उग्रसेनं च पितरं यदुभोजान्धकाधिपम् ॥
स्वयं निगृह्य बुभुजे शूरसेनान्महाबलः ॥ ६९॥
इति श्रीभागवते महापुराणे दशमस्कन्धे जन्म-
प्रकरणे हेतुनिरूपणं नाम प्रथमोऽध्यायः॥१॥
उग्रसेनमिति ॥ नाम्नैव महत्त्वं निरूपितम् । स्वस्य पितरं
सर्वसहाययुक्तम् । यदुभोजान्धकाधिपम्।। यदवो भोजा अन्धकाश्च
उपलक्षणमेतत् षड्विधानामपि यादवानाम् । तदाज्ञया ते सर्वे
विपरीतं करिष्यन्तीति विशेषतस्तस्य बन्धनम् । बन्धकः स्वयमेव
जात इत्याह। स्वयं निगृह्येति ।। शूरसेनदेशस्तस्य भोगार्थ स्थितः
अतस्तस्य पुनर्वचनं, शूरसेनान् बुभुजे इति ॥ एतत्सर्वकरणे
सामर्थ्य, महाबल इति ॥ एवं सर्वेषां देवांशानां भक्तानां
महानुपद्रवो निरूपितो भगवदवतारे हेतुभूतः ॥ ६९॥
इति श्रीभागवतसुबोधिन्यां श्रीवल्लभदीक्षितविरचितायां
दशमस्कन्धविवरणे प्रथमोऽध्यायः ॥ १० ॥१॥
द्वितीयोऽध्यायः ॥ २ ॥
एवं हेतुं निरूप्याथ कृष्णोद्यम उदीयते । महत्त्वज्ञापनार्थाय
द्वितीये सविशेषणः ।। दुःखं हेतुरिहागन्तुमिति बोधाय तत्कथा ।
पुनर्निरूप्यते स्पष्टा शीघ्रागमनहेतुका ॥ सर्वेषां ज्ञापनार्थाय
कंसवाक्यं तथा स्तुतिः *। अन्यथा भगवानेव प्रादुर्भूतः कथं
द्वितीयाध्यायार्थोक्तौ, कृष्णोद्यम इत्यादि ॥ भगवदुद्यमे हेतुमाहुः ।।
महत्त्वति ॥ हेतोरिति शेषः । अत एव तावन्तमपि
विलम्बमसहिष्णुगर्भकर्षणमाज्ञप्तवान् । न ह्येवमन्यत्रेति भावः ॥
अथवाऽन्येभ्योऽवतारेभ्योऽत्र महत्त्वज्ञापनाय
मायाशापनवसुदेवादिमनःप्रवेशलक्षणः
