केनानेकपदानवासितसटः[१] सिंहोऽर्पितः पञ्जरे
भीमः केन च नैक[२]नत्रुमकरो दोस्र्या प्रतीषाऽर्णवः ॥ ६ ॥
चाण्डालः--[३]णीदिणिउणबुद्धिणा अज्जेण । (क)
चाणक्यः—मा मैवम् । नन्दकुलविद्वेषि[४]णा दैवेनेति बृहि ।
राक्षसः--([५]स्वगतम् ) अयं दुरत्मा अथ वा महात्मा कौटिल्यः ।
|
आ[६]करः सर्वशास्त्राणां रत्नानामिव सागरः । |
चाणक्यः-( विलोक्य [७] सहर्ष स्वगतम् ।) अये, अयमसावमत्यराक्षसः। येन महात्मना
|
गुरुभिः कल्पनालेशैर्दीर्घ[८]जागरहेतुभिः। |
( क ) नीतिनिपुणबुद्धिनार्येण ।
रस्करिणीबन्धनादिना त्रुमेणा चिराकथंचित्कर्तु शक्य इत्यर्थः । एवं दुष्क रराक्षसवशीकारः केन कृत इति रूपकातिशयोक्त्या स्वात्मगुणश्लाघा । इयमद्भुतार्थप्राप्तिरुपगूहनं नामाङ्गम् ॥ ६ ॥
नन्दकुलेति । नन्दकुलं सर्वं दैवेन निपातितमिति निरत्लवस्वतया निर्यवसायोऽयमेवं वशीभूत इत्यर्थः।
गुरुमिरिति । सेनायां कल्पनाक्लेशाः सद्संनहनादयः । मतौ क-
- ↑ For सटः, B. reads शठः, M. सट्ःऊ.
- ↑ चीफनक B. N ; निकरो for मकरो P.दोष्णा for दोयीम् M.
- ↑ ण before this B. N. E G. For णिउण P. has णिद्युण; B. N. add ज्जेव after अजेण.
- ↑ B. N. E G. begin this speech with भद्र and B. E. N. om. वि and E. om इति before शूहि.
- ↑ आत्मगतम् E. after this B. E. N. G. Read अये before अयस्; B. E. N. read स before दुरात्मा and अयं च before महामा. P. Reads चाणक्यः after ऱांसा
- ↑ यतः before this B.N. has विद्यानाम् for शास्त्राणाम्. H. puts his speech of Rakshasa after अमास्य इति लझाकरमिदं विशेषणम् (p. 308).
- ↑ A. P. om विलोक्य M. P. om. स्वग° for which E. reads आत्मगतम्; E. om अये; B. N. M. read अयममात्यरा°
- ↑ दीपजागर N.
