|
तस्यास्तटे कमलिनीदलपत्रपाणी- |
तस्या इति । तस्या वाप्या तटे तीरे कमलिनीदलानि पद्मपत्राण्येव पात्राणि जलभाजनानि पाण्योयेषा तान् पङ्क्तिश निपतितान् । मृत्वेति शेष । तान् भीमादीन् वीरान् अवलोक्य बाष्पाम्वुभि प्रथम पूर्व दशित मार्ग निपतनरूप यभ्यास्तथोक्तयेव स्थितयेत्युत्प्रेक्षा । नृपस्य धर्मराजस्य तन्वा शरीरेण धरणौ भुवि सहसा दु खवेगात् सत्वर निपेते पतितम् । पततेर्भावे लिट् ॥ १०२ ॥
स इति । अधिक वत्सल भ्रातृशोकान्वित सपदि पतनक्षण एव मूछिता यी चेतना यस्य स । अतएव निभृतानि निश्चलानि अङ्गानि यस्य स तम । शैषिक कप्प्रत्यय । स नृपति अनुजै भीमादिभि आश्रिता दशा मरणावस्था प्रविभज्य समाश विभाग कृत्वा स्वयमप्यनुभवन्निवेत्युत्प्रेक्षा । ददृशे दृष्ट । तत्रत्यैरिति शेष । भ्रातृणा सामुदायके वस्तुनि समाशहारित्वस्मरणादिति भाव । दृशे कर्मणि लिट् । द्रुतविलम्बितम् ॥ १०३ ॥
नासेति । तत्र तदानीं नासाया घ्राणस्य विलोभने तृष्णाजनने पढ़न् समर्थान् नवान् पद्मना गन्धान् आदाय मधुपै अलिभि अनुसेव्यमाना इति मान्धोक्ति । वने वापिकाया पूर्वोक्ताया कल्लोलमल्लाना श्रेष्ठतरङ्गाणा सबन्धिन पवना वायव असु मूर्च्छित धर्मराज वर्धिष्णु पुन प्राप्तिशीला चेतना सज्ञा यस्य तथोत कलयाबभूवु चकु । अत्र वायूना गुणसमृद्धे विशेषणगत्या नृपचेतनासघटनहेतुत्वात्पदार्थहेतुक काव्यलिङ्गम् । ‘आघ्राय’ इति पाठस्त्वसगतार्थत्वात् क्थचिदुक्तार्थलक्षणया योज्य ॥ १०४ ॥
