कालान्तरमप्युक्तं पारिजाते बृहस्पतिना--
"द्वादशे दशमे वाऽपि जन्मतो दिवसे शुभे । |
दशमेऽतीत इत्यर्थः । तेनैकादशदिनेऽनुष्ठानं सिध्यति । अयं च कल्पः सत्याषाढसूत्रानुसारिणां न भवति । मातापुत्रयोरशुचित्वेन तत्र तस्यासंभवात् ।
"षोडशैकोनविंशे वा द्वात्रिंशे वर्णतः क्रमात्" इति क्वचित्पाठः । |
एकादशद्वादशौ ब्राह्मणस्य । क्षत्रियस्य षोडशः । वैश्यस्य विंशतिः । द्वाविंशः शूद्रस्येति वर्णतः क्रमादित्यस्यार्थः ।
भविष्ये--
"नामधेयं दशम्यां तु केचिदिच्छन्ति पार्थिव । |
अत्रापि दशम्यामतीतायामित्यर्थः ।
गोभिलसूत्रे--
"जननाद्दशरात्रे व्युष्टे शतरात्रे संवत्सरे वा नामकरणम्" इति। |
व्युष्टेऽतिक्रान्ते । व्युष्ट इत्यस्य नोत्तरयोरन्वयः । अन्नप्राशनपूर्वभाविनो नामकरणस्य संवत्सरात्मकोत्तरकाले क्रियायां तदाद्युत्कर्षन्यायेनान्नप्राशनमपि संवत्सर उत्कृष्यते । संवत्सरान्त्यदिवसे नामकरणवदन्नप्राशनस्यापि क्रिया भवति । दिनस्य विहितत्वात् । अत्र सूत्रोक्तकालव्यतिरिक्ताः काला असंभवे द्रष्टव्याः ।
- मनुः--
"नामधेयं दशम्यां तु द्वादश्यां वाऽपि कारयेत् । |
कारयेदिति स्वार्थे णिच् ।
"ततस्तु नाम कुर्वीत पितैव दशमेऽहनि" इति विष्णुपुराणात् । |
ततश्च द्वादशदिनान्तकालेषु न पुण्यतिथिनक्षत्रचन्द्रानुकूल्यादिगुणादरः । मुख्यकालातिक्रमे पुण्यतिथ्यात्मक एकः स्वतन्त्रः काल: । नक्षत्रात्मक एकः । उभयोः स्वातन्त्र्यं ज्ञापयितुं वाशब्दद्वयोपादानम् । ब्राह्मणादेरुक्तकाले नामकरणं कुर्वतो न मलमासगुरुशुक्रमौढ्यादिनिषेधादरः ।
तदुक्तं दीपिकायाम्--
"गर्भाधानमुखं च चौलविधितः प्राग्जातयागं विना |