भातृयुग्मस्य स्वसृयुग्मस्य भातृस्वसृयुग्मस्य चैकस्मिन्नहन्येकस्मिन्मण्डपे मण्डनं न कुर्यादित्यर्थः । एतच्च वचनं सारावलीवचनेन समानोदरविषयनिषेधस्य प्राप्तत्वात्तद्भिन्नविषयम् ।
मदरत्ने नारदः--
|
" एकमातृजयोरेकवत्सरे पुरुषस्त्रियोः । |
न समानक्रियामित्यनेन द्वयोश्चौले द्वयोव्रतबन्धौ द्वयोर्विवाहौ वा न कुर्यादिति बोध्यते । मातृभेदे विधीयत इत्येतेनैकस्य पुंसो विवाहद्वयमप्येकदिने निषिद्धं मातृभेदाभावात् ।
अन्यच्च[१] ज्योतिर्ग्रन्थे--
|
"नैकस्मिन्वत्सरे कार्यौ गेहोद्वाहौ कथंचन" इति । |
गे[२]हशब्देन गेहारम्भः प्रवेशश्च गृह्यते ।
विशेषमाह स एष--
|
"पुत्रोद्वाहात्परं पुत्रीविवाहो न ऋतुत्रये । |
मङ्गलं विवाहादि । अमङ्गलं श्राद्धादि ।
ज्योतिर्निबन्धे--
|
"मातृयज्ञक्रियापूर्वं ज्येष्ठं कृत्वा तु मङ्गलम् । |
ज्येष्ठमङ्गलं(ले) विवाहोपनयने । लघुमङ्गलं चौलादि । अनेन वचनेन समावर्तनमपि निषिध्यते तस्यापि लघुमङ्गलत्वादिति केचित् । अन्ये तु पित्रादिकर्तृकपुत्रादिसंस्कारपरं न तु स्वकर्तृकस्वसंस्कारपरम् । समावर्तनस्य स्वकर्तृकत्वान्नायं निषेधस्तत्रेति प्राहुः । अत्र प्रमाणाभावाच्चिन्त्यमेतत् । एवं च विवाहोत्तरमुपनयनोत्तरं वा, ऋतुत्रयादर्वाक्चौलं न कार्यमित्युक्तं भवति ।
तथा च मदनरत्नेऽत्रिः--
|
"कुले ऋतुत्रयादर्वाङ्मण्डनान्न तु मुण्डनम् । |
