभो दूनः पुष्पहस्तः सुवाक् सुधीः ।
लिङ्गवर्णंसमानश्च शुक्लवस्त्रोऽमलः शुचिः ।। २९४.२५ ।।
अपद्वारगतः शस्त्री प्रमादी भूगतेक्ष्णः ।
विवर्णवासाः पाशादिहस्तो गदगदवर्णभाक् ।। २९४.२६ ।।
शुष्ककाष्ठाश्रितः खिन्नस्तिलाक्तककरांशुकः ।
आर्द्रवासाः कृष्णारक्तपुष्पयुक्तशिरोरुहः ।। २९४.२७ ।।
कुचमर्दीं नखच्छेदी गुदस्पृक् पादलेखकः ।
केशमुञ्ची तृणच्छेदी दुष्टा दूतास्तथैकशः ।। २९४.२८ ।।
इड़ान्या वा वहेद्द्वेधा यदि दूतस्य चात्मनः ।
आभ्यां द्वाभ्यां पुष्टयास्मान् विद्यास्त्रीपुन्नपुंसकान् ।। २९४.२९ ।।
दूतः स्पृशति यद्गात्रं तस्मिन् दंशमुदाहरेत् ।
दूताङ्घ्रिचलनं दुष्टमुत्थितिर्निश्चला शुभा ।। २९४.३० ।।
जीवपार्श्वे शुभो दूतो दुष्टोऽन्यत्र समागतः ।
जीवो गतागतैर्दुष्टः शुभो दूतनिवेदने ।। २९४.३१ ।।
द्तस्य वाक् प्रदुष्टा सा पूर्व्वामजार्द्धनिन्दिता ।
विभक्तैस्तस्य वाक्यान्तैर्विषैर्निर्व्विषकालता ।। २९४.३२ ।।
आद्यैः स्वरैश्च काद्यैश्च वर्गैर्भिन्नलिपिर्द्विधा ।
स्वरजो वसुमान्वर्गी इतिक्षेपा च मातृका ।। २९४.३३ ।।
वाताग्नीन्द्रजलात्मानो वर्गेषु च चतुष्टयम् ।
नपुंसकाः पञ्चमाः स्युः स्वराः शक्राम्बुयोनयः ।। २९४.३४ ।।
दुष्टौ दूतस्य वाक्पादौ वातग्नी मध्यमो हरिः ।
प्रशस्ता वारुणा वर्णा अतिदुष्टा नपुंसकाः ।। २९४.३५ ।।
प्रस्थाने मङ्गलं वाक्यं गर्ज्जितं मेघहस्तिनोः ।
प्रदक्षिणं फले वृक्षे वामस्य च रुतं जितं ।। २९४.३६ ।।
शुभा गीतादिशब्दाः स्युरीदृशं स्यादसिद्धये ।
अनर्थगीरथाक्रन्दो दक्षिणे विरुतं क्षुतम् ।। २९४.३७ ।।
वेश्या क्षुतो नृपः कन्या गौर्द्दन्ती मुरजध्वजौ ।
क्षीराज्यदधिङ्खाम्बु छत्रं भेरी फलं सुराः ।। २९४.३८ ।।
तण्डुला हेम रूप्यञ्च सिद्धयेऽभिमुखा अमी ।
सकाष्ठः सानलः कारुर्म्मलिनाम्बरभावभृत् ।। २९४.३९ ।।
गलस्थटङ्को गोमायुगृध्रोलूककपर्द्दिकाः ।
तैलं कपालकार्पासा निषेधे भस्म नष्टये ।। २९४.४० ।।
विषरोगाश्च सप्त स्युर्धातोर्धात्वन्तराप्तितः ।
विषदंशो ललाटं यात्यतो नेत्रं ततो मुखम् ।
आस्याच्च वचनीनाड्यौ धातून् प्राप्नोति हि क्रमात् ।। २९४.४१ ।।
इत्यादिमहापुराणे आग्नेये नागलक्षणादिर्नाम चतुर्नवत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः ।।