प्रसिद्धिविषये व्यक्ते । गर्भविशेषणमेतत् । स्फीततनुः पूर्णबलः । एतादृशस्तुषारकिरणश्चन्द्रः । वैष्णवं श्रवणनक्षत्रम् । कर्कटकः कर्कः । नृयुग्मं मिथुनम् । अबला कन्या । अन्येषु मेषवृषसिंहतुलावृश्चिकधनुर्मकरकुम्भमीनलग्नेषु । यद्यपि "कन्यायां न प्रशंसन्ति शुभदृष्टियुतेऽपि च" इति बृहस्पतिवाक्ये कन्याया एव निषेधेनेतरयोः प्राप्तिर्गम्यते, तथाऽपि स सीमन्तेन सहानुष्ठानविषय एवेति पृथ्वीचन्द्रोदये । अरिक्तातिथाविति सामान्यतो निषेधेऽपि नवमी सर्वथैव वर्ज्या ।
|
"रिक्ताश्च पर्व नवमीं त्यक्त्वा पुंसवने शुभाः" । |
इति स्मृत्यन्तरे नवम्याः पुनरुपादानात् । नैधनधामाष्टमस्थानं तस्मिञ्शुद्धे ग्रहहीने । शशभृच्चन्द्रः । विद्बुधः । मन्त्री बृहस्पतिः । एतेषामन्यतमस्य वासर इत्यर्थः । पूर्णबलत्वस्य समयो लल्लेनोक्तः--
|
"प्रतिपत्पूर्वदशाहं मध्यबलः शीतगुः सिते पक्षे । |
प्रतिपत्पूर्वा यस्मिन्स प्रतिपत्पूर्वः । प्रतिपदमारभ्येत्यर्थः । स चासौ दशाहश्चेति कर्मधारयः । शुक्लप्रतिपदादि शुक्लदशमीपर्यन्तं मध्यबलः । शुक्लैकादशीमारभ्य कृष्णपञ्चमीपर्यन्तं पूर्णबलः । कृष्णषष्ठीमारभ्यामावास्यान्तमधमबल इति त्वर्थात् । पारिजाते बृहस्पतिः--
|
"गुरुशुक्रबुधेन्दूनां द्रेष्काणा दिवसांशकाः । |
द्रेष्काणो राशेस्तृतीयोंऽशः । नक्षत्रान्तराण्यप्याह गर्गः--
|
"कुर्यात्पुंसवनाख्यं तु पुंनामर्क्षे शुभे दिने" इति । |
पुंनक्षत्राणि तु तेनैवोक्तानि--
|
"पुंनाम श्रवणस्तिष्यो हस्तश्चैव पुनर्वसू । |
इदं च चन्द्रताराबले कार्यम् । पुंसवनं प्रकृत्य--
|
"बलोपपन्ने दंपत्योश्चन्द्रताराबलान्विते" इति नारदोक्तेः । |
एतच्च गुरुशुक्रास्तयोरपि कार्यम् ।
|
"मासप्रयुक्तकार्येषु मूढत्वं गुरुशुक्रयोः । |
