मनुस्मृतिः। [ अध्यायः २
रक्तेन पर्युदस्यते । एतदेकान्नभोजनरूपं कर्म तद्राह्मणस्यैव वेदार्थविद्भिविहितं क्षत्रियवैश्ययोः पुनर्न चैतत्कर्मेति ब्रूते ॥ १९० ॥
|
चोदितो गुरुणा नित्यमप्रचोदित एव वा । |
चोदित इति ॥ आचार्येण प्रेरितो न प्रेरितो वा स्वयमेव प्रत्यहमध्ययने गुरुहितेषु चोद्योगं कुर्यात् ॥ १९१ ॥
|
शरीरं चैव वाचं च बुद्धीन्द्रियमनांसि च । |
शरीरं चेति ॥ देहवाग्बुद्धीन्द्रियमनांसि नियम्य कृताञ्जलिगुरुमुखं पश्यंस्तिष्टेनोपविशेत् ॥ १९२ ॥
|
नित्यमुद्धृतपाणिः स्यात्साध्वाचारः सुसंयतः । |
नित्यमिति ॥ सततमुत्तरीयाबहिष्कृतदक्षिणबाहुः, शोभनाचारः, वस्त्रावृतदेहः, आस्यतामिति गुरुणोक्तः सन् गुरोरभिमुखं यथा भवति तथा आसीत ॥ १९३ ॥
|
हीनान्नवस्त्रवेषः स्यात्सर्वदा गुरुसन्निधौ । |
हीनान्नवस्त्रेति ॥ सर्वदा गुरुसमीपे गुर्वपेक्षया त्ववकृष्टान्नवस्त्रप्रसाधनो भवेत् । गुरोश्च प्रथमं रात्रिशेषे शयनादुत्तिष्ठेत् , प्रदोषे च गुरौ सुप्ते पश्चाच्छयीत ॥ १९४ ॥
|
प्रतिश्रवणसंभाषे शयानो न समाचरेत् । |
प्रतिश्रवणेति ॥ प्रतिश्रवणमाज्ञाङ्गीकरणं, संभाषणं च गुरोः शय्यायां सुप्तः, आसनोपविष्टो, भुञ्जानः, तिष्ठन् , विमुखश्च न कुर्यात् ॥ १९५ ॥ कथं तर्हि कुर्यात्तदाह-
|
आसीनस्य स्थितः कुर्यादभिगच्छंस्तु तिष्ठतः। |
आसीनस्येति ॥ आसनोपविष्टस्य गुरोराज्ञां ददतः खयमासनादुत्थितः, तिष्ठतो गुरोरादिशतस्तदभिमुखं कतिचित्पदानि गत्वा, यथा गुरुरागच्छति तथाप्यभिमुखं गत्वा, यदा तु गुरुर्धावन्नादिशति तदा तस्य पश्चाद्धावन्प्रतिश्रवणसंभाषे कुर्यात् ॥ १९६ ॥
|
पराङ्मुखस्साभिमुखो दूरस्थस्यैत्य चान्तिकम् । |
