पृष्ठम्:चतुर्वेदी संस्कृत-हिन्दी शब्दकोष.djvu/२४

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति

अर्थी • स्वत्व । नियुक्त किये गये पुरुष का सम्बन्ध, यथा - राजाओं को छत्र, चामर आदि धारण करने का अधिकार है । अधीनस्थ . देश आादि । प्रकरण | व्याकरण के मत से पहले सूत्र के पद को दूसरे सूत्र में ले जाना । अधिकारविधि, (पुं. ) मीमांसा शास्त्र की अधियोग, (पुं. ) यात्रा का योगविशेष । अधिरथ, ( पुं. ) कर्ण के पिता का नाम । अधिराज, (पुं. ) सम्राट् अधिरोहिणी, ( स्त्री. ) बाँस या लकड़ी की बनी सीढ़ी । ऊपर चढ़ने या ऊपर से नीचे उतरने का साधन परिभाषा। कर्मों से उत्पन्न फल को बोधन | अधिवचनम्, ( न. ) नाम | संज्ञा | करनेवाली विधि | अधिवः, ( पुं. ) सुगन्धित करना । अधि चतुर्वेदीकोष | २३ . अधिकारी, (पुं. ) प्रमाता । फलस्वामी । अधिकार विशिष्ट | अधिकार्थवचन, (न. ) स्तुति और निन्दा को प्रकाशित करने वाली अधिक अंक | अधिकृत, (त्रि.) अध्यक्ष नियुक्त | आयव्यय देखने वाला कर्मजन्य फलसंबन्धी अधिकार प्राप्त । जिसको कोई काम सौंपा गया हो । अधिक्रमः, ( पुं. ) आक्रमण । अधिक्रमण | श्रविक्षिप्त, (त्रि.) स्थापित । कुत्सित | भसिंत | तिरस्कृत | • अधि, (पुं. ) निन्दा | तिरस्कार | अधिगतः, ( त्रि. ) प्राप्त । ज्ञात । जाना गया। पाया गया। स्वीकार किया गया । अधिगम, (पुं.) साक्षात्कार प्राप्ति। रवीकार । अधित्यका, (सी.) पर्वत के ऊपर की भूमि । अधिदेवता, ( स्त्री. ) पदार्थों के अधिष्ठाता देवता । अधिदैवतम्, (न.) हिरण्यगर्भं । अन्तर्यामी पुरुष । चक्षु आदि इन्द्रियों के अधिष्ठाता देवता | ऋ (त्रि. ) राजा । प्रभु । श्रधिपति | अधिपतिः, ( पुं. ) प्रभु । स्वामी । श्रधिभूः, ( पुं० ) प्रभु । नायक | स्वामी । धिमांसा, ( पुं. ) दन्तरोगविशेष | दाँत का एक रोग | श्रधिमासः, (पुं.) मलमास | अधिक मास । संक्रान्तिरहित देश | अधियक्षः, ( पुं. ) परमेश्वर । “अधियज्ञोह- मेवान देहे देहभृतां वर " ( गीता ) | पांसना निवास रहना | ठहरना । अधिवासनम्, ( न. ) यज्ञ प्रारम्भ का पहला दिन । जिस दिन देवता यादि की स्थापना होती है । गन्ध माल्य आदि से पूजा करना । अधिविना, ( स्त्री. ) प्रथम व्याही स्त्री | जिसको सौति न आायी हो । अधिश्रयणम्, ( न. ) भात आदि बनाने के लिये बर्तन को चूल्हे पर रखना । अधिश्रयणी, (बी. ) चूल्हा | अधिष्ठाता (त्रि. ) अध्यक्ष | प्रवृत्ति चौर निवृत्ति करने वाला। स्वामी प्रभु अधिष्ठानम्, (न. ) वेदान्तशास्त्र के प्रसिद्ध आरोप का अधिकरण । पहिया नगर । प्रभाव | स्थान । अध्यासन । अधीन, (त्रि. ) पठित | कृताध्ययन' | पढ़ा हुआ । अधीतिः, ( स्त्री. ) अध्ययन । पठन। पढ़ना । अधीन, (त्रि.) आयत्त | वश में आया हुआ | अधिकार में वर्तमान अधीयानः, (त्रि.) पढ़ने वाला । वेदपाठी | अधीरः, (त्रि.) चञ्चल । कातर । घबड़ाया हुआ । अधीरा, (स्त्री.) विद्युत् | बिजली | नायिका- विशेष । धीशः, (त्रि.) प्रभु । स्वामी । ईश्वर । अधीश्वरः, (पुं.) बुद्ध भगवान् | ( पुं. स्त्री.) चक्रवर्ती सम्राट् जिसको सामन्त गण कर देते हों।