नवीनाः । पितृव्याद्येकोद्दिष्टानां तु पुत्रवत्तस्या अपीति प्रघट्टके । विधवा स्वयं संकल्पं कृत्वाऽन्यद्ब्राह्मणद्वारा कारयेदिति प्रयोगपारिजाते । अत्र धूरिलोचनौ विश्वे देवाः ।
|
"अपि कन्यागते श्राद्धे काम्ये च धूरिलोचनौ" । |
इत्यादित्यपुराणात् ।
अत्र कन्यागत इत्युपलक्षणम् ।
|
"आदौ मध्ये तथाऽप्यन्ते यत्र कन्यां रविर्व्रजेत् । |
तथा च कन्यागते कन्याग[त]त्वोपलक्षिते भाद्रपदापरपक्षश्राद्धे धूरिलोचनावित्यर्थ इति हेमाद्रिः । अन्ये तु कन्यागत इत्यनेन कन्यासंक्रमणस्य साक्षान्निमित्तत्वबोधनेनोपलक्षणत्वे प्रमाणाभावात्कन्यासंक्रान्तिनिमित्तके श्राद्ध एव धूरिलोचनौ न महालयश्राद्धे । तत्र तु पुरूरवार्द्रवावेवेति [आहुः] । कन्यासंक्रान्तिनिमित्तकं श्राद्धं तु प्रोष्टपदीश्राद्धम् ।
|
"नान्दीमुखानां प्रत्यब्दं कन्याराशिगतौ रवौ" । |
इतिवचनेन कन्याराशिनिमित्तत्वस्यैव बोधनात् । इदं च महालयश्राद्धं नित्यं काम्यं च ।
|
"वृश्चिके समनुप्राप्ते पितरो दैवतैः सह । |
इतिकार्ष्णाजिनिवचनेनाकरणे प्रत्यवायस्योक्तत्वात् ।
|
"पुत्रानायुस्तथाऽऽरोग्यमैश्वर्यमतुलं तथा । |
इति तत्रैव जाबालिवचने फलश्रवणाच्च । पञ्चमे पञ्चमे पक्षे महालय इत्यर्थः । एतस्य पञ्चमत्वं तु--
|
"आषाढ्याः पञ्चमः पक्षः स महालयसंज्ञकः" |
इतिवचनसिद्धम् । महालयस्य नित्यतयाऽनुष्ठाने तु पुरूरवार्द्रवावेव । काम्यतयाऽनुष्ठाने तु काम्ये तु धुरिलोचनावितिशास्त्राद्धुरिलोचनावेवेति ।
आश्वलायनः--
|
"अन्वष्टकासु नवभिः पिण्डैः श्राद्धमुदाहृतम् । |
ब्रह्माण्डेऽपि--
|
"पितॄणां प्रथमं दद्यान्मातॄणां तदनन्तरम् । |
