अथवा सूत्रम्।
इष्टस्य वर्गवर्गो वनश्व तावष्टसंगुणौ प्रथम: । |
इष्टम् १/२। वर्गवर्ग: १/१६। अष्टघ्न: १/२ । सैको जातः प्रथमो राशिः ३/२। पुनरिष्टम् १/२ अस्य घनः १/८। अष्टगुणो जानतो द्वितीयो राशि: १/२। एवं जातौ राशी ३/२ ३/२ ।
अथैकेष्टेन 8 । ८ । द्विकेन १२8 । ६४। त्रिकेण ६४8 । २१६ ।
एवं सर्वेष्वपि इकारे प्विष्टवशादानन्यम् ।
पाटीसूत्रोपमं वजिं गूढ़मित्यवसासते। |
इति चर्गकर्म ।
अत्रोपपत्तिः--अत्र · राशी या + १ , का, अन्योर्वर्गयोगवियोगौ निरेकौ या^२ + - का^२ +२ या। या^२ + का^२ +२ चा, एतौ सृलदौ तदैव स्वातां यदाऽव '२वा' । अयं वर्गाङ्कः स्याप्तन्मूलयावत्तावतोर्द्विघ्नघारतः कालकवर्गसमो भवत्वतः।
कल्प्यते २या = नी^२ ।
एवं २था.नी = का^२ चा= नी^२/२ तथा का^२ = २ नी^२/२ नी= नी^३} अत्रेष्ठं तथा कल्पितं, यथा यावत्तादन्मानमभिन्नं स्यात्तेनात्रेष्ठमानम्= ४ इ^२ = नी, या = ८ इ^४ एवं का^२ = ६ ४ इ^१
- • का = ८ इ^३
फलकम्:गप्अत उत्थापनेन राशी ८ इ^४ +१, ८ इ^३, उपपन्नं सर्वम् ! दलत्र वी= ३^२,
तदा राशी इ^४/२+ १, इ^३ । *
- एतेन --
‘‘इष्टस्य वर्गर्वो घनश्च तत्र द्विकेनाप्तः । आद्यः सैको राशी स्यातां व्यक्तेऽथवाच्यक्ते ॥ इति पद्यमुपपन्नम् भवति