वासनासंहिता। १०१
वृत्तगोलयोः फलानयने करणसूत्रं वृत्तम् ।
वृत्तक्षेत्रे परिधिगुणितव्यासपादः फलं तत्
क्षुण्णं वेदैरुपरि परितः कन्दुकस्येव जालम् ।
गोलस्यैवं तदपि च फलं पृष्ठजं व्यासनिघ्नं
षडूभिर्भक्तं भवति नियतं गोलगर्भे घनाख्यम् ॥ ४१ ॥
उदाहरणम् ।
यद्यासस्तुरगैर्मितः किल फलं क्षेत्रे समे तत्र किं
व्यासः सप्तभितक्ष्व यस्य सुमते गालस्य तस्यापि किम् ।
पृष्ठे कन्दुकजालसत्रिभफलं गोलस्य तस्यापि किं
सध्ये व्रूहि घनं फलं च विमलां चेद्वेत्सि लीलावतीम् ॥ १ ॥
वृत्तक्षेत्रफलदर्शनाय
व्यासः ७ ।। परिधिः २१६३ ६४ ॥ । न्यासः । -----------। क्षेत्रपलम् ३८३४२३ । ८८
गोलपृष्टफलदर्शनाय
व्यास: ७
न्यासः
गोलपृष्ठफलम् १५३६५३ ।।
गोलान्तर्गतघनफलदर्शनाय
व्यासः ७ ।। गोलस्यान्तर्गतं घनफलम् न्यासः । १४८७ } १६००
अत्रोपषत्तिः । कस्यापि वृतिपरिधेस्तथा सूक्ष्मविभाजो विधेयो यथैकस्थ विभागस्य मानं बिन्दुरूपं भवेत्तेन तन्नाधारवशेन वृत्तकेन्द्रतो जात्यरूपं त्रिभुजं- समुत्पद्यते व्यासार्धलम्बयोस्तत्राभेदात् । एवं प्रतिविभागेभ्यस्तत्सडूख्यासमानि