अथ नवनीतप्राशनम् ।
श्रीधरः--
|
"विधातृपुष्योत्तरवायुपौष्णहरित्रयादित्यशशाङ्कभेषु । |
विधातृशब्देन रोहिणी । अब्जश्चन्द्रः । शुभः पक्षः शुक्लपक्षः ।
अथाऽऽयुर्वर्धापनम् ।
तच्चोक्तमादित्यपुराणे--
|
"सर्वैश्च जन्मदिवसे स्नातो मङ्गलवारिभिः । |
सर्वैरित्यत्र बान्धवैरिति शेषः । स्नातः स्नापितः । अथवा बान्धवैः सह स्नात इत्यर्थः । मङ्गलैर्युक्तानि वारीणि मङ्गलवारीणि तैः । पुष्पाक्षतलाजा मङ्गलानि । पुष्पयुक्तमेकं वारि । अक्षतयुक्तमेकम् । लाजयुक्तमेकम् । तत्तन्मङ्गलपदार्थयोगकृतो वारिभेदः । पुष्पाक्षतलाजमिश्रितमेकस्मिन्पात्रे संभरणीयम् । एवमेवान्यस्मिन्पात्रद्वये, इत्येवं वा मङ्गलवारिबहुत्वं संपादनीयम् । चकारोऽवधारणार्थः । स च स्नात इत्यनन्तरं योज्यः । जन्मदिवसे सर्वैर्मङ्गलवारिभिः स्नात एव गुर्वादीन्पूजयेदित्यर्थः । अथवाऽलंकारधारणकुलदेवतानमस्कारसमुच्चयार्थः । गुरुदेवाग्निविप्रांश्चेत्यत्रत्यश्चकारः कुलदेवताग्रहणार्थः ।
|
"गुरुदेवाग्निविप्रांस्तु पूजयेत्कुलदेवताम्" । |
इत्यायुर्वर्धापनं प्रकृत्य ब्राह्मोक्तेः ।
मृत्युंजयपूजनमपि कर्तव्यमित्युक्तं ब्राह्म एव--
|
"मृत्युंजयं समभ्यर्च्य तथा नक्षत्रदेवताम् । |
अञ्जल्यर्धमितमिति न्यूनत्वव्यावृत्त्यर्थं, तेनाधिकपाने न क्षतिरिति केचित् । नियम इत्यन्ये ।
