पृष्ठम्:अभिज्ञानशाकुन्तलम् (सटीका).pdf/१३९

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति
( १२४ )
[द्वितीयः
अभिज्ञानशाकुन्तलम् ।


अअं सदूलो सि मज्झण्णे वि गिऋविश्लपाअवच्छाआसु वणर्राईसु आहिण्डीआदि अडवीदो अडवीं । पत्तसंकरक्साआई कङऔई [ अयं शार्दूल इति मध्याह्नऽपि ग्रीष्मविरलपापच्छायासु वनराजी- वाहंडयतेऽटवीतोऽटवी । पत्रसंकरकषायाणि कटूनि ]


बहारस्याकारः । ‘ मओ २ इति पाठम्स् ' इकृपाद वा ? इति कृपादेराकृतिगणत्वासाधुः । अयं बगहोऽयं शार्दूल इति मध्या हेऽपि प्रमांवेग्रुपादपछायासु नगरीष्त्रहिण्यतेऽटवीतोऽटवी अदृश्यरण्यं चिपनम् ' इत्यमरः ! ? आहिण्डीभदि ’ इत्यत्र यकः ईअइक्यम् ’ इति अआदेशे तप्रत्ययस्य ६ त्यादीनामाद्यत्रयः स्याद्यस्येचे? “ इत इचादेश ३ द्विः “ इत्यनुवर्तमाने अतो देश्च इति दिादेशः ! अट्त्रमिति सप्तम्या द्वितीया ५ इति सूत्रे ‘ प्रथ मया अपि ’ इति वार्तिकम् । तेन प्रथमार्थे द्वितीया । पत्राणां संकरो भिन्नजातीयानामे न पतनं तेन कषायाण्यत एव कटूनेि |स्वार्थ |


शान्तं स्मृतमसंभाचे आं जाने हाँति बिरमग्रे ॥“ इतेि । अन्यस्मिन, ठे निवे: दुखितः । आ इति पञ्चायां निपनः । गर्नु वयम्यभावेग मुदोऽनुभवितव्ये भव। तद्विपरीतं जातमिति यावत् । किन्य वयस्यभावेनेत्यनेन स्वस्य गोपनीयः कोऽपि गनो नास्तीति व्यज्यते । तेन च स्वयक्ष्यमाणराजाकथितशाकुन्तब्रत्तान्तहेतुः । मनो धिरोधेनैत्र दुःख नतु मैत्रेणैत्यशस्थाह-मृगथीठस्येति । मृगयापर्यनजनिन दुःखभत्र न नहिं है आहारादिसंकोचजनिनदुःखमित्यर्थः । मृगयाशीर्थस्थनेनैतः परं मृग्यां व्यजंकूव्यावस्थाने चिह्नितंबः सूच्यते तेन शकुन्ताप्राप्तिपर्वतमाश्रमाव ३ थाने बीजमुक्तम् । यदं मृगयागमने दुःखानुभवस्तॐ ? एत्र सुत्रेन श्रयतामित्यत आ। राज्ञ इतेि । यद्यत्रागमने दुःखं निश्चित्य गृहे स्थीयते तदा वशत्रूणाभ्यानेर्ता शक्तिरनत्यर्थः । अत्रागमने दु:दमन -मने दड इति भावः । राजा बसे वंचित- प्रकारमाह-अअं मिओ । इत्यादिना अयं मृग इत्यनेन प्रागेव कूरायनामधारणे सति भया स्वयं नागमिश्रार्माति यजंवभिधानं कृते द्वेन स्वस्य किंचिदरण्यप्रदेशः कोiतः । मृगस्यालाभे सति पुनरयं बराह शनि दलभे अभं शार्दूल इति तद¢- क्षया सम्यगरण्यप्रदेश इति भावः । एवं प्रकारेण वंचित इत्यर्थः । भूप्म इत्यनेन का यस्यातिसंतापकत्वं तत्रापि मध्यंदिन इत्यनेनातपबाहुभ्यासंचारानीता कथ्यते । नवराजिधिनि चनपदोपादानेन कंटकानिबाहुल्यात्स्वच्छंदसंचारायोग्यः राजिष्विति बहु वचनादनेकदेशभ्रमणं ततोsपि विरलपादपच्छायास्त्रिति विशेषणेनावस्थानार्हता च व्यज्यते।


१ दुइ ( दृभूणानेि ) ३ पा० ।।