( प्रविश्य )
शिष्यः—उपाघ्याय, आज्ञापय ।
चाणक्यः-वत्स, उपवेष्टुमिच्छामि ।
शिष्यः--[५]उपाध्याय, नन्वियं संनिहितवेत्रासनैव द्वारप्रकोष्ठशाला । त[६]दस्यामुपवेष्टुमहेत्युपाध्यायः ।
चाणक्यः-वत्स, का[७]र्याभिनियोग एवास्सान्व्याकुलयति
रूपणम् । वेध्यो मलयकेतुरित्यर्थः । मलयकेतुनिग्रहं विना शिखां न , बघ्रामीति पद्यस्य निष्कृष्टोऽर्थः ॥९॥
इममेव संरम्भं वीररसेनोपोद्वलयति-उल्ल्ड्डयन्नित्ति । सम मदीयस्य समुज्वलतः प्रदीप्तस्य नन्दकुलवनंदाहकवह्निरूपस्य कोपस्य प्रतापमुग्रत्त्वं ज्वालां चोल्लङ्घयन् । अतिक्रमिष्यन्नित्यर्थः। कः मलयकेतुःपरात्मनःपरिमाणं तारतम्यं तद्विवेकशून्यः शालभेन विधिना दहनज्वालापतयालुशलभरीत्या विनाशं लभताम् । अत्र पद्यद्वयेऽनुभयताद्रूप्यरूपकालंकारः।‘विषय्यभेदतद्रूद्यं रञ्जनं विषयस्य यत् । रूपकं तु त्रिधाधिक्यन्यूनत्वानुभयोक्तिभिः ।' इति लक्षणात् ॥ १० ॥
कार्यसंरम्भवैयद्रयेण द्विरुक्तिः---शार्ङ्गरवेति ॥
वत्सेति । इदमुपालम्भगर्भवचनम् । अधुनाप्यासनं त्वया न सज्जी कृतमेत्याशयः ॥
वत्स, कार्याभिनियोग इति । कार्य राक्षससंग्रहं प्रति अभिनि-
- ↑ किं च A. K. R. M. and Nagpur MSS.
- ↑ उलासयन् R.
- ↑ परिणाम B. K. R, and Nagpur MSS.
- ↑ Om in M. K. P. B. and Nagpur MSS.
- ↑ Om in P; After इयं K. P. and R, add सदा.
- ↑ K. has simply तस्यामु°.
- ↑ °र्याभियोग. M. R. K.; for एवास्मान् K.P.R. M. read एवमस्मान्;B. E. N. P. read °नाकुल °for° न्व्याकुल° For शिष्यजने further on M. R. have °जन.
