,
तत क्षणादेव रथेन तेन सग्रामसीमानमुपेत्य वीर ।
शङ्ख तदन्त्याक्षरवाच्यमेतद्वय निनादैरपुपूरदेष ॥ २० ॥
,
त[१]दनु [२]चण्डतरदोर्दण्डक्ष्चण्डकरसूनुर्निजयन्तार मद्रनेतार प्रति वचनमित्थमुत्थापयामास ॥
इदानीमयि शल्य, तव सारथ्य[३]कौशल्य नि[४]शाम्य विजयसारथेर्वजैन लज्जापयोधि सहमज्जनकृते नाभिकमलवास्तव्यस्य नयनायुधसारथेश्चत्वार्यपि मुखानि समाह्वयितुमिव[५] भृशमवनतमास्ते ॥
अ[६]पि च
मरुत्कदम्बैरपलाल्यमान मद्रेन्द्र दीप्रा[७]खिलहेतिजालम्
तत इति । तत एष वीर कर्ण तेन शरयसारथिकेन रथेन सग्रामसी मान युद्धदेश क्षणादेव उपेत्य प्राप्य शख च तस्य शङ्खस्य सबम्धि यदन्त्यमक्षरं खकार तस्य वाच्य आकाश च एतत् उक्तविध द्वय निनादै भाकारै अपुपूरत् पूरयामास । पूरयतेलुडि चडि द्वित्वाभ्यासलोपहखा । शङ्खसबन्धीत्यत्र सबन्ध स्ववाचकत्वरूपो ग्राह्य साक्षात्सबन्धग्रहे त्वसमर्थत्वाख्य पददोष इति ध्येयम् । उपजाति ॥ २० ॥
तदन्विति । तदनु तदनन्तरम् । चण्डतरौ अत्यन्तशत्रुभयकरौ दोषौ भुजौ दण्डाविव यस्य तथोक्त्त चण्डकरस्य सूनु कर्ण । निज आत्मीयश्चासौ यन्ता सारथिश्चेति वैवक्षितविशेषणविशेष्यभावात्समास । त मद्वाणा नेतार नायक शत्य प्रति इत्थ वक्ष्यमाणप्रकार वचन उत्थापयामास उदीरितवान् । तिष्ठतेर्ण्यन्तादुत्पूर्वाल्लिट्यामादेशास्त्यनुप्रयोगौ ।‘अर्तिही-' इत्यादिना णौ पुगागमश्च ।
इदानीमिति । अयि हे शल्य, इदानी तव सारथ्ये सारथिकृत्ये कौशल्य चातुर्य निशाम्य दृष्ट्वा । विजयस्य अर्जुनस्य सारथे श्रीकृष्णस्य वदन मुख कर्तु । लज्जैव पयोधि तस्मिन् सहमजनकृते सहमज्जनार्थ नाभिरेव कमळ तस्मिन् वास्तव्यस्य निवासिन नयन अग्निमय आयुध यस्य तस्य शभो सारथे ब्रह्मण चत्वारि मुखान्यपि समाह्वयितुमिवेत्युत्प्रेक्षा । भृश अवनत विनम्र सत् । आस्ते वर्तते ।
अपिच । किंचेयर्थ अस्योत्तरेणान्वय
मरुदिति । हे मद्रेन्द्र शल्य, मरुता बायूना देखना च कदम्बै वृन्दै
