( देशान्तरसंस्कारः )
नखेषुरामाः परिधिर्धरायाः, स लम्बकघ्नस्त्रिभजीवयाप्तः। |
सरोजबन्धोर्दिनभुक्तिमाप्तं |
( चन्द्रादिमध्यमम् )
कृत्वा चतुर्था भगणान् ग्रहाणां |
राश्यादयो भास्करपर्ययाप्ता राश्यादिशेषास्तु खपुष्कराद्यैः। |
॥ इति स्फुटनिर्णयतन्त्रे मध्यमानयनं नाम द्वितीयोऽध्यायः ॥
नाडिकाद्यं कालं अभीष्टदिवसे उदयात् परं गतेन घटिकादिकालेन युक्तं पृथग् विन्यस्य द्वाभ्यां हत्वा एकोनचत्वारिंशदधिकेन शतेन (१३९) विभज्य लब्धमन्यस्माद् विशोध्य शिष्टं अर्कमध्यमस्य लिप्तादौ योज्यम् । तदकंमध्यमं समरेखायां मध्यमार्कोदयावधेः स्फुटं भवति ॥ ८ ॥
अथ देशान्तराख्यं संस्कारमाह-नखेषुगमा इत्यादि । ‘उग्रः शूली' (३५२०) इति भूमेः परिधिः। स लम्बकेन वक्ष्यमाणेन निहतः त्रिराशिज्ययाप्तः स्वदेशसमपूर्वापरो भूपरिधिः लङ्कामेरूज्जयिन्याद्यवगाहिनी सम दक्षिणोत्तरा रेखा समरेखा नाम। स्वदेशस्य तत्समपूर्वापरगतस्य समरेखाभागस्य चान्तरालयोजनैः सूर्यस्य दिनगतिं लिप्तात्मिकां निहत्य स्वदेश भूपरिधियोजनं विभजेत् । लब्धं लिप्ताद्यं अर्कं मध्यमे संस्कार्यम् । स्वदेशसमरेखायाः प्रत्यग्गते धनं, प्राग्गते ऋणमिति । तत् स्वदेशोदयार्कमध्यमं भवति ॥ ९-१०३ ॥
अथानेन अर्कममध्यमेन चन्द्रादीनां मध्यमानयनमाह-कृत्वा चतुर्था भगणानित्यादि । चन्द्रादीनां भगणान् ऊध्र्वाधश्चतुर्षु स्थानेषु विन्यस्य
व्याख्या :-1. E. स्वदेशजस्तम
2. A. अघोऽपश्यतु