पूर्वानुवृत्त धर्म सेतुमाधानं विक्रयं वा नयतो नाययतो वा
मध्यमस्साहसदण्ड श्रोतृणामुत्तम अन्यत्र भग्नोसृष्टात् ।।
स्वाम्यभावे ग्रामा पुण्यशीला बा प्रतिकुर्यु ॥
एथिप्रमाणं दुर्गनिवेशे व्याख्यातं ।।
क्षुद्रपशुमनुष्यपथं रुन्धतो द्वादशपणो दण्ड । महापशुपथं
चतुर्विंशतिपणः । हस्तिक्षेत्रपथं चतुञ्चाशत्पणः । सेतुवनपथं
षट्छतः । शमशानग्रामपथं द्विशतः । द्रोणमुखपथ पञ्चशतः ।
स्थानीय राष्ट्रविवीतपथं साहस्र । अतिकर्षणे चैषां दण्डचतुर्था
दण्डाः । कर्षणे पूर्वोक्ता ।।
क्षेत्रिकस्याक्षिपत. क्षेत्रमुपवासस्य वा त्यजतो बीजकाले द्वा.
दशपणो दण्ड अन्यत्र दोषोपनिपाताविषयेभ्यः ॥
करदा करदेष्वाधानं विक्रयं वा कुर्यः । ब्रह्मदेयिका[१]
ब्रह्मदेषिकेषु[२] अन्यथा पूर्वस्साहसदण्डः ।
करदस्य वाऽकरदग्राम प्रविशत ॥
करदं तु प्रविशत. सर्वद्रव्येषु नाकाम्यं स्यात् अन्यत्रागा-
रात् । तदप्यसमै दद्यात् ।।
अनादेयमकृषतोऽन्यः पञ्चवर्षाणयुपभुज्य प्रयासनिष्क्रयेण
दद्यात् । अकरदाः परत्र वसन्तो भोगनुपजीवेयुः ॥
ग्रामार्थेन ग्रामिकं व्रजन्तं[३] उपवासा पर्यायेणानुगच्छेयुर-
ननुग[४] च्छन्तु पणार्धपणिक योजनं दशुः ।।