पराशरो व्यासपिता - तौ प्रभृती येषां ते तथोक्ताः - प्रभृतिशब्देन
शाण्डिल्यादयोऽपि सङ्गह्यन्ते। ये महर्षयस्सन्तीति शेषः । तेऽपि।
सुललितमतिसुन्दरम् - नि.- ललितं त्रिषु सुन्दरम्' इति शब्दार्णवे- .
स्त्रीणां मेनका रम्भा सत्यवती धान्यमालिन्यादियोषितां । मुखपङ्कजं।
दृष्ट्वैवावलोक्येव । मोहं गताः तत्परतन्त्रा जाताः - नस्विन्द्रियनिग्रह-
समर्था इत्यर्थः । किंतु ये। मानवास्साधारणमर्त्याः । सघृतमाज्य-
प्लुतं। तदधि पयसा क्षीरेण - दध्ना च युतं मिश्रितं शाल्यन्नं कल-
माख्यब्रीह्यन्नम् - अत्यन्तवीर्यवृद्धिकरं मृष्टान्नमित्यर्थः। भुञ्जते अभ्य-
वहरन्ति भुजोऽनवने' इत्यात्मनेपदम् । तेषां मानवानामिन्द्रिय-
निग्रहइन्द्रियनियमस्संम्भवेद्यदि। तदा विन्ध्यः पर्वनः। सागरे।
प्लवेत् उन्मज्जेत्। न तु कदाचिदपि विन्ध्यः प्लवति - ग्रावप्लवन
स्याश्रुतचरत्वात् - तथाच विन्ध्यप्लवनस्य यथा असंभावितत्वं तथा
इन्द्रियनिग्रहस्थापीत्यर्थः । वाताद्यशनानां ऋषीणामवैतादृशावस्थापन्
नत्वम्। किमुत मृष्टान्नभोजिनां मानवानामिति भावः ।।
अत्रेन्द्रियाणां निग्रह संबधेऽपि विन्ध्यप्लवनदृष्टान्तेनासंबन्धो-
क्तेस्संवन्धेऽसंबन्धरूपातिशयोक्तिः ॥ शार्दूलविक्रीडितम् ॥
इति शृङ्गारशतकेविरक्तपद्धति सम्पूर्णा ॥
परिमळभृतो वाताः शाखा नवाकुरकोटयो
मधुरविधुरोत्कण्ठामाजः प्रियाः पिकपक्षिणाम् ।