अत्रिः--
|
"अब्दायनर्तुमासान्ते वर्षान्ते च दिनक्षये । |
ज्योतिर्नारदः--
|
"सूनोर्मातरि गर्भिण्यां चूडाकर्म न कारयेत् । |
अत एव कैश्चिदुदाहृतस्य सूनोर्मातरि गर्भिण्यां मौञ्जीचूडे न कारयेदित्यस्य वचसः समूलत्वेऽपि प्रत्येकमेव निषेधो न सहितयोरिति द्रष्टव्यम् । पञ्चाब्दानि पूर्यन्ते यस्मिन्दिने तत्पञ्चाब्दम् । अथोर्ध्वं पञ्चाब्दादूर्ध्वम् । अत्र सहशब्देन चौलोपनयनयोरव्यवधानं दर्शितं भवति ।
प्रकारान्तरेण निषेधापवादमाह वसिष्ठः--
|
"गर्भे मातुः कुमारस्य न कुर्याच्चौलकर्म तु । |
पञ्च मासा गर्भसंबन्धिनः पूर्यन्ते यस्मिन्दिने तत्पञ्चमासम् । 'सूनोर्मातरि गर्भिण्यां चूडाकर्म न कारयेत्' इत्यस्मिन्विषये 'पञ्चमासादधः कुर्यात्' इत्ययं प्रतिप्रसवः । 'अत ऊर्ध्वं न कारयेत्' इति वसिष्ठवचनबोधितनिषेधविषये 'अथोर्ध्वं तु गर्भिण्यामपि कारयेत्' इति नारदवचनबोधितोऽयं प्रतिप्रसवः । सूनोर्मातरीत्यस्मिन्वाक्ये माता साक्षान्मातैव ग्राह्या । न तु सापत्नमाता ।
|
"गर्भिण्यामपि भार्यायां सूनोश्चौलं न कारयेत् । |
इति प्रयोगदर्पणे स्मृत्यन्तरवचनात् ।
स्मृतिरत्नाकरे स्मृत्यन्तरे--
|
"सूनोः सापत्नमाता चेद्भवेद्गर्भवती तदा । |
मातरि रजस्वलायां वृद्धगार्ग्यः--
|
"विवाहव्रतचूडासु माता यदि रजस्वला । |
परमनन्तरम् । यदा चौलादिप्रारम्भोत्तरं रजःप्रारम्भात्प्रागपि रजसि सर्वथा मुहूर्तान्तराभावो वा तदा शान्तिं कृत्वा कार्यमित्युक्तं विवाहप्रकरणे तदत्रापि ज्ञेयम् ।
कात्यायनः--
|
"कुले ऋतुत्रयादर्वाङ्मण्डनान्न तु मुण्डनम् । |
