पृष्ठम्:चम्पूभारतम्.pdf/७४

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् परिष्कृतम् अस्ति
७२
चम्पूभारते



 तदनु परित कीर्णै पुष्पैस्तरगितसौरभ
                मणिमयमहामञ्चारूढावनीन्द्रपरम्परम् ।
               अगरुजनितैर्धूपैरालिह्यमानवितानक
                स्वनितपटह प्रापु पार्था स्वयवरमण्डपम् ॥ ७३ ॥
               जाग्रत्सोमककीर्तिसोमनिभिषत्पद्मावकाशा[१]त्यय-
              प्राप्तेन्द्रीवरनित्यवासधटितश्यामप्रभाश्रीरिव ।
              पाञ्चालस्य सुता तत परिजनै सार्ध पुर पश्यता
               राज्ञा बुद्धिमिवाधिरूह्य शिबिका रङ्गस्थली प्राविशत् ॥ ७४ ॥
               द्रौपदीमुखशशिघुतिसपत्कौमुदीमहति रङ्गतटाके ।
               पक्ष्मचक्रयुगुल नृपतीना तत्क्षण विजघटे बहुदूरम् ॥ ७५ ॥
                     ता पश्यत सदसि तस्य महीसुराणा
                      वामेतरे महति वासवनन्दनस्य ।


 तदन्विति । तदनु राजलोकागमनानन्तर परित कीर्णैरलकृतै पुष्पैस्तर गित वधित सौरभ यस्य तत् । मणिमयेषु महत्सु च मञ्चेष्वासनेष्वारूढा अधिष्टिता अवनीन्द्राणा राज्ञा परम्परा पङ्गयो यस्मिस्तत् । अगरूभिर्जनितैर्धपै परिमलधूपैरालिह्यमानानि स्पृश्यमानानि वितानान्युल्लोचा यस्मिंस्तद्वितानक स्वनिता शब्दायमाना पटहा वाद्यविशेषा यस्मिस्तत् । स्वयवरमण्डप पार्था प्रापु । हरिणी पृत्तम्-'रसयुगहयैर्न्सौम्नौ स्लौ गो यदा हरिणी तदा' इति लक्षणात् ॥ ७३ ॥

 जाग्रदिति । ततो जाग्रता नित्यप्रकाशेन सोमकाना पाञ्चालाना कीर्ति रेव सोमश्चन्द्रस्तेन निमिषत्सु सर्वदा मुकुलीभवत्सु पद्मेष्ववकाशस्य निवस्तुमा स्पदस्यात्ययेनापगमेन प्राप्तो य इन्दीवरे नीलोत्पले नित्यवासस्तेन घटिता योजिता श्यामप्रमा नीलकान्तिर्यस्यास्तथोक्ता श्रीर्लक्ष्मीरिव स्थितेति तद्रुणोत्थापितो त्प्रेक्षा । पाञ्चालस्य सुता द्रौपदी पुरोऽग्रे पश्यता राज्ञा बुद्धिमिव शिबिकामान्दो लिकाम् । द्वे अप्यधिरुह्येत्यर्थ । परिजनै सार्ध सखीभि सह रङ्गस्थलीं स्वयवरमण्डप प्राविशत् । अद्यागच्छति द्रौपदीति सर्वेषु राजसु तदतान्त फ़रणेषु समागच्छदित्यार्थ । शार्दूलविक्रीडितम् ॥ ७४ ॥

 द्रौपदीति । तत्क्षण द्रौपदीप्रवेशक्षणे रङ्ग एव तटाके सरसि द्रौपद्या मुखस्यैव शशिनो घुते सपदेव कौमुदी चन्द्रिका तया महति मनोज्ञे सति तीना पक्ष्मणी एव चक्रौ कोकदम्पती तयोर्युगुल द्वन्द्व बहुदूर विजघटे वियुक्त मासीत् । अत्यादराद्राजानो विस्फार्य लोचने तामद्राक्षुरित्यर्थ । चन्द्रिकाया चक्रवाका वियुज्यन्त इति प्रसिद्द । समस्तवस्तुवर्ति सावयवरूपकम् । स्वागता वृत्तम् ॥ ७५ ॥

 तामिति । सदसि स्वयवरमण्डपे महीसुराणा मध्ये । स्थित्वेति शेष । ता


  1. 'अत्ययात्' इति पाठ