त्यादिभिः त्रिभिः - न ध्यातमिति.-संसारविच्छित्तये संसारोच्छे-
दार्थ मोक्षप्राप्त्यर्थमित्यर्थः। ईश्वरस्य शंभोः * 'स्थेशभासे' त्या-
दिना वरम्। पदं पादारविन्दयुगळमित्यर्थः। विधिवत् विध्यहं .
यथाशास्त्रमित्यर्थः * 'तदर्हमिति बतिप्रत्ययः। न ध्यातम् एकाग्र-
चित्ततया न ध्यानविषयीकृतं - यतः “ शम्भुपादाम्बुजध्यानं साक्षा-
न्मोक्षैकसाधनिमै 'त्यनेक पुराणेतिहाससंहितावचनैस्साक्षान्मोक्षसा-
धनतया विधेय मित्यभिहितं शम्भुपदध्यानं न विहितमितस्तत्साध्य-
मोक्षपुरुषार्थो न संपादित इति भावः । तथा धर्मार्थासंपादनानुशो-
चनं कथयन्ति- 'अत्र अथातो धर्मजिज्ञासे' त्युपक्रममाणस्सूत्रकृन्म-
हर्षिधर्मस्य प्राधान्येन स्वतस्सिद्धं पुरुषार्थत्वं मन्यते - फलं स्वानुष-
ङ्गिकम् - अन्ये पुनस्साक्षात्परम्परया च स्वर्गापवर्गपुरुषार्थद्वयसाधन-
तया सुखहेतौ चन्दने सुखत्ववदौपचारिकं मन्यते तत्र च द्वितीयं
पक्षमाश्रित्याह - स्वर्गेति - अत्र स्वर्गशब्दोऽपवर्गस्याप्युपलक्षकः -
तथा च स्वर्गापवर्गयोः कवाटयोः पाटने विदलने पटुः समर्थः ।
स्वर्गापवर्गसाधक इत्यर्थः। धर्मो ज्योतिष्टोमादिरपि नोपा-
र्जितः न संपादितः। यतः - ज्योतिष्टोमेन स्वर्गकामो यजेत' ---
'धर्मात्सुखं च ज्ञानं च ज्ञानान्मोक्ष मवाप्नुयादि'त्यादिश्रुतिस्मृतिभिः
पुरुषार्थद्वयसाधकत्वेनावश्यमनुष्ठेय इति बोधितो धर्मोऽपि नानु-
ष्ठितः - अतस्तत्साध्य पुरुषार्थद्वयमपि न सिद्धमिति भावः। अत्र
देहळीदीपन्यायेन स्वर्गापवर्गसाधकत्त्रकथनं धर्मस्य कश्चिदतिशयं
द्योतयति - ततो न पौनरुक्तयमित्यनुसंधेयं। तथा नारीणां पीनौ
पीवरौ यो पयोधरौ स्तनौ तयोः उरु दुर्भरं यद्युगळं पीवरदुर्भरकुच-
पृष्ठम्:भर्तृहरिसुभाशितम्.pdf/२६८
एतत् पृष्ठम् परिष्कृतम् अस्ति
२६६
वैराग्यशतके