देवी–(क) जं महासेणो. आणवेदि । (निष्क्रान्ता सपरिवारा ।
राजा–(विचिन्त्य)
|
र्प्व तावद् वैरमस्यावलेपादानीतेऽस्मिन् स्यात् तु मध्यस्थता मे । |
(निष्क्रान्तौ ।)
द्वितीयोऽङ्कः
(क) यन्महासेन आज्ञापयति ।
जमित्यादि ।
पूर्वमिति । पूर्वे तावत् आनयनात् प्राक् । अस्य वत्सराजस्य । अवलेपाद् गर्वात् । मे, वैरं विरोधः । आसीदिति शेषः । अर्थात् तद्विषये । अस्मिन् , आनीते अवजित्योपस्थापिते सति । मे, मध्यस्थता स्यात् तु, पूर्ववैरनिर्यातनाद् उदासीनवृत्तिर्भवन्ती संभाव्यत एव । तुशब्दोऽवधारणे । मम मध्यस्थतायां न्याय्यायां नाहं मध्यस्थः किन्तु स्निग्धवृत्तिर्भवामीत्येतादृशमात्मनि विशेषमाविष्कुर्वन्नाह-- अहं तु , विशेषद्योतकस्तुशब्दः। युद्धक्लिष्टं युद्धपरािखिन्नं । विपन्नं ग्रहणरूपां विपत्तिं प्राप्तम् । एनं वत्सराजं संशयस्थं श्रुत्वा प्रहाररुजाद्रिवशात् जीवेन्नवेति सन्देहस्य विषयभूतं निशम्य । संशयं चिन्तयामि , तजीवितसन्देहं स्मरन्नधिमान् भवामीत्यर्थः । चिन्तिरिह मनोव्यथाकरे स्मरणे वर्तते । स्निग्धचेष्टितं खलु तदेतच्चिन्तनामित्याभिप्रायः । अथवा संशयं चिन्तयामीत्यस्यायमर्थ: – संशयं संशयहेतुं रुजाम् । चिन्तयामि चिकित्सारम्भणैः प्रत्यवेक्षे इति । अभिपायः पूर्ववत् ॥ १४ ॥
निष्क्रान्ताविति द्वितीयाङ्कपरिसमाप्तिः ॥
द्वितीयोऽङ्कः।
