चैत्रमासस्यात्र वर्ज्यत्वमुक्तं देवरातेन--
|
"चैत्रमासं वर्जयित्वा चौलं स्यादुत्तरायणे" इति । |
- यमः--
|
"ततः संवत्सरेऽपूर्णे चूडाकर्म विधीयते । |
अपूर्ण इति च्छेदः । अयं च प्रथमद्वितीयसंवत्सरविधिः शाखान्तरपर एव । न सत्याषाढसूत्रानुसारिपरः । आचार्यविहिततृतीयवर्षात्मकचौलकालतः पूर्वतनकालग्रहणस्यायुक्तत्वात् ।
बृहस्पतिः--
|
"तृतीयेऽब्दे शिशोर्गर्भाज्जन्मतो वा विशेषतः । |
अत्र तृतीयादि विषमं स्त्रीपुंसयोरुभयोरपि मुख्यम् । चतुर्थादि समं त्वनुकल्पः । तत्रापि जन्मतस्तृतीयादि मुख्यं गर्भतस्त्वमुख्यं, तेन गर्भाष्टमेऽष्टमे वाऽब्द इतिवन्न तुल्यविकल्पः । अत एव नारदः--
|
"जन्मतस्तु तृतीये चेच्छ्रेष्ठमिच्छन्ति पण्डिताः । |
केनचित्प्रतिबन्धेन चौलोपनयने दशमवर्षपर्यन्तमेकादशवर्षपर्यन्तं वा न जाते तत्र दशमैकादशेऽपि[२] वेत्येतस्य संभवो ज्ञेयः । गर्भतस्तृतीये पञ्चमे सप्तमे वा वर्षे चौलमधमं भवेदित्यधमं गर्भतः स्यादित्येतस्यार्थः ।
वृत्तशते--
|
"न जन्मधिष्ण्ये न च जन्ममासे न जन्मकालीयदिने विदध्यात् । |
चण्डेश्वरः--
|
"मार्गे मासि तथा ज्येष्ठे क्षौरं परिणयं व्रतम् । |
क्षौरं चौलम् । परिणयो विवाहः । व्रतमुपनयनम् । धर्मप्रकाशे नारदः--
|
"द्वित्रिपञ्चमसप्तम्यामेकादश्यां तथैव च । |
