'तत्र खलु'
|
आपाद्लम्बिजटमातपमात्र[१]भक्ष- |
"भव जगदीश्वर" इत्यादय ययोस्तौ। जगत आदिमौ प्रतमौ दपती माया किरातौ सनियम यथातथा उपासीनस्य उपविष्टस्य शुनासीर इन्द्र तत्सुतस्य अर्जुनस्य तपोवनसीमान शनै शनै आसीदता प्रापतु ॥
तत्रेति।तत्रार्जुनतपोवने । खल्वित्युत्तरेण सबन्घ ॥
आपादेति । आपाद पादपर्यन्त लम्बिन्यो जटा यस्य तम् । आतपमात्र भक्ष आहारो यस्य तम् । ऊर्ध्वीभवन्तौ उपरिष्टात् प्रसृतौ भुजौ यस्य तम् । उदारेण महता तपसा कृश अङ्ग शरीर यस्य तम् । एन कुरुवीरमुनीन्द्र अर्जुनमुनीन्द्र ध्ष्टया अनुगृह्य । सानुग्रह ध्ष्टवेत्यर्थ। भवस्य शभो पत्न्य भवान्या पर्वत्या । 'इन्द्रवरुण-' इत्यादिनानुक् । सुतवत्सलता पुत्रवात्सल्य त्रेवा त्रिप्रकार वभूव । कुमारगणनाययोरिव अस्मिन्नपि पुत्रवात्सल्य चकारेत्यर्थ ॥ ७१ ॥
क्षोदयन्निति। अय कोपेन कुटिल क्त्रूर कोऽपि अनिर्देशय वने कोल वराह । 'वराह सूकरो घृष्टि कोल' इत्यमर । खुराणा शफाना पातै न्यसै महीं भुव क्षोदयन् चुर्णयन् सन् । 'क्षोभयन्' इति पाठेऽपि उत्त एवार्थ । घोर भयकर घुत्करण घुरघुरेति शब्द यस्या ताध्शी घोणा प्रोथ नासिकाधोभाग यस्मिस्तत्तथा कुरुसूनो अर्जुनस्य अश्रमभुव कुक्षिं आक्ष्रममद्यभागं प्रति उपागात् आगतवान् । कुतोऽपीति शेष । गमे कर्तरि लुड ॥ ७२ ॥
तमिति । रौद्र दारुण वपु यस्य तथोक्त चनवराह वीक्ष्य मृगशावकेषु बालमृगेषु त्रासात् भयात् कटया लम्बितान् वल्कस्य वल्कलस्य भागान् भङ्गीभूतप्रदेशान् विशत्सु । तत्र निलीयमानेषु सत्सू इत्यर्थ । पक्षिण जाले समूहेऽपि ।
- ↑ 'भक्ष्य' इति पाठ
